جعبه آتش نشانی ابزاری برای نگهداری و حفظ تجهیزات آتش نشانی است. این محصول در ابعاد استاندارد و طرحهای مختلف تولید و در اماکنی که خطر وقوع آتش سوزی وجود دارد، نصب میشود. در این مطلب به معرفی و بررسی انواع جعبه آتش نشانی میپردازیم. آنچه در این مقاله میخوانیم:

جعبه آتش نشانی یا فایر باکس چیست؟
تجهیزات اطفا حریق مختلفی در ساختمانها نصب و استفاده میشود که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. جعبه فایرباکس یا فایرباکس آتشنشانی یکی از تجهیزات پرکاربرد برای اطفای حریق در ساختمانها است که به منظور بهرهبرداری از ذخایر آب و اطفای حریق در مراحل اولیه آتشسوزی مورد استفاده قرار میگیرد.
نصب فایرباکس در ساختمانهای مسکونی، تجاری، اداری، انبارها و سایر ساختمانها و سایتهایی که امکان وقوع حریق وجود دارد، الزامی است. با نصب فایر باکس در این ساختمانها میتوان به محض مشاهده و تشخیص حریق با استفاده از شلنگ فایرباکس اقدام به اطفای حریق نمود و آتش را در مراحل اولیهی آن مهار کرد.
جعبه آتشنشانی محفظه یا جعبهای برای نگهداری از تجهیزاتی مانند قرقره، شلنگ آتش نشانی، نازل آتشنشانی و سایر اتصالات است که برای اطفای حریق بکار برده میشوند.
انواع جعبه ی آتش نشانی :
انتخاب نوع جعبه آتشنشانی بسته به نیازهای خاص محیط، میزان خطر آتشسوزی و نوع تجهیزات مورد استفاده، بسیار حائز اهمیت است. جعبههای آتشنشانی در انواع مختلفی طراحی و تولید میشوند که از جمله مهمترین ویژگیهای آنها میتوان به ساختار، اندازه، نوع تجهیزات و شرایط محیطی اشاره کرد.
(از مطالب سیستم اطفا حریق سقفی بازدید کنید.)
در این راستا، آگاهی از انواع جعبههای آتشنشانی و ویژگیهای خاص هر یک میتواند به تصمیمگیری درست در انتخاب جعبهای مناسب برای هر فضا و شرایط کمک کند. جعبههای آتشنشانی از نظر ساختاری به انواع دیواری، ایستاده و زیرسطحی تقسیم میشوند و از نظر محتوایی میتوانند شامل کپسولهای آتشنشانی، شلنگها، ابزارهای ترکیبی و حتی سیستمهای ضد انفجار و ضد حرارت باشند.
دسته بندی جعبه ی آتش نشانی عموما بر اساس :
1 ساختار
2. محتویات .
3 . نوع استفاده
4جنس
5 شکل ظاهری صورت می پذیرد.
دسته بندی فایرباکس بر اساس ساختار :
جعبه آتش نشانی دیواری توکار
جعبه آتش نشانی دیواری روکار
جعبه آتش نشانی ایستاده
جعبه آتش نشانی محیطی
جعبه آتش نشانی دیواری :
ویژگیها: نصب روی دیوار، فضای محدود برای ذخیره تجهیزات.
مدلها:
جعبه آتش نشانی تککابین (Single Cabin): یک فضای داخلی برای نگهداری یک یا دو تجهیز اصلی (مانند شلنگ یا کپسول).
جعبه آتش نشانی دوکابین (Double Cabin): دو فضای جداگانه برای بهطور معمول در داخل آنها، علاوه بر قرقره هوزریل آتش نشانی، یک کپسول، تبر یا چند نازل شیلنگ قرار میگیرد. همچنین احتمال دارد در داخل هر محفظه یک هوزریل نصب شود تا در زمان آتشسوزیهای بزرگ از هر دو آنها بتوان استفاده کرد.
کاربرد: برای محیطهای کوچکتر، ساختمانهای مسکونی یا تجاری، ادارات، فروشگاهها.
انواع جعبه ی آتش نشانی دیواری :
- جعبه ی آتش نشانی توکار :
برخی از ساختمانها از همان ابتدای ساخت، فضایی برای جعبه آتش نشانی تعبیه میکنند که در آن فضاها جعبه آتش نشانی توکار نصب میشود. که میتواند تک کابین یا دو کابین باشد . - جعبه ی آتش نشانی روکار :
معمولا برای ساختمانهای قدیمی که محلی برای این جعبهها تعبیه نشده است از جعبه آتش نشانی روکار استفاده میکنیم.که میتواند تک کابین یا دو کابین باشد .
جعبه ی آتش نشانی ایستاده یا محیطی :
ویژگیها: جعبهای که بهطور مستقل روی زمین قرار میگیرد، فضای بیشتر برای تجهیزات.
مدلها:
جعبه آتش نشانی ایستاده تککابین (Single Cabin): یک فضای ذخیره برای تجهیزاتی مانند شلنگ یا کپسول.
جعبه آتش نشانی ایستاده دوکابین (Double Cabin): دو فضای ذخیره مجزا برای تجهیزات مختلف.
کاربرد: برای محیطهای بزرگتر، مثل کارخانهها، انبارها، ایستگاههای صنعتی و مکانهای عمومی با دسترسی آسان به تجهیزات آتشنشانی.
جعبه آتش نشانی زیر سطحی :
ویژگیها: جعبههایی که در سطح زمین یا زیرزمین قرار میگیرند.
معمولاً برای مناطق با ترافیک بالا و یا مکانهایی که به فضای دیواری یا ایستاده نیاز ندارند، طراحی میشود
.کاربرد: در پارکینگها، ایستگاههای مترو، مناطق شلوغ شهری.

2. دستهبندی فایر باکس بر اساس محتویات :
جعبه ی آتش نشانی با شلنگ و هوزریل
جعبه آتش نشانی با کپسول
جعبه آتش نشانی ترکیبی
جعبه آتشنشانی با شلنگ یا هوزریل (Hose Reel Box)
ویژگیها: شامل شلنگ فشار قوی و نازل برای پاشش آب یا مواد اطفاء حریق.
