ایمنی در برابر آتش در ساختمان‌های مختلف از ساختمان‌های مسکونی و اداری گرفته تا ساختمان‌های تجاری، مراکز خرید، کارخانجات و غیره از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این مساله در مورد استادیوم‌ها هم صادق است. مکان‌های ورزشی و مجتمع‌های تفریحی و ورزشی باید در برابر آتش‌سوزی‌ها ایمن باشند تا افراد حاضر در محل در معرض خطر قرار نگیرند. در این مطلب فایرفایت تصمیم داریم در مورد اعلام حریق استادیوم و اهمیت نصب سیستم اعلام حریق در استادیوم‌های ورزشی صحبت کنیم.
اعلام حریق استادیوم
ایمنی ورزشگاه در برابر حریق بسیار ضروری است. افراد زیادی به طور همزمان در یک مکان حضور دارند و باید اطمینان حاصل شود که این افراد در طول حضورشان در استادیوم یا سالن‌های سرپوشیده در ایمنی کامل هستند. در صورت وقوع آتش‌سوزی، این افراد باید در یک مدت زمان کوتاه از محل خارج شوند، بنابراین اقدامات احتیاطی لازم برای اطمینان از سلامت افراد حاضر در ورزشگاه باید انجام شود تا از هرگونه حادثه‌ی احتمالی پیشگیری شود.
به این ترتیب استادیوم‌ها و سالن‌های ورزشی باید از مقررات اعلام حریق پیروی کنند. عدم پیروی از مقررات اعلام حریق در این مناطق می‌تواند با صدمات و خسارات بسیار جدی همراه باشد. بهترین راه برای آماده و تجهیز شدن برای هر گونه آتش‌سوزی احتمالی در استادیوم این است که احتمال وقوع آنها را کاهش دهید.
(در صفحه‌ی پنل اعلام حریق می‌توانید با انواع پنل‌های اعلام حریق آشنا شوید.)
پنج راه برای پیشگیری از آتش‌سوزی در استادیوم
اعلام حریق استادیوم برای پیشگیری از خسارت‌های مالی و جانی ناشی از آتش‌سوزی‌ها بسیار مهم است. شما می‌توانید با پیروی از این 5 استراتژی برای جلوگیری از آتش‌سوزی، آسیب گسترده و آسیب در ورزشگاه خود، اقدامات لازم برای محافظت از مهمانان، کارمندان، ورزشکاران و عوامل اجرایی را انجام دهید.
-
نصب اعلام حریق استادیوم
استادیوم‌ها، سالن‌های سرپوشیده، ورزشگاه‌ها و غیره باید دارای سیستم اعلام حریق پیشرفته باشند و هشدارهای آتش‌سوزی باید در سراسر ورزشگاه پخش شود. علاوه بر این، سیستم اعلام حریق باید از این جهت پیشرفته باشد که منطقه‌ی دقیق وقوع آتش‌سوزی را مشخص کند. زمانی که منطقه‌ی وقوع حریق مشخص شد، یک اعلان صوتی می‌تواند مهمانان استادیوم را در مورد نیازهای تخلیه آگاه سازد.
(در سایت ما با تجهیزات خاص اعلام حریق آشنا شوید.)
-
سیستم‌های اسپرینکلر
سیستم‌های اسپرینکلر یا آبپاش مناسب در استادیوم می‌توانند به جلوگیری از گسترش آتش‌سوزی در مرکز کمک کنند. با نصب یک سیستم اسپرینکلر مناسب می‌توانید با هر شعله‌ی بالقوه یا آتش‌سوزی کوچکی که ممکن است تبدیل به یک حریق بزرگ و غیرقابل کنترل شود، مقابله کنید. نصب استراتژیک اسپرینکلرها بدون توجه به اندازه‌ی استادیوم، شعله‌های آتش احتمالی را که ممکن است به یک آتش‌سوزی ویرانگر تبدیل شود، کنترل می‌کند.
(در سایت مطلبی در خصوص علائم راهنمای اعلام حریق نوشته‌ایم.)
-
سیستم سرکوب هود آشپزخانه
این احتمال وجود دارد که استادیوم‌ها، آشپزخانه‌های زیادی داشته باشند، به ویژه در مناطق امتیازی. با سیستم سرکوب هود آشپزخانه می‌توانید آتش‌سوزی‌هایی که ممکن است در آشپزخانه رخ دهد را کنترل کنید و عناصر خطرناک را تحت کنترل و مهار خود داشته باشید. از آنجایی که باید این سیستم‌های سرکوب‌کننده را مرتبا بررسی و نگهداری کنید، خیالتان راحت خواهد بود که سیستم سرکوب‌کننده‌ی خود آشپزخانه مناسب دارید که به درستی کار می‌کند.
