تاریخ بروزرسانی: 23 مهر 1404
سیستم اعلام حریق به‌عنوان اولین خط دفاعی در برابر حریق، نقش پررنگی در ایمنی ساختمان‌ها و سایر سازه‌‌های ایفا می‌کند. اما عملکرد این سیستم نیز مانند هر سیستم دیگری تابع نصب و سیم کشی اصولی‌ست. در این مقاله از گنجینه پاوان قصد داریم به‌صورت جامع اما کاربردی نحوه لوله گذاری، مراحل اجرای سیمکشی اعلام حریق و دیگر نکات آن را توضیح دهیم.
سیستم‌های اعلام حریق مکانیزمی از دستگاه‌ها و اجزای مختلف متصل به هم است که برای هشدار در مواقع اضطراری به ویژه در هنگام حریق استفاده میشود تا با انجام اقدامات مناسب از خسارت‌های جانی و مالی جلوگیری کند. سیستم اعلام حریق ترکیبی از اجزای مختلف مانند دتکتور دودی، دتکتور حرارتی، دتکتور مونوکسید کربن، دتکتورهای ترکیبی، شستی اعلام حریق، آژیر و آژیر فلاشر، ماژول رله، تکرارکننده، پنل مرکزی و سایر تجهیزات اعلام حریق تشکیل میشود.
همانطور که در یک سیستم کامپیوتری CPU یا واحد پردازش مرکزی، هسته‌ی اصلی سیستم است، در سیستم اعلام حریق نیز پنل مرکزی یا کنترل پنل مغز سیستم اعلام حریق در نظر گرفته میشود که وضعیت عملکرد و هشدارها را به دتکتورها و شستی‌های متصل ارسال می‌کند. سیم کشی سیستم‌های اعلام حریق برای اعلام حریق کارخانه، اعلام حریق صنعتی، ساختمان‌های عمومی و از جمله اعلام حریق مراکز خرید و غیره و همینطور در منازل انجام میشود.
انواع مختلفی از سیستم‌های اعلام حریق وجود دارد که شامل سیستم اعلام حریق آدرس پذیر، سیستم اعلام حریق متعارف، سیستم اعلام حریق هوشمند و اعلام حریق وایرلس هوشمند میشود و هدف اصلی همه‌ی آنها محافظت از جان و مال افراد است.
در مورد سیستم های اعلام حریق می توان تجهیزات بسیار گسترده ای را مشاهده کرد. در نظر داشته باشید که انتخاب سیستم های مناسب یک مکان بسیار مشکل می باشد. این کار تخصصی را باید به افراد و مجموعه های متخصص بسپارید. در مکان های بزرگ باید از سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر استفاده کرد. در نظر داشته باشید که در سیستم های آدرس پذیر می توان کارایی بسیار بالاتری را نیز مشاهده کرد. در صورتی که از سیستم های با کیفیت استفاده کنید می توانید بهترین بازدهی را مشاهده کنید.
دقت و سرعت عمل در سیستم های مختلف بسیار متفاوت می باشد. سیم کشی اعلام حریق آدرس پذیر یکی از مهم ترین اقدامات در هنگام ایجاد این سیستم ها می باشد. قطعا باید سیم کشی این سیستم ها را به صورت تخصصی و دقیق انجام دهید تا بهترین کارایی را مشاهده کنید. در صورتی که از سیستم های بسیار قوی استفاده کنید می توانید بهترین بازدهی را در اختیار داشته باشید. امروزه این سیستم ها را می توان به شکل های گوناگونی راه اندازی کرد.
سیم کشی اعلام حریق آدرس پذیر یکی از بهترین روش های شناسایی مناطق می باشد. باید در نظر داشته باشید که در این سیستم ها تمامی سنسور ها به یک واحد مرکزی متصل می شوند. می توانید از این سنسور ها بهترین بازدهی را مشاهده کنید. در نظر داشته باشید که سنسور های موجود را می توان به راحتی مورد شناسایی قرار داده و بهترین کارایی را نیز مشاهده کرد. در نظر داشته باشید که این سنسور ها را می توان به صورت کد گذاری شناسایی کرد. هر سنسور دارای کد مخصوص به خود می باشد که می توانید به راحتی محل آن را شناسایی کنید.
سیم کشی اعلام حریق فرآیند مهمی در راه‌اندازی تجهیزات اعلام حریق است که به صورت تخصصی و با علم به نقشه خوانی اعلام حریق امکان‌پذیر است. سیمکشی اعلام حریق با اتصال تجهیزات به پنل مرکزی، امکان تشخیص زودهنگام حریق را فراهم می‌سازد و به این ترتیب از میزان خسارت‌های جانی و مالی ناشی از حریق می‌کاهد. در ادامه بیشتر در مورد نحوه سیم کشی اعلام حریق با توجه به نقشه سیم کشی اعلام حریق صحبت خواهیم کرد. ضمنا قیمت سیم کشی اعلام حریق نیز با توجه به نوع سیستم اعلام حریقی که نصب می‌کنید، میتواند متفاوت باشد.
سیمکشی سیستم‌ها باید با توجه به نقشه خوانی اعلام حریق و توسط افراد متخصص در این زمینه انجام شود.
(از مطلب نکات حفاظت در برابر حریق نیز بازدید کنید.)
سیم کشی سیستم اعلام حریق و چگونگی نصب تجهیزات اعلام حریق ، در این مقاله سعی داریم شما را آشنا کنیم با نحوه سیم کشی اعلام حریق ، نحوه تست زون و یا مدارهای دتکتور ها و شاسی ها ، نحوه تست مدار آژیر و کنترل پنل سیستم اعلام حریق
شایان ذکر است که شما با مطالعه این آموزش می توانید در امر عیب یابی و رفع عیب سیم کشی اعلام حریق خبره شوید.
برای شروع کار ابتدا بایستی نقشه سیستم اعلام حریق را مطالعه کنیم و سیم کشی سیستم اعلام حریق را مطابق نقشه اجرا کنیم و اگر سیم کشی از قبل اجرا شده سیم کشی اجرا شده را با نقشه مطابق نماییم و چنانچه اشکالی در آن هست اصلاح نماییم .
در حالت کلی میتوان برای مدار آژیر ها و دتکتور ها از کابل افشان دو رشته و در ساختمانهایی که از ریموت LED استفاده میشود میتوان از کابل سه رشته با سطح مقطع ۱٫۵ یا ۲٫۵ میلیمتر مربع استفاده نمود . در صورتی که طول مسیر کابل در هر زون کمتر از ۱۰۰۰ متر باشد از کابل با مقطع ۱٫۵ میلیمتر مربع استفاده میگردد.
در مکان هایی که امکان ضربه یا ساییدگی و جویده شدن توسط حیوانات وجود دارد باید کابل ها را حفاظت مکانیکی کرد. می توان در مورد سیم ها ی آژیرها و چراغ ها ، برای حفاظت ، آنها را داخل دیوار زیر حداقل ۱۲ میلی متر گچ به صورت توکار قرارداد .
