نصب سیستم اعلام حریق ساختمان، یک اقدام پیشگیرانهی بجا و مناسب برای محافظت از ساختمانها است. نصب سیستمهای اعلام حریق در ساختمانها نه تنها میتواند از تلفات جانی جلوگیری کند، بلکه میتواند از هزینههای مربوط به خسارات مالی هم پیشگیری کند. در این مطلب تصمیم داریم در خصوص اعلام حریق ساختمان، نقشه اعلام حریقِ ساختمان، آموزش اعلام حریق ساختمان، طراحی اعلام حریقِ ساختمان و سیمکشی اعلام حریق در ساختمانها صحبت کنیم.
سیستم اعلام حریق ساختمان چیست؟
همهی ما کم و بیش برخی از تجهیزات آتشنشانی مانند شستیهای قرمز رنگ اعلام حریق یا کپسولهای آتشنشانی را در ساختمانهای مختلف دیدهایم. این تجهیزات بخشی از سیستمهای اعلام حریق هستند و برای مواقعی کاربرد دارند که یک حادثهی خطرناک مانند آتشسوزی در ساختمان رخ دهد. برخی از این تجهیزات اعلام حریق از جمله دتکتورها، قادر هستند علائم وقوع حریق را شناسایی کرده و آژیر خطر را به صدا درآورند. به این ترتیب افراد میتوانند هرچه سریعتر نسبت به حریق و اطفای آن واکنش نشان دهند و یا نسبت به تخلیهی ساختمان اقدام کنند.
زمانیکه سیستم اعلام حریق متوجه بروز حادثه آتشسوزی در ساختمان میشود، آژیرهای آن بلافاصله به صدا درمیآیند و میتوانند ساکنان ساختمان را از وجود آتش در ساختمان مطلع کنند. از سوی دیگر، طراحی برخی از سیستمهای اعلام حریق به گونهای است که آنها به محض بروز حادثهی آتشسوزی میتوانند به مرکز حوادث آتش سوزی اطلاع دهند و در همان زمان گروه آتشنشانی را به محل حادثه آتشسوزی اعزام کنند.
در بخشهای بعدی در مورد انواع معمول سیستم اعلام حریق و اجزای مختلف و عملکردهای آنها توضیح خواهیم داد.
اجزای سیستم اعلام حریق در ساختمان: 1. کنترل پنل یا پنل مرکزی اعلام حریق
کنترل پنل سیستم اعلام حریق هستهی مرکزی این سیستم را تشکیل میدهد. به دلیل وجود پنل کنترل اعلام حریق، تمام دتکتورهای سیستم اعلان حریق میتوانند در صورت وجود حادثه آتشسوزی سیگنالهای خود را به این پنل ارسال کنند. در نتیجه، کنترل پنل سیستم اعلام حریق میتواند با دریافت این سیگنالها، اهالی ساختمان را از وجود حادثه آتشسوزی مطلع کند.
برخی از پنلهای کنترل سیستم اعلان حریقِ ساختمان هم دارای فناوری هستند که میتوان از طریق آن سناریویی شبیه به آژیر اعلام خطر را طراحی کرد. از این سناریو میتوان برای آموزش تمرینات مربوط به حوادث آتشسوزی و تخلیه ساکنان ساختمان استفاده کرد. در پنل کنترل اعلام حریق سه نوع سناریو وجود دارد که شامل سناریوهای اعلام خطر، نظارت و نقض فنی میشود. کنترل پنل اعلام حریق میتواند سیگنالهایی در مورد این سناریوها را به یک ایستگاه نظارتی ارسال کند تا آنها واکنشهای مناسب را اتخاذ کنند.
عملکرد پنل کنترل اعلام حریقِ ساختمان: 1. اعلام خطر
اگر در یک ساختمان سیستم اعلام حریق نصب شده باشد و حادثه آتشسوزی اتفاق بیفتد، دتکتورها با تشخیص حادثه آتشسوزی میتوانند سیگنالی را به پنل کنترل اعلام حریق ارسال کنند. پس از ارسال این سیگنال برای پنل مرکزی اعلام حریق ساختمان، وضعیت اعلام خطر به وجود میآید که این وضعیت باعث میشود پنل به ساکنان اعلام کند تا محل را تخلیه کنند. در واقع، برای سیستم پنل کنترل، سناریوی اعلام خطر به معنای خطر فوری برای مال و جان ساکنان ساختمان محسوب میشود.
(در سایت ما با طراحی سیستم اعلام حریق آشنا شوید.)
عملکرد پنل کنترل اعلام حریق ساختمان: 2. سناریوی نقص فنی
در سناریوی نقص فنی سیگنالی که به کنترل پنل سیستم اعلام حریق ارسال میشود معمولاً به این نشانه است که یک نقص فنی در سیستم اعلان حریق ساختمان وجود دارد. برای مثال، فرض کنید که در مدار سیستم اعلام حریق یا یکی از قطعات راهانداز آن مشکلی بوجود آمده باشد. در صورت به وجود آمدن هرگونه مشکل، سیگنالی به پنل مرکزی ارسال میشود که نشاندهندهی وجود مشکل یا نقص فنی در سیستم اعلام حریق است.
