عدم استفاده‌ی درست از وسایل گرمایشی و یا گاهی حتی سیگار کشیدن می‌تواند باعث وقوع حریق در خانه شود. دانستن اینکه آتش‌سوزی در کجا و چه زمانی ممکن است اتفاق بیفتد می‌تواند به ما کمک کند محافظت بیشتری از خانه و خانواده‌ی خود داشته باشیم. کارهای زیادی وجود دارد که می‌توان برای جلوگیری از وقوع حریق در منزل انجام داد. حوادث در هر زمانی ممکن است رخ دهند اما می‌توانیم یاد بگیریم چطور از شروع و گسترش آتش‌سوزی در خانه‌ی خود جلوگیری کنیم. به همین خاطر در این مطلب تصمیم داریم در مورد نقاطی از خانه که امکان آتش‌سوزی در آن زیاد است، دلایل وقوع حریق و نکاتی ایمنی در آنها، نکاتی را بیان کنیم.
نقاط حساس منزل که احتمال وقوع حریق در آنها می‌رود!
1. دلایل وقوع حریق در آشپزخانه
قلب خانه کجاست؟ آشپزخانه قلب خانه و در عین حال شایع‌ترین و خطرخیزترین نقطه در خانه برای وقوع حریق در منازل مسکونی است. به طور کلی آشپزی بدون مراقبت از اصلی‌ترین دلایل وقوع حریق در آشپزخانه و خطرات ناشی از آن است. آتش‌سوزی غالبا قابل پیشگیری است. لازم است حواستان به اجاق گاز، فر و سایر وسایل مانند توستر باشد و هر چیزی که قابل اشتعال است را از این وسایل دورتر قرار دهید. هنگام کار با گاز و حرارت زیاد، مانند سرخ کردن، جوشاندن و غیره آشپزخانه را ترک نکنید. آتش برای شعله‌ور شدن از یک شعله‌ی کوچک تنها به چند ثانیه زمان نیاز دارد.
نکات دیگری هست که برای پیشگیری از وقوع آتش سوزی در آشپزخانه باید به آنها توجه داشته باشید:
- اگر امکان دارد برای مدت زمانی نسبتا طولانی به آشپزخانه برنگردید، شعله‌ی اجاق یا سایر وسایل پخت و پز را خاموش کنید.
- پس از اتمام آشپزی، اجاق گاز و سایر وسایل آشپزخانه را خاموش کنید.
- هر وسیله قابل اشتعالی را از سطح گرم دور نگه دارید. به جایی که حوله یا پارچه‌های آشپزخانه را قرار می‌دهید دقت داشته باشید.
- آستین‌های بلند یا گشاد لباس خود را تا بزنید.
- از گرم کردن خانه به وسیله‌ی اجاق گاز اجتناب کنید.
- برای موارد ضروری در آشپزخانه‌ی خود یک کپسول آتش‌نشانی کوچک داشته باشید. پاشیدن آب به آتش ممکن است روغن و گریس را پخش و شعله‌ها را بیشتر منتشر کند.
2. دلایل وقوع حریق در اتاق خواب
در اتاق‌های خواب امکان ایجاد حریق به وسیله‌ی وسایل الکترونیکی بیشتر متداول است. آتش‌سوزی در اتاق خواب می‌تواند بسیار فاجعه‌بار باشد چرا که معمولا زمانی که افراد در خواب هستند حریق اتفاق می‌افتد. حریق در اتاق خواب اغلب به خاطر اتصالی در سیم‌کشی یا عملکرد نادرست لامپ‌ها است اما امکان وقوع حریق به وسیله‌ی سیم، بخاری یا پتوبرقی هم وجود دارد. ملافه‌ها، پتو، موکت و فرش و پرده‌ها اغلب اولین وسایلی هستند که ممکن است درگیر آتش شوند. برای جلوگیری از وقوع آتش‌سوزی در اتاق خواب لازم است به نکات زیر دقت کنید:
- پریزهای برق ناامن یا خراب اتاق را تعمیر کنید.
- سیم رابط، شارژر، سیم لامپ و هر سیم دیگری که به نظر ساییده شده را تعویض کنید. اگر سیم‌های آنها قابل دیده شدن است وقت تعویض آنهاست.
- با وصل کردن تعداد زیادی دستگاه، چند راهی برق یا کابل‌های اضافی از پریز برق بیش از حد بارگیری نکنید. وقتی وسایل نیاز به شارژ ندارند یا خاموش هستند آنها را از پریز برق جدا کنید.
- به کودکان خود آموزش دهید از کبریت، فندک و سایر وسایل اشتعال‌زا در اتاق خواب یا هر جایی دیگری استفاده نکنند.
3. دلایل وقوع حریق در اتاق نشیمن
اگر در اتاق نشیمن خود یک شومینه‌ی زیبا دارید و یا از بخاری و وسیله‌های گرمایشی دیگر برای گرم کردن آن استفاده می‌کنید باید بدانید تجهیزات گرمایشی شما نیاز به مراقبت و نگهداری دارد. تجهیزات گرمایشی دومین علت اصلی آتش‌سوزی در خانه‌ها است و بخاری‌ها معمولا بیشترین احتمال ایجاد آتش‌سوزی را با خود به همراه دارند. شومینه، دودکش، اجاق‌های چوبی و بخاری‌ها همگی می‌توانند باعث آتش‌سوزی‌های خارج از کنترل در اتاق نشیمن باشند. برای جلوگیری از خطر در این قسمت خانه باید چند نکته‌ی ایمنی را رعایت کنید:
- پیش از آغاز فصل سرد و راه‌اندازی دستگاه‌های گرمایشی از صحت و سلامت دودکش‌ها مطمئن شوید.
- مواد قابل احتراق مانند پارچه‌ها و مبلمان را حداقل 1 متر از منبع گرما دورتر قرار دهید.
- اگر در خانه شومینه روشن می‌کنید هرگز آتش را بدون مراقبت رها نکنید و پیش از ترک خانه آن را خاموش کنید.
سایر خطرات احتمالی و دلایل وقوع آتش‌سوزی و حریق در خانه‌ها
وقوع حریق در منازل به دلایل مختلفی می‌تواند اتفاق بیفتد. به برخی از این دلایل در جاهای مختلف خانه اشاره کردیم. به منظور پیشگیری و مراقبت از خطرات احتمالی چند مورد دیگر را نیز بهتر است به یاد داشته باشید.
1. کنجکاوی کودکان و وقوع حریق در خانه
کودکان ممکن است یک شیء را آتش بزنند تا ببینند چه اتفاقی می‌افتد و به این ترتیب از روی کنجکاوی می‌توانند باعث آتش‌سوزی شوند. برای جلوگیری از هرگونه کنجکاوی که ممکن است منجر به بروز فاجعه شود؛ هر کبریت یا فندکی را از دسترس کودکان دور نگه دارید. حتی شاید لازم باشد در اتاق آنها دتکتور دودی نصب کنید. به بچه‌ها در مورد خطرات آتش‌سوزی و قوانین مربوط به استفاده از کبریت و فندک آموزش بدهید.
2. شمع‌ها می‌توانند نقطه‌ی آغاز یک حریق باشند
شمع‌ها زیبا هستند و بوی خوبی دارند اما اگر بدون مراقبت رها شوند می‌توانند به راحتی شعله‌ور شوند. لازم است شمع‌ها را از هر گونه ماده‌ی قابل اشتعال مانند کتاب، پرده، جعبه‌ی دستمال و غیره دور نگه دارید. همیشه قبل از بیرون رفتن از اتاق، شمع‌ها را خاموش کنید.
3. سیگار
سیگار کشیدن در خانه و به ویژه اتاق خواب نیاز به رعایت زیادی دارد. بهتر است در رختخواب، نزدیک مبلمان، پرده‌ها و پارچه‌هایی که می‌توانند به سرعت شعله‌ور شوند، سیگار نکشید. به علاوه سیگاری که به درستی خاموش نشده است می‌توانند دلیل بروز حریق و آتش‌سوزی در خانه شود.