مدلها:
تککابین: فضای اختصاصی برای شیلنگ و نازل.
دوکابین: یکی برای شلنگ و دیگری برای کپسول آتشنشانی یا سایر ابزار.
کاربرد: در مکانهایی که خطر آتشسوزی زیاد است و نیاز به تامین سریع آب یا مواد اطفاء حریق دارند
جعبه آتشنشانی با کپسول (Fire Extinguisher Box)
ویژگیها: شامل یک یا چند کپسول آتشنشانی برای مقابله با آتشهای کوچک.
مدلها:
تککابین: برای یک کپسول آتشنشانی.
دوکابین: برای نگهداری چند نوع کپسول آتشنشانی (مانند کپسول پودری، کپسول دیاکسید کربن و غیره).
کاربرد: در فضاهایی که احتمال آتشسوزی در حد محدود است و برای رفع آتشهای کوچک کاربرد دارد.
جعبه آتشنشانی ترکیبی (Combination Box)
ویژگیها: ترکیب شلنگ، کپسول، چکش و سایر ابزارهای آتشنشانی در یک جعبه.
مدلها:
تککابین: شامل شلنگ، کپسول، چکش و دستکش.
دوکابین: یکی برای شلنگ و دیگری برای کپسولها و ابزارهای مختلف.
کاربرد: برای محیطهایی که به تجهیزات متنوعتری برای مقابله با آتش نیاز دارند، مانند کارخانهها، انبارهای بزرگ و مکانهای عمومی.
3 .دسته بندی فایرباکس بر اساس نوع استفاده
جعبه ی آتش نشانی با توجه به نیاز کاربری میتواند ثابت یا پرتابل باشد
جعبه آتشنشانی پرتابل (Portable Box)
ویژگیها: طراحی برای حمل و نقل آسان، معمولاً سبک و قابل حمل.
مدلها:
شامل کپسول آتشنشانی یا سایر تجهیزات خاموشکننده
کاربرد: در فضاهایی که نیاز به جابجایی سریع یا استفاده در محیطهای مختلف دارند، مانند خودروها، کارگاهها و فضای باز.
جعبه آتشنشانی ثابت (Fixed Box)
ویژگیها: جعبههایی که بهطور دائمی نصب میشوند و تجهیزات آتشنشانی را در محل مشخصی نگهداری میکنند.
مدل ها : بهصورت دیواری یا ایستاده نصب میشوند و تجهیزات آتشنشانی ثابت در آنها قرار دارد.
کاربرد: در مکانهایی که نیاز به تجهیزات ثابت و در دسترس دارند، مانند ساختمانهای بزرگ، مراکز تجاری یا صنعتی.
4.دسته بندی فایرباکس بر اساس جنس آن :
با توجه به مکان استفاده از جعبه آتش نشانی و اتفاقات احتمالی نیاز است که در انتخاب جنس بدنه ی جعبه ی آتش نشانی دقت کنیم .
جعبه آتش نشانی استیل بگیر
جعبه آتش نشانی استیل نگیر
جعبه آتش نشانی فایبرگلاس
جعبه آتش نشانی فولادی
جعبه آتشنشانی استیل (Steel Firebox)
جنس: استیل بگیر (با خاصیت جذب مغناطیسی) و استیل نگیر (بدون خاصیت جذب مغناطیسی )
ویژگیها: جعبههای آتشنشانی ساختهشده از استیل بسیار مقاوم در برابر خوردگی و زنگزدگی هستند. استیل نگیر یا ضد زنگ، بهویژه در محیطهای مرطوب یا شرایط سخت، مقاومت بالاتری دارد. استیل بگیر معمولاً از مقاومت خوبی برخوردار است اما در مقایسه با استیل نگیر، مستعد زنگزدگی در برابر رطوبت و شرایط نامساعد است.
کاربردها:
استیل بگیر: بیشتر در محیطهای صنعتی و محیطهایی که تماس مستقیم با رطوبت دارند (مثل کارگاهها یا انبارها) مناسب است.
استیل نگیر: مناسب برای محیطهای مرطوب و ساحلی مانند پالایشگاهها، ایستگاههای مترو، کارخانجات شیمیایی و منطقههای صنعتی با رطوبت بالا. این نوع جعبه مقاومت بالایی در برابر زنگزدگی و خوردگی دارد.
مزایا: ضد زنگ، مقاوم در برابر شرایط محیطی سخت، طول عمر بالا.
معایب: هزینه بالا (ویژه استیل نگیر).
جعبه آتشنشانی فایبرگلاس (Fiberglass Fire Box)
جنس: فایبرگلاس یا الیاف شیشهای که از ترکیب الیاف شیشه و رزین ساخته شده است.
ویژگیها: فایبرگلاس جعبههای آتشنشانی از مقاومت بالایی در برابر ضربه، حرارت و مواد شیمیایی برخوردار هستند. این جعبهها سبک و در عین حال بسیار مقاوم هستند. در مقایسه با جعبههای فولادی، فایبرگلاس در برابر زنگزدگی و خوردگی مقاومت بیشتری دارد و به راحتی نمیسوزد.
کاربردها: جعبههای فایبرگلاس معمولاً در محیطهای صنعتی با مواد شیمیایی و رطوبت زیاد کاربرد دارند. همچنین در نقاط ساحلی و محیطهای با خطر انفجار یا آتشسوزی در شرایط شدید، مناسب هستند.
مزایا: مقاومت عالی در برابر زنگزدگی، سبک و قابل حمل، مقاوم در برابر ضربه و مواد شیمیایی.
معایب: ممکن است در برابر ضربات شدید آسیب پذیر باشد (اگرچه از فولاد مقاومتر است).
