بررسی تفاوت های سیستم اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر

اگر به دنبال نصب سیستم اعلام حریق در ساختمان خود هستید حتما این سوال برای شما پیش آمده که از چه سیستمی باید استفاده کنید؟ آیا یک سیستم اعلام حریق متعارف کافی است و یا باید از سیستم آدرس‌پذیر استفاده کنید؟ تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر چیست؟در ادامه‌ی این مطلب در مورد تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر صحبت می‌کنیم و مزایا و معایب هر دو نوع سیستم را مورد بررسی قرار خواهیم داد تا شما نیز بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.

سیستم اعلام حریق چیست؟

سیستم اعلام حریق در واقع مجموعه‌ای از تجهیزات اعلام حریق است که هدف اصلی آن تشخیص سریع آتش‌سوزی و اطلاع‌رسانی به افراد حاضر در ساختمان است.

این سیستم با کمک انواع دتکتورها، نشانه‌های اولیه حریق(مثل دود، حرارت یا گاز) را شناسایی کرده و پیام را به پنل مرکزی اعلام حریق ارسال می‌کند. پنل پس از دریافت این سیگنال‌ها، به‌طور خودکار آژیرها و فلاشرها را فعال کرده تا ساکنین ساختمان را از وقوع حریق مطلع سازد.

سیستم‌های اعلام حریق در مدل‌های مختلفی طراحی و اجرا می‌شوند که از میان آن‌ها سیستم متعارف (Conventional) و سیستم آدرس‌پذیر (Addressable) رایج‌ترین هستند.

هر یک از این دو سیستم، شیوه‌ی خاص خود را برای انتقال سیگنال‌ها به پنل مرکزی دارند و همین موضوع، اصلی‌ترین تفاوت میان آن‌ها محسوب می‌شود.

در ادامه ابتدا هر یک از این دو سیستم را معرفی می‌کنیم و سپس به‌طور کامل به بررسی تفاوت‌های سیستم اعلام حریق متعارف و آدرس‌پذیر می‌پردازیم. درک این تفاوت‌ها به شما کمک خواهد کرد تا آگاهانه‌تر تصمیم گرفته و بهترین سیستم را برای حفاظت از ساختمان خود انتخاب کنید.

سیستم اعلام حریق متعارف یا کانونشنال

سیستم‌های اعلام حریق متعارف بر پایه‌ی تکنولوژی آنالوگ طراحی شده‌اند و اساس آن‌ها بر زون‌بندی ساختمان ( هر بخش یا طبقه از ساختمان به‌عنوان یک زون در نظر گرفته شده )است. تمامی زون‌ها از طریق مدارهای الکتریکی به پنل مرکزی متصل هستند.

وقتی یکی از دتکتورها علائمی فراتر از حد آستانه (مانند دود یا حرارت) را تشخیص دهد، تغییر جریان الکتریکی در مدار ایجاد می‌شود. این تغییر توسط پنل مرکزی دریافت شده وپنل مرکزی نیز، زنگ هشدار یا فلاشر را فعال می‌کند.

نکته مهم این است که در سیستم‌های متعارف تنها زون (ناحیه) فعال‌شده مشخص می‌شود و امکان تشخیص دقیق محل وقوع آتش یا خطا وجود ندارد.

پیشنهاد مطالعه: سیستم اعلام حریق متعارف

 سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

در سیستم‌های متعارف اعلام حریق، وقتی آتش یا خطایی رخ دهد، جریان برق تغییر می‌کند. پنل مرکزی می‌فهمد مشکل در کدام زون یا بخش است، اما محل دقیق را مشخص نمی‌کند.

اما در سیستم‌های آدرس‌پذیر، هر تجهیز(مانند دتکتور) یک آدرس مشخص دارد و اطلاعات را به صورت کد دیجیتال به پنل می‌فرستد.

به این ترتیب پنل می‌تواند:

• دقیقاً بگوید کدام دستگاه هشدار داده است.
• در صورت خرابی، همان تجهیز خراب را معرفی کند.
• حتی در حالت عادی، سلامت تجهیزات را نمایش دهد.

بنابراین، سیستم‌های آدرس‌پذیر دقیق‌تر و قابل‌اعتمادتر هستند و کنترل بهتری بر ایمنی ساختمان ایجاد می‌کنند.

