از چه ابزارهایی برای اطفای حریق استفاده می‌شود؟
آتش، عنصر مهمی است که کاربردهای زیادی دارد اما در عین حال می‌تواند مرگ‌آور، بسیار خطرناک و غیرقابل پیش‌بینی باشد. سالانه آتش‌سوزی‌های زیادی رخ می‌دهد که علت وقوع هر کدام از آنها می‌تواند کاملا متفاوت از دیگری باشد. قبلا درباره دلایل وقوع حریق در منازل مسکونی در مطلبی جداگانه به طور مفصل به آن پرداخته‌ایم. اما آنچه برای خاموش کردن یک نوع آتش کارساز است می‌تواند برای آتش‌سوزی دیگر بی‌اثر باشد و یا حتی به شعله‌های آن دامن بزند.
برای خاموش کردن حریق از تجهیزات متفاوتی استفاده می‌شود. این تجهیزات خاموش کننده حریق بر اساس شیوه‌ی اطفاء حریق، میزان گسترش و نوع آن متفاوت است که به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شود:
- تجهیزات متحرک
- تجهیزات ثابت و نیمه متحرک
تجهیزات خاموش کننده حریق متحرک
- وسایل ساده‌ای مثل سطل شن، سطل آب، پتوی خیس و پتوی نسوز آتش‌نشانی
- خاموش کننده‌های دستی دارای حداکثر ظرفیت 14 کیلوگرم یا 14 لیتر مواد خاموش کننده‌ی مختلف
- خاموش کننده‌های چرخ‌دار (تا ظرفیت 90 کیلوگرم)
- خاموش کننده‌های بزرگ خودرویی یا قابل حمل توسط قایق، کشتی، بالگرد و هواپیما. این تجهیزات قابلیت امدادی نیز دارند و کارآیی آنها بسیار وسیعی است.
تجهیزات خاموش کننده حریق از نوع ثابت و نیمه ثابت
- جعبه اطفاء حریق (شیلنگ با آب تحت فشار) و تجهیزات مشابه نیمه متحرک برای برداشت سایر مواد اطفایی
- شبکه‌ی ثابت خاموش کننده مبتنی بر آب (مانند شبکه‌ی افشانه‌ای)، کف، CO₂، پودر و ترکیبات هالوژنه
- شیرهای برداشت آب آتش‌نشانی (در انواع ایستاده و دریچه‌دار)
معرفی تجهیزات دستی خاموش کننده حریق
تجهیزات خاموش کننده دستی حریق یکی از فراگیرترین انواع خاموش کننده‌ها هستند. این تجهیزات در لحظات اولیه‌ی حریق می‌توانند به طور موثری توسط افراد عادی مورد استفاده قرار گیرند. تجهیزات دستی ارزان و ساده و دردسترس هستند، برای استفاده نیاز به آموزش پیچیده‌ای ندارند و در اطفاء حریق‌های کوچک یا نقطه‌ی آغاز حریق‌های بزرگ می‌توانند مناسب باشند.