(در مطلبی دیگر به معرفی شیر حساس به زلزله پرداخته‌ایم.)
-
سیستم‌های اطلاع‌رسانی در اعلام حریق استادیوم
اگر آتش‌سوزی در استادیوم یا ورزشگاه رخ دهد، سیستم‌های اطلاع‌رسانی باید فورا وارد عمل شوند. سیستم‌های اعلام حریق استادیوم شامل آلارم‌ها و اعلان‌های صوتی هستند اما می‌توانید علاوه بر آنها از صفحه نمایش‌های دیجیتال در سراسر محل استفاده کنید تا مردم را از شرایط اضطراری پیش آمده آگاه کنید و راهنمایی‌های لازم برای تخلیه‌ی ایمن از ساختمان را ارائه دهید.
(از یکی از جدیدترین مطالب ما یعنی پمپ آتش‌نشانی نیز بازدید کنید.)
-
تست سیستم اعلام حریق استادیوم و ایمنی آتش‌نشانی
بسیار مهم است که همیشه بدانید سیستم ایمنی از آتش (سیستم اعلام حریق) شما آماده به کار است و به درستی کار می‌کند. تست و بررسی منظم سیستم‌های اعلام حریق استادیوم به شما امکان می‌دهد اقدامات ایمنی لازم را انجام دهید. ایمنی مهمانان حاضر در استادیوم و کارمندان بسیار مهم است. با انتخاب یک سیستم اعلام حریق مناسب، حفاظت لازم از تمام افراد را به عمل خواهید آورد.
(مطلب سیستم اطفا حریق فوم نیز می‌توانید برایتان مفید باشد.)
نصب سیستم اعلام حریق در استادیوم و سالن‌های سرپوشیده
رویدادهای اخیر جهانی نیاز به افزایش تدابیر امنیتی و توانایی تخلیه‌ی موثر افراد زیاد حاضر در یک محل را نشان داده است. خط‌کشی‌های دراز و دتکتورهای فلزی روی سقف و دیوار، صحنه‌های آشکار در ورودی استادیوم‌ها، سالن‌های سرپوشیده و دیگر سالن‌های بزرگ اجتماع است. در بسیاری از ساختمان‌ها، سیستم‌های امنیتی و اعلام حریق در جهت اهداف متضادی عمل می‌کنند.
هدف سیستم‌های امنیتی معمولا محدود کردن دسترسی به مناطق یک تاسیسات است، در حالی که هدف سیستم‌های ایمنی از آتش این است که به افراد اجازه دهند از خروجی‌های مختلف، فرصت خروج از ساختمان را داشته باشند. این دوگانگی ظاهری اهداف در تعداد معدودی از مکان‌های شلوغ مانند استادیوم‌ها و سالن‌های سرپوشیده، مشهودتر است.
امنیت رویدادها در مکان‌های بزرگ مانند استادیوم‌ها و ورزشگاه‌ها بسیار پیچیده است. پرسنل و سیستم‌ها باید دسترسی کنترل‌شده به مناطق حساس را حفظ کنند و در عین حال به هزاران نفر اجازه‌ی ورود و استفاده از این مرکز را بدهند. به طور همزمان، سیستم‌های امنیتی و پرسنل باید بتوانند افراد حاضر در محل را سریعا و منظم از محل تخلیه کنند. در ادامه تصمیم داریم در مورد طراحی خروجی برای متخصصان امنیتی صحبت کنیم که درک بهتری از الزامات پایه برای طراحی سیستم‌های حفاظت از آتش و ایمنی ارائه می‌دهد.
(پیشنهاد می‌کنیم مطلب پودر خاموش کننده را نیز مطالعه کنید.)
ورودی اصلی
قوانین ایمنی برای نصب اعلام حریق استادیوم مستلزم آن است که مناطق یا طبقاتی که به بیش از 1000 نفر خدمت‌رسانی می‌کنند باید حداقل به چهار خروجی راه دور مجهز باشند. این کار برای به حداقل رساندن تجمع یک یا چند خروجی در صورت وقوع آتش‌سوزی است. به احتمال زیاد افرادی که از یک مجتمع بزرگ بازدید می‌کنند با محیط اطراف خود بخوبی آشنا نیستند و کاملا طبیعی است که افراد تلاش کنند از همان دری که وارد شده‌اند، خارج شوند. بنابراین اگر اقدامات احتیاطی لازم انجام نشود، یک وضعیت اضطراری بالقوه می‌تواند منجر به مسدود شدن و تجمع زیاد در محل خروجی شود.
