سیستم اعلام حریق در واقع یک سیستم تشخیص و هشدار حریق است و نقش محافظتی در برابر دود و حریق دارد. سیستم اعلام حریق از اجزای مختلفی تشکیل شده که یکی از آنها اینترفیس اعلام حریق (Fire Alarm Interface) است. در ادامه‌ی این مطلب به این پرسش می‌پردازیم که اینترفیس اعلام حریق (Fire Alarm Interface) چیست و چه کاربردی دارد؟
سیستم اعلام حریق و رابط‌ها
برای درک بهتر اینکه اینترفیس چیست ابتدا لازم است با مفهوم سیستم اعلام حریق آشنا شوید. سیستم اعلام حریق یک سیستم تشخیص و اعلام حریق است و از آنجایی که آتش‌سوزی را تشخیص می‌دهد، کارهایی مانند کنترل وضعیت دود، نگه داشتن آسانسورها، تماس با آتش‌نشانی و گاهی اوقات اطفای حریق را نیز انجام می‌دهد. این یک نمای کلی از وظایف و عملکرد یک سیستم اعلام حریق است.
انجمن ملی حفاظت از حریق (NFPA) سیستم اعلام حریق را تنها محدود به تجهیزات اعلام حریق ارائه شده توسط سازنده‌ی پنل مرکزی نمی‌داند. از دیدگاه NFPA سیستم اعلام حریق شامل هر چیزی است که به آتش‌سوزی مربوط است و می‌تواند آلارم هشدار را آغاز کند یا بر وضعیت نظارت داشته باشد. این سیستم همچنین شامل هر چیزی است که به آتش مربوط است، افراد را از خطر مطلع می‌سازد، دود را کنترل می‌کند، با آتش‌نشانی تماس می‌گیرد و یا آتش را خاموش می‌کند. در واقع هر چیزی که به سیستم اعلام حریق متصل باشد، بخشی از این سیستم به شمار می‌آید و اینترفیس اعلام حریق نیز بخشی از سیستم اعلام حریق است که در ادامه بیشتر در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
ماژول اینترفیس، رابط اتصال تجهیزات جانبی مرتبط با حریق و ایمنی با سیستم اعلام حریق ساختمان‌ها است.
(در مطلب سیستم اعلام حریق آدرس پذیر می‌توانید با این سیستم‌ها آشنا شده و نسبت به خرید اقدام کنید.)
تجهیزات اینترفیس اعلام حریق
بسیاری از تجهیزات رابط یا اینترفیس اعلام حریق، توسط افرادی غیر از نصاب سیستم اعلام حریق نصب می‌شود؛ تجهیزاتی مانند آسانسورها، سیستم اسپرینکلر آتش نشانی، سرکوب‌کننده‌ی هود آشپزخانه، کنترل کننده‌های هوای HVAC و دمپرهای دود و غیره. این تجهیزات مستقیما توسط شرکت‌های اعلام حریق نصب، نظارت و یا سرویس‌دهی نمی‌شوند اما نکته‌ی اصلی این است که یک نفر باید مسئولیت کل سیستم تشخیص و اعلام حریق را بر عهده داشته باشد. به این ترتیب NFPA الزام می‌کند که فردی بر سیستم تشخیص و هشدار حریق نظارت کند و مطمئن شود سیستم به درستی کار می‌کند.
شرکت‌های نصب، نگهداری و تست تجهیزات اینترفیس، الزامات خود را دارند تا از کارکرد سیستم‌های خود مطمئن شوند. با این حال، هیچ‌کدام از آنها واقعا صلاحیت نظارت بر کل سیستم تشخیص و هشدار حریق را ندارند. نصاب‌های سیستم اعلام حریق افراد واجد شرایط برای نظارت و کنترل کل سیستم هستند و همانطور که گفتیم تجهیزات رابط نیز بخشی از سیستم اعلام حریق به شمار می‌آیند.
اگر تجهیزات رابط به سیستم اعلام حریق متصل باشند، در واقع بخشی از سیستم تشخیص و اعلام حریق محسوب می‌شوند.
(از مطلب کپسول آتش نشانی CO2 بازدید کنید و با کارکرد این کپسول اطفا حریق آشنا شوید.)
اینترفیس اعلام حریق چیست؟
اینترفیس اعلام حریق (FSI) یک کیت توسعه‌ی نرم‌افزار است که برای کمک به تولید برنامه‌های نرم‌افزاری پیشرفته و سفارشی طراحی شده است. با استفاده از این ابزار می‌توانید به راحتی سیستم اعلام حریق ساختمان را با سیستم مدیریت ساختمان (BMS) ادغام کنید. این ادغام و یکپارچه‌سازی امکان انتقال پیام و دستورات بین شبکه‌ی پنل و سیستم مدیریت ساختمان را فراهم می‌سازد.