تمام خاموش کننده‌های دستی باید دارای ویژگی‌ها و مشخصاتی باشند تا تشخیص و استفاده از آنها برای همه آسان باشد و بعلاوه بتوان در سریع‌ترین زمان ممکن آتش را مهار کرد. این مشخصات شامل موارد زیر است:
- ظرفیت
- فشار تخلیه
- طول پرتاب (پاشش) مواد اطفائی
- درصد تخلیه
- زمان تخلیه
- مشخصات فنی
- مشخصات سرلوله پاشنده
- علائم و برچسب‌ها
ظرفیت تجهیزات خاموش کننده حریق
حداکثر ظرفیت مواد خاموش کننده در نوع دستی 14 کیلوگرم یا 14 لیتر است. این مساله به این خاطر است که یک فرد بتواند به راحتی قادر به حمل و استفاده از آنها باشد. از این وسایل همانطور که گفتیم برای حریق‌های کوچک و یا آغاز حریق‌های بزرگ می‌توان استفاده کرد. این تجهیزات خاموش کننده حریق بر اساس روش اطفاء، ماهیت مواد و ترکیبات خاموش کننده طراحی شده و کار می‌کند. در این رابطه، خاموش کننده‌های دستی به شش دسته تقسیم می‌شوند:
- خاموش کننده‌های محتوی آب
- خاموش کننده‌های محتوی کف
- خاموش کننده‌های محتوی پودر شیمیایی خشک
- خاموش کننده‌های محتوی گاز CO₂
- خاموش کننده‌های محتوی مواد هالوژنه
فشار تخلیه در تجهیزات اطفای حریق
مواد خاموش کننده با یک فشار معین به سمت حریق پرتاب می‌شوند تا کارآیی و اثر لازم را داشته باشند. تامین فشار مناسب برای تخلیه‌ی مواد از روش‌های مختلفی انجام می‌شود. از جمله‌ی آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
روش اول – فشار بدست‌آمده از دو ماده‌ی شیمیایی مانند سودا اسید – در این حالت فشار لازم با گاز CO₂ ناشی از واکنش تامین می‌شود که حدود 100 Psi (پوند در اینچ مکعب) است و برای پاشش مواد کافی است.
روش دوم – فشار بدست‌آمده از یک گاز بی‌اثر. در خاموش کننده‌ها غالبا می‌توان با یک گاز مناسب ایجاد فشار کرد. گازهایی که مورد استفاده قرار می‌گیرند N₂ یا CO₂ هستند که در داخل محفظه‌ی مواد (سیلندر – کپسول) به صورت فشار دائم یا از طریق بالن مجزا (فشنگی) هنگام عمل بکار برده می‌شوند. هنگام استفاده، با آزادشدن گاز و ایجاد فشار، نیروی لازم برای تخلیه‌ی مواد خاموش کننده تامین می‌شود.
روش سوم – فشار حاصل از تغییر فاز ماده‌ی خاموش کننده: در این حالت، تغییر فاز ماده‌ی خاموش کننده مانند CO₂، فشار مورد نیاز را تامین می‌کند. اگر این فشار کافی نباشد (مانند هالن‌ها) از فشار گاز کمکی استفاده می‌شود. میزان فشار تولیدشده در این روش حدود 100 Psi است.
طول پرتاب در تجهیزات خاموش کننده حریق
هرچه طول پرتاب مواد در تجهیزات خاموش کننده دستی حریق بیشتر باشد بهتر است و نیازی به نزدیک‌شدن به آتش وجود ندارد. طول پرتاب مناسب برای تمام مواد 2 تا 7 متر است. در مورد آب در حالت اسپری کردن این طول پرتاب 4 متر و در روش جت 7 متر است. در مورد کف نیز طول پرتاب به صورت جت 5 متر پیشنهاد می‌شود.
درصد تخلیه در تجهیزات اطفای حریق
مقدار ماده‌ی خاموش کننده‌ی باقیمانده پس از تخلیه در هنگام کار با دستگاه خاموش کننده، بسیار مهم است. درصد یا راندمان استفاده از مواد درون تجهیزات خاموش کننده حریق شاخصه‌ی مهمی است. در خصوص خاموش کننده‌های پودری تخلیه‌ی مواد حداقل باید 85% باشد و در مورد مواردی مانند آب، کف و CO₂ این میزان حداقل 95% است. این بدان معنی است که در حالت اول حداکثر 15% و در حالت دوم حداکثر 5 درصد از مواد در درون مخزن خاموش کننده باید باقی بماند.
