تاریخ به روز رسانی مطلب: 25 مرداد 1404
دتکتور اعلام حریق یکی از کلیدی‌ترین تجهیزات ایمنی ساختمان است که با شناسایی سریع نشانه‌های آتش‌سوزی مانند دود، گاز، حرارت یا شعله، از گسترش حریق و خسارات سنگین جلوگیری می‌کند
این حسگرها با ارسال فوری سیگنال هشدار به مرکز کنترل، فرصت واکنش سریع را فراهم کرده و امنیت جانی و مالی را تضمین می‌کنند. استفاده از دتکتورهای استاندارد و نصب اصولی آن‌ها در مکان‌هایی مانند منازل، ادارات، کارگاه‌ها و سایت‌های صنعتی، از الزامات اصلی برای دریافت تاییدیه آتش‌نشانی و ایجاد محیطی ایمن است.
دتکتور (Detector) یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم اعلام حریق است که وظیفه دارد وقوع حریق را در همان لحظات اولیه تشخیص دهد و با ارسال سیگنال به پنل مرکزی، باعث به‌صدا درآمدن آژیر خطر شود.
در واقع، دتکتور مثل یک «حسگر هوشمند» عمل می‌کند که می‌تواند دود، حرارت، گاز یا حتی شعله را احساس کند و هشدار بدهد.
به زبان ساده‌تر، دتکتور کمک می‌کند آتش را قبل از اینکه خطرناک شود، شناسایی کنیم تا بتوان سریعاً واکنش نشان داد و جلوی خسارت جانی و مالی را گرفت.
دتکتور دود متداول‌ترین نوع دتکتور در سیستم اعلام حریق است که ذرات دود را در محیط تشخیص می‌دهد. این دتکتورها بیشتر در ساختمان‌های مسکونی، تجاری، راهروها و اتاق‌های عمومی استفاده می‌شوند. مدل‌های فتوالکتریک (نوری) و یونیزاسیون از رایج‌ترین تکنولوژی‌های آن هستند.
📘 برای آشنایی کامل با عملکرد، محل نصب و تفاوت مدل‌های مختلف، مقاله دتکتور دود چیست و چه کاربردی دارد را مطالعه کنید.
🛒 برای مشاهده مدل‌ها و خرید دتکتور دود از برندهای معتبر یا بررسی قیمت دتکتور دود، به صفحه خرید دتکتور دود مراجعه کنید.
دتکتور حرارتی برای تشخیص افزایش دمای غیرعادی محیط طراحی شده و در فضاهایی مانند موتورخانه، انبارها، آشپزخانه صنعتی یا مکان‌های دارای گرد و غبار زیاد که استفاده از دتکتور دود ممکن نیست، کاربرد دارد. این دتکتورها در دو نوع افزایشی و ثابت عرضه می‌شوند.
📘 اگر می‌خواهید با عملکرد انواع دتکتور حرارت و نکات نصب آن آشنا شوید، مقاله دتکتور حرارتی چیست؟ را بخوانید.
🛒 برای بررسی برندها، مشخصات فنی و خرید دتکتور حرارت یا اطلاع از قیمت دتکتور حرارت، وارد صفحه خرید دتکتور حرارت شوید.
دتکتور گاز یکی از تجهیزات ضروری برای تشخیص نشت گازهای خطرناک مانند گاز شهری (متان)، مونوکسید کربن و LPG است. این دتکتورها نقش مهمی در جلوگیری از انفجار و گازگرفتگی ایفا می‌کنند و در مکان‌هایی مانند موتورخانه‌ها، پارکینگ‌ها، آشپزخانه‌های صنعتی و فضاهای بسته کاربرد فراوان دارند.
در بسیاری از سیستم‌های اعلام حریق صنعتی و مسکونی، از دتکتورهای گاز منوکسید کربن (CO) نیز استفاده می‌شود. این دتکتورها قادرند وجود گاز سمی منوکسید کربن را در مراحل اولیه تشخیص دهند و با ارسال هشدار، ایمنی افراد را افزایش دهند. بنابراین، برای محافظت جامع در برابر حریق و انتشار گازهای خطرناک، معمولاً ترکیبی از دتکتور دود و دتکتور منوکسید کربن توصیه می‌شود.
