اگر صاحب یک کسب و کار هستید و یا مدیر و مسئول آن هستید، حتما می‌دانید که چقدر آتش‌سوزی می‌تواند ویرانگر باشد و چه خسارت‌های زیادی می‌تواند به کسب و کار شما وارد کند. آتش‌سوزی نه تنها با آسیب رساندن به اموال و تجهیزات و همینطور تخریب و از کار افتادن آنها می‌شود و خسارت مالی به همراه دارد، بلکه می‌تواند یک خطر جدی برای کارکنان و افراد حاضر در ساختمان نیز باشد. اگرچه همه‌ی آتش‌سوزی‌ها کاملا قابل پیشگیری نیستند اما کارهای زیادی می‌توان برای جلوگیری از حریق و واکنش سریع در صورت وقوع حریق، انجام داد. کلید محافظت از کسب و کار و دارایی‌ها در برابر خطر آتش‌سوزی، درک صحیح از تفاوت سیستم اعلام و اطفا حریق است. ما در ادامه‌ی این مطلب به تفاوت بین سیستم های تشخیص آتش و اطفاء حریق می‌پردازیم.
تفاوت سیستم اعلام و اطفا حریق: معرفی سیستم تشخیص حریق
سیستم‌های تشخیص حریق هدفی ساده بر عهده دارند تا با تشخیص هرچه سریع‌تر حریق، امکان تخلیه‌ی ایمن افراد از محل را فراهم کنند و در صورت امکان واکنش سریع برای خاموش کردن آتش فراهم شود. با یک سیستم تشخیص حریق یا سیستم اعلام حریق مناسب، میزان خسارت جانی و مالی از حریق تا حد قابل‌توجهی کاهش خواهد یافت.
سیستم‌های تشخیص حریق الکترونیکی معمولا با آلارم‌ها کار می‌کنند تا به محض تشخیص حریق و یا نشانه‌های حریق، افراد را با آژیر یا آژیرفلاشر مطلع سازند. این کار هشدار آتش‌سوزی را به ساکنان ساختمان می‌دهد و می‌تواند اطلاعاتی در مورد محل آتش‌سوزی نیز در اختیار نیروهای آتش‌نشانی بدهد تا روند کنترل و اطفا حریق تسریع شود.
(از صفحه‌ی شستی اعلام حریق نیز بازدید کنید.)
سایر اشکال سیستم تشخیص حریق
سایر اشکال سیستم‌های تشخیص حریق مانند لوله تشخیص پنوماتیک (pneumatic detection tubing) نیازی به برق ندارند. لوله در داخل و سراسر مناطقی که خطر آتش‌سوزی بالاتری دارند، نصب می‌شود و هنگام وقوع حریق، لوله در نقاط تماس باز می‌شود که نشان‌دهنده‌ی وقوع حریق است و متعاقبا پس از آن، عامل اطفا حریق آزاد می‌شود.
تفاوت سیستم اعلام و اطفا حریق: حفاظت در برابر آتش چیست؟
هدف یک سیستم حفاظت از آتش، محافظت از ساکنان ساختمان در عین به حداقل رساندن آسیب ناشی از حریق است. به طور کلی، هدف این است که گسترده‌ترین راه ممکن برای تخلیه‌ی ایمن و کاهش آسیب به تجهیزات فراهم شود که باعث کاهش زمان خرابی و هزینه‌های بالقوه‌ی تعمیر تجهیزات می‌شود. اما انواع سیستم‌های حفاظت از حریق کدام هستند؟
(در صفحه‌ی سیستم‌های اعلام حریق متعارف می‌توانید نسبت به نصب و خرید این تجهیزات اطلاعات کسب کنید.)
انواع سیستم حفاظت از آتش
سیستم‌های حفاظت از آتش را می‌توان به دو دسته‌ی فعال یا غیرفعال طبقه‌بندی کرد. سیستم‌های فعال به طور فعالی به مبارزه با حریق و اعلام زنگ هشدار کمک می‌کنند و یا اسپرینکلرها را برای متوقف کردن آتش پیش از خارج از کنترل شدن آن فعال می‌کنند. در مقابل سیستم‌های حفاظت از آتش غیرفعال، شامل طراحی‌هایی مانند دیوارها و تکیه‌گاه‌های سازه‌ای برای به حداقل رساندن اشتعال‌پذیری و انتشار دود می‌شود.
سیستم حفاظت از حریق غیرفعال یا پسیو، یک چتر گسترده با تاکتیک‌های اساسی بسیار است. این سیستم‌ها علاوه بر جلوگیری از گسترش آتش، به حفظ یکپارچگی ساختاری ساختمان نیز کمک می‌کنند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین عناصر استراتژی حفاظت از آتش غیرفعال و نیز تفاوت سیستم اعلام و اطفا حریق اشاره می‌کنیم:
مهم‌ترین عناصر استراتژی حفاظت از آتش غیرفعال: فضاسازی محیط
یکی از روش‌های جلوگیری از عبور دود از مناطق، نصب درهای ضد حریق، دیوارها و موانع است. تابلوهای حفاظت در برابر حریق نیز با جلوگیری از سرایت آتش به مناطق دیگر، نقش مهمی در تقسیم‌بندی حریق دارند. این تابلوها به جای هدایت گرما، برای جذب آن طراحی شده‌اند و در مواجهه با دمای بالا منقبض نمی‌شوند. اگر آتش‌سوزی در یک بخش خاص رخ دهد، یکپارچگی آتش و عایق بودن محفظه کمک می‌کند تا دماهای بالا و دود در منطقه‌ای خاص محدود شود.
(پیشنهاد می‌کنیم از صفحه‌ی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر نیز بازدید کنید.)