نوع کابل سیگنال با توجه به محل عبور کابل تعیین میگردد، در صورتی که کابل از مناطق با نویز زیاد عبور نماید، مانند کابل برق فشار قوی یا کابلهای مخابرات در این صورت از کابل شیلد دار استفاده می گردد و در غیر این صورت از کابل معمولی . کابل سیگنال روکار یا داخل لوله میبایست قدرت تحمل ۳۰ دقیقه حریق را داشته باشد.
پس از انجام سیم کشی اقدام به نصب دتکتورها ، شاسی ها و آژیرها مینماییم .
نصب و استقرار تجهیزات سیستم اعلام حریق طبق استاندارد BS 5839 و کابل کشی طبق استاندارد BS 6207 انجام می گیرد .
برای شروع نصب تجهیزات اعلام حریق ابتدا پایه دتکتور ها را توسط پیچ و رولپلاک به سقف محکم میکنیم وسپس سیم بندی آن را مطابق نقشه ارائه شده توسط سازنده به پایه دتکتور متصل میکنیم و در آخر هد دتکتور از نوع دودی یا حرارتی را مطابق نقشه روی پایه میبندیم .
چند نمونه از سربندی های مربوط به پایه دتکتورهای اعلان حریق را در شکل های زیر مشاهده کنید.
دتکتورهای اعلام حریق دارای پلاریته مثبت و منفی میباشند ، و در هر مدار یا زون میتوانیم از دتکتور حرارتی ، دودی و شاسی در هر قسمت مدار یعنی اول ، وسط و آخر مدار داشته باشیم . سیم کشی دتکتور های اعلام حریق بصورت موازی انجام میشود و دتکتور ها میبایست پشت سر هم قرار گیرند و نباید هیچ انشعابی در مدار باشد و عنصر انتهای خط EOL را روی پایه آخرین قطعه که میتواند شاسی یا دتکتور باشد نصب میکنیم .
مجموع تعداد دتکتورهای دودی و حرارتی در هر زون طبق استاندارد BS حداکثر ۳۲ عدد میتواند باشد .ولی برای تعیین تعداد دتکتورها در هر زون به دفترچه راهنمای همان کمپانی مراجعه فرمایید .
همچنین تعداد شاسی در هر زون هیچ محدودیتی ندارد
سیم کشی شستی های اعلام حریق در سیستم های متعارف و آدرس پذیر تقریبا مشابه هم است و در هر دو سیستم دو سیم وارد شستی و دو سیم دیگر از آن خارج می شود.و رعایت پلاریته مثبت و منفی ضروری نیست سربندی سیم های ورودی و خروجی روی ترمینال های داخل شستی، می بایست مطابق دستورالعمل سازنده انجام شود.
نمونه ای از سربندی مربوط به نصب و سیم کشی شستی اعلان حریق را در شکل زیر مشاهده می کنید.
آژیر ها نیز در در سیستم اعلام حریق دارای پلاریته مثبت و منفی هستند و مدار آنها موازی هست و در آخرین آژیر عنصر انتهای خط نصب میگردد و هرگز نباید در مدارات آن انشعاب گرفته شود ، سپس توسط اهم متر مدار آژیر ها را توسط اهم مترتست میکنیم بطوری که دقیقا مقدار مقاومت انتهای خط را روی دوسر سیم در ابتدای مسیر آژیرها داشته باشیم .
هنگامی که کلیه کارهای ساختمانی تمام شد و گرد و غباری وجود نداشت کنترل پنل مرکزی را در محل تعیین شده طبق نقشه نصب می کنیم و در پوش روی دتکتور ها را از روی آنها خارج میکنیم .
پنل اعلام حریق در محلی باید نصب گردد که به راحتی قابل رؤیت باشد.
محل نصب پنل اعلام حریق معمولا در ورودی های اصلی و یا مسیرهایی که ماموران آتش نشانی می توانند وارد شوند میباشد .
پنل اعلام حریق باید توسط یک دتکتور که به سقف نصب شده و دقیقا بالای آن قرار دارد حفاظت شود و یک آژیر اصلی در کنار این مرکز کنترل وجود داشته باشد.
و پس از اطمینان از سالم بودن مدار دتکتورها و آژیر ها سیم آنها را با توجه به پلاریته مثبت و منفی در محل مربوطه در کنترل پنل اعلام حریق نصب میکنیم .
زمانی که مطمئن شدید کلیه اتصالات محکم و عایق روی سیم ها سالم اند، باتری ها را در داخل دستگاه جایگزین و سیم آن را وصل کرده و سپس برق دستگاه را نیز متصل کنید ،سیم ارت (اتصال زمین) را به بدنه فلزی پانل وصل کنید . حال می توانید دستگاه را به طور کامل و عملی تست نمایید.
باطری ها باید از نوع مرغوب و شارژ کامل استفاده شوند. باطریهای نامرغوب حتی اگر شارژ شوند، باعث اعلام اشکال می گردند. لازم است در موقع لزوم و در زمانهای معینی سیستم بازدید شود و اشکالات احتمالی آن رفع گردد.
چنانچه باطریها متصل نبوده و یا خالی باشند ، نشانگر اشکال تغذیه ( POWER SUPPLY FAULT ) روشن می شود .
سیستم اعلام حریق بصورت ۲۴ ساعت در حال کار میباشد و امکان خاموش کردن آن وجود ندارد .
همچنین میتوانیم مرکز کنترل را قبل از متصل کردن به سیم کشی ساختمان تست نمود .
در سیم کشی اعلام حریق آدرس پذیر یکی از مهم ترین نکات که افراد به آن توجه دارند قیمت و هزینه می باشد. باید در نظر داشته باشید که هزینه این سیم کشی ها به شکل های مختلف تعیین می شود. در صورتی که در هنگام ساخت یک ساختمان این سیم کشی ها انجام شوند می توان هزینه کمتری را نیز مشاهده کرد. در صورتی که برای سیم کشی های خود از مجموعه های معتبر کمک بگیرید قطعا در هزینه های شما صرفه جویی خواهد شد. در نظر داشته باشید که خرید سیم های مخصوص این کار یکی از مهم ترین عوامل موثر در هزینه می باشد.
قیمت سیم ها با سایز های مختلف را می توان به شکل های گوناگون بیان کرد. برای هر مکان و منطقه ای باید از سیم کشی های خاصی استفاده کرد. در صورتی که سیم کشی های مناسب را انتخاب نکنید ممکن است مشکلات زیادی برای شما به وجود بیاید. امروزه این سیم کشی ها را به شکل های گوناگون و با روش های مختلف انجام می دهند. می توانید با توجه به نوع مکان مد نظر خود از روش های مختلف استفاده کنید. توجه داشته باشید که روش های اجرا در حالت های مختلف ممکن است هزینه های متفاوتی را برای شما داشته باشند.