زمان تخلیه در تجهیزات اطفای حریق
از آنجایی که حریق به سرعت رشد کرده و گسترش می‌یابد، سرعت عمل از اهمیت زیادی برخوردار است. زمان مناسب برای تخلیه‌ی مقدار معینی از مواد به صورت تجربی در جدول زیر آمده است. البته بیان این نکته نیز ضروری است که کاهش بیش از حد زمان تخلیه نیز مطلوب نیست چرا که زمان باقی ماندن مواد بر روی حریق برای خاموش کردن کامل حریق و جلوگیری از بازگشت شعله نیز باید در نظر گرفته شود.
| وزن ماده (Kg) | حجم ماده (Lit) | حداقل زمان تخلیه طبق استاندارد ایران (S) | حداقل زمان تخلیه طبق استاندارد انگلیسی (S) |
|---|---|---|---|
| 3 - 1 | 2 - 1 | 8 | 6 |
| 6 - 3 | 6 - 3 | 10 | 9 |
| 9 - 6 | -- | 10 | -- |
| 10 - 6 | 10 - 6 | -- | 12 |
| بالاتر از 10 | بیش از 10 | -- | 15 |
| 14 الی 19 | -- | 10 | -- |
مشخصات فنی تجهیزات خاموش کننده حریق
اجزای تجهیزات خاموش کننده حریق متناسب با نوع استفاده و مواد درون آن باید استحکام کافی در برابر خوردگی، فشار، زنگ‌زدگی و غیره را داشته باشد. شرکت سازنده باید دستگاه‌ها را مورد آزمایشات مختلف قرار دهد و مخزن دستگاه باید تحت فشاری 2 برابر فشار عمل یا فشار نامی محفظه قرار گیرد.
مشخصات سرلوله‌ی پاشنده چگونه باید باشد؟
تمام کپسول‌هایی که دارای ظرفیت 3 کیلوگرمی یا بیشتر دارند باید شیلنگ و سرلوله داشته باشند. طول شیلنگ باید حداقل 80% ارتفاع خاموش کننده باشد. شیلنگ و سرلوله بعلاوه باید از جنسی باشد که با ماده‌ی خاموش کننده واکنش ندهد و تحت فشار دائم نیز نباشد.
علائم و برچسب‌ها را هنگام خرید تجهیزات خاموش کننده حریق بررسی کنید
تمام تجهیزات خاموش کننده حریق باید دارای علائم و مشخصات سازنده باشند و علاوه بر داشتن رنگ مناسب، دامنه‌ی عمل آنها نیز با کد یا برچسب دائمی به آنها متصل باشد. رنگ استاندارد برای خاموش کننده‌ها و همچنین قابلیت آنها برای خاموش کردن حریق را می‌توانید در جدول زیر ببینید.
| محتوی کپسول | کد حریق مرتبط برای اطفاء | رنگ بدنه |
|---|---|---|
| آب | A | قرمز |
| کف و کف اسپری | A-B-C | قرمز با باند آبی |
| پودر شیمیایی | A-B-C | قرمز با باند سفید |
| پودر خشک | D | قرمز با باند سفید |
| پودر مرطوب | F | قرمز با باند کرم |
| CO₂ | A-B-C-E-F | قرمز با باند سیاه |
| هالن و گازهای بی‌اثر | A-B-C-E-F | قرمز با باند زرد |
تجهیزات خاموش کننده حریق – خاموش کننده‌های حاوی آب
از قدیمی‌ترین تجهیزات خاموش کننده حریق، خاموش کننده‌های حاوی آب هستند. این تجهیزات شامل 4 گروه هستند:
- سودا اسید
- آب و گاز
- آب و هوا
- آیفکس
خاموش کننده‌ی سودا اسید
این نوع خاموش کننده‌ها در گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفتند و امروزه استفاده از آنها مرسوم نیست. این خاموش کننده معمولا 2 گالنی است و 75% ظرفیت آن شامل محلول بی‌کربنات سدیم 7% (در آب) است. یک شیشه‌‌ی حاوی 200 گرم اسید سولفوریک نیز در داخل مخزن نصب شده که در موقع استفاده به نحوی این شیشه شکسته و در اثر واکنش اسید بر بی‌کربنات سدیم، آب، سولفات سدیم و گاز CO₂ تولید می‌گردد.
