موفق بودن یک پروژه‌ی اعلام حریق و فعال بودن و صحت عملکرد آن در طولانی مدت، به زمان اجرا و نحوه نصب اعلام حریق ونصب دقیق تجهیزات اعلام حریق بازمی‌گردد. اجرای درست و کامل یک سیستم صرفا در تحویل بی‌عیب و نقص آن نیست. اهمیت نصب سیستم اعلام حریق ساختمان آنجاست که بسیاری از پروژه‌ها به خوبی تست و تحویل می‌شوند اما به خاطر مشکلاتی که در زمان اجرا توسط مجریان کم‌تجربه و کم‌صلاحیت پدید آمده، عملکرد سیستم بعد از چندین ماه دچار مشکل می‌شود. ما در این مطلب تصمیم داریم در مورد آموزش نصب اعلام حریق نکاتی را بیان کنیم. در این نوشته صفر تا صد کابل کشی و نصب سیستم اعلام حریق ساختمان به همراه دیاگرام و شماتیک آن با زبان بسیار ساده توضیح داده شده است.
آموزش صفر تا صد اعلام حریق: نصب و راه‌اندازی انواع سیستم اعلام حریق
تجهیزات اعلام حریق از اجزای گوناگونی تشکیل شده‌اند که شامل انواع دتکتور اعلام حریق از جمله دتکتور دودی و دتکتور حرارتی، پنل مرکزی، شستی و غیره می‌شود و راه‌اندازی آنها نیازمند تخصص و مهارت کافی در این حوزه است. در صورتی که نصب اعلان حریق به درستی انجام نشود می‌تواند خسارات و مشکلات زیادی با خود به همراه داشته باشد.
لازم به ذکر است نصب اعلام حریق و اجرای این سیستم‌ها بسته به نوع سیستم مانند سیستم‌های آدرس‌پذیر، متعارف یا وایرلس، متفاوت است. در ادامه این آموزش صفر تا صد اعلام حریق، می‌توانید در مورد نصب و اجرای انواع سیستم اعلام حریق نکاتی را بخوانید.
نصب سیستم اعلام حریق ساختمان باید توسط افراد حرفه‌ای انجام شود چرا که نصب نادرست این سیستم‌ها می‌تواند با مشکلاتی مانند عدم کارکرد نادرست سیستم اعلان حریق در مواقع اضطراری همراه باشد.
(از مطلبی که در مورد خاموش کننده فلزات قابل اشتعال نوشته‌ایم، بازدید کنید.)
آموزش نصب سیستم اعلام حریق ساختمان: 1. برنامه‌ریزی و اجرای سیستم اعلام حریق وایرلس
نصب اعلام حریق در سیستم‌های وایرلس اصول خاص خود را دارد. سیستم‌های اعلام حریق وایرلس (بیسیم) مستلزم برنامه‌ریزی و تنظیمات خاصی هستند. در خیلی از موارد همکاران فعال در حوزه‌ی نصب و راه‌اندازی سیستم اعلام حریق، آشنایی کافی با تنظیمات و برنامه‌ریزی سیستم‌های وایرلس ندارند. برنامه‌نویسی و تنظیم تجهیزات در مرکز اعلام حریق آرات، معمولا طبق نقشه‌ی پروژه انجام می‌گیرد و سپس برای نصب به کارگاه ارسال می‌شود.
اموزش نصب اعلام حریق ساختمان برای سیستم‌های وایرلس، متفاوت از سایر سیستم‌های اعلام حریق است و لازم است این کار با دقت و توجه زیادی انجام شود تا سیستم عملکرد خوبی در شرایط اضطراری داشته باشد.
آموزش نصب سیستم اعلام حریق: 2. سیم کشی راه‌اندازی سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر
پروژه‌های سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر به خاطر بزرگ بودن و پیچیدگی در پنل و برنامه‌نویسی، نیاز به مهارت بسیار زیادی دارند. در این پروژه‌ها درک درست از منطق سیم‌کشی و برنامه‌ی نوشته شده بسیار ضروری است. نصب سخت‌افزاری سیستم‌های آدرس‌پذیر با حساسیت و نظارت انجام می‌شود. برنامه‌نویسی آن نیز توسط متخصص همان پنل صورت می‌گیرد تا از کیفیت و جزئیات پروژه‌ی اجرا شده اطمینان حاصل شود.
طریقه نصب اعلام حریق آدرس‌پذیر با سیستم‌های متعارف متفاوت است. این سیستم‌ها نیاز به سیم‌کشی کمتری دارند و مدارها به صورت لوپ یا حلقه سیم‌کشی می‌شوند.