یکی دیگر از مهم ترین موارد تاثیر گذار بر روی هزینه های سیم کشی اعلام حریق آدرس پذیر متراژ مکان می باشد. می توان متراژ های مختلف را با قیمت های گوناگونی تخمین زد. قطعا هرچه مکان شما بیشتر باشد نیاز به مقدار سیم بیشتری می باشد. در این حالت باید هزینه بیشتری را نیز بپردازید. برای خرید انواع تجهیزات موجود می توانید از مجموعه های معتبر کمک بگیرید. توجه داشته باشید که اجزا مختلف و متنوع موجود در سیم کشی اعلام حریق آدرس پذیر را باید به صورت دقیق و با کیفیت بالایی تهیه کنید. در خرید این محصولات می توان موارد زیادی را بیان کرد که برای شما با اهمیت می باشند.
در ساختمان‌های مسکونی، نصب یک سیستم اعلام حریق ساده و ابتدایی برای محافظت از آپارتمان در برابر حریق کفایت می‌کند. از این رو، سیستم اعلام حریق اولیه برای منازل همراه با سیمکشی خود خانه نصب میشود.
در این سیستم، یک یا چند دتکتور به سیمکشی اصلی خانه متصل میگردد. این دستگاه‌ها اغلب با باتری تغذیه شده و بدون نیاز به اتصال به کنترل پنل یا کابل‌کشی گسترده، در محل‌هایی مانند راهرو، آشپزخانه، اتاق خواب یا نشیمن نصب می‌شوند. دتکتورهای خانگی معمولاً دارای آژیر داخلی بوده و در صورت شناسایی دود، مستقیماً شروع به هشدار صوتی می‌کنند. بعضی مدل‌ها قابلیت اتصال بی‌سیم به یکدیگر را هم دارند؛ در این حالت اگر یکی از دتکتورها حریق را تشخیص دهد، بقیه نیز همزمان به صدا درمی‌آیند. این ویژگی برای خانه‌های دوبلکس یا واحدهایی با چند اتاق مفید است، زیرا به این شکل هشدار حریق در همه نقاط خانه قابل شنیدن خواهد بود.
هرچند که این سیستم‌ها ساده و مقرون‌به‌صرفه هستند، اما محدودیت‌هایی هم دارند. مهمترین آنها نبود سیستم مانیتورینگ مرکزی‌ست. با این حال، به‌عنوان یک راهکار سریع، کم‌هزینه و مؤثر، توصیه میشود در خانه‌های خود حداقل یک یا دو دتکتور مستقل نصب کنید.
در این نقشه، دتکتورهای دود به‌صورت مستقیم از برق شهری 120 یا 230 ولت AC تغذیه می‌شوند. هر دتکتور به سیم فاز، نول و ارت متصل بوده و یک سیم ارتباطی بین دتکتورها (Alarm Interconnect) نیز وجود دارد تا در صورت فعال شدن یکی، همه به‌طور همزمان هشدار دهند.
تأمین برق این سیستم از طریق مدار برق ساختمان است، اما اتصال مستقیم به پریز مجاز نبوده و باید از یک مسیر ایمن و فیوز محافظ استفاده کرد. پس از نصب، باتری اضطراری داخل هر دتکتور قرار گرفته و با روشن کردن کلید برق، میتوان عملکرد سیستم را تست و از هماهنگی دتکتورها اطمینان حاصل کرد.
همانطور که گفتیم سیستم اعلام حریق مجموعه‌ای از تجهیزات است که در مواقع اضطراری میتواند با تشخیص زودهنگام نشانه‌های حریق، جان انسان‌ها را نجات دهد و باعث کاهش خسارت‌های جانی و مالی شود. اما کابل اعلام حریق چیست؟ کابل، در واقع پایه‌ی اصلی هر سیستم اعلام حریق است و وظیفه‌ی اصلی آن انتقال سیگنال‌ها از یک اتاق به اتاق دیگر در زمان وقوع حریق است.
اکثر مردم به اشتباه فکر می‌کنند از هر کابلی میتوان برای سیم کشی مدار اعلام حریق استفاده کرد. اما در حقیقت، انواع خاصی از کابل‌ها وجود دارند که به طور خاص برای اعلام حریق طراحی شده‌اند. مهم‌تر از همه، انواع مختلفی از کابلهای اعلام حریق وجود دارد، در نتیجه برای خرید کابل اعلام حریق بهتر است مشخصات و ویژگی‌های آنها به طور کامل در نظر گرفته شود.
برای سیم کشی سیستم های اعلام حریق از انواع سیم‌ها و کابلهای اعلام حریق مخصوص این کار استفاده میشود.
پنج نوع اصلی کابل وجود دارد که میتوان از آنها برای سیمکشی سیستم اعلام حریق با توجه به استانداردها و قوانین استفاده کرد. در ادامه به معرفی این کابل‌ها می‌پردازیم.
این نوع کابل اعلام حریق که برای سیم کشی سیستم‌های اعلام حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد از نوع غیر پلنوم (non-plenum) است و نمی‌توان آن را در رایزرها، کانال‌ها، محفظه‌ی هوا یا سایر فضاهایی که برای هوای محیط استفاده می‌شوند، نصب کرد مگر اینکه ابتدا در یک لوله یا مجرا قرار گیرند. اگرچه کابلهای FPL در برابر گسترش آتش مقاومت می‌کنند، با این حال به اندازه‌ی کابلهای پلنوم و کابلهای رایزر در برابر حریق مقاوم نیستند.
این کابل با توان محدود برای طبقه به طبقه یا رایزر مورد استفاده قرار می‌گیرد. رایزرها فضاهایی هستند که به صورت عمودی از یک طیقه به طبقه‌ی دیگر در ساختمان کشیده می‌شوند. کد الکتریکی ملی (NEC) کابل FPLR را ملزم می‌سازد که مقاوم در برابر آتش باشد و از گسترش حریق در طبقات مختلف ساختمان جلوگیری کند.
این کابل قدرت محدود مناسب برای استفاده در کانال‌ها، پلنوم و سایر فضاهایی است که به گردش هوا در ساختمان اختصاص داده شده‌اند و دارای ویژگی‌های ایمنی اضافی در طراحی است. این نوع کابل مناسب برای پلنوم، مقاوم در برابر آتش است و در صورت قرار گرفتن در معرض حریق، دود کمی از خود تولید می‌کند.
کابل اعلام حریق محدود غیر برق
کابل های محافظ در برابر آتش غیر برق که برای استفاده در کانال‌ها، پلنوم و سایر فضاها مناسب است.
کابلهای اعلام حریق به سه دسته‌ی کلی پلنوم، غیرپلنوم و رایزر تقسیم می‌شوند. هر کدام از این کابل‌ها به گروه استاندارد متفاوتی تعلق دارند و این اصطلاحات نشان دهنده محل نصب ایمن سیم کشی اعلام حریق است.
(از مطلب کپسول آتش نشانی CO2 نیز بازدید کنید.)