عملکرد پنل کنترل اعلان حریقِ ساختمان: 3. سناریوی نظارتی
همانطور که گفتیم پنل مرکزی به تمام اجزای سیستم اعلام حریق دسترسی دارد و تمام این تجهیزات سیگنالها را به این کنترل پنل ارسال میکنند. اگر یکی از این اجزا که پنل مرکزی بر آنها مستقیما نظارت دارد، دچار نقص شده باشد، سناریوی نظارتی به وجود میآید. برای مثال، فرض کنید که شیر یکی از سیستمهای اطفاء حریق بسته شده باشد. اگر این مسئله به وجود بیاید، سیگنالی به سمت پنل کنترل اعلام حریق ارسال میشود و به این صورت، سناریوی نظارتی به وجود میآید.
اجزای سیستم اعلان حریق در ساختمان: 2. دتکتورهای اعلام حریق
دتکتورهای اعلام حریق یکی از اساسیترین اجزای مدار سیستم اعلام حریق ساختمان محسوب میشوند. این کاشفها میتوانند بسیار ساده باشند و با دست آنها را فعال کرد یا ساختار پیچیده و خودکاری داشته باشند. دتکتورهای متفاوتی برای سیستمهای اعلان حریق وجود دارند که معمولاً به چند نوع تقسیم میشوند. معمولترین دتکتورهای سیستم اعلام حریق که در ساختمانها مورد استفاده قرار میگیرند شامل دتکتورهای حرارتی، دتکتورهای دودی، دتکتورهای مونوکسید کربن، دتکتورهای ترکیبی و شستیهای اعلام حریق میشود. در ادامه در مورد هر یک از این دتکتورهای اعلام حریق به طور مختصر توضیح خواهیم داد.
دتکتورهای حرارتی اعلام حریق ساحتمانها
عملکرد دتکتورهای حرارتی به این صورت است که اگر دمای محیطی که در آن مستقر شدهاند از حد خاصی عبور کند، این کاشفها فعال میشوند. اغلب دتکتورهای حرارتی شبیه به یک فیوز برق عمل میکنند. برای مثال، این دتکتورها دارای آلیاژ یوتکتیکی هستند که زمانیکه دمای اتاق به حد خاصی میرسد، این آلیاژ از حالت جامد به حالت مایع تبدیل میشود و این مسئله باعث میشود که آژیر اعلام حریق به صدا درآید.
دتکتورهای دودی اعلام حریق ساختمانها
دتکتورهای دودی به سه دسته اصلی تقسیم میشوند که شامل دتکتورهای دودی، دتکتورهای یونیزه، دتکتور دودی فتوالکتریک و بیم دتکتور خطی میشوند.
دتکتورهای دودی یونیزه شامل دو حفره میشوند. عملکرد حفرهی اول به این صورت است که تغییرات مربوط به دمای محیط، رطوبت یا فشار محیط را نشان میدهد. حفرهی دوم دتکتور یونیزه دارای یک منبع رادیواکتیو است که هوایی که از طریق حفره رد میشود را یونیزه میکند. در صورتی که یک حادثه آتشسوزی در محیط رخ دهد و دود وارد این حفره شود، جریان هوایی که در این حفره عبور میکند را مختل میکند. بنابراین، وقتی جریان هوا به هم میخورد، نشاندهندهی وقوع حریق در محیط است.
(در سایت مطلبی در خصوص آموزش نکات آتش نشانی به کودکان نوشتهایم.)
عملکرد دتکتور دودی فوتوالکتریک به این صورت است که یک حسگر نور و یک حفره تاریک وجود دارد. در این دتکتور، پراکندگی نور حفره تاریک باعث میشود که منبع نور از بیرون بر روی حسگر نور نیفتد. درصورتیکه حادثه آتشسوزی در اتاق یا سالن به وجود بیاید و دود وارد این حفره تاریک شود، باعث میشود که نور بیرون پراکنده شود و بر روی حسگر نوری بیفتد. به این صورت، با پراکندگی نور که بر روی حسگر نوری میافتد، این دتکتور دودی میتواند خطر آتشسوزی را اعلام کند.
بیم دتکتور خطی نیز مانند دتکتور دودی فوتوالکتریک دارای یک منبع نور بیرونی و یک حسگر نور است. اما در این نوع دتکتور اگر دودی که از حادثه آتشسوزی به وجود میآید با نوار نوری که به حسگر نور میخورد تصادم داشته باشد، باعث پراکندگی نور شود. این مسئله باعث پراکندگی نوری میشود که بر روی حسگر نور میافتد و به این صورت، کاشف دودی خطر آتشسوزی را اعلام خواهد کرد.
(در مطلبی دیگر به معرفی تست سیستم اعلام حریق پرداختهایم.)
