یک کپسول آتش نشانی قابل حمل کم شارژ، تاریخ مصرف گذشته یا کم‌فشار، جان افراد و اموال را در هنگام آتش‌سوزی به خطر می‌اندازد. این دستگاه‌ها باید به درستی نگهداری شوند و زمانی که عمر مفید آنها پایان یافت، باید با دستگاه‌های جدیدتر جایگزین شوند. اما تاریخ انقضای کپسول های آتش نشانی چه زمانی است؟ در ادامه این مطلب اعلام حریق آرات تصمیم داریم در خصوص تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی صحبت کنیم.
تاریخ انقضاء کپسول آتش نشانی چه زمانی است؟
شاید این سوال برای شما نیز پیش آید که آیا کپسول های آتش نشانی یا همان کپسول های خاموش کننده منقضی می‌شوند؟ پاسخ دادن به این سوال آسان نیست. کپسول‌های آتش نشانی به مرور زمان منقضی و غیرقابل استفاده می‌شوند. با این حال، برخلاف سایر تجهیزات اعلام حریق، این کپسول‌ها تاریخ انقضای دقیقی ندارند.
در واقع می‌توان گفت یک جدول زمانی از پیش تعیین شده برای دنبال کردن وجود ندارد و یا نمی‌توان گفت یک کسب و کار چند سال می‌تواند پیش از پایان تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی از آن استفاده کند. در حالی که کپسول‌های آتش نشانی قابل حمل به معنای معمول منقضی نمی‌شوند اما برخی از مدل‌ها با پیشرفت تکنولوژی و تغییر قوانین منسوخ خواهند شد.
(در مورد انواع دتکتور اعلام حریق مطالعه کنید و برای خرید اقدام کنید.)
قوانین کلی برای بررسی تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی
قوانین کلی برای راهنمایی کسب و کارها در مورد مدت زمان استفاده از خاموش کننده‌های قابل حمل وجود دارد. با این حال، طول عمر انواع کپسول آتش نشانی از سازنده‌ای به سازنده‌ی دیگر متفاوت است و به چند عامل بستگی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
- نوع کپسول خاموش کننده
- قابل شارژ بودن یا یکبار مصرف بودن کپسول
- میزان نگهداری از ان در طول زمان
- تاریخ ساخت کپسول آتش نشانی
- توصیه سازنده برای تعویض دستگاه
اکثر سازندگان ادعا می‌کنند یک کپسول آتش نشانی اگر به خوبی نگهداری شود می‌تواند تا 20 سال دوام بیاورد و نیز می‌تواند طول عمر مفید متوسط 10 تا 12 سال داشته باشد.
(برای آشنایی و خرید سیستم اعلام حریق متعارف بیشتر بدانید.)
قوانین NFPA برای تعویض و انقضای کپسول‌های آتش‌نشانی
بر اساس استانداردهای انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA)، دو دستورالعمل برای انقضای کپسول آتش نشانی وجود دارد که هر صاحب کسب و کار یا مدیر تاسیسات باید نسبت به آن آگاه باشد:
- کپسول‌های آتش نشانی یکبار مصرف: این کپسول‌ها باید هر 12 سال یکبار تعویض شوند
- کپسول‌های آتش نشانی قابل شارژ: این کپسول‌عا باید هر 6 سال یکبار شارژ شوند.
مهم است به خاطر داشته باشید که کپسول‌های آتش نشانی پس از این دوره‌ها به کار خود ادامه می‌دهند.
استاندارد NFPA 10 و راهنمای خدمات سازنده تست و شارژ دوباره‌ی محصول را توسط یک شرکت حفاظت از آتش واجد شرایط برای اطمینان از عملکرد و یکپارچگی کپسول‌ها را ملزم می‌سازد.
(از مطلب شستی اعلام حریق بازدید کنید.)
