شیر حساس به زلزله یک راه ساده اما موثر برای اطمینان از عدم وقوع انفجار یا آتش‌سوزی گاز پس از زلزله است. این دستگاه برای زلزله، تصادفات و هر رویداد یا ضربه‌ای طراحی شده است. در ادامه‌ی این مطلب تصمیم داریم در مورد شیر حساس به زلزله گاز، قیمت شیرِ حساس به زلزله، نحوه نصب شیر حساس به زلزله، شیر قطع کن اتوماتیک گاز، سنسور حساس به زلزله و شیر قطع کن حساس به زلزله نکاتی را بیان کنیم.
شیر حساس به زلزله چیست؟
شیر حساس به زلزله (Earthquake valve) یک روش اتوماتیک برای قطع جریان گاز فشار کم در مواقع زلزله‌های بزرگ و یا در صورت شکسته شدن لوله به هر دلیل دیگر است. شیر قطع کن اتوماتیک گاز هم برای گاز طبیعی و هم برای گاز مایع (LPG) قابل استفاده است و از تجهیزات جانبی مهم برای ایمنی در ساختمان‌ها محسوب می‌شود. شیر زلزله بر روی کنتور گاز (معمولا بین تاسیسات کنتوری شرکت و لوله‌کشی سازه) نصب می‌شود و طوری طراحی شده است که در صورت نشت گاز و یا شکستن خط لوله در هنگام زلزله، به سرعت جریان گاز را متوقف کند تا از ساختمان در برابر انفجار حاصل از نشت گاز، محافظت شود.
شیرهای زلزله بر اساس یک اصل ساده، ثابت و دقیق کار می‌کنند. وقتی که شیر در معرض زلزله‌ی 5.1 ریشتری یا بیشتر قرار می‌گیرد، حسگر حرکت می‌کند و شناور شیر را آزاد می‌کند که باعث مسدود شدن خط شده و از ورود گاز به ساختمان جلوگیری می‌کند. پس از انجام بازرسی ایمنی و اطمینان از عدم وجود نشتی در ساختمان، شیر به صورت دستی دوباره تنظیم می‌شود.
آتش‌سوزی یا انفجار ناشی از شکستگی خط لوله‌ی گاز می‌تواند بیش از خود زلزله خسارت به بار آورد و به همین خاطر شرکت‌های گازرسانی توصیه می‌کنند در صورت استشمام بوی گاز پس از زلزله، فورا نسبت به قطع گاز اقدام شود اما اگر فردی در محل حضور نداشته باشد شیرِ حساس به زلزله فورا گاز را قطع می‌کند.
انواع شیر قطع‌کن اتوماتیک گاز
شیرهای حساس به زلزله، شیرهای اختصاصی هستند که به کنتور گاز متصل می‌شوند. این شیرها در مواقع اضطراری به طور خودکار بسته می‌شوند و جریان گاز به خط را قطع می‌کنند. دو نوع متداول از شیر حساس به زلزله گاز وجود دارد:
- شیر قطع‌کننده‌ی گاز طبیعی؛ این شیرها زمانی که زلزله‌ای به بزرگی 5.1 ریشتر یا بیشتر تشخیص داده شود، فعال می‌شوند.
- شیر جریان اضافی؛ این شیرها زمانی فعال می‌شوند که نشت گاز یا افزایش فشار در جایی از خط گاز تشخیص داده شود.
( در صفحه‌ی اعلام حریق سنس با محصولات این برند محبوب آشنا شوید.)
شیر جریان اضافی (Excess-Flow Valves) چیست؟
شیر جریان اضافی یک وسیله‌ی ایمنی است که بر روی خطوط توزیع گاز طبیعی نصب می‌شود تا در صورت آسیب دیدن لوله‌ی زیر زمینی یا افزایش قابل توجه در جریان گاز طبیعی به طور خودکار بسته شود و جریان گاز طبیعی را محدود کند. این شرایط معمولا در اثر حفاری یا ساخت و ساز ایجاد می‌شود اما همچنین می‌تواند در اثر آسیب به کنتور گاز طبیعی در اثر ضربه‌ی وسیله‌ی نقلیه نیز ایجاد شود.