پیشنهاد مطالعه: سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

بررسی تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر

از آنجایی که نصب سیستم‌های اعلام حریق از اهمیت بالایی برخوردار است و با توجه به قوانین و شرایط تعیین‌شده برای نصب سیستم‌های اعلام حریق، باید از انواع آنها آگاه باشید تا بتوانید به درستی سیستمی مناسب انتخاب کنید. همانطور که گفتیم سیستم‌های اعلام حریق به دو دسته‌ی آدرس‌پذیر و متعارف تقسیم می‌شوند اما تفاوت هایی بین اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

1. تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر در شناسایی حریق

در سیستم‌های آدرس‌پذیر، هر تجهیز مانند دتکتور یا شستی یک آدرس منحصربه‌فرد دارد. به همین دلیل، هنگام وقوع آتش‌سوزی می‌توان محل دقیق حادثه را در ساختمان یا حتی یک مجتمع بزرگ مشخص کرد. این ویژگی کمک می‌کند نیروهای امدادی و آتش‌نشانی سریع‌تر وارد عمل شوند.

اما در سیستم‌های متعارف، تجهیزات به‌صورت گروهی (زون‌بندی) به پنل متصل می‌شوند. بنابراین پنل فقط نشان می‌دهد که حادثه در کدام زون یا بخش کلی رخ داده است، نه نقطه دقیق. همین موضوع باعث می‌شود این سیستم‌ها برای ساختمان‌های بزرگ یا پروژه‌های پیچیده مناسب نباشند، چون تشخیص مکان دقیق آتش دشوار می‌شود و خطر برای افراد و اموال بیشتر خواهد بود.

2. تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر در سیم کشی

در سیستم متعارف، هر دتکتور یا شستی باید با سیم جداگانه به پنل مرکزی متصل شود. به همین دلیل، سیم‌کشی زیاد است و نصب می‌تواند پیچیده، زمان‌بر و پرهزینه باشد.

اما در سیستم آدرس‌پذیر، همه تجهیزات روی یک حلقه سیم‌کشی (لوپ) قرار می‌گیرند. یعنی فقط یک کابل اصلی از پنل عبور می‌کند و تمام دستگاه‌ها در طول مسیر به همان کابل متصل می‌شوند.

3. تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر در مقیاس ها

عامل اصلی در انتخاب بین سیستم متعارف و سیستم آدرس‌پذیر، مقیاس ساختمان است. همه‌چیز به این بستگی دارد که چه محدوده‌ای و چند اتاق باید تحت پوشش سیستم قرار بگیرد.

• فضاهای بسیار کوچک (مثل یک اتاق منفرد): نیازی به سیستم اعلام حریق پیچیده نیست، چون آتش‌سوزی به‌راحتی قابل تشخیص و مهار است.
• ساختمان‌های کوچک تا متوسط: استفاده از سیستم‌های متعارف گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه است و در عین حال ایمنی کافی برای افراد و اموال فراهم می‌کند.
• ساختمان‌های بزرگ و پیچیده: در این مقیاس، تشخیص سریع محل دقیق حریق حیاتی است. بنابراین سیستم‌های آدرس‌پذیر ضروری هستند؛ زیرا عدم شناسایی به‌موقع می‌تواند خسارت‌های سنگینی به همراه داشته باشد.

در نتیجه مقیاس ساختمان تعیین می‌کند که کدام نوع سیستم اعلام حریق مناسب‌تر است.

4. تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر در هزینه‌ها

سیستم‌های آدرس‌پذیر به دلیل استفاده از کابل‌کشی ساده‌تر و حلقه‌ای، نصب سریع‌تر و آسان‌تری دارند. با وجود این، تجهیزات آن‌ها (شامل دتکتورها و پنل‌هاو…) قیمت بالاتری نسبت به تجهیزات سیستم اعلام حریق متعارف دارند. اما این هزینه اولیه با توجه به دقت بالا و امکان کاهش خسارت‌های مالی و جانی در زمان حریق، توجیه‌پذیر است.

در مقابل، تجهیزات سیستم‌های متعارف ارزان‌تر هستند، ولی به دلیل نیاز به سیم‌کشی‌های متعدد و انجام تست‌های بیشتر، هزینه نصب و راه‌اندازی آن‌ها بالاتر خواهد بود.

به همین دلیل، در پروژه‌های کوچک استفاده از سیستم متعارف می‌تواند مقرون‌به‌صرفه باشد، اما در مقیاس‌های بزرگ‌تر ممکن است هزینه کلی آن چندان تفاوتی با آدرس‌پذیر نداشته باشد.

5. تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر در آلارم‌های کاذب

هشدار کاذب یکی از مشکلات رایج در سیستم‌های اعلام حریق است. وقتی آلارمی به اشتباه فعال می‌شود، برای ساکنان ایجاد استرس و نگرانی می‌کند.

در این میان، سیستم‌های متعارف بیشتر در معرض هشدارهای کاذب قرار دارند. دلیل آن این است که تجهیزات این سیستم‌ها به‌صورت گروهی یا زون‌بندی عمل می‌کنند و هر نوع تغییر غیرعادی (مثل گردوغبار، بخار یا رطوبت) در یک سنسور می‌تواند کل زون را فعال کند.