گاز CO₂ تولید شده فشار مورد نیاز برای تخلیه را تامین می‌کند. نسبت اسید به بی‌کربنات طوری تنظیم می‌شود که محلول اسیدی نباشد و باعث صدمه رساندن به مواد باقیمانده از آتش نشود. اگر ترکیب این مواد و سرلوله مناسب باشد طول پرتاب حدودا 10 تا 13 متر خواهد بود.
خاموش کننده‌های آب و گاز بالن‌دار
خاموش کننده‌های آب و گاز دارای دو گالن ظرفیت هستند و گاز مورد نیاز آنها CO₂ است. هر بالن (فشنگی) هنگام عمل، فشاری در حدود 150 Psi تولید می‌کند. نحوه‌ی آزادکردن گاز در مدل بالن خارج به صورت فلکه‌ای و در نوع بالن داخل با استفاده از اهرم است. این نوع تجهیز به دو دسته‌ی تحت فشار دائم و بالن‌دار تقسیم می‌شود که نوع بالن‌دار آن تجاری نیست و از نوع تحت فشار دائم استفاده می‌شود.
خاموش کننده‌های آب و گاز تحت فشار دائم
مخزن این خاموش کننده‌ها تحت فشار مداوم ازت، CO₂ یا هوای فشرده با فشار 150-60 Psi است. مشخصه‌ی این نوع از تجهیزات خاموش کننده حریق وجود فشارسنج یا مانومتر عقربه‌ای بر روی شیر آن است. عقربه‌ی مدرج محدوده‌ی فشار این تجهیز را نشان می‌دهد.
رنگ سبز نشانه‌ی فشار کافی و رنگ قرمز نشانه‌ی فشار ناکافی است. در شرایط مطلوب عقربه‌ی فشار بعد از موقعیت ساعت 12 باید قرار داشته باشد. نوع خاصی از این نوع تجهیز نیز مانند پمپ‌های سم‌پاشی عمل می‌کند و به شکل کوله‌پشتی است. منبع تامین فشار آنها نیز توسط تلمبه‌زدن در حین کار تامین می‌شود.
خاموش کننده آیفکس
آیفکس حاوی آب است اما مکانیسم پاشش آن با گروه‌های قبلی متفاوت است. در این نوع از تجهیزات خاموش کننده حریق، آب به صورت ذراتی با قطر حدود 0.2 میکرون و فشار بسیار بالا در حدود 360 Psi (معادل 25 bar) و سرعت 720-420 کیلومتر بر ساعت به صورت ذرات ریز اسپری پاشیده می‌شود. در نتیجه حجم کمی از آب می‌تواند محدوده‌ی نسبتا وسیعی را پوشش دهد و با کمتر از 10 لیتر می‌توان یک خودروی در حال اشتعال را خاموش کرد.
در شرایط بحرانی که سرعت عمل مهم است و یا در شرایطی که استفاده از سایر روش‌ها امکان‌پذیر نیست می‌توان از این وسیله استفاده کرد. تنها عامل محدودکننده‌ی این دستگاه قیمت بالای آن است. اما در مکان‌هایی که عبور خودروهای سنگین امکان‌پذیر نیست و یا سامانه‌ی آب‌رسانی برای اطفای حریق وجود ندارد، این وسیله ایده‌آل است.