ماژول اینترفیس برای هر سیستم اعلام حریق با توجه به پروتکل‌های خاص آن سیستم، طراحی می‌شود. این ماژول‌ها می‌توانند برای موارد زیر مورد استفاده قرار گیرند:
- برای اتصال تجهیزات متعارف ورودی به لوپ سیستم آدرس‌پذیر
- ماژول اتصال تجهیزات متعارف خروجی به لوپ سیستم آدرس‌پذیر
- ماژول اینترفیس اعلام حریق برای کنترل و نظارت بر تجهیزات اعلام حریق، اطفای حریق، کنترل آسانسور، خاموش کردن سیستم تهویه و غیره
- ماژول اینترفیس برای اتصال شبکه‌های داخلی پنل اعلام و اطفا حریق
- اینترفیس اعلام حریق برای اتصال به سیستم مدیریت ساختمان یا BMS و غیره
ماژول اینترفیس وسیله‌ای برای ادغام و یکپارچه‌سازی سیستم اعلام حریق با سیستم مدیریت ساختمان است.
(از مطلب کپسول آتش نشانی فوم نیز بازدید کنید.)
انواع ماژول اینترفیس اعلام حریق
سه دسته‌ی اصلی ماژول اعلام حریق وجود دارد که شامل ماژول ورودی، ماژول خروجی و ماژول ورودی/خروجی می‌شود. اینترفیس ورودی وظیفه‌ی تشخیص حریق و اعلام آن به پنل کنترل را بر عهده دارد. اینترفیس خروجی دارای رله است و در صورت وقوع حریق باعث قطع شدن تجهیزات جانبی ساختمان از جمله آسانسورها، سیستم تهویه، سیستم کنترل دسترسی و غیره می‌شود.
اینترفیس ورودی/خروجی نیز نوع دیگری از انواع ماژول اینترفیس است که هم وظیفه‌ی تشخیص حریق و ارسال فرمان به پنل مرکزی اعلام حریق و هم فعال ساختن اسپرینکلرهای آتش‌نشانی را بر عهده دارد.
ماژول رابط یا اینترفیس به دسته‌ی اصلی ماژول ورودی، ماژول خروجی و ماژول ورودی-خروجی طبقه‌بندی می‌شود.
(از مطلب نازل آتش نشانی نیز بازدید کنید.)
ماژول رابط یا ماژول اینترفیس
از ماژول رابط برای ارتباط و شناسایی اجزای قابل آدرس‌دهی سیستم استفاده می‌شود. این اینترفیس اعلام حریق بین دتکتورها و اجزای مدار برای عملکرد کنتاکت‌ها یا سوئیچ‌های بدون ولتاژ قرار می‌گیرد و وضعیت عملکرد هر زون را نشان می‌دهد. از کنتاکت‌ها نیز برای فعال کردن سیستم اطفای حریق، سیستم فراخوان آسانسور و پنل‌های دیگر استفاده می‌شود.
اجزای سیستم اعلام حریق با استفاده از اینترفیس با سیستم‌های اطفای حریق و سایر تجهیزات ایمنی ساختمان مرتبط می‌شود.
(در مورد تفاوت سیستم اعلام و اطفا حریق نیز مطالعه کنید.)
اینترفیس مدار آدرس‌پذیر به متعارف
گاهی اوقات لازم است در سیستم آدرس‌پذیر از تجهیزات اعلام حریق متعارف استفاده شود که در این صورت لازم است از اینترفیس اعلام حریق آدرس‌پذیر به متعارف استفاده شود. با استفاده از این نوع اینترفیس امکان اتصال تجهیزات متعارف به پنل آدرس‌پذیر را فراهم می‌کند. اینترفیس مدار آدرس‌پذیر به متعارف دارای دو مدار تغذیه و تشخیص هستند و هم برای مدارهای شعاعی و مدارهای حلقوی سیستم متعارف استفاده می‌شوند. به این ترتیب شبکه‌های متعارف به شبکه‌های آدرس‌پذیر یا هوشمند متصل می‌شوند.
با استفاده از اینترفیس مدار آدرس‌پذیر به متعارف می‌توان تجهیزات سیستم متعارف را به سیستم‌های آدرس‌پذیر متصل کرد.
(مطالعه‌ی مطلب کابل اعلام حریق را نیز به شما پیشنهاد می‌کنیم.)