(با سیستم اعلام حریق هورینگ در فایرفایت آشنا شوید.)
آموزش نصب سیستم اعلام حریق: 3. راه اندازی و نصب اعلام حریق متعارف
از سیستم‌های اعلام حریق متعارف معمولا در پروژه‌های کوچک یا با تعداد المان‌های کمتر استفاده می‌شود. در خیلی از موارد به دلیل کوچک بودن پروژه، نصب و اجرای سیستم اعلام حریق خیلی جدی گرفته نمی‌شود و استانداردهای لازم در آنها رعایت نمی‌شود. این در حالی است که همین ساختمان‌های کوچک که در آنها تجهیزات متعارف نصب و اجرا شده، می‌توانند آبستن حوادث ناگوار و غیرقابل جبرانی باشند.
اعلام حریق متعارف، یکی از دو نوع اصلی سیستم‌های اعلام حریق بوده و طریقه نصب اعلام حریق متعارف یا کانونشنال بسیار ساده است. مجریان ما در مرکز اعلام حریق آرات نهایت تلاش خود را می‌کنند تا نصب اعلام حریق متعارف را با دقت کافی اجرا کنند و کوچک بودن پروژه تاثیری در عملکرد آنها ندارد.
برندهای ایرانی زیادی مانند برندهای زیر سیستم‌های اعلام حریق متعارف خود را به بازار عرضه کرده‌اند که نصب تمامی آنها از اصول مشترکی تبعیت می‌کند.
- اعلام حریق تسلا
- اعلام حریق سنس
- اعلام حریق آریاک
- اعلام حریق زیتکس
- اعلام حریق سایان
- اعلام حریق زتا
- اعلام حریق GST
- اعلام حریق آپولو
آموزش صفر تا صد اعلام حریق: تجهیزات مورد استفاده در نصب سیستم اعلام حریق متعارف
- دتکتورهای نقطه‌ای شامل دتکتور دودی و حرارتی
- شستی اعلام حریق
- دتکتورهای گاز
- آژیر یا آژیرفلاشر
- ریموت اندیکاتور یا LED
- پنل اعلام حریق
که در ادامه به طریقه نصب اعلام حریق، کابل‌کشی و سیم‌بندی این تجهیزات خواهیم پرداخت.
مفهوم زون در نصب سیستم اعلام حریق متعارف
منظور از زون zone در سیستم اعلام حریق متعارف چیست؟ از منظر پنل اعلام حریق، هر زون یعنی یک مدار ورودی. به عنوان مثال، یک پنل 2 زون، 2 مدار ورودی دارد. دتکتورها و شستی‌های متعارف با یکدیگر سری شده و در نهایت می‌تواند به یک ورودی پنل متصل شود. حداکثر تعداد المان‌ها در یک زون نمی‌تواند بیشتر از 32 باشد. در صورتی که تعداد المان‌ها را سازنده‌ی پنل کمتر اعلام کرده باشد، تعداد اعلام شده توسط سازنده ملاک عمل خواهد بود.
از منظر ساختمان و ناحیه‌ی تحت حفاظت، هر ناحیه از کل ساختمانی که محافظت می‌شود، یک زون به حساب آمده و باید توسط یک مدار مورد پایش قرار گیرد. مثلا یک ساختمان 4 طبقه را می‌توان 4 زون در نظر گرفت و با یک پنل 4 زونه تجهیز کرد.
اساس انتخاب تعداد زون پنل در نصب سیستم اعلام حریق متعارف، تعداد ناحیه‌های تحت حفاظت است که در آموزش نصب اعلام حریق ساختمان باید به آن توجه شود.
(در مورد اعلام حریق خانه سالمندان در صفحه مربوطه مطالعه کنید.)
طریقه نصب اعلام حریق: سیم‌بندی پنل اعلام حریق متعارف
ورودی و خروجی‌هایی که بر روی یک پنل مرکزی وجود دارد عبارتند از:
- ورودی منبع تغذیه
- ورودی پنل یا همان زون‌ها
- خروجی پنل یا همان مدار آژیر
- رله‌های آتش
- رله‌ی کمکی
- رله‌ی فالت یا خطا
همه پنل‌ها، حتما ورودی‌های زون، خط‌های خروجی و ورودی منبع تغذیه را روی خود دارند اما ممکن است که همه یا بخشی از خروجی‌های رله را نداشته باشند. بر روی پنل، اتصال منبع تغذیه و اتصال باتری به صورتی که در شکل زیر می‌بینید، انجام می‌گیرد.
نصب اعلان حریق: کابل‌کشی و سیم‌بندی دتکتورها
نحوه‌ی سیم‌بندی دتکتورهای اعلام حریق را در تصویر زیر می‌توانید مشاهده کنید.