این مورد سیستم اعلام حریق اولیه مورد استفاده در سیمکشی خانگی است. یک دتکتور دودی یا حرارتی را میتوان به سیم کشی جدید یا موجود خانه متصل کرد. در نمودار سیم کشی اولیه، یک یا چند انواع دتکتور اعلام حریق حرارتی و دودی با اتصال سیم برق‌دار، خنثی، زمین و یک سیم متصل به هشدار در خانه نصب میشود. سیم کشی قیمت دتکتور اعلام حریق را میتوان مستقیما به بُرد توزیع و یا یک سیمکشی موجود مانند پریز متصل کرد. پس از نصب، باتری را در دتکتور قرار می‌دهید و کلید اصلی را روشن می‌کنید تا بررسی کنید به درستی کار می‌کند یا خیر.
(مطالعه‌ی مطلب اسپرینکلر آتش نشانی را نیز به شما پیشنهاد میکنیم.)
در یک سیستم اعلام حریق متعارف همه‌ی تجهیزات از جمله دتکتورها، آژیرها و شستی‌ها به جای یک سیم مشترک، از طریق سیمکشی یا کابل جداگانه به پنل اعلام حریق متصل می‌شوند. به عبارت دیگر، یک سر سیم به دتکتور و سر دیگر به پنل اعلام حریق متصل میشود. در یک سیستم متعارف معمولی، دتکتورها، آژیرها و شستی‌ها نصب شده و به زون‌های مختلف تقسیم می‌شوند؛ برای مثال زون اول برای زیرزمین، زون 2 برای طبقه‌ی همکف، زون 3 برای طبقه‌ی اول و غیره.
به این ترتیب تشخیص دقیق آنها برای اتاق کنترل، سیستم مدیریت ساختمان و سازمان آتش نشانی آسان‌تر میشود. به عبارت دیگر، هر چه تعداد زون بندی اعلام حریق بیشتر باشد، مکان‌یابی محل آتش‌سوزی دقیق‌تر میشود. به یاد داشته باشید که محل دقیق و مشخص حریق را نمی‌توان به راحتی در یک سیستم اعلام حریق متعارف پیدا کرد؛ بر خلاف سیستم‌های آدرس‌پذیر که امکان تشخیص محل دقیق حریق وجود دارد.
در سیستم‌های متعارف پنل به شما محل دقیق دتکتور یا شستی فعال شده را نشان نمی‌دهد و تنها چراغ زون مورد نظر روی پنل روشن میشود.
(در مورد دتکتور دودی فوتوالکتریک و عملکرد آن مطالعه کنید.)
در یک سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر، همه‌ی دستگاه‌ها از جمله دتکتورها، شستی‌ها و آژیرها به سیستم لوپ پنل آدرس‌پذیر متصل می‌شوند و هر دستگاه دارای یک آدرس منحصربفرد است که محل دقیق آن را نشان می‌دهد. به این ترتیب پیدا کردن محل دقیق دتکتور یا شستی فعال شده در مدار متصل بسیار آسان‌تر است.
ایده‌ی اصلی سیستم لوپ این است که در صورت خطای اتصال کوتاه تنها بخش کوچکی از سیستم تحت تاثیر قرار می‌گیرد و باقی سیستم با استفاده از ماژول ایزولاتور متصل به لوپ، به درستی به کار خود ادامه خواهد داد. حداکثر 99 دستگاه در یک لوپ نصب میشود و بسته به توانایی پنل مرکزی، سیستم تا 3.3 کیلومتر قابل گسترش است.
سیمکشی سیستم‌های آدرس‌پذیر به صورت حلقوی یا لوپ انجام میشود و سیم‌ها توسط ایزولاتور از نظر احتمال اتصال کوتاه محافظت می‌شوند.
(یشنهاد میکنیم در مورد اطفا حریق در آسانسور نیز مطالعه کنید.)
بر خلاف دتکتورهای دود مستقل که در خانه‌ها نصب میشود، دتکتورهای نصب شده در واحدهای تجاری معمولا سیمکشی دارند. این دستگاه‌های برق متناوب، به هم متصل می‌شوند تا به عنوان یک سیستم یکپارچه عمل کنند. الگوی سیمکشی اعلام حریق رایج برای این دتکتورهای دودی این است که یک کابل 2 هادی مانند 2/14 از پنل به اولین دتکتور دودی کشیده شود و سپس کابل 3 هادی از هر دتکتور به دیگری متصل شود. سیم سوم برای خاموش کردن همه‌ی دتکتورها در صورت تشخیص دود است.
| نوع سیستم | توپولوژی سیمکشی | منبع تغذیه | تشخیص محل حادثه | قابلیت توسعه | مقاومت در برابر قطع کابل | نیاز به کابل خاص | پیچیدگی نصب |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| اعلام حریق اولیه (خانگی) | نقطه‌به‌نقطه (به برق شهری) | برق ۲۳۰V + باتری داخلی | ندارد | محدود | خیر | کابل برق استاندارد | بسیار ساده |
| متعارف | شعاعی (Radial) — هر زون مدار جداگانه | برق پنل + باتری پشتیبان | در حد زون | متوسط | خیر | کابل مقاوم به حریق ۱.۵ یا ۲.۵ mm² | ساده تا متوسط |
| آدرس‌پذیر | حلقوی (Loop) | برق پنل + باتری پشتیبان | دقیق تا سطح تجهیز | زیاد | بله (به‌دلیل مسیر برگشتی) | کابل مقاوم به حریق؛ انتخاب سطح مقطع بر اساس طول/مصرف | متوسط تا پیشرفته |
| هوشمند | حلقوی + ارتباط بی‌سیم با موبایل | برق پنل + باتری + ماژول Wi-Fi/Bluetooth | دقیق و قابل گزارش به موبایل | زیاد | بله | کابل مقاوم به حریق + در صورت نیاز شبکه دیتا | پیشرفته |
| بی‌سیم (Wireless) | بدون سیم (رادیویی) | باتری داخلی | دقیق | متوسط | — | نیاز ندارد | بسیار ساده |
انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA) نقش مهمی در استانداردها ایفا می‌کند چرا که به عنوان ناشر کد الکتریکی ملی (NEC) فعالیت می‌کند. این سند نصب سیمکشی اعلام حریق و تجهیزات برق را تنظیم می‌کند و قطعا پیش از شروع هر پروژه‌ای باید به آن رجوع شود. ASTM بین‌الملل (انجمن مواد و آزمون آمریکا) و آزمایشگاه‌های متعهد (UL) نیز آزمایش‌ها و استانداردهایی برای طیف گسترده‌ای از سیم و کابل از جمله سیم‌هایی که برای سیستم اعلام حریق و کاربردهای امنیتی استفاده می‌شوند، طراحی می‌کنند.
استانداردهای NFPA، استاندارد ASTM بین‌الملل و همینطور استاندارد UL از نمونه استانداردهایی هستند که در سیمکشی اعلام حریق باید به آنها رجوع شود.
(از مطلب تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر نیز بازدید کنید.)
