در سیستم اعلام حریق متعارف (Conventional)، جریان الکتریکی عبوری از مدار نقش مهمی در تشخیص وضعیت عملکرد سیستم دارد. این سیستم با توجه به تغییرات جریان، وضعیت کلی خود را از طریق چراغ‌های نشانگر (LED) روی پنل مرکزی نمایش می‌دهد. در مجموع، چهار حالت اصلی برای این سیستم تعریف می‌شود:
جریان عبوری از مدار در سطح بسیار کم و نرمال قرار دارد. چراغ سبز روی پنل روشن است وهیچ‌گونه حریق، قطعی یا خطا در سیستم وجود ندارد.
اگر یکی از سیم‌ها دچار پارگی یا قطعی شود، جریان در مدار مختل شده و سیستم نمی‌تواند ارتباط صحیحی با تجهیزات داشته باشد. چراغ زرد روشن می‌شود. این حالت نشانه‌ی وجود اشکال در نصب، اتصالات یا تجهیزات است.
با فعال شدن یکی از دتکتورها یا فشرده شدن شستی اعلام حریق، جریان عبوری از مدار به‌طور ناگهانی افزایش می‌یابد. چراغ قرمز فعال می‌شود و آژیر و فلاشر نیز به صدا درمی‌آیند. این حالت نشان‌دهنده‌ی وقوع آتش‌سوزی در یکی از زون‌ها است.
اگر دو سیم مدار (مثلاً مثبت و منفی) به هم برخورد کرده و اتصال پیدا کنند، جریان به‌صورت غیرعادی و شدید افزایش می‌یابد. این حالت می‌تواند آسیب جدی به سیستم وارد کند. چراغ زرد مانند حالت خطا روشن می‌شود، اما پنل در برخی مدل‌ها می‌تواند تفاوت بین قطعی و اتصال کوتاه را تشخیص دهد.
یکی از ویژگی‌های مهم در طراحی و انتخاب سیستم اعلام حریق متعارف (Conventional)، تعداد زون‌هایی است که سیستم پشتیبانی می‌کند. منظور از «زون» ناحیه‌ای مشخص از ساختمان است که تجهیزات اعلام حریق به‌صورت مشترک در آن کنترل می‌شوند.
💡 هرچه ساختمان بزرگ‌تر باشد، به زون‌های بیشتری برای تقسیم‌بندی و کنترل دقیق‌تر نیاز خواهیم داشت.
ساختمان‌های کوچک مانند فروشگاه یا دفتر اداری: معمولاً ۲ تا ۴ زون کافی است.
ساختمان‌های متوسط تا بزرگ: ممکن است نیاز به ۸، ۱۶ یا حتی ۴۸ زون داشته باشند.
در صورت نیاز به تعداد زون بیشتر یا امکانات پیشرفته‌تر، استفاده از سیستم‌های آدرس‌پذیر توصیه می‌شود.
تعداد زون‌ها یا همان مدارهای ورودی، به تناسب نوع پروژه متفاوت هستند. به عنوان مثال آن‌ها می‌توانند به تعداد 2، 4، 8، 10 و به صورت تصاعدی تا 48 و یا حتی بیشتر برسند. استاندارد NFPA72 برای تعبیه تعداد زون‌ها، محدودیتی قائل نشده است و این مورد را به نوع مدل مرکز کنترل و توانایی پردازش آن سپرده است.
مدارهای خروجی نسبت به مدارهای ورودی حساسیت چندانی ندارند، چون وظیفه‌ی آن‌ها روشن کردن چراغ آلارم یا صدای آژیر، در مواقع هشدار است. بنابراین می‌توان آن‌را در مکان‌های نه چندان بزرگ فقط به صورت عمومی به یک آژیر یا فلاشر ارجاع داد یا در مکان‌های عمومی و بزرگ در ازای هر زون و هر یک حسگر یک خروجی مجزا برای آن تعریف کرد.
مشخص کردن جایگاه هر زون به نسبت نوع و مدل حسگر متفاوت است. ولی معمولا فاصله هر زون یا منطقه تحت حفاظت را می‌توان حدود 800 تا 1200 متر دانست؛ در ساختمان‌هایی که متراژ بالایی ندارند می‌توان هر طبقه را یک زون در نظرگرفت. البته تخمین فاصله هر زون به این راحتی‌ها هم نیست، چون کنترل هر منطقه توسط هر حسگر یا شستی، به عوامل مختلفی مثل تعداد تجهیزات به کار رفته در هر مدار زون، نوع کابل و ضخامت آن تأثیر دارد.