دتکتور دودی کربن مونو اکسید
دتکتورهای دودی کربن مونوکسید، کاشفهای دودی برقی هستند که میتوانند با تشخیص میزان کربن مونوکسید موجود در هوا، سیستم اعلان حریقِ ساختمان را فعال کنند. حالا چرا تشخیص کربن مونوکسید برای اعلام حریق در ساختمانها مهم است؟ این مساله بدین خاطر است که کربن مونوکسید یک گاز سمی است که به وسیله آتشسوزی به وجود میآید. کاشفهای دودی کربن منواکسید دارای یک واحد الکتروشیمیایی هستند. این واحد الکتروشیمیایی فقط میتواند کربن منواکسید را تشخیص دهد اما نمیتواند هیچگونه دود یا دیگر فرآوردههای مربوط به آتشسوزی را تشخیص دهد.
دتکتورهای دودی ترکیبی اعلام حریق ساختمان
عملکرد دتکتورهای دودی ترکیبی یا چند حسگر به این صورت است که با استفاده از یک الگوریتم تعبیه شده در مدار خود میتوانند دادههای مربوط به حسگرهای نوری و حرارتی را دریافت و پردازش کنند. سپس، این دتکتورهای ترکیبی، دادههای ترکیبی از حسگرهای نوری و حرارتی را به پنل مرکزی میفرستند. پنل کنترل هم طبق این دادهها وجود حریق را اعلام میکند. دتکتورهای ترکیبی به گونهای طراحی شدهاند که میتوانند به انواع مختلف حوادث آتشسوزی حساس باشند.
(از یکی از جدیدترین مطالب ما یعنی اعلام حریق استادیوم نیز بازدید کنید.)
شستیهای اعلام حریق در ساختمان
شستیهای اعلام حریق به گونهای طراحی شدهاند که در صورت بروز حادثه آتشسوزی، پرسنل یا ساکنان یک ساختمان میتوانند با شکستن لایه بیرونی شستی اعلام حریق باعث فعالسازی سیستم اعلان حریق در ساختمان شوند.
اجزای سیستم اعلام حریق در ساختمان: 3. منبع برق
وقتی یک سیستم اعلان حریق در ساختمانی نصب میکنیم باید به منبع برق و روشهای تامین انرژی برای این سیستمها نیز توجه داشته باشیم. برای سیستم اعلام حریق ساختمانها دو نوع منبع برق وجود دارد: یکی منبع برق اصلی و دیگری منبع برق ثانویه یا منبع برق پشتیبان. برای تأمین منبع برق اصلی شما میتوانید از خدمات برق محلی، ژنراتورهای موتوری، سیستمهای ذخیره انرژی و سیستمهای تولید همزمان انرژی استفاده کنید. برای تأمین منبع برق ثانوی سیستم اعلان حریق در ساختمان نیز میتوانید از باتریهایی که برای این کار طراحی شدهاند یا از مولدهای برق اضطراری یا سیستمهای ذخیرهی انرژی استفاده کنید.
(مطلب سیستم اعلام حریق کارخانه نیز میتوانید برایتان مفید باشد.)
اجزای سیستم اعلام حریق در ساختمان: 4. تجهیزات اعلام خطر
در بخشهای قبل گفتیم دتکتورها در سیستم اعلام حریق به محض اطلاع از بروز حادثهی آتشسوزی میتوانند وقوع حریق را اعلام کنند. این اعلان خطر توسط دستگاههای اعلان خطر به صورت صوتی و دیداری انجام میشود. از لحاظ دیداری اعلان خطر از طریق نورهای چشمکزن و از لحاظ شنیداری اعلان خطر از طریق بلندگوها اعلام میشود که بلندگوها میتوانند با ارسال سیگنالهای صدا یا بوق اعلام خطر کنند. واحد کنترل اعلام حریق از طریق یک مدار دستگاه اعلانات سیگنال اعلام حریق را به تجهیزات دیداری و شنیداری ارسال میکند. آژیرها و آژیرفلاشرها از معمولترین تجهیزات اعلان شنیداری و دیداری وقوع حریق هستند.
اجزای سیستم اعلام حریق ساختمان: 5. کارکردهای کنترل اورژانسی
برخی از سیستمهای اعلام حریق ساختمانها دارای ویژگی کنترل کارکرد دیگر سیستمهای ساختمانی مثل آسانسور، دربهای اتوماتیک و سیستمهای کنترل دود هستند. اگر سیستم اعلان حریق به این تجهیزات در ساختمان مرتبط باشد میتواند کارکرد آنها را کنترل کند. در مدار سیستم اعلان حریق ساختمان میتوان مدار کنترل و رله را به آن متصل کرد تا بتوان کارکردهای مختلف ساختمان را کنترل کرد.
انواع متداول سیستم اعلام حریق ساختمان
انواع سیستمهای اعلام حریق را معمولاً به چهار دسته میتوان تقسیم کرد. این چهار دسته عبارتند از: سیستمهای اعلام حریق متعارف، آدرسپذیر، هوشمند و بیسیم یا وایرلس. در ادامه در مورد هر یک از این انواع متداول سیستمهای اعلان حریقِ ساختمان به طور مختصر توضیح خواهیم داد.