کدام نوع از کپسول‌های آتش نشانی منسوخ در نظر گرفته می‌شوند؟
انواع خاصی از کپسول‌های اتش نشانی در حال حاضر منسوخ شده و دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. اگر هنوز یکی از این کپسول‌ها را دارید، بدون در نظر گرفتن تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی، آنها را منقضی در نظر بگیرید چرا که با پیشرفت تکنولوژی برخی از کپسول‌های آتش‌نشانی قدیمی می‌شوند. NFPA دستورالعمل‌هایی ارائه می‌دهد که انواع خاموش‌کننده‌های منسوخ باید از سرویس حذف شوند. برخی از آنها شامل موارد زیر می‌شود:
- کپسول آتش نشانی سودا اسید
- کپسول آتش نشانی فوم شیمیایی
- مایعات تبخیر شونده (کربن تتراکلرید)
- کپسول آب کارتریج‌دار
- کپسول‌های کربن دی‌اکسید با نازل فلزی
- هر خاموش‌کننده‌ای که برای کار کردن باید معکوس شود و غیره
علاوه بر موارد بالا، هر کپسول آتش نشانی که طبق دستورالعمل سازنده دیگر امکان تعمیر و نگهداری آن وجود ندارد، یا توسط شرکتی ساخته شده که دیگر فعالیت نمی‌کند، منسوخ تلقی شده و باید از سرویس حذف شود.
(با پنل مرکزی و عملکرد آن در سیستم اعلام حریق آشنا شوید.)
از کجا بفهمیم تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی گذشته است؟
از آنجایی که کپسول‌های آتش نشانی تاریخ انقضا ندارند، اغلب تعیین دقیق زمان تعویض کپسول آتش نشانی دشوار است. برای تعیین زمان تعویض کپسول آتش نشانی، لازم است به دنبال علائم تخریب بدنه‌ی کپسول باشید. در ادامه به سه علامت هشدار که نشان می‌دهد زمان تعویض کپسول آتش نشانی شما فرا رسیده است، اشاره می‌کنیم:
نشانه های پایان تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی: 1. زنگ زدگی و خوردگی
یک محیط مرطوب یا خورنده منجر به زنگ‌زدگی می‌شود که به نوبه‌ی خود می‌تواند باعث شکستن یا از کار افتادن تجهیزات مهمی مانند کپسول‌های آتش نشانی شود. بازرسی و تست این تجهیزات در فواصل زمانی مناسب برای جلوگیری از زنگ‌زدگی و خوردگی بسیار مهم است.
بازرسی بصری می‌تواند به تشخیص هر گونه مشکل، شکستگی یا خوردگی در کپسول‌های آتش نشانی کمک کند. با این حال، بازرسی‌های سالانه توسط یک فرد متخصص و کارآزموده برای ارزیابی عملکرد آن نیز ضروری است.
(در مورد سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و عملکرد و ویژگی‌های آن بیشتر بخوانید.)
نشانه های پایان تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی: 2. تست هیدرواستاتیک ناموفق
تست هیدرواستاتیک برای بررسی یکپارچگی سیلندر انجام می‌شود. تحت این تست یکپارچگی سیلندر کپسول آتش نشانی که تحت یک فشار ثابت قرار دارد، اندازه‌گیری می‌شود. اگر یک کپسول آتش‌نشانی در این آزمایش رد شود، ناایمن است و باید فورا از سرویس خارج شود.
نشانه های پایان تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی: 3. کاهش فشار
همانطور که کپسول آتش نشانی معمولا منقضی نمی‌شود، محتوا و مواد داخل آن نیز منقضی نمی‌شود. در حالی که مواد خاموش کننده منقضی نمی‌شوند، کپسول آتش نشانی ممکن است در طول زمان دچار کاهش فشار شود و باعث عدم کارکرد آن شود.
فاکتورهای موثر بر تاریخ انقضای کپسول آتش نشانی
به خاطر داشته باشید طول عمر یک خاموش کننده به چند عامل بستگی دارد. یک کپسول آتش نشانی باید به صورت هفتگی مطابق با دفترچه راهنمای کاربر آزمایش شود. اگر گیج فشار سبز باشد یا نشانگر پین هنگام فشار دادن دوباره به سمت بالا باز شود، خاموش کننده به درستی تحت فشار قرار گرفته و آماده استفاده است. در صورت استفاده از کپسول یا مشاهده‌ی هر یک از موارد زیر فورا کپسول را تعویض یا سرویس کنید:
- شلنگ یا نازل ترک خورده، پاره شده یا مسدود شده با زباله
- پین فلزی روی دسته وجود ندارد یا مهر و موم ایمنی آن گم شده باشد.
- دسته لق یا شکسته است.
- برچسب بازرسی کپسول با سابقه‌ی بررسی و نگهداری ان وجود نداشته باشد.
(لیست قیمت سیستم های اعلام حریق را در فایرفایت بررسی کنید.)
