کابل اعلام حریق – کابل نسوز اعلام حریق (Heat Resistant Cables)

کابل اعلام حریق یکی از اجزای کلیدی در زیرساخت سیستم‌های اعلام حریق است که وظیفه انتقال سیگنال‌ها و اطلاعات بین تجهیزات مختلف، مانند دتکتورها، شستی‌ها و پنل مرکزی را بر عهده دارد. این کابل‌ها باید در شرایط بحرانی مانند آتش‌سوزی، حرارت بالا و دود غلیظ، عملکرد خود را حفظ کنند تا فرآیند تشخیص و هشدار به‌موقع انجام شود.

به همین دلیل، طراحی و تولید کابل‌های اعلام حریق مطابق با استانداردهای بین‌المللی انجام می‌گیرد تا از مقاومت در برابر شعله، کم‌دود بودن و عدم انتشار گازهای سمی اطمینان حاصل شود. در این مقاله به بررسی ویژگی‌ها، انواع، استانداردها و نکات مهم در انتخاب کابل اعلام حریق می‌پردازیم تا انتخابی آگاهانه و ایمن داشته باشید.

کابل اعلام حریق چیست؟

برای پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی و کشف و اطفای سریع آن – که نقش حیاتی در کاهش خسارت‌های جانی و مالی دارد – استفاده از تجهیزات استاندارد در یک سیستم اعلام حریق ضروری است. یکی از اجزای مهم این سیستم‌ها، کابل اعلام حریق (Fire Alarm Cable) است که وظیفه انتقال سیگنال‌ها و برقراری ارتباط بین دتکتورها، شستی‌ها، آژیرها و پنل مرکزی را بر عهده دارد.

کابل اعلام حریق باید از نوع مقاوم در برابر آتش (Fire Resistant) باشد تا در شرایط بحرانی مانند شعله مستقیم و دمای بالا نیز عملکرد خود را حفظ کند. همچنین این کابل‌ها معمولاً دارای روکش‌های کم‌دود و بدون هالوژن (LSZH: Low Smoke Zero Halogen) هستند تا در هنگام حریق، دود غلیظ و گازهای سمی تولید نکنند؛ موضوعی که برای ایمنی افراد در زمان تخلیه ساختمان بسیار حیاتی است.

میزان مقاومت حرارتی این کابل‌ها معمولاً بر اساس استانداردهای بین‌المللی مانند BS 7629، BS 7846 یا EN 50200 و تأییدیه‌های معتبر نظیر LPCB تعیین می‌شود. بسته به نوع کابل، امکان انتقال سیگنال در دمای بالا برای مدت زمان مشخص (مثلاً ۳۰، ۶۰ یا ۹۰ دقیقه) وجود دارد.

ویژگی‌های اصلی کابل اعلام حریق

این کابل‌ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند که آن‌ها را از کابل‌های معمولی متمایز می‌کند:

1. دود کم (Low Smoke)

کابل اعلام حریق نسوز در زمان آتش‌سوزی باید کمترین میزان دود را منتشر کند. کم‌دود بودن کابل‌ها اهمیت زیادی دارد زیرا دید افراد و نیروهای امدادی را حفظ کرده و مانع خفگی می‌شود. همچنین پوشش این کابل‌ها تا مدت مشخصی مانع انتقال دما به لایه‌های زیرین می‌شود و در برابر حرارت مقاومت می‌کند.

2. بدون هالوژن و گازهای سمی (Halogen Free)

این کابل‌ها در هنگام سوختن نباید گازهای سمی یا خورنده مانند کلر آزاد کنند. آزاد شدن چنین گازهایی می‌تواند بسیار خطرناک‌تر از خود آتش باشد و باعث مسمومیت افراد و تخریب تجهیزات حساس شود.

3. مقاوم در برابر گسترش شعله (Flame Retardant)

کابل‌های ضدشعله به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که شعله آتش در طول آن‌ها گسترش پیدا نکند. این کابل‌ها خاصیت خودخاموش‌شوندگی دارند و مانع سرایت حریق از یک نقطه به نقاط دیگر می‌شوند.

