لوله‌های آتشنشانی در سیستم‌های اسپرینکلر و سایر سیستم‌های اطفا حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لوله‌ها معمولا به رنگ قرمز هستند تا شناسایی آنها برای آتش‌نشانان و سایر افراد آسان باشد و این لوله‌ها از سایر سیستم‌های آبرسانی متمایز شوند. در این مطلب اعلام حریق آرات تصمیم داریم در خصوص نحوه عملکرد لوله آب آتش نشانی، انواع لوله آتشنشانی مورد استفاده در سیستم‌های اطفا حریق و لوله آتش نشانی قیمت صحبت کنیم.
سیستم‌های اطفا حریق و نصب لوله‌های آتش نشانی
سیستم‌های اعلام حریق متداول‌ترین روش‌های حفاظتی هستند و انواع مختلفی از این سیستم‌ها از جمله سیستم اعلام حریق متعارف و سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر در ساختمان‌ها و سایت‌های مختلف نصب می‌شوند. این سیستم‌ها با استفاده از تجهیزاتی مانند انواع دتکتور اعلام حریق، پنل مرکزی و شستی و آژیرها وظیفه‌ی شناسایی اعلام خطر را بر عهده دارند.
علاوه بر این سیستم‌ها، روش حفاظتی دیگری که در ساختمان‌های مختلف استفاده می‌شود، نصب سیستم اطفا حریق سقفی است. برخی از سیستم‌های حفاظتی که در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند، شامل موارد زیر می‌شود:
- سیستم حفاظت از آتش پودر خشک
- سیستم اطفا حریق آبی یا سیلابی
- سیستم‌های پیش‌عملگر
- سیستم اسپرینکلر تر
- سیستم اطفا حریق گازی
- سیستم‌های لوله خشک آتش نشانی
- سیستم اطفا حریق اتوماتیک فوم
- سیستم‌های حفاظت در برابر حریق ویژه
سیستم‌های حفاظت از حریق به سه دسته‌ی سیستم آتش نشانی آب، سیستم‌های گازی و سیستم‌های اطفا حریق فوم تقسیم می‌شوند.
(در مورد دتکتور حرارتی و دتکتور دودی در صفحات مربوطه مطالعه کنید.)
سیستم اسپرینکلر آتش نشانی تر
سیستم‌های آتش نشانی مرطوب از اسپرینکلرهایی استفاده می‌کنند که به سیستم لوله آتشنشانی متصل هستند. این اسپرینکلرها اتوماتیک هستند و از آنجایی که همیشه به یک منبع آب متصل هستند، در صورتی که منبع آب به درستی عمل کند، برای اطفای حریق فعال شده و آب را روی آتش می‌پاشند. اسپرینکلرها در زمان آتش‌سوزی باز می‌شوند و بلافاصله آب تخلیه می‌شود.
این سیستم‌ها معمولا به گونه‌ای طراحی می‌شوند که فقط اسپرینکلرهایی که در اثر حرارت ناشی از حریق فعال شده‌اند، آب را تخلیه کنند.
(از مطلب کابل اعلام حریق بازدید کنید.)
سیستم‌های لوله خشک آتش نشانی
سیستم‌های لوله خشک نیز متشکل از اسپرینکلرهایی هستند که در صورت آتش‌سوزی به صورت خودکار فعال می‌شوند. با این حال، این اسپرینکلرها به یک سیستم لوله‌ی آتشنشانی که همیشه به آب متصل است، وصل نمی‌شوند. در مقابل، سیستم لوله کشی آتش نشانی این اسپرینکلرها حاوی نیتروژن یا هوای تحت فشار است. لوله کشی آتش نشانی خشک در مناطقی انجام می‌شوند که احتمال یخ‌زدگی آب در لوله‌ها وجود دارد.
اسپرینکلرهایی که روشن می‌شوند با گرما فعال می‌شوند بنابراین می‌توان بدون استفاده‌ی بیش از حد از آب، آتش را به طور موثر خاموش کرد.