4. مایعات قابل اشتعال از دلایل وقوع حریق
اگر در خانه، انباری و یا گاراژ مایعات قابل اشتعالی مانند بنزین، نفت و غیره دارید آنها را از هر گونه منبع گرما دور نگه دارید. در زمان ریختن این مایعات نیز به نکات ایمنی دقت داشته باشید.
استفاده از انواع دتکتور برای جلوگیری از وقوع حریق
نصب و استفاده از انواع دتکتور می‌تواند اولین خط دفاعی شما در برابر خطر باشد. وقتی دود و گرما وارد دتکتور حرارتی و دودی نصب شده روی سقف می‌شود، سنسورهای درون آنها آلارم هشدار را به صدا درمی‌آورند. این بدان معنی است که شما می‌توانید پیش از آنکه وضعیت اضطراری شود، مشکل را برطرف کنید. بنابراین اطمینان حاصل کنید که دتکتورهای شما به خوبی و درست عمل می‌کنند. برای این کار نکات زیر را در نظر داشته باشید.
تست هر ماهه‌ی دتکتورها
سعی کنید ماهی یک بار دتکتورهای دودی و حرارتی خانه‌ی خود را مورد بررسی قرار دهید. این کار تنها چند دقیقه از شما وقت می‌گیرد و می‌تواند در صورت ضرورت برای شما نجات دهنده باشد. این آزمایش ممکن است در انواع مدل‌های دتکتور متفاوت باشد اما روی بیشتر دتکتورها یک دکمه وجود دارد. این دکمه را فشار دهید و منتظر آلارم هشدار باشید. صدای زنگ هشدار را از فواصل دورتر هم بررسی کنید. اگر صدای زنگ هشدار به اندازه‌ی کافی بلند نباشد، مفید نیست.
تعویض باتری دتکتورها در صورت لزوم
برای اطمینان از عملکرد سیستم اعلام حریق و دتکتورها از پر بودن باتری آنها اطمینان حاصل کنید. اگر آتش‌سوزی اتفاق بیافتد و باتری دتکتورهای دودی خالی باشد زنگ هشدار به صدا در نمی‌آید و این می‌تواند بسیار خطرساز باشد.
تعویض دتکتورها هر ده سال
مانند هر وسیله‌ای، دتکتورها نیز پس از سال‌ها استفاده فرسوده می‌شوند. برای اینکه سیستم اعلام حریق و هشداری عالی داشته باشید بهتر است هر ده سال نسبت به تعویض آنها اقدام کنید. تعویض دتکتورهای دودی با مدل‌های جدیدتر یقینا بسیار برای شما مفید و به صرفه خواهد بود. ما قبلا در مطلبی جداگانه به این سوال که سیستم اعلام حریق چیست، پاسخ مفصلی داده‌ایم. برای مطالعه بیشتر سری به این مطلب بزنید.
مراقب انتشار گاز کربن مونوکسید باشید!
مونوکسیدکربن مانند آتش برای خانه‌ی شما خطرزا نیست اما به نوع دیگری خطرناک است. مونوکسیدکربن گازی بی‌بو و بی‌رنگ است که از سوختن مواد کربنی مانند سوخت‌ها، آزاد می‌شود. سوزاندن چوب، گازهای طبیعی، ذغال سنگ، بنزین و غیره می‌تواند مونوکسید کربن را در هوای خانه‌ی شما پراکنده کند. تنفس این گاز می‌تواند باعث مسمومیت شدید و حتی مرگ شود.
هنگامی که از اجاق گاز و یا شومینه‌ی خود به طور نامناسبی استفاده می‌کند احتمال وقوع حریق و یا مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن بسیار زیاد خواهد بود. شما می‌توانید از دتکتورهای گازی و یا دتکتور ترکیبی دود و گاز که حرارت، دود و مونوکسیدکربن را به طور همزمان تشخیص می‌دهند، استفاده کنید. این کار باعث کاهش زمان و هزینه‌ی نصب می‌شود و جان شما را هم نجات دهد. امیدواریم این مطلب توانسته باشد شما در پیشگیری از وقوع حریق در منزل و اماکن دیگر آگاه‌تر کرده باشد. بزودی با مطلب دیگر به سراغ شما مخاطبان خواهیم آمد.