نکته‌ی مهم در نصب و راه‌اندازی سیستم‌های اعلام حریق این است که نصب این سیستم‌ها مطابق با استاندارد BS 5839 و کابل کشی نیز مطابق با استاندارد BS 6207 انجام میشود. به طور کلی سیمکشی مدار اعلام حریق با توجه به تجهیزات و محل استفاده از آنها به دو دسته‌ی زیر تقسیم میشود که باید از کابل مناسب برای آنها استفاده کرد:
برای هر دوی این گروه‌ها میتوان از کابل 1.5 میلی‌مترمربعی استفاده کرد که دارای روکش و عایق پروتودور باشد. با این حال اگر امکان ساییدگی، جویده شدن سیم‌ها توسط جوندگان و حیوانات و غیره وجود داشته باشد، باید نسبت به حفاظت مکانیکی کابل‌ها نیز اقدام کرد. برای این کار سیم کشی آژیرها و چراغ‌های اعلام حریق را میتوان به صورت توکار و زیر حداقل 12 میلیمتر گچ قرار داد. بعلاوه سیمکشی اعلام حریق باید جدای از سایر سیم‌کشی‌های ساختمان باشد.
سیم کشی سیستم‌های متعارف به صورت خطی و سیم کشی سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر و هوشمند به صورت حلقوی انجام میشود. در انتهای مسیر زونها نیز همیشه یک مقاومت موازی با خط متصل میشود که مقدار آن معمولا بین 4.7 یا 6.8 کیلو اهم است.
(از مطلب تفاوت سیستم اعلام و اطفا حریق نیز بازدید کنید.)
سیم کشی سیستم اعلام حریق سنس در سیستم‌های متعارف و آدرس‌پذیر مشابه به هم است و در هر دو نوع این سیستم‌های سنس، دو سیم وارد شستی شده و دو سیم دیگر از آن خارج میشود. سربندی سیم‌های ورودی و خروجی روی ترمینال‌های داخلی شستی سنس نیز باید طبق دستورالعمل‌های این شرکت سازنده انجام شود. به طور کلی میتوان گفت، نصب، راه‌اندازی و سیمکشی سیستم اعلام حریق سنس مانند سایر سیستم‌های اعلام حریق است و تفاوت چندانی با آنها ندارد.
سیم کشی سیستم اعلام حریق آریاک به صورت موازی و پشت سر هم انجام میشود و هیچ انشعابی نباید در مدار وجود داشته باشد. حداکثر تعداد دتکتورهای دودی و حرارتی بکار رفته در هر مدار، طبق استاندارد BS تعداد 32 دتکتور است با این حال تعداد دتکتورهای آریاک را با توجه به راهنمای شرکت سازنده باید نصب کرد. بعلاوه به هر شستی اعلام حریق آریاک باید مقاومت 470 اهمی متصل شود.
آژیرها نیز دارای پلاریته‌ی مثبت و منفی هستند که در کنار آخرین آژیر در انتهاب خط نصب میشود و با مدار موازی است. به طور کلی پیش از سیمکشی اعلام حریق آریاک بهتر است متراژ محل، تعداد دتکتورها و تجهیزات اعلام حریق مورد نیاز مشخص شده باشد.
سیم کشی اعلام حریق زتا نیز به صورت موازی انجام میشود و دتکتورها باید پشت سر هم نصب شوند و هیچ انشعابی در مدار سیم کشی وجود نداشته باشد سیمکشی سیستم‌های آدرس‌پذیر و متعارف زتا مشابه هم است و سیمکشی باید طبق نقشه اعلام حریق زتا انجام شود. ورودی و خروجی سیستم سیمکشی اعلام حریق زتا شامل مواردی از جمله ورودی زونها، ورودی منبع تغذیه، رله آتش، رله کمکی، مدار آژیر یا مدار خروجی پنل و در نهایت رله‌ی خطا میشود.
در این بخش، مراحل اصلی اجرای سیمکشی اعلام حریق را به‌صورت گام‌به‌گام بررسی میکنیم.
نقطه شروع هر پروژه، طراحی دقیق و اصولی نقشه سیستم اعلام حریق است. این نقشه باید بر پایه اطلاعات معماری و کاربری ساختمان تهیه شوند و در آن محل قرارگیری تمام تجهیزات از جمله دتکتورها، شستی‌ها، آژیرها، پنل مرکزی، مسیرهای کابل‌کشی و… مشخص شده باشد.
پس از تأیید نهایی نقشه و تعیین دقیق مسیرهای عبور کابل، مرحله مهم لوله‌گذاری و کابل‌کشی آغاز میشود. در این مرحله باید با توجه به شرایط فنی پروژه، نوع ساختمان و مصالح به‌کاررفته، از تجهیزات مناسب برای حفاظت از کابل‌ها استفاده شود. بسته به شرایط، ممکن است از لوله‌های فولادی، لوله‌های PVC نسوز یا داکت‌های مقاوم به حرارت استفاده کنند. این لوله‌ها باید دقیقاً از مسیرهای مشخص‌شده در نقشه عبور داده شوند و نصب آنها باید کاملاً مجزا از سایر تأسیسات الکتریکی مانند برق، تلفن یا شبکه انجام گیرد تا از بروز تداخل یا آسیب‌های ناخواسته جلوگیری شود.
همزمان با اجرای لوله‌گذاری، کابل‌ها از پنل کنترل مرکزی به سمت تجهیزات هر زون هدایت می‌شوند. انتخاب نوع کابل، تعداد رشته‌ها، سطح مقطع، و طول مسیر باید بر اساس استانداردهای فنی و ظرفیت سیستم انجام شود. توجه به مواردی مانند کشیدگی بیش‌ازحد کابل یا عبور بیش از حد مجاز کابل در یک لوله ضروری‌ست؛ زیرا این نکات برای حفظ تهویه حرارتی کابل و جلوگیری از آسیب فیزیکی یا افت ولتاژ در طول مسیر اهمیت دارد.
در این مرحله، کابل ارت (زمین) نیز باید طبق اصول ایمنی به‌صورت جداگانه و مستقل از سایر سیم‌ها از کنترل پنل به زمین متصل شود. اتصال ارت به بدنه فلزی کنترل پنل الزامی‌ست و نقش مهمی در محافظت از تجهیزات در برابر نشتی جریان یا نوسانات ناگهانی برق ایفا می‌کند.
پس از پایان کابل‌کشی، تجهیزات شامل دتکتورهای دود و حرارت، شستی‌های اعلام حریق، آژیرها، و در نهایت کنترل پنل، مطابق نقشه و استانداردهای نصب در جای خود قرار می‌گیرند. هنگام نصب، باید مطمئن شوید که تجهیزات کاملاً تراز، در ارتفاع مناسب خود نصب شدند.