از طرفی، چون پنل مرکزی تنها زون را نمایش می‌دهد و نه تجهیز دقیق را، تشخیص اینکه کدام دتکتور سیگنال اشتباه فرستاده دشوار است. در نتیجه، مجبور می‌شویم کل زون را به‌صورت فیزیکی و دستی بررسی کیم تا منبع هشدار کاذب شناسایی شود.

اما در سیستم‌های آدرس‌پذیر، از آنجایی که هر تجهیز دارای آدرس اختصاصی است و اطلاعات به‌صورت دیجیتال به پنل منتقل می‌شود. اگر خطایی رخ دهد، پنل دقیقاً مشخص می‌کند که کدام دتکتور سیگنال ارسال کرده است.

این ویژگی هم باعث می‌شود تشخیص منبع هشدار سریع‌تر انجام شود و هم امکان مدیریت هوشمندتر برای کاهش هشدارهای کاذب وجود داشته باشد.

6. تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر در نوع ایمنی

بدون شک سیستم‌ها آدرس‌پذیر سطح بالاتری از ایمنی در برابر آتش‌سوزی را فراهم می‌کنند چرا که با تعیین محل دقیق وقوع حریق به آتش‌نشانان امکان می‌دهند سریع‌تر و موثرتر به آن واکنش نشان دهند.

سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر از چند جهت دیگر نیز می‌توانند ایمنی آتش‌سوزی را بهبود ببخشند. یکی از این موارد این است که بر خلاف سیستم‌های متعارف که محدود به اطلاع‌رسانی زنگ هشدار هستند، سیستم‌های آدرس‌پذیر می‌توانند سیگنال‌های هشدار، مشکل و نظارت را با پیام‌های صوتی ترکیب کنند تا در صورت وقوع حریق، دستورالعمل‌های تخلیه نیز برای ساکنان و افراد حاضر در محل ارائه شود.

این واقعیت که سیستم‌های آدرس‌پذیر آلارم‌های کاذب کمتری نسبت به سیستم‌های متعارف دارند نیز یکی از تفاوت های مهم اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر شناخته می‌شود که در مورد آن توضیح دادیم. چرا که با افزایش تعداد آلارم‌های کاذب، افراد به تدریج آن را نادیده می‌گیرند و در صورت وقوع حریق این مساله می‌تواند عواقب ناگواری به همراه داشته باشد.

آلارم کاذب کمتر و امکان تشخیص محل دقیق وقوع حریق باعث می‌شود اعلام حریق متعارف و آدرس‌پذیر از نظر ملاحظات ایمنی با یکدیگر متفاوت باشند.

7. تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر در قابلیت اطمینان

یکی از دلایل مهم برتری سیستم‌های آدرس‌پذیر نسبت به سیستم‌های متعارف، نحوه سیم‌کشی و میزان قابلیت اطمینان آن‌هاست.

در یک سیستم متعارف، اگر سیم‌کشی یک دستگاه آسیب ببیند یا قطع شود، نه‌تنها سیگنال همان دستگاه، بلکه سیگنال تمام دستگاه‌هایی که بعد از آن در مسیر قرار دارند نیز به پنل مرکزی نمی‌رسد. این موضوع می‌تواند باعث اختلال جدی در عملکرد سیستم شود.

اما در یک سیستم آدرس‌پذیر، هر دو سر سیم به پنل مرکزی متصل می‌شود و یک حلقه (لوپ) ارتباطی تشکیل می‌دهد. به همین دلیل، اگر یک بخش از کابل آسیب ببیند یا قطع شود، سیگنال‌ها از مسیر دیگر به پنل منتقل می‌شوند و سیستم همچنان فعال باقی می‌ماند. این ویژگی باعث افزایش چشمگیر پایداری و اطمینان‌پذیری سیستم آدرس‌پذیر می‌شود.

علاوه بر این، در سیستم‌های آدرس‌پذیر می‌توان یک دستگاه خاص را در صورت نیاز حذف یا غیرفعال کرد، بدون اینکه عملکرد سایر دستگاه‌ها دچار مشکل شود. در حالی که در سیستم‌های متعارف، چنین امکانی وجود ندارد و هرگونه تغییر در یک بخش می‌تواند کل زون را تحت تأثیر قرار دهد.

8. تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر در تعمیر و نگهداری

همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، تجهیزاتی که برای سیستم‌های متعارف تهیه می‌شود معمولا قیمت کمتری دارند و به همین خاطر است که سیستم‌های متعارف هنوز یک گزینه‌ی محبوب برای مشاغل کوچک هستند. اما تفاوت اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر تنها در این هزینه‌های اولیه نیست.