انواع متداول سیستم اعلام حریق ساختمان: 1. سیستمهای اعلام حریق متعارف
مشخصهی اصلی سیستم اعلام حریق متعارف این است که در آن اجزای مختلف سیستم اعلام حریق مثل شستی اعلام حریق و کاشفهای دودی با کابلهای فیزیکی یکدیگر مرتبط میشوند. همچنین، این کابلهای فیزیکی به پنل کنترل اعلام حریق متصل میشوند و به این صورت، دتکتورها و شستیهای اعلام حریق در صورت بروز حادثه آتشسوزی میتوانند سیگنالهای خود را به پنل کنترل ارسال کنند. از این تجهیزات برای آسانتر کردن مکانیابی حادثه آتشسوزی و کمک به کارکنان اداره آتشنشانی و مدیر ساختمان استفاده میشود.
در سیستم اعلام حریق متعارف، زونهای اعلام حریق با استفاده از لامپ یا متون هشداردهنده مشخص شدهاند. علاوه بر این، پنل کنترل سیستم اعلام حریق متعارف با کابل به حداقل دو مدار آژیر که دارای زنگ و بوق هستند به دیگر دستگاههای آژیر صوتی متصل میشود. زمانی که اعلام حریق فعال میشود این این بوقها و آژیرها هستند که به صدا درمیآیند و ساکنان ساختمان را از وجود آتش مطلع میکنند.
انواع متداول سیستم اعلام حریق ساختمان: 2. سیستم اعلام حریق آدرسپذیر
سیستم اعلام حریق آدرسپذیر عملکردی مشابه با سیستم اعلام حریق معمولی دارد، فقط با این تفاوت که در سیستم اعلام حریق آدرسپذیر هر یک از دتکتورها و شستیها دارای یک آدرس معین و منحصربفرد هستند. با داشتن این آدرس معین، پنل کنترل سیستم اعلام حریق آدرسپذیر میتواند مشخص کند که کدام یک از دتکتورها یا آژیرهای اعلام حریق فعال شدهاند. مدار تشخیص آتش سوزی در سیستم اعلام حریق آدرسپذیر به صورت حلقهای در ساختمان سیمکشی میشود و در هر یک از این حلقهها حدود ۹۹ دستگاه یا تجهیزات اعلام حریق را میتوان وصل کرد.
یکی از مزایای سیستم اعلام حریق آدرسپذیر این است که حلقههای سیمی آن که اجزای مختلف سیستم اعلام حریق را به همدیگر متصل میکنند، دارای ماژول جداسازی حلقه هستند و این ماژول به آنها کمک میکند تا هر یک از حلقههای سیمکشی تجهیزات را جدا کنند. به این ترتیب، در صورت به وجود آمدن نقص فنی در مدارها تنها بخش کوچکی از سیستم اعلام حریق دچار نقص میشود و این نقص به باقی سیستم سرایت نخواهد کرد.
انواع متداول سیستم اعلام حریق ساختمان: 3. سیستم اعلام حریق هوشمند
تا اینجا در مورد سیستمهای اعلام حریق متعارف و آدرسپذیر توضیح دادیم. نکتهای که باید در مورد این نوع سیستمها در نظر داشته باشید این است که این نوع سیستمها هوشمند نیستند، زیرا آنها فقط میتوانند دادهها را از اجزای مختلف سیستم اعلام حریق مثل دتکتورها و شستیهای اعلام حریق بگیرند و در آنجا است که پنل کنترل باید تشخیص دهد که آیا این دادهها نشاندهندهی حادثه آتشسوزی، نقص فنی یا سناریوهای دیگر هستند.
اما در سیستم اعلام حریق هوشمند هر یک از دتکتورها در سیستم اعلام حریق ساختمان دارای یک سیستم کامپیوتری برای خود هستند که میتواند محیط اطراف خود را ارزیابی کند و در صورت وجود آتش، نقص فنی یا موارد دیگر این موقعیت را به پنل کنترل گزارش دهد. سیستمهای اعلام حریق هوشمند نسبت به سیستمهای اعلام حریق متعارف و آدرسپذیر ساختار پیچیدهتری دارند و تسهیلات آنها نسبت به این نوع سیستمها بیشتر است.
انواع متداول سیستم اعلام حریق ساختمان: 4. سیستم اعلام حریق بیسیم یا وایرلس
آخرین نوع معمول سیستمهای اعلام حریق، سیستم اعلام حریق بیسیم است. سیستم اعلام حریق بیسیم یک سیستم بسیار کاربردی همراه با تمام مزایای سیستمهای اعلام حریق هوشمند و بدون نیاز به سیمکشی در ساختمان است. سیستمهای اعلام حریق هوشمند برای تمام ملزومات ایمنی آتش در ساختمانهای بزرگ و کوچک کاربردی هستند و میتوانند جایگزین خوبی برای سیستمهای اعلام حریق متعارف و قدیمی باشند. این نوع سیستمها از ارتباطات رادیویی امن برای مرتبط ساختن حسگرها و دستگاههای اعلام حریق به پنل کنترل استفاده میکنند.