تجهیزات خاموش کننده حریق – خاموش کننده‌های مولد کف
کف به دو گروه شیمیایی و مکانیکی تقسیم می‌شود. تجهیزات و دستگاه‌های مولد کف نیز در گروه ساخته می‌شود:
- مولدهای کف شیمیایی
- مولدهای کف مکانیکی
خاموش کننده‌های کف شیمیایی
خاموش کننده‌های کف شیمیایی در ساختمان خود دارای یک استوانه‌ی داخلی حاوی سولفات آلومینیوم با غلظت 12% و استوانه‌ی خارجی حاوی بی‌کربنات سدیم با غلظت 8% و مقداری ماده‌ی تثبیت‌کننده‌ی کف هستند. هر دوی این استوانه‌ها تنها تا 75% حجم پر می‌شوند. در هنگام استفاده توسط شیر یا دستگیره‌ی مربوطه دریچه‌ی استوانه‌ی داخلی باز می‌شود و یا با واژگونی باعث می‌شود تا مواد به خوبی ترکیب شوند.
تحت واکنشی که انجام می‌شود مواد کف‌زا تولید و با استفاده از فشار گاز CO₂ ناشی از واکنش، کف به خارج رانده می‌شود. در این دسته از تجهیزات خاموش کننده حریق، طول پرتاب مواد تا 7 متر و زمان تخلیه حداقل 20 و حداکثر 90 ثانیه است. این خاموش کننده‌ها فاقد لوله و سرلوله‌ی نازل هستند و از طریقه واژگونی عمل می‌کنند. این دستگاه به خاطر عدم کارآیی امروزه کاربردی ندارد.
خاموش کننده‌های کف مکانیکی
خاموش کننده کف مکانیکی یا کف هوایی در دو نوع بالن داخل و تحت فشار دائم ساخته می‌شود. در نوع بالن داخل (فشنگ داخل)، درون محفظه‌ی کپسول یک ظرف حاوی گاز فشرده‌ی CO₂ قرار دارد که در موقع استفاده، سوزن مربوط به آن توسط دسته‌ی اهرمی فعال شده و مجرای گاز را آزاد می‌کند. به این ترتیب عبور گاز، فشار لازم برای رانش محلول کف و عبور آن از درون مایع کف‌ساز را تامین می‌کند. نحوه‌ی پاشش از سرلوله نیز باعث تولید کف انبوه متناسب با درجه‌ی انبساط آن می‌شود.
در نوع تحت فشار دائم، محفظه‌ی اصلی با فشار معینی از هوا یا نیتروژن به صورت دائم پر می‌شود. این فشار در حدود 150 Psi است. این نوع از تجهیزات خاموش کننده حریق بر خلاف دستگاه‌های کف شیمیایی، دارای شیلنگ مخصوص و سرلوله‌ی کف‌ساز برای پاشش کف هستند. ویژگی سرلوله‌ی کف‌ساز، مخلوط نمودن هوا با مایع کف برای حباب‌سازی است. در این دستگاه طول پرتاب حدود 7 متر و مدت تخلیه‌ی آن 120-60 ثانیه است. داخل محفظه‌ی کپسول دارای پوششی پلاستیکی است تا از زنگ‌زدگی جلوگیری شود. مخلوط کف دارای غلظت 3 تا 6 درصد از مواد کف‌ساز است و فقط 75% حجم کپسول را پر می‌کند.
تجهیزات خاموش کننده حریق – خاموش کننده‌های پودر شیمیایی
از متداول‌ترین خاموش کننده‌های دستی حریق می‌توان به پودر شیمیایی اشاره کرد. این نوع خاموش کننده‌ها در وزن‌های 1 الی 12 کیلوگرمی ساخته شده و از نظر ساختمانی به دو گروه تقسیم می‌شوند:
- پودر و گاز با فشار مداوم
- پودر و گاز بالن‌دار (فشنگ‌دار)
خاموش کننده‌ی پودر و گاز با فشار دائم
این نوع از تجهیزات خاموش کننده حریق دارای یک محفظه‌ی استوانه‌ای است که وزن معینی پودر در آن ریخته و تحت فشار یک گاز مناسب به خارج رانده می‌شود. فشار لازم برای عمل این دستگاه از گاز ازت یا CO₂ تامین می‌شود (حدود 150 Psi). وضعیت فشار توسط یک عقربه‌ی فشارسنج نشان داده می‌شود. این عقربه روی شیر نصب و صفحه‌ی آن به صورت مدرج به مقادیر فشار یا محدوده‌ی رنگ است (سبز برای فشار کافی و قرمز برای فشار ناکافی).
