دتکتورهای مولتی سنسور تجهیزاتی هستند که از بیش از یک نوع سنسور تشخیصی برای شناسایی نشانههای آتش استفاده میکنند و میتواند تشخیص سریعتر و آلارمهای کاذب کمتر به همراه داشتند. انواع مختلفی از دتکتور ترکیبی وجود دارد که از سنسورهای دود، حرارت و مونوکسیدکربن استفاده میکنند. در ادامهی این مطلب اعلام حریق آرات بیشتر در خصوص دتکتور ترکیبی صحبت خواهیم کرد. ضمن اینکه برای خرید دتکتور ترکیبی یا اطلاع از قیمت دتکتور ترکیبی میتوانید به مرکز اعلام حریق آرات رجوع کنید.
دتکتور ترکیبی اعلام حریق و کاهش آلارمهای کاذب
تشخیص زودهنگام و سریع آتش باعث کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از حریق میشود و بعلاوه ساکنان نیز فرصت کافی برای تخلیهی ساختمان خواهند داشت. با این حال تشخیص زودهنگام و در عین حال قابلاعتماد با کمترین میزان آلارمهای کاذب خود یک چالش محسوب میشود. آلودگیها و مواردی که مشابه با دود هستند مانند بخار، ذرات معلق در هوا و گرد و غبار باعث ایجاد آلارم کاذب میشوند.
تحقیقات زیادی برای کاهش آلارم کاذب در دتکتورها انجام شده است که نشان میدهد دتکتور ترکیبی (Multi-sensor detector) میتواند باعث کاهش آلارم کاذب ناشی از علل رایجی مانند پختوپز، بخار، گرد و غبار و اسپریهای آیروسل کمک کند.
دتکتورهای دارای چند سنسور از ترکیبی از بیش از یک نوع حسگر (دود، گرما و مونوکسیدکربن) برای تشخیص وجود آتش بهره میبرند.
(از صفحه ایمنی آتش نشانی در فصل سرما بازدید کنید.)
تکامل فناوریهای تشخیص با معرفی دتکتور ترکیبی
معرفی دتکتورهای ترکیبی یا مولتی سنسور به بازار، نمونهای عالی از تکامل فناوریهای تشخیص حریق در طول سالها است. این دتکتورها که برای تشخیص گرما، دود و گاز CO طراحی شدهاند با مقایسهی ورودیهای چند سنسور پیش از تصمیمگیری در مورد واقعی بودن منبع آتش یا شرایط غیرواقعی، از وقوع آلارم کاذب جلوگیری میکنند.
این دتکتورها مدتها است که بازار انواع دتکتور اعلام حریق معرفی شدهاند و میتوانند جایگزین مناسبی برای دتکتور دودی موجود و بعلاوه انتخاب خوبی برای بسیاری از پروژههای ساختمانی باشند. بعلاوه اینکه دتکتور ترکیبی در سالهای اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
انواع دتکتور اعلام حریق
در ساختمانهای مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی و غیره از انواع دتکتور اعلام حریق استفاده میشود که از جملهی آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دتکتور دودی نوری و یونیزه
- دتکتور حرارتی دما افزایشی و دما ثابت
- دتکتور ترکیبی
- دتکتور شعله
- بیم دتکتور
این دتکتورها ممکن است با سیم و اتصال به منبع تغذیهی پنل مرکزی کار کنند و یا با باتری کار کنند. بعلاوه ممکن است این دتکتورها به هم متصل باشند و در صورت فعال شدن یک دتکتور، سایر دتکتورهای متصل به مدار هم به صدا در آید.
مهم است که از نوع مناسب دتکتور اعلام حریق برای موقعیتها و محلهای مختلف استفاده شود زیرا هشدارهای کاذب میتوانند باعث عدم اطمینان از عملکرد سیستمهای اعلام حریق شوند.
(با دتکتور موضعی دود آشنا شوید.)