پس از پایان مراحل نصب کابل‌ها و تجهیزات، نوبت به یکی از حساس‌ترین بخش‌های اجرای سیستم اعلام حریق، یعنی تست و راه‌اندازی می‌رسد. پیش از هر چیز باید بررسی شود که هیچ‌کدام از کابل‌ها دارای اتصال کوتاه یا مدار باز نیستند. تست اولیه با استفاده از اهم‌متر انجام میشود؛ توجه داشته باشید که در این مرحله هرگز نباید تجهیزات الکترونیکی را به سیستم متصل یا با مگااهم‌متر آزمایش کنید، زیرا ولتاژ بالا میتواند موجب سوختن یا آسیب دیدن برد الکترونیکی دستگاه‌ها شود.
تا زمانی که تست اولیه کامل نشده است، کابلهای ورودی به پایانه‌های پنل را متصل نکنید. همچنین باید باتری‌ها را به‌طور موقت از پنل جدا کنید تا در صورت بروز خطا، آسیبی به خود سیستم وارد نشود.
پس از اطمینان از محکم بودن تمامی اتصالات، سالم بودن کابل‌ها و عملکرد صحیح تجهیزات، سیستم راه‌اندازی شده و وارد وضعیت عملیاتی میشود. از این لحظه به بعد، سیستم باید همیشه تحت نظارت و نگهداری منظم قرار بگیرد.
سیم کشی اعلام حریق، بخشی حیاتی از طراحی و اجرای این سامانه ایمنی‌ست که کیفیت، دقت و انطباق آن با استانداردها، نقش مستقیمی در عملکردش هنگام آتش‌سوزی دارد. استفاده از کابلهای مقاوم و دارای تاییدیه، رعایت اصول نصب، اجرای صحیح لوله‌گذاری و… همه از جمله مراحل کلیدی برای لوله‌گذاری اعلام حریق به شمار می‌روند.
نکته قابل توجه اینجاست که این فرایند فقط باید توسط افراد متخصص و مورد تایید سازمان آتشنشانی صورت گیرد. شرکت گنجینه پاوان به‌عنوان مجموعه مورد تایید این سازمان، صفر تا صد خدمات اجرای سیستم اعلام حریق شامل سیم کشی، تامین تجهیزات، نصب و راه‌اندازی را ارائه می‌دهد
علامت‌گذاری لوله‌ها تنها یک اقدام زیبایی‌شناسانه یا ظاهری نیست، بلکه یک اصل کلیدی در اجرای صحیح پروژه محسوب میشود. وقتی لوله‌ها به درستی نام‌گذاری و رنگ‌بندی شوند، مسیر سیم‌ها و کابل‌ها کاملاً مشخص خواهد بود. این کار به کاهش خطا، تسریع در عملیات عیب‌یابی و حتی کاهش هزینه‌های تعمیرات در آینده کمک می‌کند. علاوه بر این، در فرآیند دریافت تأییدیه از سازمان آتشنشانی، داشتن لوله‌های مشخص و استاندارد یک امتیاز محسوب میشود.
بر اساس استانداردهای بین‌المللی (NFPA و BS) و ضوابط سازمان آتشنشانی ایران:
در مواقعی که لوله‌های آتشنشانی بدون هرگونه پوشش محافظی باشد میتوان از اتصالات جوشی استفاده کرد. به‌عبارتی‌دیگر در حالتی که لوله‌های آتشنشانی از نوع گالوانیزه باشد نباید از اتصال جوشی استفاده کرد.
یک سیستم اتوماتیک اسپرینکلر نباید جوشکاری شود و بجای آن از اتصال دنده‌ای،فلنجی یا سایر روش‌ها استفاده شود.
در سیستم تغذیه سیستم آتشنشانی درصورتی‌که لوله آتشنشانی از نوع گالوانیزه بوده و قطر آن بزرگ‌تر از 100 میلیمتر باشد روش اتصال باید از نوع شیاری (GROOVED) یا فلنجی باشد. اگرچه استفاده از اتصال دنده‌ای نیز در سایزهای بزرگ‌تر از 100 میلیمتر منع نشده است. البته برای سایزهای بزرگ‌تر از 100 میلیمتر در فواصل مشخصی باید از اتصالات شیاردار و یا فلنجی استفاده کرد.
اتصال شیاردار اغلب بانام اتصال کلمپی شناخته میشود و این نوع اتصال برای خطوط انتقال گاز یا مایع و بخصوص برای سیستم اسپرینکلر پیشنهاد میشود. مزیت اصلی این نوع اتصال در این است که با شیاردار کردن انتهای لوله آتشنشانی هیچگونه آسیبی به دیواره داخلی لوله نمی‌رسد. از سوی دیگر اگر از اتصال جوشی یا فلنجی استفاده گردد، پوشش داخلی لوله آسیب می‌بیند و فرایند لوله نیازمند بازرسی‌های ثانویه و تعمیر لوله است.
برای لوله‌های آتشنشانی با اتصال کلمپی و با قطر کمتر از DN250 ماکزیمم فشار کاری 2.5Mpa و برای لوله‌های با قطر نامی بزرگ‌تر از DN300 ماکزیمم فشار کاری برابر 1.6Mpa است.
در مکان‌هایی که با ارتعاش همراه است اتصالات با انعطاف بالاتر انتخاب مناسب‌تری است و درجاهای دیگر اتصالات صلب باید مورد استفاده قرار گیرد. پیشنهاد میشود در کنار هر 4 تا 5 اتصال صلب، از یک اتصال انعطاف‌پذیر نیز استفاده شود.
در سیستم اسپرینکلر از لوله گالوانیزه میتوان استفاده کرد. این لوله‌ها می‌توانند از لوله‌های اولیه مانیسمان یا لوله‌های سیاه درزدار تولیدشده باشند. برای لوله‌های گالوانیزه سیستم اسپرینکلر با قطر کمتر از 100 میلیمتر اتصال دنده‌ای میتواند به کار برده شود.
به‌عبارتی‌دیگر برای لوله‌های گالوانیزه ساخته‌شده از لوله سیاه درزدار از اتصالات سیاه دنده‌ای باید استفاده شود. همچنین برای لوله‌های گالوانیزه ساخته‌شده از لوله مانیسمان از اتصالات دنده‌ای فشارقوی یا فورج استفاده میشود. اتصالات دنده‌ای فورج‌شده برای لوله‌های با SCHEDULE کمتر از 30 (برای لوله‌های کوچک‌تر از 8 اینچ) یا SCHEDULE کمتر از 40 (برای لوله‌های بزرگ‌تر از 8 اینچ) مناسب است. گفتنی است اتصال دنده‌ای سیستم لوله‌کشی باید با متریال مناسب آب‌بندی شود.
اتصال فلنجی سیستم آتشنشانی ممکن است شکل‌های مختلفی داشته باشد : فلنج جوشی، فلنج دنده‌ای و … . در حالتی که از لوله‌های گالوانیزه استفاده شود فلنج دنده‌ای به کار برده میشود. در حالتی که لوله آتشنشانی با لایه‌های ضدخورنده دیگر پوشش داده شود از فلنج جوشی استفاده میشود.