شیر جریان اضافی می‌تواند خطر انفجار، آتش‌سوزی و صدمات شخصی را کاهش دهد زیرا جریان گاز طبیعی را مسدود یا محدود می‌کند. نصب شیر جریان اضافی ساختمان را در برابر خرابی لوازم خانگی، سوراخ‌های کوچک در خطوط لوله‌ی زیرزمینی و آسیب خط لوله در اثر زلزله یا سیل محافظت نمی‌کند. درک این نکته مهم است که یک شیر جریان اضافی، جریان گاز طبیعی را به طور کامل قطع نمی‌کند و ممکن است همچنان نشت گاز رخ دهد که منجر به شرایط خطرناک می‌شود.
چرا نصب شیرِ حساس به زلزله مهم است؟
زمین‌لرزه‌های قدرتمند می‌توانند فورا باعث شکستگی لوله‌های گاز و نشت گاز بسیار خطرناک شوند. نشت گاز به ویژه در داخل سازه‌ها که گاز به دام افتاده و تجمع می‌یابد، بسیار خطرناک است. گاز محبوس‌شده بسیار قابل اشتعال و خطرناک است. علاوه بر ایجاد نشت گاز، زلزله اغلب موقعیت‌هایی را ایجاد می‌کند که گاز ممکن است به راحتی مشتعل شود. اگر زمین‌لرزه باعث آتش‌سوزی شود و آتش با گاز داخل سازه تماس پیدا کند می‌تواند منجر به انفجار شود.
بدترین خسارت‌های ناشی از زلزله اغلب به خاطر نشت گاز اتفاق می‌افتد. شیر حساس به زلزله از ساختمان و محل زندگی شما در برابر نشت گاز ناشی از زلزله و آتش‌سوزی احتمالی پس از آن محافظت می‌کند. پس از زلزله، با اطمینان از سالم بودن لوله‌های گاز و عدم آسیب رسیدن به آنها می‌توانید شیر را دوباره تنظیم و فعال کنید. اگر خطوط گاز آسیب دیده باشند نیز شیرِ حساس به زلزله اطمینان ایجاد می‌کند که گاز وارد فضای داخلی نشود تا زمانی که نسبت به تعمیر آنها اقدام شود.
(در مطلب دتکتور دودی کانال در مورد این محصول نکاتی کاربردی بیان کرده‌ایم.)
شیر حساس به زلزله چگونه عمل می‌کند؟
نحوه‌ی عملکرد شیرِ حساس به زلزله بسیار ساده است. شیر بر روی کنتور گاز نصب می‌شود؛ جایی که کنتور به لوله‌های گاز خانه متصل می‌شود. در واقع می‌توان این شیر را به عنوان آستانه‌ای بین منبع گاز و خانه در نظر گرفت. به طور معمول گاز از این آستانه عبور می‌کند همانطور که از سایر قسمت‌های لوله عبور می‌کند. با این حال در زمان وقوع زلزله، شیر این آستانه را می‌بندد و جریان گاز به داخل خانه قطع می‌شود.
(در مطلب دلایل وقوع حریق با مهم‌ترین دلایل رخداد حریق آشنا می‌شویم.)
در داخل شیر، یک توپ فلزی وجود دارد که روی حلقه‌ای بالای مسیر گاز عبوری، معلق است. در صورت وقوع زلزله، لرزش باعث خارج کردن این توپ فلزی از جای خود می‌شود؛ توپ در گذرگاه زیر آن می‌افتد و جریان گاز را مسدود می‌کند. تا زمانی که شیر را مجددا تنظیم نکنید گاز نمی‌تواند وارد لوله‌ها و وارد خانه‌ی شما شود. برای تنظیم مجدد شیر زلزله، تنها کاری که لازم است انجام دهید این است که توپ فلزی را به حالت اولیه‌ی خود بازگردانید.