بنابراین برای تعریف هر منطقه یا زون بهتر است که خیلی دقیق و وسواس‌گونه دستورالعمل‌های سازنده مورد نظر را اجرا کرده و یا از نرم‌افزارهای محاسبه‌گر زون که توسط هر برند ارائه می‌شود استفاده
همانطور که گفته شد، سیستم اعلام حریق متعارف شامل یک مرکز کنترل با چندین ورودی (حسگرها و شستی‌ها) و خروجی (آژیرها و فلاشرها) است. حسگرها به واسطه‌ی مدارهای بهم پیوسته‌ای به مرکز کنترل متصل هستند. بنابراین باید برای نظارت و مانیتورینگ پیوستگی هر مدار، در انتهای هر یک از آن‌ها، یک تجهیز از جنس مقاومت (نوع این تجهیز در برندهای مختلف می‌تواند خازن، دیود، رله یا قطعات الکتریکی دیگری باشد) متصل شده باشد. این تجهیز را اصطلاحا مقاومت انتهای خط می‌نامند. این مقاومت در داخل آخرین تجهیز زون‌های ورودی و خروجی و بر روی ترمینال‌های آن تجهیز، سربندی می‌شود.
به طور کلی، تشخیص حالت هشدار توسط سیستم اعلام حریق، به واسطه تغییر ولتاژ جریان مستمر داخل مدارهای ورودی صورت می‌گیرد که این تغییر توسط مقاومت انتهای خط قابل بررسی است. مطمئنا با این توضیحات راحت‌تر می‌توانیم دلیل تجهیزاتی که بر روی هر زون ورودی بسته شده‌اند را درک کنیم.
میزان جریان عبوری از تجهیزات آنقدر ناچیز است (در حد چند میکروآمپر) که می‌توان جریان عبوری آن‌ها را نادیده گرفت بنابراین هر تجهیز ورودی مثل شستی اعلام حریق و انواع دتکتورها را با یک مقاومت هشدار که با یک کلید باز سری می‌شود، در نمودارها نمایش می‌دهند.
میزان مقاومت انتهای خط در برندهای مختلف سیستم اعلام حریق متفاوت است و معمولا بین 1/2 تا 6/8 کیلو اهم است. اما مقاومت هشدار با میزان بین 270 تا 680 اهم است، حدود 10 برابر کمتر از مقاومت انتهای خط است.
در کل در شرایط عادی، جریان مصرفی تجهیزات یا همان ورودی‌ها (شستی‌ها و حسگرها)، بسیار پایین است. بنابراین در مدار به صورت یک مقاومت سری شده با یک کلید باز مدل می‌شوند. اما در حالت هشدار، چون مدارها در وضعیت فعال هستند، مقاومت سری شده با کلید بسته نمایش می‌شود. یعنی در واقع، مقاومت هشدار در دو سر تجهیز قرار می‌گیرد.
منظور از حالت خطای اتصال کوتاه در عملکرد سیستم اعلام حریق متعارف، به بیانی خیلی ساده: یعنی عبور جریان از کوتاه‌ترین مسیر ممکن، که همین مقاومت را به صفر می‌رساند. در این شرایط، جریان مستمر تماما از کوتاه‌ترین مسیر اتصال عبور می‌کند. در نتیجه میزان مقاومت در این مسیر تقریبا به صفر رسیده و جریان بسیار بالا و روانی از آن می‌گذرد.
خرید تجهیزات اطفای حریق
خرید تجهیزات اعلام حریق
درباره آرات
آرات به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان تجهیزات اعلام و اطفای حریق در خاورمیانه، با شبکه‌ای گسترده از شرکای تجاری و نمایندگان، بازارهای داخلی و منطقه‌ای را پوشش می‌دهد. با تمرکز بر تجارت و فروش و پشتیبانی قوی تیم‌های فنی و مهندسی ، تجهیزات را برای پروژههای مهم زیرساختی تامین می‌نماید.
