سیستم‌های اعلام حریق متشکل از اجزای مختلفی از جمله پنل مرکزی، دتکتورها (شامل دتکتور دودی، دکتور حرارتی، دکتور گازی، ترکیبی و…)، شستی اعلام حریق و آژیر و آژیر فلاشر هستند که همگی باید با هم به درستی عمل کنند تا بتوان از وقوع حریق و گسترش آن پیشگیری کرد. اما شاید برایتان جالب باشد بدانید، مهم‌ترین بخش هر سیستم اعلام حریق، خط ارتباطی بین محل نصب سیستم اعلام حریق و ایستگاه کنترل نظارت است. تلفن کننده سلولی یا بی‌سیم اعلام حریق این وظیفه را بر عهده دارد. در ادامه‌ی این مطلب تصمیم داریم به معرفی تلفن کننده دیجیتال اعلام حریق، نصب تلفن کننده اعلام حریق، سیستم تلفن کننده ی اعلامِ حریق، قیمت تلفن کننده اعلامِ حریق، اعلام حریق سیم کارتی و ماژول تلفن کننده بپردازیم.
تلفن کننده اعلام حریق و نحوه عملکرد آن
یکی از اجزای اصلی هر سیستم اعلام حریق یا سیستم امنیتی، توانایی آن در انتقال داده‌ها و هشدار به افراد مربوطه و اعلام وضعیت هشدار است تا پیگیری‌های لازم انجام شود. این ویژگی حیاتی توسط دستگاه تلفن کننده اعلامِ حریق انجام می‌شود. وقتی که زنگ هشدار اعلام حریق به صدا درمی‌آید، تلفن کننده اعلامِ حریق یک سیگنال رمزگذاری شده را به گیرنده‌های ویژه در یک ایستگاه 24 ساعته ارسال می‌کند تا به اپراتورهای ایستگاه هشدار دهد با مسئولان مربوطه یا مدیریت و مالکان ساختمان تماس بگیرند.
گیرنده‌ها جزئیات زنگ هشدار از جمله نوع زنگ هشدار، نام و مکان ساختمان، اطلاعات تماس مقامات محلی، اطلاعات تماس نمایندگان ساختمان، و هر داده‌ی دیگری که برای اولین پاسخ‌دهنده مفید باشد را ارسال می‌کند. (در اینباره به سیستم اعلام حریق کانونشنال یا متعارف مراجعه شود.)
سیستم تلفن کننده اعلام حریق
هرچه ایستگاه مرکزی اطلاعات بیشتری ارائه دهد، اولین پاسخ‌دهندگان سریع‌تر می‌توانند به محل زنگ هشدار برسند و صاحبان ساختمان نیز بهتر می‌توانند واکنش نشان دهند و از آنجایی که آنها نقش مهمی در تضمین ایمنی و امنیت افراد و اموال، ایفا می‌کنند، سیستم تلفن کننده اعلام حریق ملزم به استفاده از دو منبع تغذیه‌ی مختلف است؛ یک منبع تغذیه‌ی اولیه و یک منبع تغذیه‌ی پشتیبان. اگرچه شاید برای سیستم‌های امنیتی هر دوی این منابع مورد نیاز نباشد اما به شدت پیشنهاد می‌شود. به طور کلی سه نوع اصلی تلفن کننده وجود دارد که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم. (در اینباره به سیستم اعلام حریق آدرس پذیر یا هوشمند مراجعه شود.)
تکنولوژی خط تلفن سنتی
فن‌آوری خط تلفن سنتی از فرستنده‌های مخابراتی زنگ دیجیتال (DACT) متصل به خطوط تلفن سنتی آنالوگ (POTS) استفاده می‌کند. تلفن‌کننده‌ها به گونه‌ای سیم‌کشی شده‌اند که در صورت زنگ خطر، خط را اشغال کنند و به طور اتوماتیک تماس هر کسی که در حال استفاده از خط تلفن است، قطع می‌شود. تلفن کننده هر 6 یا 24 ساعت یک تست خودآزمایی ارسال می‌کند.
برای سیستم‌های دو خطی، اگر خط تلفن سنتی آنالوگ قطع باشد، به خط پشتیبان هدایت می‌شود و یک سیگنال خطا با سیگنال‌های بصری و شنیداری محلی نیز ارسال می‌شود. اگر هر دو خط خاموش باشند، تنها یک سیگنال محلی وجود دارد و تلفن کننده اعلام حریق قابل اجرا نخواهد بود.