📘 برای آشنایی کامل با انواع دتکتور گاز، کاربردها، نحوه عملکرد سنسورها و نکات کلیدی نصب، مقاله دتکتور گاز چیست و چگونه کار می‌کند را مطالعه کنید.
🛒 اگر قصد خرید دتکتور گاز را دارید یا می‌خواهید از قیمت دتکتور گاز مطلع شوید، به صفحه خرید دتکتور گاز مراجعه کنید و مدل‌های مختلف را بررسی نمایید.
دتکتور شعله از طریق تحلیل نور و امواج مادون‌قرمز یا ماوراءبنفش، حضور آتش را به‌طور مستقیم تشخیص می‌دهد. این دتکتورها در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، انبارهای سوخت، و کارگاه‌های حساس استفاده می‌شوند.
📘 برای بررسی عملکرد انواع دتکتور شعله و تفاوت بین UV، IR و ترکیبی، مقاله دتکتور شعله چیست و کجا استفاده می‌شود را مطالعه کنید.
🛒 برای دریافت اطلاعات فنی و خرید دتکتور شعله یا بررسی قیمت دتکتور شعله وارد صفحه خرید دتکتور شعله شوید.
دتکتورهای ترکیبی بسته به نیاز پروژه می‌توانند ترکیب‌های مختلفی از حسگرها داشته باشند، از جمله ترکیب دود و حرارت، دود و مونوکسید کربن، یا حتی ترکیب‌های سه‌گانه. استفاده از این نوع دتکتورها باعث افزایش دقت تشخیص، کاهش آلارم‌های کاذب و پوشش بهتر خطرات در محیط‌های پیچیده می‌شود.
📘 برای شناخت کامل انواع ترکیب‌های حسگر و کاربرد آن‌ها، مقاله دتکتور ترکیبی چیست؟ را بخوانید.
🛒 برای مشاهده مدل‌ها و خرید دتکتور ترکیبی یا بررسی قیمت دتکتور ترکیبی، به صفحه خرید دتکتور ترکیبی مراجعه نمایید.
بیم دتکتور برای پوشش فضاهای بزرگ و باز مانند سالن‌های صنعتی، سوله‌ها و انبارها طراحی شده است. این دتکتورها با ارسال و دریافت پرتو نوری، وجود دود را در مسیر تشخیص می‌دهند و برای ارتفاع‌های بلند گزینه‌ای ایده‌آل هستند.
📘 برای آشنایی با مزایا، روش نصب و شرایط بهینه استفاده از بیم دتکتور، مقاله بیم دتکتور چیست؟ را مطالعه کنید.
🛒 برای مقایسه برندها، بررسی مشخصات و خرید بیم دتکتور یا اطلاع از قیمت بیم دتکتور به صفحه خرید بیم دتکتور مراجعه نمایید.