کدام سیستم اعلام حریق برای اماکن و محیطهای بزرگ مناسب است؟
در تعیین این که چه نوع سیستم اعلام حریقی برای یک ساختمان مناسب است، معیارهای زیادی وجود دارد. برای مثال، یکی از معیارهای آن، ترجیح مدیران ساختمان برای دانستن این است که آتش از کجا آغاز میشود. فرض کنید که فردی صاحب یک کارخانهی بزرگ است و برای او مهم است که بداند مکان دقیق آتش کجاست. در این صورت، او باید از یک سیستم اعلام حریق آدرسپذیر استفاده کند، زیرا سیستم اعلام حریق آدرسپذیر میتواند به راحتی مکان دقیق آتشسوزی را مشخص کند. از سوی دیگر، اگر ساختمان خیلی بزرگ نباشد و مدیر ساختمان خیلی به مکانیابی بروز آتش اهمیت ندهد، میتواند با هزینهای کمتر، از سیستمهای اعلام حریق متعارف استفاده کند.
از دیگر معیارهایی که برای تعیین سیستم اعلام حریق مناسب برای ساختمانها در نظر گرفته میشود، این است که آیا سیستم اعلام حریق قدیمی است و نیاز به جدید شدن دارد؟ کاربرد سیستم اعلام حریق، نیازمندیهای ضوابط اعلان حریق در ساختمان و هزینه سیستم اعلام حریق، همه مواردی هستند که مدیران ساختمانها یا مالکان آنها در تهیه و نصب سیستم اعلام حریق باید در نظر داشته باشند.
منظور از زون اعلام حریق چیست؟
زون اعلام حریق نقشهای از ساختمان است که در آن مکانهای مختلف ساختمان نشان داده میشوند. زون اعلام حریق برای سیستم اعلام حریق طراحی شده است و در آن زونهای مختلف محل با رنگهای مختلف نشان داده میشوند تا بهتر بتوان آنها را شناسایی کرد. گاهی اوقات هم به جای رنگ از هاشورزنی برای نشاندادن این زونها استفاده میشود. در زون اعلام حریق موارد خاصی نمایش داده میشود. برای مثال، تعداد طبقات ساختمانها، مسیرهای تخلیه اضطراری و خروجی و اماکن رفتوآمد جزو مواردی هستند که در زون اعلام حریق نشان داده میشود. موارد مورد نیازی که باید در زون اعلام حریق نشان داده شوند بسته به قوانین بینالمللی و محلی اعلام حریق در هر کشور متفاوت هستند.
سیستم اعلام حریق چگونه نصب میشود؟
نصب سیستم اعلام حریق به آن راحتی هم که فکر میکنید، نیست. برای نصب سیستم اعلام حریق ساختمان چند مورد است که حتماً باید رعایت شود. در ادامه به توضیح مختلف این موارد میپردازیم.
نکات نصب اعلام حریق ساختمان: 1. مشورت با کارشناسان اعلام حریق
پیش از هرگونه اقدام به نصب سیستم اعلان حریق ساختمان، اول باید در مورد اجزای مختلف سیستم اعلام حریق و چگونگی عملکرد آنها اطلاعاتی جمعآوری کنید. برای مثال، درک این که چگونه دتکتورهای دودی یا حرارتی عمل میکنند و به حضور دود یا آتش در ساختمانِ مورد نظر واکنش نشان میدهند، برای نصب سیستم اعلام حریق بسیار مهم است. همچنین، حتماً باید با متخصصانی که در مورد سیستمهای اعلام حریق دانش و تخصص دارند، مشورت کنید. به طور کلی، هر چقدر دانش شما در این زمینه بیشتر باشد نصب سیستم اعلان حریقِ ساختمان شما هم با راحتی بیشتری انجام میگیرد.
نکات نصب اعلام حریق ساختمان: 2. مطالعهی قوانین و استانداردهای مربوط به سیستم اعلام حریق
بعد از این که در مورد اجزای مختلف سیستم اعلام حریق تحقیق کردید و در مورد آنها با یک متخصص یا کارشناس مشورت کردید، نوبت آن رسیده که به سراغ قوانین و استانداردهای مربوط به سیستم اعلام حریق بروید. برای این کار میتوانید قوانین و معیارهای ضوابط اعلام حریق در ساختمانها یا ضوابط اعلام حریق در ساختمانهای مسکونی را تهیه کنید یا به سراغ معیارها و قوانین ملی مربوط به سیستم اعلام حریق بروید.
در این قوانین و معیارها، آموزش سیستم اعلام حریق، نظارت و آزمودن آنها گنجانده شده است. همچنین، موارد دیگری مثل استفاده از دستگاههای راهاندازی اعلام حریق، تجهیزات مربوط به اعلان حریق، واحدهای کنترل سیستم اعلان حریق و به هم مربوط بودن این سیستمها در این کتابچههای قوانین ارائه شده است. بنابراین، حتماً سعی کنید معیارها و قوانین مربوط به آموزش سیستم اعلام حریق را مطالعه کنید.