برای رسیدگی به این وضعیت، کدهای مدل ساختمان و آیین‌نامه‌ی ایمنی زندگی، تمام مناطق اجتماع با بار بیش از 300 نفر را ملزم می‌سازد تا دارای ورودی و خروجی اصلی باشند که ظرفیت لازم برای حداقل 50 درصد از بار افراد را فراهم کند. سپس باقیمانده‌ی خروجی‌های مورد نیاز باید بطور مساوی در سراسر تاسیسات توزیع شود.
بطورکلی اندازه‌ی استادیوم‌ها و سالن‌های ورزشی امکان طراحی یک خروجی اصلی که به اندازه‌ی نصف بار افراد باشد را غیرعملی می‌سازد. برای برآوردن الزامات، خروجی اصلی یک استادیوم باید به اندازه‌ی کافی بزرگ باشد تا بیش از 35000 نفر را در خود جای دهد. با استفاده از الزامات استاندارد برای تامین خروجی‌ها، این امر تقریبا تعداد 160 درب با عرض 44 اینچ (تقریبا 112 سانتی‌متر) به تنهایی برای خروجی اصلی نیاز دارد.
با توجه به غیرعملی بودن این امر، کدها شامل استثنائاتی می‌شوند که بیان می‌کند زمانی که یک خروجی اصلی کاملا تعریف‌شده وجود ندارد، خروجی‌ها می‌توانند در اطراف ساختمان توزیع شوند، مشروط بر اینکه اندازه‌ی آنها متناسب با بار کل افراد حاضر باشد. این رویکرد طراحی باعث به حداقل رساندن تعداد تجمع در سیستم‌های خروجی می‌شود و تاثیر عدم دسترسی خروجی در شرایط اضطراری را کاهش می‌دهد.
ظرفیت خروج
کدهای مدل ساختمان و آیین‌نامه‌ی ایمنی زندگی، عرض خروجی را 0.2 اینچ برای هر فرد در خروجی‌های افقی (یعنی درها، راهروها و رمپ‌ها) و 0.3 اینچ به ازای هر فرد در خروجی‌های عمودی (یعنی پله‌ها) تعیین کرده است. این اندازه‌گیری‌ها از یک معیار عملکرد ناشی می‌شوند که مستلزم آن است که افراد بتوانند در عرض 3.5 دقیقه از ساختمان یا طبقه خارج شوند.
در حالی که این الزامات به خوبی برای اکثر افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد، استفاده از فاکتورهای 0.2 و 0.3 اینچ در استادیوم‌ها، سالن‌های سرپوشیده و ورزشگاه‌ها می‌تواند باعث بزرگ بودن پله‌ها، رمپ‌ها و کناره‌های درها شود که احتمالا تاثیر قابل‌توجهی هم بر ایمنی کلی زندگی نخواهند داشت. همچنین با توجه بار افراد مورد انتظار در این ساختمان‌ها، زمان خروج 3.5 دقیقه یک رقم غیرواقعی است.
(پیشنهاد می‌کنیم مطلب اعلام حریق موزه را نیز مطالعه کنید.)
مجمع محافظت شده در برابر دود
طبق مقررات، گروه‌های بزرگی از افراد نمی‌توانند در بازه‌های زمانی تعیین‌شده از یک سالن ورزشی یا استادیوم خارج شوند و فاکتورهای اندازه‌ی درب استاندارد برای این ساختمان‌های بزرگ عملی نیست. کدهای مدل ساختمان و آیین‌نامه‌ی ایمنی زندگی این نگرانی‌ها را با استفاده از گزینه‌های طراحی عملکردمحور، برطرف کند.
چنین گزینه‌ای به تیم طراحی ساختمان امکان می‌دهد از یک طراحی به نام مجموعه‌ی محافظت از دود استفاده کنند. این رویکرد بدین گونه است که بنا به ماهیت طراحی، مکان‌های پرجمعیت دارای فضاهای غیرمحصور بزرگی هستند که می‌تواند مخزنی برای دود گازهای داغ ایجاد کند و بنابرای نزمان موجود برای خروج از ساختمان پیش از غیرقابل تحمل شدن شرایط، بیشتر است.