| نوع دتکتور | مکانیزم عملکرد | محیط مناسب | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|---|
| دتکتور دودی | شناسایی دود معلق در هوا | ساختمان مسکونی، اداری | حساسیت بالا به آتش‌سوزی‌های آرام | احتمال هشدار اشتباه در بخار |
| دتکتور حرارتی | افزایش دما | آشپزخانه، پارکینگ | مناسب محیط‌های پر گرد و غبار | تشخیص دیرتر نسبت به دود |
| دتکتور گازی | شناسایی گازهای خطرناک | موتورخانه، پارکینگ | تشخیص نشت گاز سمی | تشخیص ندادن دود یا شعله |
| دتکتور ترکیبی | دود + حرارت + گاز | هتل، دیتاسنتر | دقت بالا، کاهش هشدار کاذب | قیمت نسبتاً بالا |
| دتکتور شعله‌ای | شناسایی پرتو UV/IR شعله | پالایشگاه، انبار سوخت | تشخیص سریع شعله | هزینه بالا، حساسیت زیاد |
یکی از معیارهای مهم در انتخاب دتکتور، روش ارتباط آن با مرکز کنترل (پنل اعلام حریق) است. از این نظر، دتکتورها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
درسیستم اعلام حریق متعارف، چند دتکتور به‌صورت گروهی (زون) به یک خط مشترک متصل می‌شوند و در صورت تشخیص حریق، فقط مشخص می‌شود که در کدام زون آتش‌سوزی رخ داده، نه اینکه کدام دتکتور دقیقاً هشدار داده است. اما دتکتور اعلام حریق متعارف ویژگی هایی دارد که میتوان به صورت زیر بیان کرد:
هر زون شامل چند دتکتور است
شناسایی محل دقیق حریق ممکن نیست، فقط محدوده مشخص می‌شود
سیم‌کشی ساده‌تر نسبت به مدل آدرس‌پذیر
هزینه پایین‌تر نصب و نگهداری
✅ مناسب برای:
ساختمان‌های کوچک تا متوسط، مثل مدارس، مغازه‌ها، خانه‌های مسکونی و انبارهای کوچک
در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر، هر دتکتور دارای آدرس منحصربه‌فرد است و مستقیماً با پنل در ارتباط است. این یعنی وقتی دتکتور هشدار می‌دهد، پنل دقیقاً می‌گوید کدام دتکتور، در کدام نقطه فعال شده است. اما دتکتور اعلام حریق آدرس پذیر ویژگی هایی دارد که میتوان به صورت زیر بیان کرد:
✅ مناسب برای:
ساختمان‌های بزرگ، مراکز تجاری و صنعتی، بیمارستان‌ها، فرودگاه‌ها، هتل‌های چند طبقه و مراکز پرتردد
نصب آسان و بدون نیاز به کابل‌کشی. ایده‌آل برای ساختمان‌های تکمیل‌شده یا مکان‌هایی که تخریب و سیم‌کشی ممکن نیست. این دتکتورها با باتری کار می‌کنن و از طریق امواج رادیویی به پنل وصل می‌شن.
🔹 اگر به‌دنبال نصب سریع و بدون تخریب هستید، مدل‌های بی‌سیم انتخاب مناسبی هستن. اما برای پروژه‌های جدید، مدل‌های سیمی به‌دلیل پایداری بیشتر، ترجیح داده می‌شن.
انتخاب محل مناسب برای نصب دتکتور اعلام حریق اهمیت زیادی در عملکرد صحیح آن دارد. دتکتورها معمولاً در سقف یا قسمت‌های بالایی دیوار نصب می‌شوند، زیرا دود و حرارت در هنگام آتش‌سوزی به سمت بالا حرکت می‌کند. در ساختمان‌های مسکونی و اداری، این حسگرها باید در مسیرهای خروج، راهروها، اتاق‌های اصلی و محل‌های پرخطر مانند آشپزخانه یا انباری قرار گیرند.
در محیط‌های صنعتی نیز نصب دتکتور در نزدیکی تجهیزات حساس، اتاق‌های برق و محل‌های ذخیره مواد اشتعال‌زا ضروری است. رعایت استانداردهای آتش‌نشانی در جانمایی دتکتورها، باعث می‌شود سیستم اعلام حریق بیشترین کارایی را در تشخیص و هشدار سریع داشته باشد.
عوامل مختلفی مانند نوع دتکتور (دودی، حرارتی، ترکیبی، گازی، شعله‌ای)، برند تولیدکننده، نوع تکنولوژی به‌کاررفته (سیمی یا بی‌سیم)، و قابلیت‌های جانبی، همگی بر قیمت نهایی این تجهیزات تأثیرگذار هستند.
در جدول زیر، می‌توانید لیستی از رایج‌ترین دتکتورهای اعلام حریق موجود در بازار ایران را به‌همراه مشخصات فنی و قیمت روز آن‌ها مشاهده کنید. این لیست به شما کمک می‌کند تا با توجه به نیاز پروژه، بهترین گزینه را انتخاب کنید.