جعبه آتشنشانی فولادی (Steel Firebox)
جنس: فولاد یا ورقهای آهنی با پوشش ضد زنگ
ویژگیها: جعبههای فولادی یکی از متداولترین و مقاومترین انواع جعبههای آتشنشانی هستند که از فولاد ساخته میشوند. این جعبهها معمولاً با پوششهای ضد زنگ یا رنگ مقاوم در برابر خوردگی محافظت میشوند تا عمر بیشتری داشته باشند. فولاد نسبت به فایبرگلاس و استیل قیمت کمتری دارد و در عین حال مقاومت خوبی در برابر فشار و ضربه دارد.
کاربردها: جعبههای فولادی بهطور معمول در محیطهای عمومی، ساختمانهای مسکونی، اداری و کارخانههای کوچک و متوسط کاربرد دارند. این جعبهها برای مناطقی که شرایط محیطی سخت نیستند و نیازی به مقاومت ویژه در برابر خوردگی یا حرارت نیست، مناسب هستند.
مزایا: مقاوم و مستحکم، قیمت مناسب، قابلیت نصب در محیطهای مختلف
معایب: امکان خوردگی در محیطهای مرطوب یا در تماس با مواد شیمیایی، سنگینتر از فایبرگلاس.
.5 دسته بندی فایرباکس بر اساس شکل ظاهری :
شامل: تک درب . دو درب . دوقلو . نورتاب . کرکره ای . دکوراتیو .
جعبه آتشنشانی تک درب (Single Door Fire Box)
ویژگیها: این جعبهها معمولاً یک درب دارند که به راحتی باز میشود. طراحی ساده و کاربردی دارند و برای نصب در فضاهایی که به جعبههای آتشنشانی با دسترسی سریع نیاز دارند، مناسب هستند.
کاربردها: معمولاً در ساختمانهای مسکونی کوچک، دفاتر اداری، فروشگاهها و سایر محیطهایی که نیاز به فضای کم و دسترسی سریع دارند، نصب میشود.
مزایا: قیمت پایین، نصب و استفاده آسان.
معایب: ممکن است در محیطهای بزرگتر با نیاز به دسترسی به تجهیزات متعدد، محدودیتهایی ایجاد کند.
جعبه آتشنشانی دو درب (Double Door Fire Box)
ویژگیها: این جعبهها دارای دو درب بازشو هستند که به راحتی دسترسی به تجهیزات آتشنشانی را میسر میسازند. در این نوع جعبهها فضای بیشتری برای ذخیره تجهیزات مختلف مانند شلنگ، کپسول و ابزارهای کمکی وجود دارد.
کاربردها: بیشتر در محیطهای بزرگتر، ساختمانهای تجاری، کارخانهها و انبارها استفاده میشود که نیاز به دسترسی به تجهیزات متعدد دارند.
مزایا: دسترسی آسان به تجهیزات مختلف، فضای بیشتر برای نگهداری چندین ابزار
معایب: نیاز به فضای بیشتر برای نصب، هزینه کمی بالاتر نسبت به جعبههای تک درب.
جعبه آتشنشانی دوقلو (Twin Fire Box)
ویژگیها: این جعبهها دارای دو محفظه جداگانه هستند که معمولاً برای نگهداری دو نوع تجهیزات آتشنشانی مختلف (مثل یک محفظه برای شلنگ و دیگری برای کپسول آتشنشانی) طراحی میشوند.
کاربردها: در محیطهای صنعتی یا تجاری که نیاز به ترکیب چند نوع تجهیزات آتشنشانی وجود دارد (مثلاً شلنگ و کپسول) معمولاً استفاده میشود.
مزایا: ترکیب دو محفظه در یک جعبه، فضای بیشتر و دسترسی آسان به دو نوع تجهیزات مختلف.
معایب: نیاز به فضای نصب بیشتر، طراحی پیچیدهتر.
جعبه آتشنشانی نورتاب (Illuminated Fire Box)
ویژگیها: این جعبهها دارای نور پسزمینه یا چراغهای داخلی هستند که در شرایط کمنور یا تاریک، دسترسی به تجهیزات را آسانتر میکنند. این جعبهها معمولاً دارای چراغ LED یا چراغ فلورسنت هستند که در صورت قطع برق یا در محیطهای تاریک، به راحتی قابل شناسایی هستند.
کاربردها: این جعبهها برای ساختمانهای عمومی، مراکز تجاری، بیمارستانها، هتلها و مراکز بزرگ که ممکن است در شرایط کمنور یا در مواقع اضطراری نیاز به دسترسی سریع به تجهیزات آتشنشانی داشته باشند، مناسب است.
مزایا: شناسایی آسان در محیطهای تاریک، طراحی جذاب و کاربردی.
معایب: هزینه بالاتر نسبت به جعبههای معمولی.
جعبه آتشنشانی کرکرهای (Roller Shutter Fire Box)
ویژگیها: این نوع جعبهها دارای درب کرکرهای هستند که به صورت عمودی باز و بسته میشوند. این طراحی به ویژه در محیطهایی که فضای محدودی برای باز کردن دربها دارند، مفید است. درب کرکرهای باعث میشود که دسترسی به تجهیزات به راحتی امکانپذیر باشد.
کاربردها: در محیطهای صنعتی، انبارها، پارکینگها و مکانهایی با فضای محدود که نیاز به دسترسی سریع و آسان به جعبه آتشنشانی دارند، استفاده میشود.
مزایا: دسترسی آسان و سریع، طراحی مناسب برای فضاهای محدود.
معایب: نیاز به تعمیر و نگهداری بیشتر برای مکانیزم کرکرهای.
جعبه آتشنشانی دکوراتیو (Decorative Fire Box)
ویژگیها: جعبههای آتشنشانی دکوراتیو بیشتر برای فضاهایی طراحی میشوند که زیبایی و هماهنگی با دکوراسیون داخلی مهم است. این جعبهها ممکن است از مواد مختلفی مانند چوب، شیشه یا پلاستیک مقاوم ساخته شوند و به گونهای طراحی شوند که با دیگر اجزای دکوراسیون فضا هماهنگ باشند.