به منظور تحقق مفاد مجموعه‌ی محافظت‌شده در برابر دود، طراحی ساختمان باید ابتدا مورد ارزیابی ایمنی قرار گیرد و سپس معیارهای خاص برای نصب اسپرینکلرها، دتکتورهای دود و اعلام حریق استادیوم انجام شود. فضاهای باز و مجموعه‌های دارای سقف بازشونده لزوما با معیارهای مجموعه‌ی محافظت‌شده در برابر دود منطبق نیستند.
این موارد نیز باید مورد ارزیابی قرار گیرند تا مشخص شود آیا مطابق با الزامات هستند یا خیر. مزایای طراحی مجموعه‌ی محافظت‌شده در برابر دود این است که فاکتورهای عرض خروجی برای جمعیت‌های زیاد می‌تواند به میزان قابل‌توجهی کاهش یابد. این کاهش، باعث ایمنی بیشتر در خروج افراد از محل می‌شود.
(مطلب اعلام حریق اتاق سرور نیز می‌تواند برایتان مفید باشد.)
ارزیابی‌های ایمنی افراد
آیین‌نامه‌ی ایمنی جان و آیین‌نامه‌ی بین‌المللی ساختمان مستلزم آن است که ارزیابی ایمنی جانی باید توسط فردی قابل قبول انجام شود. طبق آیین‌نامه‌ی ایمنی زندگی، ارزیابی ایمنی جان مهندس حفاظت از آتش باید حداقل شامل ارزیابی شرایط زیر و اقدامات ایمنی مرتبط و مناسب باشد.
- ماهیت حوادث و افراد مسئول و یا حاضر در محل
- دسترسی و خروج و تراکم جمعیت
- فوریت‌های پزشکی
- خطرات آتش‌سوزی
- سیستم‌های سازه‌ای دائمی و موقتی
- شرایط آب و هوایی شدید
- زلزله
- اغتشاشات مدنی یا موارد مشابه
- حوادث مرتبط با مواد خطرناک در داخل و یا نزدیکی تاسیسات
- روابط بین مدیریت تسهیلات، افراد درگیر در حادثه، آژانس‌های واکنش اضطراری و غیره
از آنجایی که ماهیت و نوع اجراهایی که در استادیوم‌ها و سالن‌های سرپوشیده برگزار می‌شود دائما در حال تغییر است، ارزیابی ایمنی جان باید به طور دوره‌ای بازنگری شود تا اطمینان حاصل شود که تمام جنبه‌های این اجتماع‌های پویا، بررسی شوند.
(از جدیدترین مطلب ما یعنی اعلام حریق در مراکز خرید نیز بازدید کنید.)
اعلام حریق استادیوم و سیستم‌های اسپرینکلر
اسپرینکلرهای اتوماتیک علاوه بر سیستم اعلام حریق استادیوم، باید در سرتاسر تاسیسات فراهم شوند تا معیارهای مجموعه‌ی حفاظت‌شده از دود را برآورده سازند. کدها عموما تشخیص می‌دهند که به خاطر ارتفاع گودی و قسمت‌های نشیمن چنین تاسیساتی، آتش‌سوزی احتمالا سیستم‌های اسپرینکلر را فعال نمی‌سازد.
برای حل این مساله، طراحان ممکن است نصب اسپرینکلرها را در مناطقی که ارتفاع سقف از محل اجراها بیش از 15 متر از کف است، حذف کنند. در برخی مناطق که ارتفاع سقف 15 متر یا کمتر از بخش نشیمن است، مجاز است، مگر اینکه تجزیه و تحلیل مهندسی نشان دهد نصب اسپرینکلر ناکارآمد خواهد بود.
(پیشنهاد می‌کنیم از صفحه‌ی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر نیز بازدید کنید.)
سیستم‌های کنترل دود
یکی از الزامات تحلیل مجموعه‌ی محافظت‌شده از دود، بررسی حرکت دود از محل‌های حریق است. کدهای مدل ساختمان و آیین‌نامه‌ی ایمنی زندگی مستلزم این است که ساختمان طوری طراحی شده باشد که راه‌های خروجی در طول دوره‌ی خروج اضطراری ایمن بماند. آیین‌نامه‌ی ایمنی زندگی مستلزم این است که لایه‌ی دود حداقل 6 فوت بالاتر از بالاترین طبقه‌ی خروجی بماند، درحالیکه کدهای مدل ساختمان مستلزم این است که لایه‌ی دود حداقل 10 فوت بالاتر از بالاترین سطح باشد. برای حفظ ارتفاع لایه‌ی دود بالای خروجی‌ها، یک سیستم کنترل دود مکانیکی برای تاسیسات داخلی مورد نیاز است.