(در فایرفایت با سیستم اطفا حریق پامچال آشنا شوید.)
سیستم‌های سیلابی
از سیستم‌های سیلابی در مناطقی استفاده می‌شود که آسیب سریع آتش نگران‌کننده است. برای مثال، در محل بارگیری انبارها معمولا از این نوع سیستم اطفا حریق استفاده می‌شود. همچنین در یک ساختمان بلند، این سیستم‌ها با زنگ هشدار فعال می‌شوند. در سیستم سیلابی نازل همیشه باز است و آلارم خطر باعث باز شدن دریچه‌ی آب می‌شود.
سیستم‌های پیش‌عملگر
سیستم‌های پیش‌عملگر عناصر سیستم‌های مرطوب و خشک را ترکیب می‌کنند. لوله آتشنشانی تا زمانی که آتش سوزی تشخیص داده نشده باشد، آب را رها نمی‌کند. سرعت واکنش بسیار سریع است بنابراین این سیستم‌ها معمولا در دفاتر و مکان‌های تجاری نصب و استفاده می‌شوند.
انواع لوله آتش نشانی در ساختمان
لوله‌های آتش نشانی اغلب از فولاد کربنی بادوام و محکم ساخته می‌شوند و به رنگ قرمز هستند تا به راحتی قابل‌شناسایی باشند. با این حال، این لوله‌ها تنها نوع لوله آتشنشانی موجود نیستند. انواع لوله‌ی آتشنشانی دیواری سبک نیز وجود دارد که از جنس گالوانیزه هستند و نمای بیرونی نقره‌ای دارند. لوله‌های اسپرینکلر آتش نشانی CPVC و مسی نیز وجود دارد.
اکثر لوله‌های فرمز در سیستم اسپرینکلر مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرند ولی لوله گالوانیزه آتشنشانی را می‌توان در هر دو سیستم اسپرینکلر مرطوب و خشک نصب کرد. سیستم‌های پیش‌عملگر نیز ممکن است دارای لوله‌های گالوانیزه باشند. لوله‌های فولاد کربنی با انتهای اریب‌دار، رزوه‌دار یا شیاردار در سیستم‌های اطفا حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لوله آتش نشانی ترموپلاستیک
اگرچه همیشه از جنس فولاد برای لوله‌های آتش نشانی استفاده می‌شود اما لوله‌های ترموپلاستیک برای کاربردهای مسکونی و تجاری نیز در دسترس هستند. لوله‌های ترموپلاستیک در شرایطی استفاده می‌شوند که وضعیت حریق کم‌خطر یا خفیف است. بنابراین این لوله‌ها در مناطقی که خطر آتش‌سوزی بسیار بیشتر از حد معمول است، نصب نمی‌شوند.
لوله‌های آتش نشانی ترموپلاستیک در بیمارستان‌ها، رستوران‌ها و کارخانه‌های تولیدی استفاده نمی‌شود. همه‌ی این مناطق دارای مواد قابل احتراق هستند و به عنوان کم‌خطر در نظر گرفته نمی‌شوند و در این مکان‌ها از فولاد سیاه محکم استفاده می‌شود.
(از مطلب مخزن آب آتش نشانی بازدید کنید.)
لوله آتش نشانی فولاد سیاه و مس
فولاد سیاه در برابر گرما بسیار مقاوم است و همچنین دوام بالایی دارد. بنابراین زمانی که لوله آتشنشانی فولاد سیاه نصب می‌شود، دیگر نیاز به تعویض نیست. به این ترتیب در صورت وقوع حریق، از عملکرد درست این لوله‌ها مطمئن خواهید بود. با این حال یکی از مشکلات لوله‌های جنس فولاد سیاه احتمال خوردگی آنها است.
لوله‌های مسی به سرعت لوله‌های فولادی خورده و پوسیده نمی‌شوند اما با گذشت زمان، مقداری رسوب و حفره در لوله‌ها ایجاد می‌شود. گاهی اوقات ممکن است نیاز به استفاده از نرم‌کننده‌های آب برای لوله آتشنشانی مسی وجود داشته باشد. علاوه بر این، مهم است که اطمینان حاصل شود PH آب بالای7 باشد.