کاربردها: بیشتر در ساختمانهای تجاری، هتلها، مراکز خرید، و فضاهای دکوراتیو که در آنها علاوه بر کارایی، ظاهر جعبه نیز اهمیت دارد، استفاده میشود.
مزایا: طراحی زیبا، هماهنگ با دکوراسیون داخلی.
معایب: ممکن است در مقایسه با جعبههای معمولی مقاومتی کمتری در برابر ضربه یا شرایط محیطی سخت داشته باشد.

به طور کلی انواع جعبه آتش نشانی یا فایر باکس شامل :
جعبه آتش نشانی توکار
جعبه آتش نشانی روکار
جعبه آتش نشانی دیوار
جعبه آتش نشانی ایستاده
جعبه آتش نشانی تک کابین
جعبه آتش نشانی دو کابین
جعبه آتش نشانی با کپسول
جعبه آتش نشانی با هوزریل
جعبه آتش نشانی دکوراتیو
جعبه آتش نشانی استیل
جعبه آتش نشانی فولادی
جعبه آتش نشانی کرکره ای
اجزای تشکیل دهنده ی جعبه آتش نشانی ( فایرباکس ) :
تجهیزات داخل جعبه آتش نشانی، انواع گوناگونی دارد که با توجه به نیاز شخص و سایز جعبه داخل آن قرار داده میشود. امروز استفاده از جعبه فایرفاکس در ساختمانها یکی از کارهای ضروری است که سازندگان باید پیش از دریافت مجوز آن را در ساختمان نصب کنند.
تجهیزات جعبه آتش نشانی نشان دهنده حفظ ایمنی در سازه است. در ادامه این مقاله به انواع تجهیزات فایر باکس آتش نشانی اشاره میکنیم.
انواع تجهیزات داخل جعبه آتش نشانی ( فایر باکس )
همانطور که در پیش گفته شد، درون جعبه تجهیزات مختلفی قرار دارد. این تجهیزات شامل کپسولهای آتش نشانی، شیلنگ و قرقره آتش نشانی، هوزریل، برزنتی، شیر و کوپلینگ است که هنگام آتش سوزی مورد استفاده قرار میگیرد.
1. کپسولهای آتش نشانی
یکی از تجهیزاتی که الزامی است تمام افراد با نحوه استفاده آن آشنا باشند، کپسول آتش نشانی است. کپسولهای آتش نشانی از جمله تجهیزاتی هستند، که درون جعبه قرار گرفتهاند اما بودن یا نبودن آنها اغلب به فضای داخل کابین فایر باکس یا نوع طراحی آن بستگی دارد.
یک نکته بسیار مهم، در صورت قرارگیری تجهیزات جعبه آتش نشانی درون فایر باکسها، نحوه کاربرد آنها را نیز قرار دهید. همچنین این کپسولها باید به طور سالیانه یا پیش از هر بار استفاده به طور کامل مورد بررسی قرار بگیرند و نسبت به شارژ آنها اقدام شود تا هنگام استفاده با هیچ مشکلی مواجه نشود.
انواع کپسول آتش نشانی
کپسول آتش نشانی آب و گاز
برای تحت فشار قرار دادن این نوع کپسول از گاز CO2 در داخل کارتریج استفاده می شود. این نوع کپسول آتش نشانی غیرقابل کنترل می باشد یعنی در هنگام خروج گاز از فشنگ قابل استفاده مجدد نیست حداقل زمان تخلیه حدود 60 ثانیه است. از این نوع کپسول ها برای آتشسوزی از لوازم چوبی، مقوا، مبلمان، فرش و غیره استفاده می شود.
کپسول آتش نشانی CO2
کپسول های دی اکسید کربن عمدتاً در داخل خانه و در آتشسوزی های الکتریکی و تجهیزات الکترونیکی استفاده می شوند، زیرا آنها جریان الکتریسیته را هدایت نمی کنند و باعث خاموشی دستگاه ها میشوند. تا حد امکان از مصرف این نوع کپسول ها در فضای باز خودداری کنید. زیرا باعث دفع گاز و کاهش راندمان آن می شود. از آنجایی که نیروی پرتاب آن بین 2 تا 4 متر است باید تا حد امکان به آتش نزدیک باشد. حداقل زمان رهاسازی این کپسول های آتش نشانی حدود 16 ثانیه است. اگر کمتر از 10 درصد استفاده شود، می توان از آن دوباره استفاده کرد. از این نوع کپسول برای اطفاء حریق نوع B و C استفاده می شود
.کپسول آتش نشانی پودر و گاز (پودری)
از این نوع کپسول برای اطفاء هر نوع آتشسوزی استفاده می شود. اما موثرترین کاربرد آن خاموش کردن آتش مایعات و فلزات است. تفاوت اصلی این نوع کپسول ها در نوع پودر به کار رفته در آنها می باشد. کپسول پودر. گاز برای آتشسوزی های بزرگ، مایعات قابل اشتعال، منابع الکتریکی و گازهای قابل اشتعال مناسب است.
کپسول آتش نشانی فوم
برای اطفاء حریق مایع از کپسول های فوم با نوار خردل دور آن استفاده می شود. فوم نیز مانند آب بر روی برخی از اقلام مانند لوازم برقی یا کاغذ اثر مضر دارد و نباید از آن استفاده کرد. این نوع کپسول کمتر از سایر خاموش کننده ها استفاده می شود اما بهترین خاموش کننده برای خاموش کردن مایعات قابل اشتعال است. فوم به سرعت سطح مایع را می پوشاند و از پخش شدن آن جلوگیری می کند و از رسیدن اکسیژن به آن جلوگیری می کند. این نوع کپسول برای اطفای حریق نوع B مناسب است.