همانند لوله‌کشی معمولی در سیستم اسپرینکلر نیز از اتصالاتی مانند زانویی، سه‌راهی، چهارراهی، کپ، کلمپ و غیره استفاده میشود. با توجه به متریال لوله آتشنشانی که میتواند از نوع کربن استیل، استنلس استیل (که پوششی از رنگ قرمز، اپوکسی یا گالوانیزه دارند) باشد و آرایش انتهایی لوله ، اتصالات می‌توانند از نوع شیاردار، فلنجی، جوشی و ساکت ولد باشند.
برای اتصال لوله‌های ایستاده به خطوط کنترلی و همچنین اتصال لوله‌های با سایز و جهت‌های مختلف اتصالات کلمپی بهترین انتخاب هستند. با استفاده از اتصالات کلمپی زمان پروژه کوتاه‌تر شده و نگهداری سیستم لوله‌کشی نیز ساده‌تر است.
به‌طور خلاصه با توسعه صنایع، سیستم آتشنشانی و بخصوص سیستم اسپرینکلر بااتصالات و لوله‌های مختص آن در صنایع کاربرد زیادی دارد و بسیاری از مردم در زندگی روزانه با آن سروکار دارند. بنابراین بایستی در انتخاب متریال مناسب برای این سیستم توجه ویژه‌ای شود تا ایمنی لازم که تنها هدف استفاده از این متریال است به دست آید.
همواره یکی از اصلی ترین و مهمترین بخش های لوله کشی ساختمان مربوط به سیستم لوله کشی آتش نشانی آن می باشد زیرا در صورت وقوع آتش سوزی این سیستم می باشد که توانایی مقابله با آن را دارد . هرچند که ممکن است تا اخر عمر مفید یک ساختمان چنین اتفاقی رخ ندهد ولی برای احتیاط می بایست در انجام لوله کشی سیستم آتش نشانی دقت فراوان نمود و حتما انجام داد.
سیستم لوله کشی آتشنشانی از کجا شروع می شود ؟
به داخل موتورخانه می رویم ، مکانی که انبوهی از لوله و اتصالات و شیرآلات و … قرار دارد و در واقع می توان گفت که قلب سیستم تاسیسات یک ساختمان می باشد . در کنار تما می ادواتی که در داخل موتورخانه قرار دارد پمپ های مخصوصی جهت پمپ کردن آب آشت نشانی کار شده است و رایزر اصلی سیستم آتش نشانی نیز از این پمپ خارج می شود .
رایزر خارج شده از موتورخانه به صورت عمودی بالا رفته و تا آخرین طبقه ساختمان کشیده می شود و به تناسب در هرطبقه و هر بخش از رایز انشعاب گرفته می شود و ادامه سیستم لوله کشی آتش نشانی در سقف طبقات انجام می شود.
سیستم لوله کشی آتش نشانی عموما به دو بخش تقسیم می شود و اصطلاحا به نام های سیستم آتش نشانی تَر (WET) و سیستم آتش نشانی خشک (DRY) شناخته می شوند که هر کدام از این موارد برای شرایط خاصی ئر نظر گرفته شده اند و اقلام موردنیاز آنها خاص روش خود می باشد که در ادامه خواهیم گفت ولی هدف هر دو سیستم یکسان و در نهایت خاموش کردن آتش می باشد.
در سیستم آتش نشانی تر داخل لوله ها آب وجود دارد و تا زمانی که آتش سوزی رخ نداده باشد ،آب به صورت ثابت داخل لوله ها حضور دارد و در صورت بروز آتش سوزی آب جریان پیدا می کند و باعث اطفا حریق می شود . اما برای انجام این کار چه اقلا می مورد نیاز می باشد ؟
1- پس از انشعاب گیری از رایزر اصلی برای طبقات می بایست در شروع کار از یک شیر پروانه ای قطع کن استفاده کرد . دلیل استفاده از شیر پروانه ای برای تع می‌ر ناگهانی بخشی از خط می باشد که لازم می باشد خط از ابتدا بسته شود ، همچنین شیر‌های پروانه ای مخصوص آتش نشانی مجهز به سیگنال به اتاق فرمان می باشد که پس از راه انداری از باز بودن خط مطمعن باشیم زیرا در صورت خطا اپراتور و بستن شیر آن خط از سیستم عملا بدون استفاده می باشد .
2- پس از شیر پروانه ای می بایست از فلوسوئیچ استفاده کرد . فلوسوئیچ ها با زبانه ایی که در داخل خود دارند در صورت جریان پیدا کردن آب داخل لوله (به معنای رخ دادن آتش سوزی) زبانه فلوسئیچ حرکت کرده و یک سیگنال به اتاق فرمان به معنای وقوع آتش سوزی ارسال می کند .
3- پس از فلوسوئیچ نوبت به استفاده از گیج فشار برای سنجش فشار آب داخل لوله ها می رسد .
4- در این محله از یک شیر سه حالته استفاده می شود که می توان از این شیر برای تست کردن خط در شروع کار ، برای انجام عملیات drain (جمع آوری و خروج آب اضافی) و حالت off استفاده کرد .
5- در این مرحله و یکی از مهمترین مراحل، استفاده از اسپرینکلر می باشد . اسپرینکلر‌ها به گونه ای طراحی و ساخته شده اند که داخل آنها مقداری جیوه قرار دارد که در صورت حرار دیدن محفظه جیوه اسپرینکلر شکسته شده و آب داخل لوله ها از اسپرینکلر خارج می شود .
6- در انتهای خط نیز از یک کپ (درپوش) استفاده می شود .
از سیستم آتش نشانی خشک برای مناطق سردسیر که احتمال یخ زدگی آب درون لوله ها می باشد استفاده می کنیم و سیال جایگزین آب درون لوله ها هوای فشرده می باشد به صورتی که برای جلوگیری از یخ زدگی آب درون لوله ها از هوا استفاده می کنیم و در صورت شکست اسپرینکلر (وقوع آتش سوزی) این هوا از سیستم خارج شده و پمپ داخل موتورخانه روشن شده و سریعا آب جایگزین هوا می وشد و عملیات اطفا حریق انجام می شود .
در این روش نیازی به استفاده از شیر پروانه ای قطع ن می باشد .
در این روش بجای استفاده از فلوسوئیچ می بایست از پرشرسوییچ استفاده کرد.
دقت شود که برای انجام لوله کشی آتش نشانی به هر دو روش خشک و تر می بایست از لوله مانیسمان و همچنین اتصالات مانیسمان نیز استفاده کنید و کلیه عملیات های اتصال می بایست به صورت جوشکاری باشد
هر ساختمان ، پروژه و … در طول زندگی خود همواره در معرض خطر آتش سوزی قرار دارد ، به یاد بیارید حادثه تلخ ساختمان عزیز پلاسکو چگونه رقم خورد ، به یاد بیارید که خیلی از آتش نشان های عزیز و کسبه ها چگونه متحمل خسارت های جانی و مالی شدند . آتش سوزی یکی از بزرگترین خطرات محتمل می باشد که با رعایت قوانین و اصول می توان اثرات را به حداقل و یا صفر رساند . پایپ کالا به اشاره به اقلام مورد نیاز سعی بر کمک و راهنمایی شما عزیزان دارد .