(در اینباره به فهرست تجهیزات اعلام حریق تسلا مراجعه کنید.)
تلفن کننده اعلام حریق سلولی یا بی‌سیم
تلفن کننده‌های سلولی از سرویس سلولی 3G برای انتقال سیگنال‌های هشدار استفاده می‌کنند. این تلفن کننده‌ها معمولا علاوه بر فرستنده‌های مخابراتی زنگ دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرند. اکثر تلفن کننده‌های سلولی برای ارسال مجدد سیگنال به ایستگاه مرکزی 24 ساعته به یک شخص ثالث واسطه نیاز دارند. (دراینباره به مطلب چراغ خروج اضطراری اعلام حریق مراجعه کنید.)
اگرچه این نوع تلفن کننده اعلان حریق جایگزین خوبی برای زمانی است که خط تلفن سنتی آنالوگ در دسترس نیست اما به یک سیگال قوی و قابل اعتماد نیاز است و ممکن است در طول اتفاقات طبیعی مانند طوفان، گردباد، زلزله و غیره به طور طولانی مدتی در معرض قطعی قرار گیرند. (به سیستم اطفای حریق گازی مراجعه شود.)
تلفن کننده اعلام حریق IP
این نوع تلفن کننده اعلام حریق به یک فرستنده‌ی مخابراتی زنگ دیجیتال متصل می‌شود و از اینترنت برای انتقال سیگنال‌ها استفاده می‌کند و می‌تواند به خطوط مسی یا فیبری متصل شود اما خدمات اینترنتی قابل اطمینان و قوی مورد نیاز است. برخی از این تلفن‌کننده‌ها برای ارسال مجدد سیگنال‌ها نیاز به واسطه‌ی شخص ثالث دارند اما برخی دیگر سیگنال‌ها را مستقیما به ایستگاه مرکزی گزارش می‌دهند. (به سیستم اطفای حریق آبی مراجعه شود.)
تلفن کننده اعلام حریق به برق احتیاج دارد!
در برخی موارد نمی‌توان از تلفن‌کننده‌ی IP به عوان تنها راه برای نظارت بر سیستم اعلام حریق استفاده کرد اما می‌تواند به عنوان یک تلفن‌کننده‌ی پشتیبان باشد. بزرگترین ایراد این تلفن کننده ی اعلام حریق این است که آنها در ساختمان به برق و همه‌ی سوئیچ‌ها نیاز دارند. ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی به ندرت دارای باتری پشتیبان ضروری مطالبق با کدهای انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA) و یا برآوردن حداکثر اطمینان مدیران ساختمان، هستند.
نحوه نصب تلفن کننده اعلام حریق
تلفن کننده اعلام حریق را می‌توان از روش‌های مختلفی به پنل اعلام حریق متصل کرد. برخی از تولیدکنندگان، تلفن کننده دیجیتال اعلام حریق تولید می‌کنند که یا یکپارچه با بورد کنترل مشترک خاص خود هستند و یا توسط یک کابل نواری به آنها متصل می‌شوند. مزیت این روش این است که زون‌های جداگانه می‌توانند سیگنال‌ها را ارسال کنند تا ایستگاه نظارت مرکزی بتواند محل آتش‌سوزی را شناسایی کند و آن را به مقام پاسخگو ارسال کند.
تلفن‌کننده‌ها باید از زنگ هشدار، کنتاکت‌های نظارتی و کنتاکت خطا روی پنل اعلام حریق استفاده کنند و تنها آلارم، نظارت و خطای عمومی را ارسال کنند. صرف‌نظر از روش انتقال، تکنسین تست باید بتواند تشخیص دهد آیا نصب دستگاه به درستی انجام شده است یا خیر. (به مطلب کپسول اطفای حریق مراجعه شود.)
آموزش نصب تلفن کننده اعلام حریق
در مورد تلفن کننده‌ی اختیاری دیجیتالی، دستگاه معمولا روی ریل یا پایه‌های مخصوصی که توسط سازنده برای این منظور ایجاد شده و در داخل پنل قرار می‌گیرد، نصب می‌شود. دفترچه راهنمای نصب اعلام حریق روش اتصال را نشان می‌دهد و جزئیات لازم برای آموزش نصب تلفن کننده ی اعلام حریق در اختیار فرد قرار داده می‌شود. در تمام موارد مربوط به واحدهای تلفن کننده دیجیتال اعلام حریق، باید دو خط تلفن به واحد وجود داشته باشد. (به مطلب نصب اعلام حریق مراجعه شود.)