2. تجهیزات شیلنگ و قرقره آتش نشانی در فایرباکس
تجهیزات شیلنگ و قرقره آتش نشانی که درون جعبه فایر باکس قرار دارد هر کدام کاربرد خاصی در آتش سوزی دارند. این تجهیزات مهم و پرکاربرد به شرح زیر است؛
شیلنگ و قرقره آتش نشانی
یکی دیگر از تجهیزات داخل جعبه آتش نشانی که در دو نوع تولید و عرضه میشود، شیلنگ و قرقره آتشنشانی است. یکی از مدلهای آن به صورت هوزریلی که به آن قرقره و شیلنگ پلاستیکی هم میگویند و نوع دیگر آن برزنتی یا هوزرک است. البته بهتر است بدانید، شیلنگ و قرقره یکی از تجهیزات ثابت در جعبه بوده و همیشه درون فایر باکسها وجود دارد.
شیلنگ و قرقره هوزریلی
جنس و نوع شیلنگ و قرقره حوزه ریلی پلاستیک بوده و نحوه استفاده از آن بسیار آسان و بی دردسر است. قرقره هوزریل آتش نشانی، گزینه مناسبی برای آبرسانی میباشد. در استفاده از هوزریل آتش نشانی نیازی به آموزش پیش از کار ندارید، بنابراین کلیه افراد میتوانند به آسانی از آن استفاده کنند. همچنین در خصوص قیمت شیلنگ و قرقره حوزه ریلی باید گفت که قیمت این مدل نسبت مدلهای برزنتی بالاتر بوده و از عمر بیشتری برخوردار هستند.
قرقره و شیلنگ برزنتی
از دیگر تجهیزات داخل جعبه آتش نشانی، میتوان به قرقره و شیلنگ برزنتی که نام دیگر اون هوزرک است، اشاره کرد. همانطور که از نام شلنگ گرفته میشود، جنس آن برزنتی بوده و برخلاف شیلنگ و قرقره هوزریلی پیش از کار با آن، نیاز به آموزش اصولی دارد. آبرسانی آن هم با استفاده از شیر و کوپلینگ انجام میشود.
3. شیر و کوپلینگ در جعبه آتش نشانی
شیر و کوپلینگ در جعبههایی قرار میگیرد که درون آنها قرقره و شیلنگ برزنتی تعبیه شده باشد. تجهیزات داخل جعبه آتش نشانی به شما این امکان را میدهد تا هنگام آتشسوزی و با کمک کوپلینگ، شیلنگ را به شیر متصل کرده و سپس از آن استفاده نمایید.
ابعاد جعبه آتش نشانی

جعبه آتش نشانی می تواند در سایز های متفاوت تولید شود به طور کلی سایز جعبه آتش نشانی باید به گونه ای باشد که شیلنگ و یا کپسول آتش نشانی در جعبه جا شود. اما در زیر ابعاد استاندارد جعبه آتش نشانی که بیشترین استفاده را دارند بیان شده اند:
- طول 100، عرض 85 و عمق 18 سانتی متر
- طول 85، عرض 80، عمق 18 سانتی متر
- طول 85، عرض 60 و عمق 18 سانتی متر
- طول 70، عرض 85 و عمق 18 سانتی متر
- طول 70، عرض 60 و عمق 18 سانتی متر
- طول 65، عرض 55 و عمق 18 سانتی متر
- طول 60، عرض 50 و عمق 18 سانتی متر
انتخاب جعبه آتش نشانی مناسب
جعبه آتشنشانی یکی از مهمترین تجهیزات ایمنی در ساختمانها، صنایع و محیطهای عمومی است که در مواقع آتشسوزی نقش کلیدی در مهار آتش ایفا میکند. انتخاب یک جعبه آتشنشانی مناسب، نیازمند توجه به فاکتورهای متعددی از جمله جنس بدنه، نوع شیلنگ، استانداردهای ایمنی و نحوه نصب است.
انتخاب باکس کپسول آتشنشانی مناسب بستگی به نوع کاربری و نیاز ساختمان دارد. مهمترین انواع جعبههای آتشنشانی شامل:
- جعبه آتشنشانی توکار: این نوع جعبهها در داخل دیوار نصب میشوند و مناسب فضاهای داخلی مانند ساختمانهای مسکونی و اداری هستند. طراحی زیباتر و اشغال فضای کمتر نسبت به مدلهای روکار. مناسب برای محیطهای دارای استانداردهای زیباییشناسی.
- جعبه آتشنشانی روکار: برای محیطهایی که امکان برش یا تغییر ساختاری در دیوار وجود ندارد، مناسب است. نصب آسان و دسترسی سریعتر به تجهیزات. مناسب برای سولهها، پارکینگها و ساختمانهای صنعتی.
- جعبه آتشنشانی استیل ضد زنگ: جعبه آتش نشانی استیل مقاوم در برابر رطوبت و خوردگی، مناسب مناطق شرجی و مرطوب. گزینهای عالی برای بیمارستانها، هتلها و اماکن حساس.
- جعبه آتشنشانی فلزی با پوشش رنگ الکترواستاتیک: مقاومت بالا در برابر ضربه و خوردگی. مناسب برای مکانهایی با احتمال تماس با مواد شیمیایی
1. راهنمای خرید جعبه آتشنشانی
انتخاب یک جعبه آتشنشانی ایدهآل باید بر اساس ویژگیهای زیر انجام شود:
- جنس بدنه و مقاومت آن: جعبههای آتشنشانی معمولاً از فولاد، استیل ضد زنگ و آلومینیوم ساخته میشوند. اگر جعبه در محیطهای مرطوب نصب میشود، انتخاب جعبه استیل ضد زنگ یا با پوشش رنگ الکترواستاتیک گزینه بهتری خواهد بود.
- ابعاد و ظرفیت جعبه : اندازه جعبه باید متناسب با تجهیزات داخل آن باشد. نباید بیش از حد بزرگ یا کوچک باشد که موجب سختی در استفاده شود. متداولترین اندازهها بین ۶۰×۴۰ سانتیمتر و ۸۰×۶۰ سانتیمتر هستند.