نکات تعمیر و نگهداری از کپسول‌های آتش نشانی
کپسول‌های آتش نشانی از تجهیزات مهم برای اطفای حریق در مراحل اولیه آتش‌سوزی هستند و اگر در ساختمان خود کپسول آتش‌نشانی دارید، باید به طور دوره‌ای آنها را تعمیر و بررسی کنید تا در شرایط آماده به کار و مطمئن باشند. طبق قانون، خاموش‌کننده‌ها باید سالی یکبار توسط افراد متخصص تست و سرویس شوند تا از وضعیت کارکرد تمام اجزای آن اطمینان حاصل شود. برای بررسی کپسول آتش نشانی موارد زیر در نظر گرفته می‌شود:
- وضعیت بصری کپسول
- تاریخ ساخت محصول
- فشار و وزن کپسول آتش نشانی
- وضعیت پین
- شرایط شلنگ و نازل
- خوانا بودن دستورالعمل استفاده
- نشانه‌های دستکاری
با بررسی این موارد به شما توصیه می‌شود که آیا نیاز به تعویض کپسول هست و آیا تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی شما به پایان رسیده است یا خیر.
(در مورد نحوه عملکرد پنل اعلام حریق بیشتر بدانید.)
تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی CO2
همانطور که گفتیم تاریخ مصرف یک کپسول آتش نشانی بر اساس تاریخ ساخت آن مشخص می‌شود و به این ترتیب به شما اطلاع داده می‌شود که چه زمانی کپسول آتش نشانی باید دوباره پر یا تعمیر شود. به طور کلی باید انتظار داشته باشید که یک خاموش‌کننده قابل شارژ را 6 سال پس از تاریخ ساخت آن یا 5 سال پس از شارژ مجدد آن دوباره شارژ کنید. اما در مورد تاریخ مصرف کپسول آتش نشانی co2 استثنا وجود دارد و به جای پر کردن نیاز به نوسازی یا تعویض کامل این دستگاه‌ها پس از 10 سال هست.
آخرین بار کپسول آتش نشانی شما چه زمانی سرویس شده است؟
نکته‌ی مهمی که در مورد کپسول‌های خاموش‌کننده باید در نظر داشته باشید، بررسی وضعیت آن و زمان آخرین سرویس است. بررسی کنید آیا کپسول در فواصل زمانی درستی سرویس شده است یا خیر. در بیشتر موارد این سرویس باید سالانه باشد. هرگونه خرابی، زنگ‌زدگی و خوردگی نشانه‌ی تعویض دستگاه است.
کپسول آتش‌نشانی شما چند ساله است؛ تاریخ ساخت مشخص می‌کند که آیا کپسول آتش نشانی قابل اطمینان برای استفاده هست یا خیر. اگر کپسول آتش نشانی شما کپسول آتش نشانی آب، کپسول خاموش کننده پودر یا کپسول آتش نشانی فوم است، پنج سال پس از اولین راه‌اندازی باید آنها را شارژ کنید. در مورد اهمیت و زمان شارژ کپسول آتش نشانی مطلبی نوشته‌ایم که می‌توانید به آن رجوع کنید.
(برای رفع بوق ممتد دتکتورهای دودی چه کار کنیم؟)
با کپسول آتش نشانی منقضی چه کار کنیم؟
اگر کپسول آتش نشانی نیاز به شارژ دارد، آن را به یکی از مراکز مجاز شارژ کپسول های آتش نشانی ببرید تا نسبت به بررسی و شارژ مجدد آن اقدام شود. اگر خاموش کننده یکبار مصرف یا آسیب دیده است، دفع صحیح دستگاه بسیار مهم است. کپسول‌های آتش نشانی با محتویات درون آنها هرگز نباید در سطل زباله انداخته شوند زیرا حاوی مواد شیمیایی خطرناک و تحت فشار هستند.
در مقابل، این کپسول‌ها باید به محل زباله‌های خطرناک یا آتش‌نشانی تحویل داده شود. دور ریختن نامناسب کپسول‌های خاموش‌کننده نه تنها برای محیط زیست مضر و خطرناک است، بلکه می‌تواند باعث خطر برای افراد نیز داشته باشد.
اگر کپسول کاملا خالی است احتمالا می‌توانید آن را در سطل زباله بیاندازید. بنابراین با باز کردن شیر تخلیه بررسی کنید که فشار آن کاملا خالی شده باشد. در صورت لزوم از آتش‌نشانی محلی در مورد روش دفع آن سوال بپرسید.