نکات نصب اعلام حریق ساختمان: 3. گذراندن دورههای آموزش نصب سیستم اعلام حریق ساختمان
پساز مطالعهی قوانین و معیارهای مربوط به سیستم اعلام حریق و مطالعهی اجزای سیستم اعلام حریق و آشنایی با عملکرد آنها، میتوانید به سمینارهای آنلاین آموزش اعلام حریق یا دورههای آنلاین نصب سیستم اعلام حریق ساختمان مراجعه کنید تا بیشتر در مورد روالهای نصب سیستم اعلام حریق و موارد ضروری که باید در آنها رعایت شوند اطلاعات کسب کنید.
نکات نصب اعلام حریق ساختمان: 4. توجه به دفترچه راهنمای نصب سیستمهای اعلام حریق
اگر سیستم اعلام حریق خریداری کردهاید، معمولاً در پکیج این سیستمها یک کتابچه آموزشی در مورد سیستم اعلام حریق است که در آن یک روال آموزش اعلام حریق و موارد روتین نصب آن گنجانده شده است. مخصوصاً اگر شما برای اولینبار است که میخواهید سیستم اعلام حریق نصب کنید، این کتابچه میتواند منبع راهنمای خوبی برای نصب سیستم اعلام حریق و روال راهاندازی آن باشد.
سیمکشی اعلام حریق ساختمان
در نصب سیستمهای اعلام حریق، یک عامل مهم سیمکشی اعلام حریق است. سیمکشی اعلام حریق بسته به نوع اعلام حریق متفاوت است. هرکدام از انواع سیستمهای اعلام حریق دارای نقشه سیمکشی اعلام حریق خاص خود هستند. در ادامه نحوه سیمکشی اعلامِ حریق ساختمانها را بر اساس انواع سیستمهای اعلام حریق توضیح خواهیم داد.
نحوه سیمکشی اعلام حریق در ساختمان: سیمکشی سیستم اعلام حریق ابتدایی در خانهها
سیستم اعلام حریق ابتدائی یک نوع سیستم اعلام حریق است که معمولاً در خانهها استفاده میشود و از سیمکشی موجود در خانه استفاده میکند. اگر بخواهید این نوع سیستم را در خانه خود نصب کنید، میتوانید دتکتورهای دودی و حرارتی را به سیمکشی خانهی خود اضافه کنید. در نقشه سیمکشی اعلام حریق ساختمان خانه یک یا چند کاشف حرارتی و دودی در خانه نصب میشوند و میتوانند از طریق سیمکشی خانه به سیستم اعلام حریق متصل شوند. این نوع کاشفها را میتوان به طور مستقیم به مدار توزیع اعلام حریق متصل کرد. پس از نصب سیستم اعلام حریق ابتدایی در خانه، باطری را در آن گذاشته و مدار شکن اصلی را روشن کنید تا بررسی کنید که این سیستم بهخوبی کار میکند یا خیر.
نحوه سیمکشی اعلامِ حریق ساختمان: نقشه سیمکشی اعلام حریق ساختمان برای سیستمهای اعلام حریق متعارف
در سیمکشی اعلام حریق در ساختمانها برای سیستمهای اعلام حریق متعارف تمام دتکتورهای دودی، آژیرهای اعلام حریق و شستیهای اعلام حریق توسط سیمهای جداگانه به پنل کنترل سیستم اعلام حریق متصل میشوند. در نقشه سیمکشی اعلام حریق برای سیستم اعلام حریق متعارف، دتکتورهای دودی، آژیرها و شستیهای اعلام حریق در ابتدا توسط زونهای مختلف توزیع و نصب میشوند. برای مثال، در نقشه سیمکشی سیستم اعلام حریق متعارف، زون 1 به زیرزمین اختصاصداده شده، زون ۲ به طبقه همکف، زون ۳ به طبقهی اول و غیره. زونبندی نقشه سیمکشی اعلام حریق در ساختمان برای مکانیابی بروز حادثه آتشسوزی بسیار مفید است و کار را راحتتر میکند.
نحوه سیمکشی اعلام حریق ساختمان: نقشه سیمکشی اعلام حریق در ساختمان برای سیستمهای اعلام حریق آدرسپذیر
نحوه سیمکشی اعلام حریق برای سیستمهای آدرسپذیر به صورت حلقهای است. مزیت سیستم سیمکشی حلقهای این است که در صورت بروز نقص فنی در یکی از قسمتهای مدار سیستم اعلام حریق تنها قسمت کمی از آن تحت تأثیر قرار میگیرد. از سوی دیگر، باقی سیستم اعلام حریق آدرسپذیر تحت تأثیر این نقص فنی قرار نخواهد گرفت و به کار خود ادامه خواهد داد. عملکرد سیستم اعلام حریق آدرسپذیر مثل سیستم اعلام حریق متعارف است، فقط با این تفاوت که حوزه سیمکشی اعلام حریق در ساختمان برای این سیستم به صورت حلقهای است و از کلیدهای بسته ردیفی در هر دو طرف برای آدرس دادن به سیستم اعلام حریق آدرسپذیر استفاده میشود.