- نوع درب و سیستم قفل: دربهای قفلدار برای جلوگیری از استفاده غیرمجاز توصیه میشوند. دربهای آهنربایی یا ضامندار امکان باز شدن سریع در مواقع اضطراری را فراهم میکنند. برخی مدلها دارای شیشهی شکننده هستند تا در شرایط خاص، دسترسی آسانتر باشد.
- وجود استانداردهای ایمنی: جعبههای آتشنشانی باید دارای استانداردهای NFPA، EN، یا استاندارد ملی ایران باشند. استفاده از مواد مقاوم در برابر شعله و حرارت بالا ضروری است.
از برندهای معتبر خرید کنید تا از کیفیت و دوام محصول اطمینان حاصل کنید. به ضخامت ورق بدنه توجه کنید (ضخامت ۱ الی ۲ میلیمتر برای استحکام بیشتر توصیه میشود).
2. تعداد جعبههای آتش نشانی در ساختمان
برای تعیین تعداد جعبههای آتشنشانی، باید چند فاکتور مهم را در نظر گرفت:
متراژ و مساحت ساختمان: طبق استاندارد NFPA و مقررات ملی ساختمان، فاصله بین دو جعبه آتشنشانی نباید بیش از ۳۰ متر باشد. در ساختمانهای بزرگ، باید به گونهای طراحی شود که در هر نقطه از ساختمان، افراد بتوانند حداکثر طی ۱۵ ثانیه به جعبه آتشنشانی دسترسی داشته باشند. حداقل یک جعبه آتشنشانی در هر ۲۰۰ متر مربع از ساختمان الزامی است.
تعداد طبقات ساختمان: برای هر طبقه از ساختمانهای چند طبقه، حداقل یک جعبه آتشنشانی الزامی است. در ساختمانهای تجاری و مسکونی بزرگ، باید در هر خروجی اضطراری و راهروی اصلی، یک جعبه نصب شود.
کاربری ساختمان: نوع ساختمان تاثیر مستقیمی بر تعداد جعبههای فایرباکس در ساختمان مورد نیاز دارد:
- ساختمانهای مسکونی: حداقل یک جعبه در هر طبقه (بهویژه در طبقات پارکینگ و لابیها).
- ساختمانهای تجاری و اداری: در هر راهرو یا هر ۳۰ متر یک جعبه.
- انبارها و سولههای صنعتی: حداقل هر ۲۰ متر یک جعبه (به دلیل میزان اشتعالپذیری بالا).
- بیمارستانها و هتلها: در هر طبقه و در نزدیکی آسانسورها و خروجیهای اضطراری.
- مراکز خرید و پاساژها: در هر طبقه و در نزدیکی پلهبرقیها و پارکینگها.
- مدارس و دانشگاهها: حداقل در هر ساختمان و در نزدیکی راهروهای اصلی.
ارتفاع ساختمان: طبق مقررات ملی آتشنشانی، در ساختمانهای بالای ۲۳ متر (حدود ۷ طبقه به بالا) باید سیستمهای آتشنشانی مجهزتر و جعبههای آتشنشانی بیشتری نصب شود. ساختمانهای مرتفع باید در هر ۲ تا ۳ طبقه، یک جعبه اضافی برای اطمینان از پوشش کامل ساختمان داشته باشند.
3. قیمت جعبه آتش نشانی
اگر به دنبال جعبه آتش نشانی با کیفیت و قیمت مناسب هستید، مجموعه آتشران بهترین انتخاب برای شماست. ما با ارائه تنوع گستردهای از فایرباکسهای استاندارد، هم نیاز پروژههای ساختمانی را تأمین میکنیم و هم به مشتریان خانگی و صنعتی پیشنهادات ویژه ارائه میدهیم.
قیمت جعبه آتش نشانی بسته به مدل، متریال ساخت، ابعاد و نوع نصب آن (توکار یا روکار) متفاوت است. برخی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت عبارتند از:
- جنس بدنه (استیل ضد زنگ، گالوانیزه، رنگکورهای الکترواستاتیک)
- ابعاد جعبه (متناسب با فضای مورد نیاز)
- تجهیزات داخلی (شیلنگ، قرقره، نازل و شیر ورودی)
- نوع درب و قفل (ساده، شیشهای، قفلدار)
این محصولات قیمتهای متنوعی دارد، که بر اساس کیفیت ساخت، ضخامت ورق های بدنه، کیفیت قرقره های جعبه و… قیمت گذاری انجام میشود
4. تفاوت جعبه آتش نشانی و متعلقات قرقره هوزریلی و فایر باکس :
- در قرقره برزنتی دبی آب (میزان آب خروجی در دقیقه) بیشتر از قرقره هوزریلی است.
- استفاده از قرقره هوزریلی برای همه افراد بسیار آسان و راحت است، اما استفاده از قرقره برزنتی تنها برای افراد آموزش دیده مناسب می باشد.
- در قرقره برزنتی باید حتماً ۲۰ متر شیلنگ برزنتی باز شود تا بتوان آبدهی را انجام داد، اما در قرقره هوزریلی نیاز به باز شدن تمام شلنگ نیست. (هر اندازه که نیاز است شلنگ باز می شود)
- قرقره هوزریلی دارای قیمت بسیار کمتری نسبت به قرقره برزنتی می باشد.
- قرقره هوزریلی دارای عمر بیشتری نسبت به قرقره برزنتی است.
- شیلنگ هوزریلی بعد از استفاده براحتی بدور قرقره پیچیده می شود، اما شیلنگ برزنتی قبل از پیچیده شدن به دور قرقره باید حتما از داخل خشک شود، چرا که رطوبت باقی مانده در داخل این نوع شلنگ ها، باعث پوسیدگی سریع آنها می شود.
- قرقره هوزریلی بدلیل راحتی در باز شدن از روی قرقره دارای سرعت عمل بیشتری نسبت به نوع برزنتی آن می باشد و برای اطفاء حریق در اولین لحظات بهتر عمل می نماید.
سازمان آتش نشانی بمنظور آبرسانی در موقع حریق قادر است تنها با اتصال به شیر آتش نشانی و هیدرانت ۱/۲ – ۱ اینچی (که قبلا بر روی جعبه نصب شده است) از آن استفاده نماید، اما در مدل برزنتی علاوه بر یک شیر و یک هیدرانت، نیاز به نصب کوپلینگ نیز می باشد.
نصب جعبه آتش نشانی
در این مقاله قصد داریم در خصوص جزئیات نصب جعبه آتش نشانی یا همان فایرباکس به صورت جزئیات نصب فیزیکی و جانمایی صحبت کنیم . در مقالات قبلی در خصوص فایرباکس و هوزریل باکس چیست ؟ و چه کارایی هایی دارند و همچنین الزامات جعبه آتش نشانی توضیحاتی بیان شد که با مطالعه آن مقالات خواننده به یک سری اطلاعات کلی و جامع در خصوص جعبه آتش نشانی و انواع خواهد رسید و با مطالعه جزئیات نصب جعبه آتش نشانی ، فایرباکس را در محل مناسب جایگذاری و نصب و بهره برداری خواهد نمود .
1.جزئیات نصب جعبه آتش نشانی :
بخش اول: دستورالعمل قبل از نصب
- ابعاد جعبه: ابعاد جعبههای آتش نشانی باید به گونهای باشد که کلیه اجزاء شامل هوزریل، شیرآلات، اتصالات و شیلنگها به راحتی داخل آن جانمایی شوند. همچنین باید حداقل فاصله ۲.۵ سانتیمتر بین تمامی اجزاء و بدنه جعبه رعایت گردد.
- علامتگذاری: بدنه جعبههای آتش نشانی باید به وضوح برای شناسایی تجهیزات داخل جعبه علامتگذاری شود. این علامتها باید بر روی درب جعبه یا بر روی دیوار نزدیک آن نصب گردند.
- ارتفاع نصب: فاصله عمودی مرکز قرقره هوزریل از کف تمام شده باید بین ۱۴۰ تا ۱۶۰ سانتیمتر باشد. در جعبههای دو طبقه، هوزریل در طبقه فوقانی قرار میگیرد.
- ورودیهای آب: ورودیهای آب باید از سمت قرارگیری لولای دربها وارد جعبه شوند. بنابراین جعبهها یا راست بازشو یا چپ بازشو انتخاب میشوند.
- حداکثر طول شیلنگ: استفاده از شیلنگ با طول بیشتر از ۳۰ متر مجاز نمیباشد.
بخش دوم: دستورالعملهای حین نصب
- نصب جعبه: برای نصب جعبههای آتش نشانی توکار، از کلاف آهنی یا ساب فریم استفاده کنید و با پیچهای تعبیهشده در دیوارههای کناری، جعبه را مهار نمایید.
- عدم تغییرات: به هیچ عنوان نباید بر روی بدنه جعبه آتش نشانی سوراخ یا تغییری ایجاد گردد. تمامی سوراخها باید پیش از رنگآمیزی و در محل کارخانه ایجاد شوند.
- جانمایی لولهها: آکس مجاز جانمایی لولههای ورودی شیرآلات باید ۵۷ سانتیمتر باشد تا از تداخل با اجزاء هوزریل جلوگیری شود.
- نصب شیرآلات: شیر تک ضرب باید در جهتی نصب گردد که هنگام حرکت در حالت ساعتگرد در وضعیت بسته قرار گیرد. فاصله شیرفلکه تا دیوارههای جانبی نباید کمتر از ۳۵ میلیمتر باشد.
بخش سوم: دستورالعملهای پس از نصب
- بازرسی سالانه: تمامی قطعات داخل جعبه باید به صورت سالانه توسط افراد ذیصلاح بازرسی شوند. در این بازرسیها، شیلنگ باید تحت فشار سیستم آب ساختمان قرار گیرد.
- عملکرد صحیح: اطمینان حاصل کنید که قرقره آزادانه در هر دو جهت بچرخد و درب جعبه بدون مشکل باز و بسته شود.
- علامتگذاری وضعیت: اگر به علت زمانبر بودن تعمیرات بر روی هوزریل، سامانه از مدار استفاده خارج شد، عبارت “خارج از سرویس” باید بر روی جعبه آتش نشانی علامتگذاری گردد.
2.عوامل مهم در طراحی و اجرای سیستمهای ایمنی
ارتفاع جعبه آتش نشانی از کف
ارتفاع نصب جعبه آتشنشانی (فایر باکس) از کف یکی از عوامل مهم در طراحی و اجرای سیستمهای ایمنی در ساختمانها است. استانداردهای ایمنی معمولاً توصیه میکنند که جعبه آتشنشانی در ارتفاعی بین 90 تا 120 سانتیمتر از کف نصب شود. این ارتفاع بهگونهای انتخاب شده است که دسترسی سریع و آسان به تجهیزات داخل جعبه برای تمامی افراد، از جمله کودکان و افراد دارای محدودیتهای حرکتی، ممکن باشد.
ارتفاع مناسب نصب جعبه آتشنشانی همچنین باید بهگونهای باشد که در مواقع اضطراری و وجود دود، تجهیزات آتش نشانی بهراحتی قابل مشاهده و دسترسی باشند. نصب جعبه آتشنشانی در ارتفاع مناسب میتواند تاثیر زیادی در سرعت و کارآمدی پاسخ به حریق داشته باشد و از بروز خسارات جانی و مالی جلوگیری کند. رعایت این استانداردها و نکات اجرایی میتواند در افزایش ایمنی ساختمانها و حفاظت از ساکنان نقش مهمی ایفا کند.
فشار پشت جعبه آتش نشانی
فشار پشت جعبه آتشنشانی (فایر باکس) یکی از عوامل کلیدی در عملکرد مؤثر این سیستمهای ایمنی است. این فشار باید به اندازهای باشد که آب با جریان کافی و پایدار از نازل جعبه آتشنشانی خارج شود تا بتواند بهطور مؤثر آتش را مهار کند. استانداردهای ایمنی معمولاً فشار آب پشت جعبه آتشنشانی را بین 4.5 تا 7 بار (حدود 65 تا 100 پیاسآی) توصیه میکنند.