اینترفیس یا رله‌ی خط
این نوع اینترفیس برای سوئیچینگ و راه‌اندازی تجهیزات کمکی که برای خاموش کردن دستگاه‌های تهویه و گرمایشی و جلوگیری از انتشار دود و حریق یا تجهیزات مورد استفاده برای تحریک درهای ضد حریق و درهای خروج اضطراری هستند، بکار گرفته می‌شود. رله‌ی خط را می‌توان از طریق پنل مرکزی، شستی و دتکتورهای اعلام حریق به صورت تکی یا گروهی در مدار قرار داد تا عملکرد موثر خود برای راه‌اندازی سیستم‌های مختلف را انجام دهد. این رله‌ها بعلاوه می‌توانند از نوع آدرس‌پذیر باشند و به صورت تیغه باز یا تیغه بسته در مدار قرار گیرند.
اینترفیس اعلام حریق در عملکرد کنترل اضطراری
اینترفیس عملکرد کنترل اضطراری به سیستم‌های اعلام حریق امکان می‌دهد تا با سایر سیستم‌های حیاتی ساختمان در زمان وقوع حریق و ایجاد شرایط اضطراری ارتباط برقرار کنند و به تخلیه‌ی امن ساختمان کمک کنند. این اینترفیس‌ها در واقع سوئیچ‌هایی هستند که سیگنال‌ها را از پنل اعلام حریق یعنی مغز سیستم اعلام حریق، به سایر سیستم‌های ساختمان انتقال می‌دهند. هنگامی که حریق در ساختمان شناسایی می‌شود، اینترفیس عملکرد کنترل اضطراری سیگنال‌ها را برای کنترل این سیستم‌های ساختمانی مهم ارسال می‌کند:
(از مطلب سیستم اطفا حریق آبی نیز بازدید کنید.)
آسانسورها
از واحد کنترل اعلام حریق می‌توان برای ارسال سیگنال به کنترل‌کننده‌ی آسانسور برای شروع فراخوان یا خاموش کردن آن استفاده کرد. در صورت تشخیص دود در یک طبقه یا داخل واحد آسانسور، واحد کنترل اعلام حریق سیگنالی ارسال می‌کند تا آسانسور به طبقه‌ی از پیش مشخص‌شده (معمولا همکف) فرستاده شود؛ اگر دود در همان طبقه‌ی مورد نظر آسانسور باشد، آسانسور به سطح جایگزین ارسال می‌شود که معمولا سطح بالاتر از سطح تعیین‌شده است. این کار با اطمینان از اینکه افراد حاضر در آسانسور از ساختمان خارج می‌شوند و وارد طبقه‌ای که در آن آتش هست نمی‌شوند، انجام می‌شود. در فایرفایت در مورد اطفای حریق در آسانسور نیز مطلب نوشته‌ایم که می‌توانید در مورد آن مطالعه کنید.
اگر راه بالابر آسانسور، گودال یا اتاق ماشین نیاز به اسپرینکلر داشته باشد، کنترل پنل اعلام حریق برای محافظت بیشتر افراد برق آسانسور را از طریق یک شنت پیش از فعال‌سازی اسپرینکلر، قطع می‌کند. این کار با قرار دادن یک دتکتور حرارتی با شاخص زمان پاسخگویی کمتر (RTI) در کنار اسپرینکلر و یا با استفاده از سوئیچ جریان آب در کنار اسپرینکلر انجام می‌شود. هر چه RTI پایین‌تر باشد به این معناست که دتکتور حرارتی پیش از اسپرینکلر فعال خواهد شد و اگر از فلوسوئیچ استفاده شود، باید هیچ تاخیری نداشته باشد.
آسانسورها به طبقه‌ی مشخص‌شده می‌روند تا امدادگران بتوانند براحتی به آسانسور دسترسی داشته باشند؛ به این فرآیند، فراخوان آسانسور گفته می‌شود. بعلاوه این سیستم ممکن است به گونه‌ای تنظیم شود که برای ایمنی بیشتر ساکنان و عدم استفاده از آسانسورها، آنها را بصورت غیرفعال درآورد که به آن شنت آسانسور (Elevator Shunt) گفته می‌شود.
درب‌های ضدحریق
داخل ساختمان مقاوم در برابر آتش باید با درهای ضد حریق محافظت شود. برای موثر بودن این درها، آنها باید بسته شوند؛ بنابراین این درها به طور اتوماتیک بسته می‌شوند. در بعضی موارد، می‌توان از سیستم اعلام حریق برای باز نگه داشتن این درها با استفاده از نگهدارنده‌ی درب آهنربایی الکتریکی استفاده کرد. به محض به صدا درآمدن آلام هشدار، پنل اعلام حریق سیگنالی برای قطع برق به آهنرباهای الکتریکی ارسال می‌کند و اجازه می‌دهد درها بسته شوند.