لوله آتشنشانی مسی برخلاف لوله‌های آتشنشانی ترموپلاستیک در دماهای سرد شکننده نمی‌شود و سبک‌وزن و انعطاف‌پذیر هستند.
(از مطلب چراغ اضطراری اعلام حریق بازدید کنید.)
جنس لوله آتش نشانی در اسپرینکلر آتش نشانی
جنس لوله‌های آتش نشانی مورد استفاده در سیستم‌های اسپرینکلر معمولا شامل موارد زیر می‌شود:
- فولاد کربن
- چدن نشکن
- فولاد ضدزنگ
- فولاد آلیاژی
- لوله کامپوزیت یا پلاستیکی
- لوله آتش نشانی گالوانیزه
پوشش این لوله‌ها نیز معمولا با موادی مانند پوشش اپوکسی (Epoxy coating) یا پوشش روی و گالوانیزه کردن انجام می‌شود. لوله گالوانیزه آتش نشانی را می‌توان برای سیستم اسپرینکلر لوله خشک یا لوله تر استفاده کرد.
(در مورد علائم راهنمای اعلام حریق بیشتر بخوانید.)
پارامترهای فنی و مشخصات لوله های آتش نشانی
- پوشش لوله‌ی آتش نشانی: سیستم پوشش اپوکسی سنگین قابل‌تنظیم
- رنگ کلی سطح لوله‌ها: قرمز
- ضخامت پوشش: 250 تا 550 میکرومتر
- محدوده‌ی اندازه: DN15 تا DN1200
- دمای کار لوله: منفی 30 درجه‌ی سانتی‌گراد تا مثبت 80 درجه‌ی سانتی گراد
- فشار تست لوله آتش نشانی: 0.1 مگاپاسکال تا 0.25 مگاپاسکال
- انواع اتصالات: رزوه‌ای، شیاردار و فلنجی
- کاربردها: انتقال و تامین آب، گاز یا حباب آتش نشانی
مشخصات لوله آتش نشانی با پوشش پروکسی
در لوله‌ی آتش نشانی دارای پوشش داخلی و خارجی اپوکسی، از پودر اپوکسی سنگین اصلاح شده استفاده می‌شود که مقاومت شیمیایی خوبی در برابر خوردگی دارد. به این ترتیب مشکلاتی از قبیل زنگ‌زدگی سطح لوله، خوردگی، پوسته پوسته شدن داخلی و غیره برطرف می‌شود و از انسداد لوله جلوگیری می‌شود. پوشش اپوکسی این لوله‌ها باعث افزایش دوام آنها می‌شود.
از سوی دیگر، از مواد ضد شعله نیز در پوشش‌ها استفاده می‌شود تا مقاومت حرارتی لوله اسپرینکلر آتش را در مقایسه با سایر انواع لوله‌ها بیشتر سازد. بنابراین حتی دمای کاری که به سرعت در حال افزایش است، بر عملکرد لوله‌ی آتش نشانی تاثیری نخواهد داشت.
لوله آتش نشانی اسپرینکلر با روکش اپوکسی داخلی و خارجی دوام و کارایی بهتری نسبت به لوله‌های گالوانیزه دارد.
(با کفپوش عایق برق و کاربرد آن آشنا شوید.)
تعیین اتصالات مناسب برای لوله آتش نشانی اسپرینکلر
چهار نوع اتصال برای اتصال لوله آتشنشانی با اتصالات وجود دارد که شامل اتصال شیاردار (grooved connection)، اتصال فلنجی (flange connection)، اتصال جوش لب به لب (butt weld connection) و اتصال رزوه‌ای (threaded connection) می‌شود.
در صورت تغییر قطر لوله در سیستم‌های لوله کشی آتش نشانی ساختمان فقط باید از اتصالاتی که مطابق با استانداردهای صحیح هستند، استفاده شود.