تامین فشار مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله طراحی سیستم لولهکشی، استفاده از پمپهای تقویتکننده فشار و اطمینان از عدم وجود نشت یا انسداد در لولهها. فشار ناکافی میتواند منجر به عملکرد ضعیف سیستم و ناتوانی در کنترل حریق شود، در حالی که فشار بیش از حد ممکن است باعث آسیب به تجهیزات و اتصالات شود. بنابراین، بررسی و تنظیم فشار پشت جعبه آتشنشانی بهطور منظم و در طول مراحل نصب و نگهداری از اهمیت بالایی برخوردار است. این اقدام میتواند در اطمینان از کارکرد صحیح سیستم و حفاظت از جان و مال افراد در مواقع اضطراری نقش حیاتی ایفا کند.
نقشه لولهکشی جعبه آتش نشانی
طراحی نقشه لولهکشی برای جعبه آتشنشانی اهمیت بالایی در عملکرد این سیستم دارد. لولهکشی باید کوتاهترین و مستقیمترین مسیر را طی کند تا از افت فشار آب جلوگیری شود. استفاده از لولههای مناسب، اتصالات با کیفیت و طراحی دقیق به کاهش احتمال نشتی و خرابی کمک میکند.
در طراحی این نقشه، باید اطمینان حاصل شود که تمامی جعبهها به یک منبع اصلی آب متصل هستند و فاصله استاندارد میان جعبهها رعایت شده است. همچنین توجه به مسیرهای اضطراری و جلوگیری از ایجاد مانع برای افراد در هنگام فرار، از دیگر نکات مهم در طراحی این نقشه است. نقشه لولهکشی باید توسط مهندسان متخصص آریاکوپلینگ طراحی و بهصورت منظم بازبینی شود تا از عملکرد بهینه در هنگام وقوع حادثه اطمینان حاصل گردد.
مراجعه به مقاله اصلی
راهنمای استفاده از جعبه آتش نشانی
جعبه آتش نشانی انواع مختلفی دارد که نحوه استفاده از این جعبهها در هر کدام متفاوت است. در ادامه آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی را شرح میدهیم.
- آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی پایه دار
- نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی در حوادث
- آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی دیواری
- طریقه صحیح جمع آوری شلنگ و اتصالات داخل جعبه آتش نشانی پس از اطفا حریق
مراجعه به مقاله ی اصلی
1.راهنمای استفاده از جعبه آتش نشانی در هنگام بروز حریق
این کار چهار مرحله دارد:
- ابتدا بایستی شیلنگ آتش نشانی پیچیده شده بر روی قرقره فایرباکس را کاملا از روی قرقره باز کرده و بر روی زمین قرار دهید . (هر دو سر شلنگ کوپله شده با کوپلینگ آتش نشانی می باشد).
- یک سر شلنگ را به شیرفلکه فشار قوی نصب شده داخل جعبه متصل نموده و آن سر دیگر را به تبدیل نصب شده بر روی نازل آتش نشانی متصل نمایید. (لازم به یادآوری است که شلنگ آتش نشانی در زمان باز بودن آب نباید پیچ خورده و یا روی هم انباشته باشد).
- قبل از باز کردن شیر فلکه آب از کوپله شدن ( اتصال ) دقیق و محکم کوپلینگ ها و اتصالات اطمینان حاصل فرمایید.
- جهت اطفا حریق ابتدا شیر فلکه آب آتش نشانی را به تدریج باز نموده سپس نازل را در حال فوک ( پاشش پودری ) و یا در حالت جت ( پاشش تیز ) قرار داده و شروع به اطفا حریق نمایید.
2. طریقه صحیح جمع آوری شلنگ و اتصالات داخل جعبه آتش نشانی پس از اطفا حریق
بعد از اینکه عملیات خاموش کردن آتش به اتمام رسید برای این که در دفعات بعدی بتوانیم با سرعت هرچه بیشتر از جعبه آتش نشانی خود استفاده کنیم مراحل زیر را انجام میدهیم:
- شیرفلکه فشار قوی آتش نشانی را کاملاً می بندیم.
- اتصالات دو سر شلنگ آتش نشانی را از شیر فلکه و نازل جدا میکنیم.
- جهت پیشگیری از پوسیدگی شلنگ آتش نشانی، کلیه آب داخل شلنگ را تخلیه کرده و مبادرت به خشک کردن کامل آن می کنیم.
- پس از خشک شدن کامل شلنگ آتش نشانی دوباره آن را بر روی قرقره دوار نصب شده در داخل جعبه آتش نشانی می پیچیم.
ضمنا جهت جلوگیری از سوراخ شدن شلنگ آتش نشانی در زمان باز و بسته کردن شلنگ و عملیات اطفا آتش مراقبت نموده تا با اجسام نوک تیز برخوردی نداشته باشد. همینطور میتوانید از جعبه آتش نشانی توکار شرکت آتشران نیز استفاده کنید.
استاندارد و ایمنی جعبه آتشنشانی
برای اینکه جعبه آتشنشانی بتواند در شرایط بحرانی عملکرد مطمئنی داشته باشد، باید طبق استانداردهای بینالمللی و مقررات سازمان آتشنشانی نصب و نگهداری شود.
مهمترین الزامات ایمنی و استاندارد:
بازرسی دورهای: بررسی سالم بودن شیلنگ، نازل، کپسول و سایر تجهیزات حداقل هر شش ماه یکبار.
استاندارد NFPA 10 و NFPA 14: در طراحی و نصب تجهیزات اطفای حریق.
فشار آب مناسب: حداقل ۶ بار پشت جعبه برای کارایی صحیح.
ارتفاع نصب: معمولاً بین ۱.۲ تا ۱.۵ متر از سطح زمین برای دسترسی آسان.
محل نصب واضح و قابل شناسایی: همراه با علائم هشدار دهنده یا رنگهای برجسته.