نحوه سیمکشی اعلام حریق در ساختمان: نقشه سیمکشی اعلام حریقِ ساختمان برای سیستمهای اعلام حریق هوشمند
نحوهی سیمکشی اعلام حریق برای سیستمهای هوشمند مثل سیستمهای آدرسپذیر است. در این نوع سیمکشی، دستگاهها در سیمکشی حلقهای به هم و به پنل کنترل سیستم اعلام حریق هوشمند متصل میشوند. برای ارتباط دستگاه به پنل کنترل سیستم اعلام حریق هوشمند از دو، چهار و هشت سیستم حلقهای سیمی استفاده میشود. یک حلقه سیمکشی میتواند تا ۳.۳ کیلومتر ادامه داشته باشد و حدوداً ۹۹ دستگاه را میتوان به آن متصل کرد. این نوع نحوه سیمکشی اعلام حریقِ ساختمان برای نظارت بر ساختمانهای بزرگ مناسب است.
ضوابط اعلام حریق در ساختمانها چه هستند؟
هر یک از ساختمانهایی که میخواهیم سیستم اعلام حریق در آنها نصب کنیم دارای ضوابط و معیارهای مخصوص خود هستند. برای اطلاع از ضوابط اعلام حریق در ساختمانها، راهنماها و دفترچههای مربوط به قوانین خاص در این زمینه وجود دارند. برای مثال، اگر بخواهید در کارخانجات، ساختمانهای صنعتی، دفاتر اداری و غیره سیستمهای اعلام حریق نصب کنید، مسلماً در این زمینه هم قوانین ملی، معیارها و ضوابط بینالمللی وجود دارد.
در این بخش در مورد یکی از ساختمانهایی که معمولاً در آن سیستم اعلام حریق نصب میشود صحبت خواهیم کرد که این ساختمانها معمولاً ساختمانهای مسکونی هستند.
ضوابط اعلام حریق در ساختمان مسکونی
در این بخش برای توضیح در خصوص ضوابط اعلام حریق در ساختمان مسکونی به معیارها و قوانین NFPA (انجمن ملی حفاظت در برابر حریق) مراجعه میکنیم. البته هر کشور و هر مکان بومی دارای قوانین و معیارهای خاص خود در رابطه با نصب سیستم اعلام حریق ساختمانهای خاص است. پیشنهاد ما این است که به این ضوابط توجه شود. قوانین انجمن ملی حفاظت در برابر حریق در مورد ساختمانهایی که یک یا دو خانواده را در خود میگنجانند به این صورت است: این ساختمانها معمولاً فقط به تعداد سیستمهای اعلام حریق ضروری برای هشدار دادن به ساکنان آن ساختمان نیاز دارند.
بنا بر ضوابط اعلام حریق در ساختمان مسکونی در NFPA چنین ساختمانهای مسکونی که دارای ۱ یا ۲ خانواده هستند معمولاً فقط به یک سیستم اعلام حریق احتیاج دارند. بنابر ضوابط اعلام حریق در ساختمان مسکونی، کاشفهای دودی که در این نوع ساختمانها نصب میشوند باید با معیارهای بخش 9. 6 قوانین NFPA مطابقت داشته باشند. همچنین، ساختمانهایی که دارای ۱ یا ۲ خانواده هستند میتوانند به جای سیستمهای اعلام حریق برقی از سیستمهای اعلام حریق که با باتری شارژ میشوند، استفاده کنند.
طراحی سیستم اعلام حریق به چه صورت انجام میشود؟
طراحی اعلان حریق ساختمان باید با نهایت دقت و مسئولیت انجام شود. علاوه بر رعایت کردن قوانین بینالمللی برای طراحی سیستم اعلام حریق ، کسی که این نوع سیستمها را طراحی میکند باید با ضوابط اعلام حریق در ساختمانها هم آشنایی کامل داشته باشد. این دقت و مسئولیت در طراحی اعلامِ حریق ساختمان باعث میشود که طراحی اعلام حریق به ساکنان ساختمانها کمک کند تا در صورت بروز حادثه آتش سوزی هرچه سریعتر محل را تخلیه کرده و و باعث وارد شدن کمترین میزان آسیب به اموال و افراد شود.
در نظر گرفتن معیارهای دیگر در طراحی سیستم اعلام حریق
در طراحی سیستم اعلام حریق ساختمان مسکونی و هر گونه ساختمانی تجاری یا اداری، علاوه بر تطبیق با ضوابط اعلام حریق در ساختمان که مربوط به هر کشور و هر مکان بومی میشود، باید نیازها و اهداف مالکان ساختمان را هم در نظر گرفت. برای مثال، در طراحی سیستم اعلام حریق ساختمانهای مسکونی شاید ساکنان ساختمانِ مورد نظر احتیاج به یک سیستم اعلان حریق پیچیده نداشته باشند. همچنین، شما باید نقشه اعلان حریق ساختمانِ مسکونی را تعیین کنید و سپس مطابق با آن سیستم اعلام حریق را طراحی کنید.