دلایل وقوع آلارم کاذب
از رایجترین دلایل وقوع آلارم کاذب در سیستمهای اعلام حریق میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بخارات حاصل از پخت و پز
- بخار حمام
- آشپزخانه
- دود تنباکو، سیگار یا ویپ
- گرد و غبار و غیره
دتکتور ترکیبی یا مولتی سنسور پیش از یک پدیدهی آتشسوزی را شناسایی میکند (برای مثال تشخیص همزمان نور و حرارت) و برخی از این دتکتورها نیز با قابلیت تشخیص گاز مونوکسید کربن نیز همراه هستند.
(با خاموش کننده شیمیایی تر و کاربرد آن بیشتر آشنا شوید.)
دتکتور ترکیبی اعلام حریق
همانطور که گفتیم دتکتورهای مولتی سنسور یا ترکیبی بیش از یک نشانهی آتش را شناسایی میکنند. برای مثال دتکتور ترکیبی دودی حرارتی هم مجهز به سنسور تشخیص دود است و هم سنسور حرارت. برخی از این دتکتورها بعلاوه دارای سنسور تشخیص گاز مونوکسید کربن یا CO نیز هستند.
دتکتور ترکیبی به سرعت میتواند وقوع حریق را شناسایی کرده و هشدار دهد و در شرایط خاص میتواند میزان آلارمهای کاذب را به میزان قابلتوجهی کاهش دهد. طبق تحقیقات جایگزینی دتکتورهای معمول با دتکتور ترکیبی میتواند آلارمهای کاذب را تا 69 درصد کاهش دهد.
تنظیمات دتکتور ترکیبی
دتکتورهای ترکیبی هوشمند به طور مستقل آدرسدهی میشوند و به طور مداوم برای تایید عملکرد صحیح مورد نظارت قرار میگیرند.این دتکتورها همچنین ممکن است تنظیمات حساسیت قابل تنظیم و نرخ جبران برای در نظر گرفتن شرایط محیطی داشته باشند. این ویژگی کمک میکند تشخیص داد چه زمانی یک آلارم هشدار واقعی است؛ در مقایسه با زمانی که زنک هشدار ممکن است ناشی از یک مشکل تعمیر یا نگهداری و تنظیم نادرست باشد.
در خانهها توصیه میشود دتکتور ترکیبی در راهروها و راهپلهها یا در مجاورت حمام نصب شود تا تعداد آلارمهای ناخواسته و کاذب کاهش پیدا کند.
(از مطلب اهمیت تست هیدرواستاتیک کپسول آتش نشانی بازدید کنید.)
نکات مهم در خصوص دتکتور ترکیبی
دتکتورهای دودی معمولا یکی از پرفروشترین دتکتورهای موجود در بازار هستند اما در سالهای اخیر، محبوبیت چند نوع دتکتور به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است. دتکتور ترکیبی نوعی از دتکتور است که از دو نوع سنسور در یک زنگ هشدار استفاده میشود که اغلب سنسورهای دود و حرارت هستند.
از آنجایی که حسگرهای مختلف انواع مختلف دود و حرارت و در نتیجه انواع مختلف حریق را تشخیص میدهند، ترکیب بیش از یک سنسور در یک واحد به طور بالقوه باعث بهبود پاسخ به آتشسوزیهای واقعی میشود و کمتر احتمال وقوع آلارم کاذب وجود دارد. بعلاوه اینکه هزینههای واحد و نصب را کاهش میدهد و تشخیص حریق را آسانتر و سریعتر میکند. در ادامه به نکات مربوط به دتکتورهای ترکیبی اشاره میکنیم.
انواع دتکتور ترکیبی از نظر طراحی و قابلیت با یکدیگر متفاوت هستند
همهی دتکتورهای ترکیبی یکسان نیستند و خرید سنسور ترکیبی لزوما به معنای بهتر بودن نسبت به یک دتکتور تک سنسور نیست. یک دتکتور دودی اپتیکال باکیفیت که به درستی انتخاب و نصب شده باشد، به احتمال زیاد از یک دتکتور ترکیبی ارزان بهتر عمل میکند و تشخیص خوبی از آتش با کمترین میزان آلارم کاذب دارد.
این مساله به این خاطر است که مانند خیلی از تجهیزات دیگر، دتکتورهای ترکیبی در طراحی با هم متفاوت هستند؛ از مدلهای پایه که در آن ارزیابی محدودی از تشخیص سنسورها وجود دارد تا دستگاههای بسیار پیچیده که با الگوریتمهای پیشرفته برای ارزیابی تغییرات مقادیر از هر سنسور برای تعیین ماهیت آتشسوزی احتمالی استفاده میکنند. بنابراین اگر به فکر خرید دتکتور ترکیبی هستید، بودجهی خود را صرف خرید دتکتورهایی باکیفیت و هوشمند کنید و به سراغ گزینههای ارزان نروید.
استفاده از دتکتورهای ترکیبی با کاهش انواع خاصی از آلارمهای کاذب همراه است اما میزان تحقق این امر بستگی به اجرای خاص ویژگیهایی دارد که برای بهبود ایمنی هشدار طراحی شدهاند و اینطور نیست که همهی انواع دتکتور ترکیبی تحت هر شرایطی آلارم کاذب را کاهش میدهند.
(در فایرفایت بخوانید: فایرباکس آتش نشانی چیست؟)
کاهش آلارم کاذب تا یک سوم با نصب دتکتور ترکیبی به جای دتکتورهای تک سنسور
یکی از مشکلاتی که افراد در ساختمانها و تاسیسات مجهز به سیستم اعلام حریق با آن مواجه هستند، آلارم کاذب است و این مساله میتواند هزینههای جانبی زیادی برای مالکان به همراه داشته باشد. بنابراین کاهش هشدارهای کاذب یک وظیفهی مهم است که صنعت آتشنشانی در طول سالها سعی در رفع آن داشته و برای این منظور دتکتورهای ترکیبی را طراحی کرده است.
نصب دتکتور ترکیبی به جای دتکتورهای تک سنسور مانند دتکتور دود یا دتکتور حرارتی میتواند با کاهش قابلتوجهی در میزان هشدارهای کاذب همراه باشد.
(در مورد خاموش کننده فلزات قابل اشتعال بیشتر مطالعه کنید.)
دتکتور ترکیبی استاندارد در برابر مواد غیراحتراقی مصون نیست
دتکتور ترکیبی اگرچه عملکرد بهتری نسبت به دتکتور دودی فوتوالکتریک استاندارد دارد اما با محدودیتهایی نیز همراه است. در واقع تحقیقات نشان میدهند که این دتکتورها از مواد غیراحتراقی مانند بخار، گرد و غبار و آیروسل هشدار دادهاند؛ اگرچه این هشدار تا حدودی با تاخیر بوده است. تاخیر ممکن است باعث شود که هر منبع هشدار کاذب پیش از رسیدن به آستانهی هشدار از بین برود اما در این موارد به طور کامل هشدار کاذب را متوقف نمیکند.
علاوه بر این، برای اطمینان از این تاخیر، برخی از انواع دتکتورهای ترکیبی به نوعی پیکربندی شدهاند که حساسیت کمتری داشته باشند. البته این مساله همیشه قابلقبول یا ایدهآل نیست. با این حال همهی علل هشدار کاذب را نمیتوان بررسی کرد.
فعال شدن دتکتور با ویپ یا سیگار الکترونیکی نیز مشکلساز است و میتواند باعث ایجاد هشدار کاذب در دتکتور شود. اگرچه با یک دتکتور ترکیبی استاندارد میتوان از این مشکل نیز جلوگیری کرد.
(از مطلبی که در مورد اعلام حریق خانه سالمندان نوشتهایم، بازدید کنید.)
همهی دتکتورهای ترکیبی از سنسور دودی و حرارتی استفاده نمیکنند
اگرچه دتکتور ترکیبی دودی حرارتی رایجترین نوع دتکتورهای مولتی سنسور در بازار است اما گزینههای دیگری نیز در دسترس است که برخی از آنها شامل سنسور مونوکسیدکربن هستند و برخی دیگر از بیش از دو تکنولوژی بهره میبرند. یکی از ترکیبات کمتر شناخته شده اما بسیار موثر، یک سنسور حرارتی و دو حسگر نوری است که البته هر کدام از فناوریهای متفاوتی استفاده میکنند.
فناوری هشدار نوری بر اساس تئوری پراکندگی نور است اما به جای استفاده از نور مادون قرمز استاندارد در دتکتورهای دودی نوری، از LED آبی برای اندازهگیری دقیقتر ذرات درون محفظه استفاده میکند. با استفاده از یک الگوریتم پیچیده برای محاسبهی نسبت این منابع نور در طول موجهای مختلف، دتکتور میتواند اندازهی ذرات را تعیین کند و در نتیجه بین دود و محصولات غیراحتراقی مانند بخارات و ذرات معلق گرد و غبار تمایز قائل شود.
دتکتورهای ترکیبی میتوانند راهحل خوبی برای مناطقی باشند که مستعد هشدار کاذب هستند اما به شرطی که از دستگاههای مناسب و معتبر خریداری کنید.
(در مورد کابل نسوز اعلام حریق بیشتر مطالعه کنید.)
دتکتور ترکیبی زیتکس
اعلام حریق زیتکس یکی از برندهای معتبر تولید سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و اعلام حریق متعارف در ایران است که تجهیزات اعلام حریق این شرکت مورد تایید سازمان آتش نشانی قرار گرفته است. از جمله محصولات این برند ایرانی میتوان به دتکتور ترکیبیِ متعارف و دتکتور ترکیبی آدرس پذیر زیتکس اشاره کرد.
دتکتور ترکیبی آدرس پذیر زیتکس از نوع دتکتورهای ترکیبی دودی حرارتی است که با سه میزان حساسیت برای دتکتور دودی (کم، متوسط و زیاد) و سه کلاس حرارتی برای سنسور حرارتی ارائه میشود. این دتکتور با بدنهی قوی در برابر حرارت، ضربه، لرزش و نوسانات ولتاژ از مقاومت خوبی برخوردار است.
(با سیستم اطفا حریق فلیم گارد آشنا شوید.)
دتکتورهای ترکیبی زتا Zeta
دتکتور ترکیبی زتا با جدیدترین و پیشرفتهترین تکنولوژیهای روز دنیا طراحی و ساخته شدهاند. دتکتورهای ترکیبی اعلام حریق زتا متشکل از دو سنسور دود و حرارت هستند که برای تشخیص حریقهای دوزاد یا حرارتزا مناسب هستند. از این دتکتورهای ترکیبی زتا میتوان در کتابخانهها، آشپزخانه، راهروها، هتلها و غیره میتوان استفاده کرد.
دتکتورهای مولتی سنسور برند Zata دارای استانداردهای معتبر جهانی هستند و در ایران نیز مورد تایید سازمان آتشنشانی قرار گرفتهاند.
(در مورد شستی اعلام حریق مطالعه کنید.)
خرید دتکتور ترکیبی اعلام حریق
دتکتورهای ترکیبی یا مولتی سنسور از چند نوع سنسور در یک واحد استفاده میکنند تا با پوشش خطرات مختلف زمان واکنش را سریعتر کرده و بعلاوه باعث کاهش آلارمهای کاذب شود. دتکتور ترکیبیِ دودی حرارتی معمولا پراستفادهترین نوع دتکتورهای ترکیبی در بازار است که در مقایسه با دتکتورهای استاندارد نوری یا دتکتور دودی یونیزاسیون، واکنش سریعتری دارد.
برای اطلاع از قیمت دتکتور ترکیبی اعلام حریق میتوانید با مرکز اعلام حریق آرات تماس بگیرید یا به صفحهی لیست قیمت سیستم اعلام حریق مراجعه کنید. آرات به عنوان نمایندگی فروش دتکتور ترکیبی اعلام حریق و سایر تجهیزات فعالیت میکند.