(از مطلب درب ضد حریق بازدید کنید.)
اتصالات جوش لب به لب در لوله آتش نشانی
در صورتی که لوله اسپرینکلر آتشنشانی داخلی بدون پوشش ضد خوردگی محافظت شده باشد، از نوع اتصال جوش لب به لب استفاده می‌شود. با این حال، باید مطمئن شوید که کارهای جوشکاری لوله آتش نشانی مطابق با استاندارد و شرایط مربوطه انجام شود. از طرف دیگر در شرایطی که مواد لوله اسپرینکلر آتشنشانی به صورت گالوانیزه گرم باشد، نباید از جوش لب به لب استفاده شود.
به هیچ‌وجه نباید لوله سیستم اسپرینکلر را جوش داد بلکه باید از طریق رزوه، فلنج یا راه‌های دیگر متصل شود.
(در مورد دتکتور شعله مطالعه کنید.)
اتصالات شیاردار یا اتصال فلنج در لوله آتش نشانی
در سیستم لوله آب آتش نشانی، اگر جنس لوله فولاد گالوانیزه و قطر آن بیش از 100 میلی‌متر باشد، نوع اتصال باید اتصال شیاردار یا اتصال فلنج باشد. با این حال اگر قطر لوله بیش از 100 میلی‌متر باشد، در استاندارد سیستم اسپرینکلر ذکر نشده که نمی‌توان از اتصال رزوه‌ای استفاده کرد.
از اتصال فلنج یا شیاردار تنها می‌توان در فواصل معینی روی لوله با قطر بیش از 100 میلی‌متر استفاده کرد.
(از مطلبی که در مورد سیستم اطفا حریق آیروسل نوشته‌ایم، بازدید کنید.)
اتصالات شیاردار یا گیره‌ای در سیستم‌های لوله‌ی آتش نشانی چیست؟
اتصال شیاردار لوله آتشنشانی که به آن اتصال گیره‌ای نیز گفته می‌شود، مناسب‌ترین نوع اتصال برای خط لوله مایعات یا خط لوله گاز است؛ به ویژه در سیستم لوله اسپرینکلر. فرایند اتصال شامل یک شیار در انتهای لوله بدون هیچ آسیبی برای دیواره‌ی داخلی لوله است که مزیت خوبی برای این فناوری اتصال است.
در عین حال، در صورت استفاده از اتصالات جوشی یا اتصالات فلنجی برای لوله آتشنشانی با پوشش داخلی، ممکن است لوله آسیب ببیند که این می‌تواند باعث ایجاد مشکل در آینده شود.
(در فایرفایت بخوانید: پرشر سوئیچ چیست؟)
قطر و فشار برای اتصالات شیاردار لوله آتش نشانی
عمق شیار لوله فولادی آتشنشانی و اتصال لوله (اتصال شیار) باید مطابق با الزامات اتصال لوله نوع شیار باشد. برای اتصال لوله شیاری با قطر اسمی DN250 یا کمتر، حداکثر فشار کاری 2.5 مگاپاسکال است؛ در حالی که برای اتصال لوله با قطر اسمی DN300 یا بیشتر، حداکثر فشار کاری 1.6 مگاپاسکال در نظر گرفته می‌شود.
برای جاهایی که ارتعاش وجود دارد و لوله‌های ضدحریق مدفون هستند، اتصالات انعطاف‌پذیر بهترین گزینه هستند. برای جاهای دیگر باید از اتصالات سفت و محکم استفاده شود.
در مواردی که از اتصالات سفت و سخت استفاده می‌شود، بین هر چهار تا پنج اتصال محکم باید یک اتصال انعطاف‌پذیر قرار داده شود.
(از مطلب شیر سیامی بازدید کنید.)