بر اساس تحلیل تولید دود در سناریوهای آتش‌سوزی، شاید لازم باشد در تاسیسات دارای سقف‌های جمع‌شونده نیز از سیستم کنترل دود استفاده شود. بعلاوه، از آنجایی که سقف‌های جمع‌شونده عموما در تمام شرایط آب و هوایی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، این تاسیسات باید همانند باقی ساختمان‌ها از نظر کنترل دود مورد بررسی قرار گیرند. هدف از طراحی سیستم کنترل دود این است که حجم دود تولید شده را تخلیه کند تا سطح دود در حداقل ارتفاع مشخص‌شده بالای افراد حفظ شود و افراد زمان لازم برای خروج از محل را داشته باشند.
طراحان ممکن است یکی از دو روش طراحی سیستم کنترل دود را انتخاب کنند. متداول‌ترین روش این است که نرخ تخلیه‌ی سیستم کنترل دود با نرخ تولید دود از آتش در ارتفاع تعیین‌شده منطبق باشد. به صورت نظری این روش به سیستم امکان می‌دهد تا لایه‌ی دود را در ارتفاع طراحی به طور نامحدود حفظ کند.
روش جایگزین نیز محاسبه‌ی زمان خروج برای کل تاسیسات و طراحی سیستم کنترل دود برای حفظ ارتفاع طراحی برای یک مدت زمان مشخص است که کمتر از زمان خروج محاسبه شده نباشد. برای رسیدگی به احتمال مسدود شدن خروجی‌ها و سایر عوامل پیش‌بینی‌نشده، باید حداقل از دو ضریب ایمنی برای این نوع محاسبات استفاده شود.
سیستم اطفا حریق استادیوم
همانطور که گفتیم تاسیسات و مجموعه‌های بزرگ باید مجهز به سیستم اعلام حریق و سیستم هشدار باشند. اگر یک سیستم مکانیکی کنترل دود برای تاسیسات بکار گرفته شده باشد، باید توسط سیستم اعلام حریق از طریق سیستم فعالسازی اسپرینکلر، فعالسازی دتکتورهای دودی یا دتکتور حرارتی یا سایر دستگاه‌های مرتبط و تاییدشده، فعال شود.
تخلیه‌ی ده‌ها هزار نفر در یک شرایط هشدار به خودی خود یک خطر است. با توجه به این مساله، آیین‌نامه‌ی ایمنی زندگی یک پاسخ زنگ هشدار مثبت منطبق با NFPA 72 را ضروری می‌داند. این نوع سیستم یک سیگنال هشدار را به یک مکان (به طور معمول اتاق کنترل امنیتی در استادیوم یا ورزشگاه) دائما ارسال می‌کند.
پس از دریافت هشدار کارکنان امنیتی 15 ثانیه زمان دارند تا آن را تایید کنند، که پس از آن یک دوره‌ی بررسی هشدار 180 ثانیه‌ای آغاز می‌شود. این زمان به پرسنل امنیتی فرصت می‌دهد تا زنگ هشدار را ارزیابی کنند. اگر آلارم ظرف 15 ثانیه‌ی اول تایید نشود و یا اگر سیستم در دوره‌ی بررسی 180 ثانیه‌ای بازنشانی نشود، یک هشدار عمومی برای حاضران در محل پخش می‌شود. یک سیستم هشدار صوتی تایید شده و هشدارهای بصری باید حاضران را از وجود خطر مطلع کنند.
در نهایت اینکه تمام مواردی که در این مطلب به آنها اشاره کردیم صرفا الزامات مربوط به طراحی خروجی استادیوم و سالن‌های سرپوشیده بود و تمام موارد را شامل نمی‌شد. هر کدام از کدهای مدل شامل مقرراتی می‌شوند که امکان توسعه‌ی روش‌های جایگزین را تا زمانی که سطح ایمنی مورد نظر بدست آید، امکان‌پذیر می‌سازند. اگر قرار است از مواد یا روش‌های جایگزین استفاده شود، متخصصین طراحی امنیتی، مشاوران حفاظت از آتش و ایمنی جان باید در مراحل اولیه‌ی طراحی آگاه شده و از آنها مشورت گرفته شود.
(پیشنهاد می‌کنیم مطلب فلوسوئیچ را نیز مطالعه کنید.)