سیستم لوله کشی آتش نشانی از جمله اقداماتی می باشد که قبل از بهره برداری ساختمان می بایست آن را انجام داد و برای انجام آن نباید هیچگونه کم و کاستی داشته باشد . سیستم لوله کشی آتش نشانی ساختمان ها عموما به دو صورت سیستم آتش نشانی WET و سیستم آتش نشانی DRY انجام میگردد .
در لوله کشی آتش نشانی به روش تَر همواره داخل لوله ها آب قرار دارد و سیال به صورت ثابت و بدون جریان در لوله ها حضور دارد و به ه می‌ن دلیل نام آن را سیستم لوله کشی آتش نشانی تَر گویند . هنگام احساس آتش سوزی ، شروع به پاشش آب کرده و باعث اطفا حریق نیز می شود ، برای اجرا سیستم آتش نشانی تِر نیاز به اقلام و ادوات زیر داریم :
پمپ مخصوص تا می‌ن فشار سیستم اطفا حریق را در موتورخانه جای می دهیم و سپس لوله خروجی آن که همان رایزر اصلی سیستم می باشد به سمت بالا حرکت می کند و برای هر طبقه از انشعاب گرفته می شود و سپس در هر طبقه می بایست از اقلام زیر استفاده کرد . توجه فرمایید که بهترین گزینه لوله برای سیستم آتش نشانی لوله های بدون درز مانیسمان می باشد .
شیر پروانه ای در ابتدا خط بسته می شود که وظیفه اصلی آن قطه و وصل جریان می باشد . هنگامی که اطفا حریق صورت گرفت و نیاز به تعویض برخی از اقلام باشد، می بایست شیر پروانه ای را قطع کرد و سپس به تع می‌ر و یا تعویض می پردازیم زیرا در صورت باز بودن خط اصلی آب رها میگردد و توان انجام کار را نخواهیم داشت .
شیر پروانه ای قطع کن مجهز به سیستم ارسال سیگنال می باشد و باز و بسته بودن آن در اتاق فرمان کاملا مشخص می باشد که پس از تع می‌رات و شروع کار اگر به علت فراموش کردن اپراتور بسته بماند خطرناک می باشد و باید هرچه سریع تر باز شود . شیر پروانه ای عموما به صورت گیربکسی می باشد و برای تایدیه آتش نشانی باید دارای استاندارد UL & FM باشد .
فلوسوئیچ ها پس از شیر پروانه ای نصب می شوند و دارای یک زبانه پلاستیکی می باشد که در مسیر جریان آب قرار می گیرند و در صورت بروز آتش سوزی و به جریان افتادن آب ، زبانه پلاستیکی فلوسوئیچ حرکت کرده و یک سیگنال به اتاق فرمان می فرستد که نشان دهنده این می باشد که آتش سوزی در کدام طبقه و کدام بخش اتفاق افتاده است . فلوسوئیچ ها از نظر نوع نصب به چند صورت می باشند که یکی از مدل های آن به صورت بست کرپی بروی لوله سوار می شود.
برای اندازه گیری فشار داخل لوله های آتش نشانی می بایست از یک مانومتر استفاده کرد که همواره بتوان فشار داخل لوله ها را سنجید . فشار سنج را بروی یک شیر کشویی برنجی می بندیم تا در صورت نیاز به تعویض فشار سنج لازم نباشد که کل خط آتش نشانی را قطع کنیم و با بستن شیر برنجی اقدام به تعویض فشار سنج می کنیم .
از شیر سه حالته برای تست خط ، قطع کردن و تخلیه آب اضافی استفاده ی شود . در خیلی از پروژه ها از شیر سه حالته استفاده ن می شود ولی برای انجام تست اینکه آیا سیستم شما به خوبی کار می کنید و یا خیر بسیار مناسب می باشد . یکی دیگر از کاربردهای شیر سه حالته انجام عملیات تخلیه (DRAIN) می باشد که پس از قطع کردن شیر پروانه ای می بایست آبهای اضافی داخل لوله را به وسیله این شیر تخلیه کرد.
وظیفه پاشش آب و آخرین مرحله مربوط به اسپرینکلر می باشد . اسپرینکلرهای حاوی مایع جیوه می باشند که با افزایش حرارت (شروع آتش سوزی) جیوه منبسط شده و محفظه ای که در آن قرار دارد را می‌شکند و سپس آب از اسپرینکلر خارج می شود و وظیفه اطفا حریق را انجام می دهد .
دقت شود که بنا بر استاندارد سازمان آتش نشانی کلیه اتصالات اصلی می بایست به صورت جوشکاری باشد و از اتصال دنده ای برای خط اصلی خودداری شود.
به ا می‌د آنکه هیچ گاه سیستم آتش نشانی شما کار نکند و هیچ آتش سوزی برای ساختمان شما انجام نشود ولی برای اجرای این سیستم نهایت تلاش خود را بکنید.
یکی از مهم ترین نکات در سیم کشی اعلام حریق آدرس پذیر که باید به آن توجه داشته باشید خرید تجهیزات می باشد. علاوه بر ابزار و لوازم موجود باید برخی از تجهیزات جانبی را نیز تهیه کنید تا بتوانید سیستم مد نظر را راه اندازی کنید. توجه داشته باشید که خرید این محصولات از مجموعه های معتبر می تواند برای شما مزایای زیادی را داشته باشد. در مجموعه های معتبر می توانید تنوع بالایی از محصولات را با گرید های مختلف در اختیار داشته باشید. این تنوع بالا باعث می شود تا بتوانید با هزینه ای مناسب بهترین سیم کشی را برای سیستم اعلام حریق خود انجام دهید.
سیم کشی، نصب و راه‌اندازی سیستم اعلام حریق زیتکس برای اطمینان از عملکرد درست این سیستم باید به خوبی انجام شود. اگرچه این کار باید توسط افراد متخصص و کارآزموده انجام شود اما مطالعه‌ی دفترچه اعلام حریق زیتکس نیز اطلاعاتی درباره‌ی سیمکشی تجهیزات زیتکس ارائه کرده است. برای سیمکشی اعلام حریق زیتکس ابتدا باید نقشه سیم کشی زیتکس مورد بررسی قرار گیرد و سپس دتکتورها، شستی‌ها، آژیر و آژیر فلاشر و غیره انجام شود.
برای نصب و راه‌اندازی سیستم‌های اعلام حریق در ساختمان، باید سیم کشی اعلام حریق با دقت کافی و طبق اصول و قوانین انجام شود. این کار تخصصی است و همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، باید توسط افراد متخصص و آموزش‌دیده انجام شود. برای سیمکشی سیستم اعلام و اطفا حریق باید مراحل زیر را در نظر داشته باشید:
