آیا تا حالا با آلارم‌های کاذب دتکتورهای دودی مواجه شده‌اید؟ صدای آژیر دتکتورها برای اطلاع ساکنان از وجود خطر است اما اگر یک دتکتور دود بدون دلیل مشخصی فعال شود، می‌تواند مشکل‌ساز باشد. اما این مشکل را می‌توان برطرف کرد. در ادامه این مطلب در خصوص آلارم کاذب دتکتور دود و دلایل آلارم کاذب دتکتورهای دودی صحبت خواهیم کرد.
نحوه عملکرد دتکتورهای دودی
ابتدا لازم است بدانیم دتکتور دود اعلام حریق چگونه کار می‌کند تا بتوانیم متوجه شویم علت آلارم کاذب در این دتکتورها چه چیزی می‌تواند باشد. ردیاب دود یکی از انواع دتکتور اعلام حریق است و دو نوع اصلی دتکتور دودی وجود دارد که شامل دتکتور دود یونیزاسیون و دتکتور دود فوتوالکتریک می‌شود.
دتکتورهای نوری یا فتوالکتریک از پرتوی نور پایدار استفاده می‌کنند. هنگانی که ذرات دود وارد محفظه‌ی داخلی دستگاه می‌شود، ذرات دود باعث پراکنده شدن نور شده و آن را به یک فوتوسل هدایت می‌کنند که باعث به صدا درآمدن زنگ هشدار می‌شود.
دتکتور دودی یونیزاسیون در مقابل از یونها و الکترون‌هایی که در اطراف الکترودها در حرکت هستند، استفاده می‌کند. وقتی دود وارد محفظه‌ی آشکارساز دود یونیزه می‌شود، به یونها می‌چسبد و درنتیجه فعل و انفعالات را مختل کرده و زنگ هشدار را به صدا درمی‌آورد.
هر دو نوع این دتکتورها با ورود دود به داخل محفظه فعال می‌شوند اما ممکن است دچار مشکل شوند. نقص در دتکتورها می‌تواند به خاطر بی‌کیفیت بودن محصول، حساسیت بالای دتکتور یا فاکتورهای خارجی باشد که می‌توانند باعث ایجاد آلارم کاذب دتکتور دود شوند.
(در مورد پنل مرکزی در فایرفایت مطالعه کنید.)
چه چیزی باعث آلارم کاذب دتکتور دودی می‌شود؟
همانطور که گفتیم آلارم یا هشدار کاذب در سیستم‌های اعلام حریق و به ویژه دتکتورهای دودی می‌تواند به خاطر مسائلی همچون کیفیت پایین محصول، حساسیت بالا و یا فاکتورهای خارجی باشد اما در ادامه به هفت مورد از شایع‌ترین دلایل ایجاد آلارم کاذب در دتکتورهای دود اشاره می‌کنیم.
علت آلارم کاذب دتکتور دود: 1. محل قرارگیری دتکتور
فعال شدن دتکتور دودی نیاز به دود زیادی ندارد. اگر دتکتور دودی شما در فاصله‌ی 3 متری دستگاه‌های پخت و پز مانند اجاق گاز، تستر یا فر قرار داشته باشد، ممکن است با آلارم کاذب این دتکتورها مواجه شوید. برخی از دتکتورهای دودی فوتوالکتریک پیشرفته حتی قادر به تشخیص افزایش ناگهانی دما نیز هستند.
نصب دتکتورهای دود در کنار پنجره یا درب نیز دلیل دیگری برای فعال شدن بی‌مورد آنها است. جریان هوای سیستم‌های تهویه می‌تواند با عملکرد سنسورها تداخل ایجاد کند و حتی باعث توهم دود یا ذراتی شود که به خارج می‌روند.
(با سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و عملکرد آن آشنا شوید.)
علت آلارم کاذب دتکتور دود: 2. پخت غذا
آیا هر بار که غذا می‌پزید دتکتور دودی شما فعال می‌شود؟ این مشکل می‌تواند به خاطر حساسیت آشکارساز دودی شما باشد. اگر دتکتور در فاصله‌ی بیش از 3 متر از دستگاه‌های پخت و پز نصب شده اما هر بار که نان خود را تست می‌کنید با آلارم کاذب دتکتور دود مواجه می‌شوید، لازم است میزان حساسیت دتکتور خود را بررسی و تنظیم کنید.
علت آلارم کاذب دتکتور دود: 3. بخار یا رطوبت بالا
رطوبت بالا دارای ذرات رطوبت متراکم است که ممکن است دتکتور دود آنها را با ذرات دود اشتباه بگیرد. در موارد شدیدتر، هوا به اندازه‌ای متراکم است که می‌تواند پرتو نور یک سنسور فتوالکتریک را پراکنده کند یا در محفظه‌ی دتکتور یونیزه به یونها بچسبد.
همین مفهوم در مورد بخار نیز صدق می‌کند. بنابراین اگر دتکتور دودی شما درست در نزدیکی یک حمام بخار نصب شده است، شاید بهتر باشد آن را به مکان دیگری منتقل کنید.
(در مورد کابل نسوز اعلام حریق مطالعه کنید.)
علت آلارم کاذب دتکتور دود: 4. حشرات مزاحم
اگر نگاهی به دتکتور خود بیاندازید متوجه ورودی‌های محفظه می‌شوید که دود از آن وارد دتکتور می‌شود. این ورودی‌ها به اندازه‌ی کافی بزرگ هستند که یک حشره‌ی کوچک را در خود جای دهند. پس از ورود حشرات به داخل محفظه، با تداخل در عملکرد سنسورها می‌توانند باعث ایجاد آلارم کاذب دتکتور دود شوند. بنابراین ممکن است نیاز باشد درب دتکتور را باز کنید و آن را از نظر وجود حشرات مزاحم بررسی کنید.
علت آلارم کاذب دتکتور دود: 5. تجمع گرد و غبار
تجمع گرد و غبار نیز می‌تواند دلیل دیگری برای ایجاد آلارم کاذب در دتکتورهای دودی باشد. متخصصان حوزه‌ی اعلام حریق توصیه می‌کنند حداقل یک بار در سال دتکتورهای دودی را با استفاده از برس جاروبرقی تمیز کنید.
علت آلارم کاذب دتکتور دود: 6. مواد شیمیایی قوی در نزدیکی دتکتور
دتکتورهای دودی بعلاوه به ذرات موجود در هوا حساس هستند که توسط مواد شیمیایی بوی قوی از خود متصاعد می‌کنند. اگر به دلایلی در حال تمیز کردن خانه خود با استفاده از مواد شیمیایی قوی هستید، این ممکن است باعث فعال شدن و هشدار کاذب دتکتورهای دودی شما شود.
(در مورد سیستم اطفا حریق گازی مطالعه کنید.)
علت آلارم کاذب دتکتور دود: 7. نیاز به تعویض باتری
آیا دتکتور دودی شما صدای بوق ممتد، طولانی مدت و تکراری را پخش می‌کند؟ اگر آشکارساز دود در حال بوق زدن است به شما اطلاع می‌دهد که باتری اعلام حریق باید تعویض شود. مگر اینکه از دتکتوری استفاده کرده باشید که مجهز به باتری‌های مادام‌العمر هستند. به غیر از این، لازم است حداقل یک بار در سال نسبت به تعویض باتری دتکتورها اقدام کنید.
نحوه تست میزان حساسیت دتکتور دودی
روش‌های مختلفی برای آزمایش میزان حساسیت دتکتور دود وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
- اسپری تست دتکتور دودی تهیه کنید و از دستورالعمل روی محصول برای تست حساسیت دتکتور دودی خود استفاده کنید.
- اگر دتکتور شما دارای ابزار تست صادرشده توسط شرکت سازنده است، می‌توانید از آن برای تست دتکتور خود استفاده کنید. دستورالعمل‌های روی دفترچه راهنما را مطالعه کنید.
- شما می‌توانید از افراد متخصص در زمینه اعلام حریق برای آزمایش میزان حساسیت دتکتور اعلام حریق و علت آلارم کاذب دتکتور دود استفاده کنید.
(در فایرفایت لیست قیمت سیستم اعلام حریق را بررسی کنید.)
نحوه تنظیم حساسیت دتکتورهای دودی
تنظیم حساسیت یک دتکتور دود باید با احتیاط انجام شود تا توانایی دتکتور در تشخیص دود از بین نرود. به همین خاطر ابتدا دو روش اول را دنبال کنید و سپس به سراغ روش سوم بروید.
- دستگاه را جابجا کنید تا فاصله‌ی بیشتری با لوازم پخت و پز یا حمام بخار داشته باشید.
- به آرامی دتکتور را جدا کنید، آن را باز کنید و داخل آن را با یک پارچه‌ی نرم و خشک تمیز کنید. سپس مجددا دتکتور را نصب کنید و محفظه‌ی آن را با اتصال فرچه نرم روی لوله جاروبرقی تمیز کنید.
- اگر دتکتور دودی قابل برنامه‌ریزی دارید، دستورالعمل‌های ارائه شده توسط سازنده را برای تنظیم میزان حساسیت دتکتور دنبال کنید. این کار معمولا شامل حذف کارت اطلاعات و انجام برخی اصلاحات ساده است.
با تشخیص علت آلارم کاذب دتکتور دود می‌توانید نسبت به رفع ایرادات و مشکلات اقدام کنید.
(در مورد سیستم اعلام حریق متعارف و ویژگی‌های آن مطالعه کنید.)
وقتی دتکتور دود خیلی حساس است چکار باید بکنیم؟
هرچقدر هم یک دتکتور دودی حساس باشد باز هم بخش مهمی در تامین امنیت خانه به شمار می‌آید. ممکن است وسوسه شوید که آن را جدا کرده یا خاموش کنید اما قبل از این کار سعی کنید، میزان حساسیت آن را اصلاح کنید.
کارشناسان انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA) پیشنهاد می‌کنند هر سال بعد از اولین آزمایش، حساسیت دتکتورهای دود خود را بررسی کنید. یک دتکتور دودی قابل اعتماد با خوانش‌های مداوم می‌تواند بدون نیاز به آزمایش دیگر برای مدتی طولانی (حداکثر 5 سال) کار کند.