وضعیت مطلوب عقربه‌ی فشار بعد از موقعیت ساعت 12 است. این دستگاه دارای شیلنگ و سرلوله‌ی ساده است و راه‌اندازی توسط یک اهرم انجام می‌گیرد. با فشردن اهرم یک سوزن که مجرای خروجی پودر را بسته، آزاد شده و با فشار گاز، پودر به خارج پاشیده می‌شود. لوله‌ی خروج پودر در نزدیکی کف مخزن قرار دارد تا با فشار گاز تمام پودر آن خارج گردد.
خاموش کننده پودر و گاز بالن‌دار
فشار این خاموش کننده توسط گاز CO₂ مایع تامین می‌شود که به آن فشنگ یا بالن می‌گویند. در هنگام استفاده، گاز CO₂ آزاد می‌شود و پودر را به خارج می‌پاشد. این نوع از خاموش کننده‌ها به دو دسته‌ی بالن داخل و بالن خارج تقسیم می‌شوند. در طراحی هر دو نوعاین تجهیزات خاموش کننده حریق ممکن است در انتهای شیلنگ، دسته‌ی اهرمی کنترل پاشش تعبیه شده باشد که کنترل پاشش را آسان می‌کند.
در استفاده از این خاموش کننده‌ها باید دقت داشته باشید که اگر به هر دلیلی پودر داخل دستگاه کلوخه شده باشد دستگاه عملا کارآیی ندارد. معمولا این کلوخه به مرور زمان به علت وجود رطوبت در سطح پودر ایجاد می‌شود. بنابراین بهتر است هر بار قبل از استفاده با احتیاط کپسول محتوی مواد خاموش کننده سر و ته شود و سپس مورد استفاده قرار گیرد. قدرت خاموش کنندگی پودر به ازای هر مترمربع از سطح حریق 2 کیلوگرم (بر مبنای بنزین) است. از این خاموش کننده‌ها برای حریق‌های دسته‌ی A-B-C استفاده می‌شود.
نوع دیگری از خاموش کننده‌ها نیز برای اطفاء حریق گروه F طراحی شده است که پودر تر یا مرطوب نامیده می‌شود. این تجهیزات خاموش کننده حریق ترکیبی از پودر کربنات پتاسیم یا استات پتاسیم در آب است که می‌تواند بدون داشتن معایب استفاده از پودر خشک، خاموش کنندگی آب را برای حریق مواد روغنی اصلاح کند.
-
بالن داخل
خاموش کننده‌ی پودر و گاز بالن داخل به گونه‌ای طراحی شده که هنگام عمل با فشار دادن یک اهرم یا زدن ضربه به یک صفحه، سوزن مربوطه‌ی صفحه محافظ مجرای بالن (لاتون) را سوراخ کرده و باعث آزاد شدن گاز CO₂ می‌شود. این گاز به نوبه‌ی خود باعث اعمال فشار و راندن پودر به خارج می‌شود. در این حالت فشار عمل 150 Psi است.
-
بالن خارج
خاموش کننده‌ی پودر و گاز بالن خارج شامل محفظه‌ای استوانه‌ای حاوی پودر و کپسول یا بالن کوچک CO₂ است که در هنگام عمل، شیر بالن توسط استفاده‌کننده باز شده و فشار لازم برای پاشش مواد تامین می‌شود. فشار این دستگاه مشابه نوع بالن داخل است.
تجهیزات خاموش کننده حریق – خاموش کننده‌های حاوی CO₂
خاموش کننده‌ی CO₂ یکی از انواع تجهیزات خاموش کننده است که بسیار مناسب است. این دستگاه‌ها از یک سیلندر حاوی CO₂ مایع و یک شیر فلکه، شیلنگ و سرلوله‌ی شیپوری تشکیل شده است. علت شیپوری بودن سرلوله، جلوگیری از یخ زدن گاز در حین عبور از مسیر است.