- پایه 1 خروجی مثبت زون
- پایه 2 ورودی مثبت زون
- پایه 3 ، پایه منفی ریموت اندیکاتور (چراغ سر درب)
- پایه 4، ورود و خروج منفی زون
در آموزش نصب اعلام حریق ساختمان لازم است به نوع سیم کشی و نحوه سیم کشی اعلام حریق توجه شود.
(با سیستم اطفا حریق پامچال آشنا شوید.)
طریقه نصب اعلام حریق: نصب شستی در سیستم اعلام حریق
همانطور که در تصویر می‌بینید شستی نیز مانند دتکتورها دارای 4 پایه است و مانند دتکتور سیم‌بندی می‌شود. در بعضی از برندها تفاوت کوچکی در سیم‌کشی پایه‌ی منفی زون دتکتورها مشاهده می‌شود، لذا مراجعه به کاتالوگ سازنده‌ی هر برند می‌تواند راه‌گشا باشد.
نصب و راه اندازی اعلام حریق: کابل‌کشی آژیرها و سایر تجهیزات هشداردهنده
هر سازنده بر روی خط آژیر خود حداکثر جریانی را (مثلا 1 آمپر) ارائه می‌کند. این مقدار در کاتالوگ یا دیتاشیت پنل مرکزی سازنده درج می‌شود. آژیرهای اعلام حریق 24 ولت تغذیه می‌شوند (امکان استفاده از آژیرهای سیستم‌های دزدگیر بر روی سیستم اعلام حریق وجود ندارد) و مقدار جریان لازم در زمان هشدار نیز در دیتاشیت آژیرها درج شده است. محدودیت تعداد آژیر در نصب سیستم اعلام حریق ساختمان بر همین اساس قابل محاسبه است. مثلا فرض کنید جریان پنل روی خط آژیر 1 آمپر بوده و آژیرها در زمان هشدار 0.1 آمپر جریان مصرفی دارند.
بنابراین اگر بر روی خط این پنل، بیشتر از 10 آژیر مثلا 12 آژیر استفاده شود، جریان لازم برای راه‌اندازی آژیرهای اعلام حریق 12*0.1 =1.2 آمپر و بیشتر از توان پنل است و بنابراین آژیرها به درستی فعال نمی‌شوند و ممکن است پنل آسیب ببیند. نحوه‌ی سیم‌بندی آژیرها نیز همانطور که در تصویر می‌بینید، به صورت سری است. تغذیه‌ی آژیرها از خط آژیر مشخص‌شده روی پنل خارج می‌شود.
در نحوه نصب اعلام حریق باید به جریان لازم برای عملکرد خط آژیر و نحوه سیم کشی آژیرها توجه شود.
نصب فلومتر، گازسنج و پرشرسوئیچ در سیستم اعلام حریق
می‌توان تجهیزات فلومتر برای تشخیص نشتی آب، دتکتورهای گاز جهت کشف نشتی گاز شهری و گاز مونکسیدکربن و همچنین پرشرسوئیچ را به سیستم اعلام حریق متصل کرد تا در صورت نشت آب، انتشار گاز و یا رسیدن به مقدار مشخصی از فشار، سیستم اعلام حریق شروع به هشدار نماید. در زیر نحوه سیم کشی این تجهیزات در نصب اعلان حریق نمایش داده شده است.
این تجهیزات در درون خود یک خروجی رله‌ای دارند که با فعال‌شدن آنها، کنتاکت باز آنها تبدیل به یک کنتاکت باز بسته می‌شود و بدین ترتیب، با سری‌کردن یک مقاوت فایر (در سازنده‌های مختلف مقدار مقاومت فایر یا حریق متفاوت است) در صورت بسته شدن کنتاکت، حالت حریق برای پنل به وجود می‌آید.
نصب اعلام حریق: طریقه نصب فن فشار مثبت به پنل اعلام حریق
روی پنل اعلام حریق یک خروجی رله مربوط به زمان وقوع حریق وجود دارد. همچنین یک منبع تغذیه‌ی کمکی 12 یا 24 ولتی با عنوان AUX روی پنل‌ها قابل دسترس است. با استفاده از این دو ترکیب می‌توان یک رله‌ی 220 ولتی را تحریک کرد تا این رله، فن فشار مثبت را راه‌اندازی نماید. از مدار ذکرشده می‌توان جهت راه‌اندازی هر تجهیز 220 ولت -مثلا آژیرهای با تغذیه 220 ولت- استفاده کرد.