مهم‌ترین عناصر استراتژی حفاظت از آتش غیرفعال: آماسه
آماسه ماده‌ای است که در برابر حریق دچار افزایش حجم و کاهش چگالی می‌شود و از آن معمولا در حفاظت از حریق غیرفعال استفاده می‌شود. آماسه را بر روی تیرهای نگهدارنده‌ی فولادی به عنوان روشی برای محافظت از سازه‌های نگهدارنده‌ی مهم در برابر آسیب حرارت و آتش استفاده می‌شود.
این نوع رنگ خاص در دمای بیش از 500 درجه‌ی سانتی‌گراد منبسط می‌شود و یک لایه‌ی محافظتی جدید به فولاد اضافه می‌کند و قرار گرفتن در معرض گرما و در نتیجه تخریب آن را به تاخیر می‌اندازد. این پوشش آماسه می‌تواند تا دو ساعت در برابر حرارت مقاومت کند، که می‌تواند به معنای تفاوت بین تخلیه‌ی ایمن و یک فاجعه‌ی غم‌انگیز باشد.
(از مطلب شستی اطفا حریق نیز بازدید کنید.)
تفاوت سیستم اعلام و اطفا حریق: سیستم اطفا حریق چیست؟
یکی از تفاوت های سیستم اعلام و اطفا حریق این است که سیستم‌های اطفا کننده‌ی حریق برای خاموش کردن یا سرکوب کردن آتش در سریع‌ترین زمان ممکن نصب می‌شوند اما سیستم‌های اعلام حریق صرفا با هدف تشخیص حریق در سریع‌ترین زمان ممکن مورد استفاده قرار می‌گیرند. یک سیستم اطفا حریق برای خاموش کردن آتش از طریق استفاده از یک عامل اطفا حریق مانند آب، فوم یا عامل شیمیایی ساخته شده است. این سیستم‌ها به طور معمول با اجزایی طراحی می‌شوند تا عواملی مانند گرمای شدید، دود یا آتش را شناسایی کنند و پاسخ را تحریک کنند.
(در صفحه‌ی پنل اعلام حریق می‌توانید با انواع پنل‌های اعلام حریق آشنا شوید.)
سیستم اعلام حریق الکترونیکی به یک سیستم هشدار متصل است تا با تشخیص حریق به افراد هشدار داده شود و اقداماتی برای مهار آن انجام شود. در مقابل، سیستم‌های غیرالکترونیکی عامل اطفا حریق را بدون اطلاع‌رسانی فعال می‌کنند. اکثر سیستم‌های اطفا حریق پس از تشخیص یا هشدار حریق، عامل اطفا حریق را برای خاموش کردن آتش رها می‌کنند. از طرف دیگر، برخی از سیستم‌های اطفا حریق نیز نیاز به شخصی دارند تا به صورت دستی عامل اطفا حریق را آزاد کند.
(در صفحه‌ی اعلام حریق بیسیم می‌توانید نسبت به نصب و خرید این تجهیزات اطلاعات کسب کنید.)
تفاوت سیستم اعلام و اطفا حریق در عملکرد و اهداف
همانطور که گفتیم، سیستم‌های اعلام حریق وظیفه‌ی تشخیص حریق را بر عهده دارند و اطفا حریق نیز آخرین اقدامی است که برای مبارزه با گسترش آتش انجام می‌شود. در واقع می‌توان پیشگیری، حفاظت و مهار آتش‌سوزی را یک فرآیند سه مرحله‌ای دانست که هر مرحله شامل اقداماتی خاصی برای پیشگیری و مبارزه با آتش‌سوزی می‌شود.
بنابراین ما مسئولیت داریم که به طور منظم هر بخش از سیستم را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم تا بتوانیم به سرعت خطرات ممکن را شناسایی کرده و احتمال وقوع هر خطری را کاهش دهیم. به طور خلاصه تفاوت بین سیستم اعلام و اطفا حریق و حفاظت از حریق به صورت زیر است:
- سیستم‌های پیشگیری از حریق یا سیستم‌های اعلام حریق برای به حداقل رساندن خطرات احتمالی وقوع حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- حفاظت از آتش باعث کاهش یافتن آسیب‌ها می‌شود و به تخلیه‌ی ایمن ساختمان کمک می‌کند.
- سیستم‌های اطفا حریق برای خاموش کردن شعله‌ها با مواد یا عوامل خاموش‌کننده در نظر گرفته می‌شوند.
(پیشنهاد می‌کنیم مطلب خطای سیستم اعلام حریق را نیز مطالعه کنید.)
اهمیت دانستن تفاوت سیستم اعلام و اطفا حریق
سیستم‌های حفاظت، پیشگیری و اطفا حریق برای محافظت از ساختمان در برابر آتش‌سوزی‌ها بسیار مهم و اساسی هستند. با این حال بسیاری از افراد در مورد چگونگی عملکرد این سیستم‌ها اطلاعات کافی نداشته باشند و این اصطلاحات را به جای یکدیگر به کار ببرند. به جای استفاده از این اصطلاحات به جای یکدیگر مهم است که بدانیم سیستم‌های اعلام حریق و سیستم‌های اطفا حریق چگونه کار می‌کنند و چه تفاوتی با هم دارند.
(به مطلب درب ضد حریق نیز رجوع کنید.)
ما در این مطلب فایرفایت به تعریف سیستم اعلام حریق، سیستم‌های حفاظت از حریق و سیستم اطفا حریق پرداختیم. تفاوت سیستم اعلام و اطفا حریق در عملکرد آنها است و به طور کلی نصب این سیستم‌ها می‌تواند برای ایمن نگه داشتن افراد و همینطور اموال و تجهیزات بسیار مهم و کارآمد باشد.