اتصالات رزوه‌ای برای لوله آتش نشانی
در سیستم لوله کشی اسپرینکلر آتش نشانی، می‌توان از لوله‌ی گالوانیزه گرم استفاده کرد که از نوع لوله ERW درزدار یا لوله بدون درز تولید می‌شوند. برای لوله گالوانیزه اسپرینکلر با قطر دیواره‌ی داخلی و خارجی کمتر از 100 میلی‌متر، می‌توان از اتصال رزوه‌ای استفاده کرد. به همین ترتیب، اگر لوله‌ی گالوانیزه ERW باشد از اتصالات لوله آهنی انعطاف‌پذیر استفاده می‌شود.
برای لوله فولادی بدون درز گالوانیزه از اتصالات لوله فولادی مصنوعی استفاده می‌شود.
(لیست قیمت سیستم اعلام حریق را در صفحه‌ی مربوطه مشاهده کنید.)
نحوه آب‌بندی لوله آتش نشانی با اتصالات رزوه‌ای
هنگامی که لوله اسپرینکلر آتش نشانی 550 درجه را بپذیرد، رابط رزوه‌ای را می‌توان با PTFE آب‌بندی کرد. برای 600 درجه، رزوه‌های لوله مخروطی (NPT)، درزگیر مناسب برای آب‌بندی است. بعلاوه تسمه آب‌بندی روی نخ اصلی اعمال می‌شود.
برای لوله آتش نشانی با قطر کمتر از DN50 از اتصال رزوه‌ای استفاده نمی‌شود و برای قطر لوله‌های متغیر باید از اتصالات کاهنده‌ی مونومر استفاده شود.
(در فایرفایت بخوانید: هوزریل آتش نشانی چیست؟)
اتصالات فلنج برای لوله آتش نشانی
اتصالات فلنج را می‌توان به شکل‌های مختلف دسته‌بندی کرد: فلنج جوشکاری تخت، فلنج جوش داده شده، فلنج رزوه‌ای و غیره. فلنج انتخابی باید مطابق با استانداردهای فلنج لوله فولادی، اتصالات لوله بدون درز فولادی اما جوش داده شده و واشرهای دارای روکش تفلون برای فلنج لوله استاندارد باشد.
در صورتی که اتصال فلنج برای لوله آتشنشانی اسپرینکلر با روکش روی انتخاب شود، باید از فلنج رزوه‌ای استفاده شود و در لوله آتشنشانی دارای پوشش ضد خوردگی باید از اتصال فلنج جوشی استفاده شود.
(از مطلب کپسول آتش نشانی co2 بازدید کنید.)
لوله آتش نشانی مانیسمان
شرکت مانیسمان (Mannesmann) یکی از تولیدکنندگان برتر لوله و لوله‌های فولادی در ابعاد و درجات مختلف است. لوله آتش نشانی مانیسمان یک لوله‌ی کربنی است که برای انتقال عامل اطفا حریق (آب یا گاز) بکار می‌رود و معمولا از لوله مانیسمان آتش نشانی رده 20 و 40 در ساختمان‌ها استفاده می‌شود.
خرید لوله‌های آتش نشانی
لوله آتشنشانی لوله فولاد کربنی است برای انتقال عامل اطفا حریق مانند آب یا گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لوله‌ها معمولا به رنگ قرمز هستند اما لوله‌های دیوار سبک دارای ظاهر بیرونی گالوانیزه و نقره‌ای هستند. از لوله‌های فولادی قرمز در سیستم‌های اسپرینکلر لوله تر استفاده می‌شود و نصب لوله‌های گالوانیزه برای سیستم‌های لوله تر و لوله خشک مجاز است.
لوله‌های آتش نشانی در سایزها و اندازه‌های مختلف وجود دارد و به همین خاطر قیمت لوله آتش نشانی بسته به محاسبه سایز لوله آتش نشانی و نوع آن متفاوت است. انتخاب لوله‌ها با توجه به جدول سایز لوله آتشنشانی انجام می‌شود. برای خرید و اطلاع از لیست قیمت لوله آتش نشانی می‌توانید با مشاوران مرکز ارات تماس بگیرید. این مرکز به عنوان نمایندگی فروش لوله آتش نشانی شما را راهنمایی خواهد کرد.