نحوه نصب شیر حساس به زلزله
شیر زلزله بدون مزاحمت و دردسر است و تقریبا می‌توان گفت نصب بسیار راحتی نیز دارد. اول از همه، باید منبع گاز ساختمان مورد نظر به طور کامل قطع شود. این امر ضروری است چرا که برای نصب شیر باید لوله‌های گاز باز شوند. در مرحله‌ی بعد، لوله‌های تامین خانه از کنتور گاز جدا می‌شوند و بسته به نحوه‌ی عملکرد سیستم نیز ممکن است بخش‌هایی از لوله‌ها تغییر کرده یا حذف شوند. این کار باعث می‌شود که دستگاه شیر حساس به زلزله بین لوله‌های تغذیه و کنتور قرار گیرد.
پس از ایجاد فضا، شیر زلزله مستقیما به انتهای جعبه‌ی تامین گاز متصل می‌شود. شیر زلزله شبیه به یک جعبه‌ی کوچک یا شبیه به یک سیلندر است و معمولا رنگ متفاوتی دارد تا راحت‌تر از بقیه‌ی لوله تشخیص داده شود. در نهایت شیر حساس به زلزله به خود لوله‌های خانه متصل می‌شود. زمانی که شیر زلزله کاملا متصل شد چند بار آن را مورد آزمایش قرار می‌دهند تا از عملکرد آن اطمینان حاصل شود.
(پیشنهاد می‌کنیم مطلب تجهیزات گاز سنجی را در وبسایت ما از دست ندهید.)
نکات خرید شیر قطع‌کننده‌ی اتوماتیک گاز
اگر تصمیم به خرید شیر حساس به زلزله یا جریان اضافی برای ساختمان خود دارید، لازم است موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- قیمت شیر حساس به زلزله: هزینه‌ی شیر زلزله بسته به نوع و سایز شیر و همینطور تجهیزات مورد نیاز برای نصب و شرکت نصب‌کننده‌ی آن متغیر است.
- انتخاب شیر زلزله: برای انتخاب شیر و یک برند مناسب، با یک مرکز اعلام حریق معتبر تماس بگیرید تا با انواع شیر زلزله آشنا شوید.
- محل خرید شیر زلزله: شیر زلزله را می‌توانید از خود شرکت سازنده و یا نمایندگی‌های مجاز شرکت‌ها خریداری کنید.
- استخدام یک پیمانکار: برای نصب شیر زلزله یا شیر قطع جریان اضافی می‌توانید از یک پیمانکار کمک بگیرید.
خرید شیر حساس به زلزله از مرکز اعلام حریق آرات
داشتن شیر زلزله که به آن شیر قطع‌کننده‌ی گاز اتوماتیک هم گفته می‌شود، به عنوان بخشی از سیستم لوله‌کشی گاز خانه‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. شیر زلزله به عنوان دریچه‌ای روی کنتور نصب می‌شود تا به صورت خودکار جریان گاز کم‌فشار به سازه‌ای مانند ساختمان‌های مسکونی را در هنگام وقوع زلزله‌های بزرگ، قطع کند.
اگر یک لوله در حین زلزله دچار شکستگی شود، سنسور حساس به زلزله به طور اتوماتیک جریان گاز طبیعی به داخل خانه را با فعال شدن سنسور، قطع می‌کند. به این ترتیب می‌توان از وقوع حریق و انفجار ناشی از نشت گاز پیشگیری کرد. برای خرید شیر حساس به زلزله و یا اطلاع از قیمت شیر حساس به زلزله می‌توانید با مشاوران مرکز اعلام حریق آرات تماس بگیرید.