یک حجم CO₂ مایع قادر است 450 برابر تغییر حجم پیدا کرده و به گاز تبدیل شود؛ یک کیلوگرم مایع این خاموش کننده تبدیل به 0.5 مترمکعب گاز می‌شود. البته همانطور که قبلا هم اشاره کردیم دلیل وقوع حریق و دلیل انتشار آن حتما در انتخاب وسیله و روش اطفای حریق اثر می‌گذارد؛ که در این راستا اخیرا مطلبی درباره ذات آتش و حریق نوشتیم که اگر در اینباره نیاز به اطلاعات مفصل داشتید می‌توانید سری به مطلب “حریق یا آتش سوزی چیست” در وبلاگ بزنید.
خاموش کننده‌های دستی گاز کربنیک از نظر تجاری در وزن‌های 1 تا 9 کیلوگرمی عرضه می‌شوند. تنها ایراد این سامانه قیمت بالای آن نسبت به پودر است. از ویژگی‌های این خاموش کننده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قابلیت بالای خنک‌کنندگی
- قابلیت خفه‌کنندگی آتش
- رقیق‌کننده‌ی اکسیژن هوای اطراف حریق
- عدم به جای گذاری اثر بر روی دستگاه و مواد
- عدم صدمه‌ی مکانیکی به تجهیزات
- طول عمر و اطمینان به کار
فشار داخلی کپسول CO₂ حداکثر 2700 Psi و میزان تولید فشار تولید شده در زمان عمل حدود 100 Psi است. برای پر کردن این نوع از تجهیزات خاموش کننده حریق تنها 75% از سیلندر گاز CO₂ پر می‌شود. منبع تامین فشار پاشش این نوع دستگاه نیز تغییر فاز گاز CO₂ است. در این سامانه طول پرتاب بین 2 تا 4 متر است. این خاموش کننده برای حریق‌های دسته‌ی A-B-C-E-F بکار برده می‌شود.
تجهیزات خاموش کننده حریق – خاموش کننده‌ی حاوی مواد هالوژنه
تجهیزات خاموش کننده حریق حاوی مواد هالوژنه گران هستند اما برای تجهیزات پرارزش الکترونیکی بسیار موثرند. این دستگاه‌ها دارای قدرت خاموش کنندگی بسیار بالا هستند و مکانیسمی شبیه CO₂ دارند. این خاموش کننده نیز هم رقیق‌کننده‌ی اکسیژن هوا و هم سنگین‌تر از هوا است. با این مزیت به خاطر کنترل واکنش‌های زنجیره‌ای، قدرت خاموش کنندگی آنها 2 تا 3 برابر CO₂ است. به ازای هر مترمکعب فضا حداقل 200-150 گرم برای خفه‌کنندگی آتش مورد نیاز است. فشار پاشش مواد هالوژنه از تغییر فاز و تبدیل به فاز گازی تامین می‌شود.
با استفاده از یک گاز مناسب مانند CO₂ می‌توان از فشار کمکی نیز استفاده کرد تا کارآیی و سرعت این تجهیزات بیشتر شود. این فشار هنگام عمل عموما 90-230 Psi است. مواد هالوژنه دارای طول پرتاب حدودا 8 متر هستند و راه‌اندازی این دستگاه توسط شیرفلکه یا اهرم انجام می‌شود. از خاموش کننده‌های هالوژنه برای اطفاء حریق‌های دسته‌ی A-B-C-E-F استفاده می‌شود. برای برطرف کردن محدودیت فشار نیز اغلب از یک گاز بی‌اثر یا CO₂ به صورت مکمل کمک گرفته می‌شود.
این مطلب ادامه دارد…