در نظر گرفتن هزینه و اهداف تجاری در طراحی سیستم اعلام حریق
از سوی دیگر، برای طراحی اعلان حریقِ ساختمانهای صنعتی و تجاری باید اهداف تجاری مالکان آنها را هم در نظر بگیرید. هرچقدر که اندازه ساختمان بزرگتر باشد، نیاز مالکان برای پوشش کامل و همهجانبهی ساختمان هم بیشتر خواهد شد. قیمت سیستم اعلام حریق نیز یک عامل مهم در طراحی سیستم اعلام حریق است. هرچقدر که یک سیستم اعلام حریق طراحی پیچیدهتری داشته باشد، قیمت سیستم اعلام حریق آن هم بیشتر خواهد بود. کسانی که نمیخواهند در این زمینه هزینهی زیادی متقبل شوند، معمولاً به سراغ سیستمهای اعلام حریق سادهتری میروند. بنابراین، در طراحی سیستم اعلان حریق ساختمانها، معیارها و موارد عوامل زیادی وجود دارد که حتماً باید در نظر گرفته شوند.
نقشه اعلام حریق ساختمان چیست؟
در بخش زون اعلام حریق در مورد نقشه اعلام حریق ساختمان صحبت کردیم. نقشه اعلام حریق ساختمان، نقشهای است که ساختمان را به چند زون تقسیم میکند و بر طبق آن افراد میتوانند بهتر متوجه شوند که مکان بروز حادثه آتشسوزی کجاست. نقشهی اعلام حریق دارای چند ویژگی است. برای مثال، نقشه اعلام حریق ساختمانِ مسکونی باید طرحی ساده از ساختمانِ مسکونی را نشان دهد و به وضوح آرایش ساختمان، ورودیها، پلهها، مسیرهای رفتوآمد و مسیرهای خروج را نشان دهد. همچنین، در نقشه اعلان حریق ساختمانهای مسکونی باید بتوان بهراحتی زونهای اعلام حریق را شناسایی کرد.
چرا نقشه سیستم اعلام حریق ساختمان مهم است؟
اگر حادثه آتشسوزی در انبار یا کارخانهای رخ دهد در اینجا است که نقشه سیستم اعلان حریقِ ساختمان بسیار کاربردی است، زیرا زمانی که گروه آتشنشانی به محل حادثه میرسد با استفاده از این نقشه میتواند مکان دقیق بروز حادثه آتشسوزی را تعیین کند و سریعاً اقدامات مهار آتش را اتخاذ کند. در نقشه سیستم اعلان حریق ساختمان علاوه بر طرح کلی ساختمان مسیرهای خروجی نیز مشخص شدهاند. این مسئله به ساکنان ساختمان کمک میکند تا خیلی سریع از این راهروها خارج شوند.
از سوی دیگر، کارکنان آتشنشانی بنابر نقشه اعلام حریق ساختمان میتوانند افراد را به این مسیرهای خروج هدایت کنند. نقشه نصب سیستم اعلان حریق ساختمان هم یک مزیت دیگر دارد و آن این است که افرادی که میخواهند سیستم اعلام حریقی در ساختمان خود نصب کنند، میتوانند با استفاده از نقشه نصب سیستم اعلام حریق به راحتی متوجه شوند که در کجای ساختمان باید کدام یک از اجزای سیستم اعلام حریق را نصب کنند.
تهیه نقشه اعلان حریقِ ساختمان
اگر شما یک ساختمان مسکونی کوچک دارید، میتوانید نقشه اعلان حریق ساختمان مسکونی را خودتان تهیه کنید. اگر هم دارای ساختمانی بزرگتر و پیچیدهتر هستید، میتوانید از یک شرکت مربوط به ایمنی آتش و خدمات درخواست کنید تا برایتان نقشه سیستم اعلام حریق طراحی کند. اگر خودتان نقشه اعلان حریق را طراحی کردهاید، هر موقع که تعمیراتی در خانهتان انجام شد یا قسمتی از ساختمان را تغییر دادهاید باید این تغییرات را هم در نقشه خود لحاظ کنید. برای تهیه نقشه سیستم اعلام حریق، میتوانید آن را به صورت دستی بکشید یا میتوانید از نقشه اتوکد اعلام حریق ساختمان استفاده کنید. کسانی که با نرمافزار اتوکد آشنایی دارند و میتوانند نقشههای سهبعدی را با این نرمافزار طراحی کنند میتوانند بهخوبی نقشه اتوکد اعلام حریق را طراحی کنند.
نقشه مدار اعلان حریقِ ساختمان چیست؟
نقشه مدار اعلان حریق ساختمان یک نمای گرافیکی از مدار الکتریکی سیستم اعلام حریق است و تصاویر سادهای از اجزای سیستم اعلام حریق و ارتباط آنها با همدیگر در سیستم را نشان میدهد. کسانی که مایل هستند که خودشان سیستم اعلام حریق را درست کنند از نقشه مدار اعلام حریق استفاده میکنند.