حتی برای ساختمان‌های کوچک، هزینه‌های اولیه‌ی کمتر برای خرید تجهیزات مورد نیاز سیستم متعارف با هزینه‌های بالای نصب جبران می‌شود! به خاطر داشته باشید که سیستم‌های متعارف برای هر زون به یک مدار واحد نیاز دارند و از این نظر نسبت به سیستم‌های آدرس‌پذیر که همه‌ی تجهیزات به یک لوپ متصل می‌شوند، پیچیده‌تر است.

پیچیدگی بیشتر سیستم‌های متعارف نه تنها با بالا رفتن هزینه‌های نصب همراه است، بلکه همچنین خطر خطای انسانی را نیز افزایش می‌دهد.

9. تفاوت تست سیستم در اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف

در فرآیند تست سیستم اعلام حریق متعارف، به دلیل وجود سیم‌کشی مستقل برای هر زون، لازم است هر دستگاه به‌طور جداگانه بررسی شود تا تجهیزات معیوب یا دچار مشکل شناسایی شوند. این موضوع باعث می‌شود فرایند عیب‌یابی زمان‌بر و پرهزینه باشد.

در مقابل، در سیستم‌های آدرس‌پذیر، هر تجهیز می‌تواند در صورت بروز مشکل یا نیاز به سرویس، سیگنال خطا یا هشدار تعمیر را مستقیماً به پنل مرکزی ارسال کند. به این ترتیب، محل دقیق دستگاه معیوب به‌راحتی مشخص شده و اقدامات لازم برای تعمیر یا تعویض سریع‌تر انجام می‌شود.

هرچند هر دو نوع سیستم نیازمند بازرسی‌ها و تست‌های دوره‌ای منظم هستند، اما به دلیل امکانات هوشمند عیب‌یابی، نگهداری و تعمیر سیستم‌های آدرس‌پذیر آسان‌تر، سریع‌تر و در بسیاری موارد کم‌هزینه‌تر از سیستم‌های متعارف است.

تفاوت‌ سیستم اعلام حریق متعارف و آدرس‌پذیر در یک نگاه

به طور کلی، اعلام حریق متعارف سیستمی نسبتا ارزان است و در ساختمان‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، سیستم‌های آدرس‌پذیر هوشمند و پیچیده هستند و قیمت بالاتری دارند و البته قابل‌اعتمادتر نیز هستند. در پایان، اعلام حریق متعارف باید در ساختمان‌هایی نصب شود که پیدا کردن محل حریق آسان‌تر است (مانند ساختمان‌هایی که اتاق‌های کمتری دارند)؛ در حالی که سیستم آدرس‌پذیر مناسب نصب در ساختمان‌های بزرگ است.

(از مطلب باتری اعلام حریق نیز بازدید کنید.)

انتخاب سیستم اعلام حریق مناسب با توجه به تفاوت های اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر

سیستم‌های آنالوگ، یعنی سیستم‌های اعلام حریق متعارف امروزه سیستم‌هایی قدیمی به شمار می‌آیند. با این حال، بسیاری از مشاغل و ساختمان‌ها از این سیستم‌ها استفاده می‌کنند. سیستم‌های متعارف برای ساختمان‌ها و کاربردهای کوچک می‌توانند بسیار موثر و مقرون به صرفه باشند و بنابراین، نصب آنها می‌تواند کاربردی باشد.

این سیستم‌ها همچنین مقرون به صرفه هستند که یکی از دلایل محبوبیت آنهاست. با این حال، ارزان قیمت به معنی کیفیت بد نیست و این سیستم‌ها بسیار قابل‌اعتماد هستند. بنابراین، وقتی منطقه‌ی مورد نظر برای پوشش در حد یک یا چند زون باشد، سیستم‌های متعارف معمولا ترجیح داده می‌شوند.

 

خرید سیستم اعلام حریق متعارف و آدرس‌پذیر

شرکت‌های داخلی و خارجی زیادی هستند که به تولید سیستم‌های اعلام حریق می‌پردازند. در میان شرکت‌های ایرانی بیشتر برندها موفق به اخذ تاییدیه برای سیستم‌های متعارف خود شده‌اند. قیمت تجهیزات اعلام حریق برندهای مختلف را می‌توانید در صفحه‌ی قیمت سیستم اعلام حریق مشاهده و بررسی کنید و بعلاوه از صفحه‌ی مربوط به برندهای اعلام حریق هوچیکی، اعلام حریق زتا، اعلام حریق نوتیفایر، اعلام حریق kentec و اعلام حریق آپولو نیز بازدید کنید.