این کار معمولا از طریق جک‌های دوقلوی هشت موقعیتی انجام می‌شود که باید بلافاصله در مجاورت آن قرار گیرد. قطع یک یا هر دو جک باعث به صدا درآمدن زنگ خطای سیستم می‌شود و اگر یکی از جک‌ها متصل باقی بماند، دستگاه مشکل خطای خط را به واحد نظارت مرکزی ارسال می‌کند.
تلفن کننده دیجیتال اعلام حریق
سایر تلفن‌کننده‌ها در قوطی‌های فلزی نصب شده در مجاورت سیستم اعلام حریق قرار می‌گیرند و از مناطق از پیش برنامه‌ریزی شده شبیه به مدارهای آغازگر پنل‌های اعلام حریق استفاده می‌کنند. مقاومت‌های انتهای خط باید از طریق کنتات‌های رله‌ی معمولی باز در پنل اعلام حریق متصل شوند.
سیم یا کابل بین تلفن کننده و سیستم اعلام حریق باید توسط مجرای انعطاف‌پذیر BX یا EMT محافظت شود. تلفن کننده‌ها باید سوئیچ روی پوشش دسترسی داشته باشند و یک روش بصری برای مشاهده‌ی اینکه آیا برق AC وجود دارد و یا اینکه مشکلی وجود نداشته باشد. (به مطلب تجهیزات آتش نشانی مراجعه شود.)
منبع تغذیه‌ی مورد نیاز تلفن کننده اعلام حریق
تلفن‌کننده اعلانِ حریق دستگاهی است که سیگنال‌های هشدار ناشی از حریق در ساختمان را تحت کنترل داشته و با تشخیص هرگونه مشکل، بلافاصله آن را به فرد یا افراد ثبت شده در دستگاه اطلاع می‌دهد.
این دستگاه معمولا با برق 12 ولت تغذیه می‌شود اما از آنجایی که منبع تغذیه‌ی پنل‌های مرکزی اعلام حریق معمولا 24 ولت است، برای رفع مشکل اختلاف ولتاژ از رگلاتور استفاده می‌شود. رگلاتور به عنوان وسیله‌ای برای کنترل و تعدیل ولتاژ از آسیب رسیدن به تلفن کننده به خاطر تفاوت ولتاژ، جلوگیری می‌کند. (به سیستم اعلام حریق زیتکس مراجعه شود.)
کاربرد تلفن کننده در سیستم‌های اعلام حریق
همانطور که گفتیم، تلفن کننده اعلان حریق دستگاهی است که وقوع خطر را به فرد یا افراد ثبت شده اعلام می‌کند. این مساله بویژه در مناطقی که امکان حضور افراد نیست و یا به دلیل خطر، کسی در محل حضور ندارد، بسیار کاربردی است.
دستگاه‌هایی مانند آژیر یا آژیر فلاشر در سیستم اعلام حریق، ساکنان را از وقوع خطر آگاه می‌کند اما سیستم اعلام حریق از طریق تلفن‌کننده، مسئولان ذی‌ربط و یا ماموران آتش‌نشانی را مطلع می‌سازد. تلفن کننده‌های خودکار به این ترتیب، پیام‌های از پیش ضبط شده را در شرایط اضطراری برای مخاطبان ثبت شده ارسال می‌کنند. اما نحوه‌ی عملکرد آن به چه صورت است؟ (به سیستم تخلیه دود مراجعه شود.)
عملکرد تلفن کننده اعلام حریق چگونه است؟
تلفن‌کننده اعلانِ حریق پس از نصب و فعالسازی در حالت آماده به کار یا استندبای قرار می‌گیرد و می‌توان پیام صوتی را در حافظه‌ی آن ثبت کرده و شماره تلفن‌های مخاطبین مورد نظر را نیز وارد کرد تا در صورت وقوع حریق با آنها تماس گرفته شود. پس از وقوع حریق و تشخیص خطر در محل، تلفن کننده فعال می‌شود؛ در ابتدا به مدت 60 ثانیه منتظر می‌ماند تا از صحت زنگ هشدار باخبر شود و پس از آن، با شماره‌گیری اولین شماره‌ی ثبت شده، پیام ضبط شده را پخش می‌کند.