اینترفیس اعلام حریق که برای ارتباط سیستم اعلام حریق با تجهیزات ایمنی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند برای ایمنی بیشتر در ساختمان و جلوگیری از گسترش و انتشار بیشتر حریق و دود، درب‌های ضد حریق را نیز ببندد.
(در مورد نکات حفاظت در برابر آتش نیز مطالعه کنید.)
سیستم کنترل دسترسی به درها
یکی از کاربردهای اینترفیس اعلام حریق ادغام سیستم‌های کنترل دسترسی با سیستم اعلام حریق است. اگر ارتباط این دو سیستم با یکدیگر از طریق اینترفیس اعلام حریق را نادیده بگیرید، با مشکلات زیادی مواجه خواهید شد. قوانین آتش‌نشانی ایجاب می‌کنند که قفل تمام درها در مواقع اضطراری باید به طور خودکار باز شود تا افراد بتوانند سریعا نسبت به تخلیه‌ی محل اقدام کنند و بعلاوه آتش‌نشانان امکان ورود به ساختمان را داشته باشند. این بدان معناست که روش‌های قفل کردن درها (درهای الکتریکی یا قفل‌های الکترومغناطیسی) که توسط یک واحد کنترل دسترسی (ACU) کنترل می‌شوند، باید هنگام هشدار آتش‌سوزی باز نگه داشته شوند.
در نتیحه سیستم اعلام حریق باید با سیستم کنترل دسترسی ساختمان نیز مرتبط باشد تا در مواقع اضطراری از ایجاد مشکلات در خروج افراد جلوگیری شود. به این ترتیب با فعال شدن سیستم اعلام حریق، کنترل دسترسی قفل تمام درها را باز می‌کند تا ساکنان بتوانند از ساختمان خارج شوند و بعلاوه امدادگران و آتش‌نشانان بتوانند بدون مشکل وارد ساختمان شوند.
اتصال سیستم کنترل دسترسی به سیستم اعلان حریق از طریق ماژول اینترفیس از باز ماندن درب‌ها در مواقع ضروری اطمینان حاصل می‌کند تا امکان تخلیه‌ی محل آسان‌تر شود.
(از مطلب علائم راهنمای اعلام حریق نیز بازدید کنید.)
سیستم تهویه HVAC
طراحی بسیاری از ساختمان‌ها شامل استفاده از فضاهای باز بزرگ می‌شود که چندین طبقه را به هم متصل می‌سازد. برای حفظ ایمنی ساکنان در صورت آتش‌سوزی، ممکن است به سیستم تخلیه دود نیاز باشد که با استفاده از اینترفیس اعلام حریق به سیستم اعلام حریق متصل می‌شود. واحد کنترل اعلام حریق مسئول ارسال سیگنال به پنل کنترل دود برای شروع حذف دود در زمانی است که دتکتورهای دود خاص مانند بیم دتکتور، دتکتور دودی دود کانال و دتکتور دود مکشی، شستی‌ها و هشدارهای جریان آب در فضای محافظت شده، فعال می‌شوند.
اینترفیس با مرتبط ساختن سیستم اعلان حریق با تجهیزاتی مانند سیستم تهویه و خاموش کردن سیستم تهویه، بستن دمپرهای آتش و دود و غیره، از گسترش دودهای خطرناک توسط سیستم تهویه به سایر نقاط ساختمان جلوگیری می‌کند و در صورت امکان نیز، دود را از طریق سیستم‌های پاکسازی دود پس از حریق، از ساختمان خارج می‌کند.
(مطالعه‌ی مطلب اعلام حریق اتاق سرور نیز می‌تواند برای شما مفید باشد.)
خرید اینترفیس اعلام حریق
در این مطلب در خصوص ماژول اینترفیس صحبت کردیم و بیان کردیم که ماژول اینترفیس یا رابط برای ایجاد ارتباط بین سیستم اعلام حریق و سایر لوازم مدیریت ساختمان مانند آسانسورها، سیستم‌های تهویه، درب‌های ضد حریق و غیره بکار برده می‌شوند. سیستم اعلام حریق وظیفه‌ی خاموش و روشن کردن اینترفیس را بر عهده دارد و عملیات آنها را قطع و وصل می‌کند. انواع مختلفی از اینترفیس وجود دارد که بر اساس کاربردهای آنها تهیه می‌شوند و به طور کلی به سه دسته‌ی اینترفیس ورودی، اینترفیس خروجی و اینترفیس ورودی-خروجی تقسیم می‌شوند.
برای خرید انواع اینترفیس و اطلاع از قیمت اینترفیس اعلام حریق می‌توانید با مشاوران مرکز اعلام حریق آرات تماس بگیرید.