فقط باید این نکته را در نظر داشته باشید که در طریقه نصب اعلام حریق، تجهیزات مورد نیاز به تغذیه 220 ولت به صورت مستقیم به پنل متصل نشوند.
(از مطلب نکات ایمنی آتش نشانی در فصل سرما بازدید کنید.)
نکات نصب تجهیزات و سیستم اعلام حریق
یکی از نکات مهم در نصب سیستم اعلام حریق ساختمان و همینطور تجهیزات اعلان حریق، نصب آنها در مکان مناسب است. برای مثال نصب دتکتورهای دودی در آشپزخانه‌ها، موتورخانه و مکان‌هایی که مملو از دود و بخارات هستند، مناسب نیست چرا که باعث اختلال در عملکرد درست دتکتور و ایجاد آلارم‌های کاذب می‌شود. بعلاوه دتکتورهای دودی نباید در مسیر جریان باد قرار داده شوند. برای مکان‌هایی که احتمال وجود دود و حرارت به صورت همزمان وجود دارد، استفاده از دتکتورهای ترکیبی می‌تواند گزینه‌ی بهتری باشد. در مورد آلارم کاذب دتکتور دود مطلبی جداگانه نوشته‌ایم که می‌توانید به آن مراجعه کنید.
در نحوه نصب اعلام حریق باید به محل مناسب برای نصب دتکتورهای دودی و حرارتی توجه شود.
(در مورد سیستم اطفا حریق در قطار مطالعه کنید.)
نصب سیستم اطفا حریق ساختمان
علاوه بر نصب اعلان حریق، نصب سیستم اطفا حریق ساختمان نیز می‌تواند در افزایش ایمنی خانه‌ها، ادارات، مراکز تجاری و صنعتی و غیره موثر باشد. انواع مختلفی از سیستم اطفا حریق وجود دارد که بسته به نوع خطرات و مواد قابل اشتعال در محل انتخاب می‌شوند. برای مثال انواع سیستم اطفا حریق سقفی وجود دارد که از شناخته شده‌ترین آنها می‌توان به اسپرینکلر آتش نشانی اشاره کرد.
سیستم اطفا حریق فوم برای اطفای حریق مایعات مشتعل و سیستم اطفا حریق گازی نیز برای آتش‌سوزی‌های الکتریکی مناسب هستند. در مطلبی جداگانه در خصوص تفاوت سیستم اعلام و اطفا حریق نوشته‌ایم که می‌توانید به آن رجوع کنید.
نصب و راه‌اندازی سیستم اعلام حریق در مرکز اعلام حریق آرات
یکی از اهداف مرکز اعلام حریق آرات در نصب و اجرای پروژه‌ها این است که اجرای سیستم‌ها به گونه‌ای باشد که هزینه‌ی انجام شده (اعم از خرید تجهیزات، نصب و غیره) عملکرد سیستم را برای مدت حداقل 15 سال تضمین کند. این فلسفه‌ای است که در تمام مراحل به ویژه نصب و اجرای سیستم اعلام حریق انجام می‌گیرد. در مرکز اعلام حریق آرات نیروهای باسابقه در نصب و اجرا مورد بازآموزی و مشورت قرار می‌گیرند و آموزش نصب سیستم اعلام حریق از اهمیت بالایی برخوردار است. بعلاوه به طور مداوم بر پروژه‌های نصب شده و درحال نصب نظارت می‌کنیم تا رعایت استانداردها در جانمایی و شیوه‌ی نصب تجهیزات را رصد کنیم.
این مرکز به عنوان راهنمای نصب سیستم اعلام حریق ساختمان، پاسخگوی سوالات شما در خصوص نحوه نصب اعلام حریق خواهد بود. برای خرید تجهیزات اعلام حریق و اطلاع از قیمت آنها می‌توانید به صفحه‌ی لیست قیمت سیستم اعلام حریق رجوع کنید.
سلام وقتتان بخیر.سپاس از اطلاعات سودمندی که در دسترس ما گذاشتید.درخواست بنده این است که لطفا از واژه های جایگرین فارسی برای اصطلاح ها و قطعه های فنی این زمینه استفاده کنید.نمونه:دتکتور:شناساگر_حسگر ،کنتاکت:پیوند_اتصال ، پرشر سوئیچ:کلید فشار_دکمه فشار، فلومتر:هم سنج_درجه، زون:بخش_قسمت_ناحیه، دیتا شیت:داده برگ_شناسه برگ_برگ مشخصات،و…با سپاس فراوان از تلاش های ارزنده ی شما.
با سلام عالی عالی خیلی استفاده کردم از مطالب سایت مخصوصا از نصب فلو سوییچ به اعلام حریق با تشکر