پس از آن دستگاه 2 دقیقه منتظر پاسخ نسبت به قطع آلارم می‌ماند و اگر شماره‌ی اول پاسخی ندهد، با شماره‌ی دوم تماس می‌گیرد. این روند تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که به آخرین شماره‌ی موجود برسد و سپس به مدت 5 دقیقه دستگاه متوقف می‌شود تا در صورت نیاز دوباره با شماره‌ی اول تماس بگیرد.
شخص پاسخ‌دهنده به تماس تلفن کننده می‌تواند با فشار دادن یک کلید یا وارد کردن کد، به تماس‌های تلفن‌کننده خاتمه دهد. با این حال، لازم به ذکر است زمان‌بندی‌های ذکر شده در حالت استاندارد است و می‌توان زمان و وقفه‌های بین تماس‌ها را بر حسب نیاز یا فوریت، تنظیم کرد. (به سنسور نشت گاز مونوکسید کربن مراجعه شود.)
تلفن کننده سیم کارتی و خط ثابت اعلام حریق
دو نوع تلفن کننده ی اعلام حریق در بازار موجود است که شامل تلفن کننده خط ثابت و تلفن کننده سیم کارتی اعلان حریق می‌شود. در تلفن کننده‌های سیمکارتی، علاوه بر تماس با شماره‌های ثبت شده، امکان ارسال پیامک نیز وجود دارد. بعلاوه می‌توان در صورت تمام شدن شارژ سیمکارت اعتباری، نسبت به شارژ آنها اقدام کرد.
دستگاه تلفن کننده خط ثابت به خط تلفن ثابت متصل می‌شود و در هنگام وقوع حریق نیز از طریق همان خط با شماره‌های ثبت شده تماس گرفته و پیام ضبط شده را پخش می‌کند. از معایب این نوع تلفن کننده می‌توان امکان از بین رفتن کابل تلفن در آتش و یا به هر دلیل دیگر اشاره کرد و بعلاوه امکان فعال یا غیرفعال کردن این دستگاه از راه دور نیز وجود ندارد.
ماژول تلفن کننده سیم کارتی
از طرف دیگر، اگر محل فاقد خط تلفن ثابت باشد می‌توان از تلفن کننده ی اعلامِ حریق سیم کارتی یا ماژول تلفن کننده سیم کارتی استفاده کرد. این تلفن کننده علاوه بر تماس، امکان ارسال پیام برای شماره‌های ثبت شده را نیز دارد و امکان کنترل از راه دور آنها از طریق نرم‌افزارهای مربوطه نیز وجود دارد. با این حال آنتن‌دهی در محل نصب این تلفن کننده مساله‌ای است که باید به آن توجه داشت. از مزایای تلفن کننده سیم کارتی اعلام حریق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان مشاهده‌ی شارژ سیمکارت و افزایش موجودی از راه دور، در صورت نیاز
- کنترل تلفن کننده و خاموش و روشن کردن آن از راه دور (از طریق پیامک یا نرم‌افزار)
- مشاهده‌ی آنتن‌دهی دستگاه
- ارسال پیامک و اعلام وضعیت‌های مختلف
قیمت تلفن کننده ی اعلامِ حریق از مرکز اعلام حریق آرات
دستگاه تلفن کننده‌ی اعلامِ حریق یکی از اجزای مهم و اصلی سیستم اعلام حریق است که از طریق تماس با شماره‌های ثبت شده و پخش پیام ضبط‌شده و یا از طریق ارسال پیام (در تلفن کننده‌های سیمکارتی) مسئولان و افراد مربوطه را از وقوع حریق و خطر در محل آگاه می‌سازد.
برای اطلاع از قیمت تلفن کننده اعلانِ حریق و یا خرید تلفن کننده سیستم اعلام حریق می‌توانید با مشاوران مرکز اعلام حریق آرات تماس بگیرید. در کامنت یا ایمیل‌ها از موضوعات مورد نظر خودتان در زمینه آموزش اعلام حریق و تجهیزات مربوط به آن بنویسید. تیم تولید محتوای مرکز اعلام حریق همواره آماده است تا با نگارش مطالب جدید به دانش فنی همکاران ما در این عرصه اضافه کند/