4. مقاوم در برابر حریق (Fire Resistant)

کابل‌های نسوز برای مدت مشخصی (معمولاً ۳۰، ۶۰ یا ۹۰ دقیقه) در برابر شعله مستقیم مقاومت کرده و یکپارچگی مدار را حفظ می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود در بخش‌های حیاتی سیستم اعلام حریق مانند منبع تغذیه، دتکتورها و آژیرها همچنان ارتباط برقرار بماند.

5. شیلد (Shield)

برخی از کابل‌های اعلام حریق دارای شیلد فلزی یا مسی هستند که از آن‌ها در برابر تداخل‌های الکترومغناطیسی محافظت می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود انتقال سیگنال در کابل بدون نویز و اختلال انجام گیرد.

6. استفاده از سیلیکون

یکی از مواد مهم در ساخت کابل‌های نسوز، سیلیکون است. این ماده در برابر حرارت، شعله، اکسیداسیون و عوامل شیمیایی بسیار مقاوم است. سیلیکون در شرایط حریق یک لایه سرامیکی محافظ روی کابل ایجاد می‌کند که مانع آسیب به هادی می‌شود. همچنین در دماهای بالا خاصیت عایق الکتریکی خود را حفظ کرده و در دماهای پایین نیز انعطاف‌پذیری مناسبی دارد.

انواع کابل اعلام حریق

این کابل‌ها بسته به میزان مقاومت حرارتی، جنس عایق و ویژگی‌های حفاظتی به انواع مختلف تقسیم می‌شوند.

1. کابل اعلام حریق بر اساس آستانه حرارت

A) کابل اعلام حریق ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد قادر است جریان الکتریکی را تا دمای ۲۵۰ درجه بدون هیچ اختلالی عبور دهد و معمولاً برای پروژه‌های کم‌ریسک و محیط‌های معمولی به‌کار می‌رود.

B) کابل اعلام حریق ۸۰۰ درجه فایر افشان، توانایی تحمل دما تا ۸۷۰ درجه سانتی‌گراد را دارد و حداقل برای ۹۰ دقیقه عملکرد خود را حفظ می‌کند. این نوع کابل‌ها برای پروژه‌های ساختمانی و صنعتی که نیازمند تاییدیه آتش‌نشانی هستند، مناسب است.

C) در دسته کابل‌های سیلیکونی، نمونه‌هایی با توان تحمل دمای ۷۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتی‌گراد وجود دارد که با روکش سیلیکونی طراحی شده‌اند و برای بخش‌هایی که نیاز به دوام کوتاه مدت دارند، کاربرد دارند. این کابل‌ها نیز عملکرد الکتریکی خود را در زمان آتش‌سوزی حفظ می‌کنند و امنیت مدارهای حیاتی سیستم اعلام حریق را تضمین می‌کنند.

2. کابل شیلددار اعلام حریق

کابل‌های شیلددار به کمک لایه محافظ (شیلد) از تداخل‌های الکترومغناطیسی و نویز جلوگیری می‌کنند و سیگنال‌ها را بدون اختلال منتقل می‌کنند. انواع آن عبارتند از:

کابل با شیلد فویلی: لایه فویل آلومینیومی دور سیم‌ها، مناسب محیط‌های با نویز کم تا متوسط، سبک و اقتصادی.

کابل با شیلد بافته (توری مسی): لایه بافته‌شده از سیم‌های مسی، مقاومت بیشتر در برابر نویز، مناسب کارخانه‌ها و دیتاسنترها.

کابل با شیلد ترکیبی (فویل + بافته): عملکرد عالی در برابر نویز شدید، مناسب بیمارستان‌ها و مراکز حساس.

کابل سیلیکونی فویل و شیلددار: ترکیب سیلیکون نسوز و فویل، برای محیط‌های کم تا متوسط نویز و مقاومت حرارتی بالا.

کابل سیلیکونی با نوار میکا مقاوم در برابر آتش: مناسب محیط‌های پرریسک مانند نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و تونل‌ها، توانایی تحمل دما تا ۷۵۰–۱۰۰۰°C.

3. کابل جرقه‌زن دو روکشه نسوز

• این کابل‌ها برای انتقال ولتاژ بالا در سیستم‌های مشعل و احتراق استفاده می‌شوند.
• دارای دو لایه عایق مقاوم به حرارت و شعله از جنس سیلیکون یا تفلون هستند.

انتخاب صحیح کابل اعلام حریق بر اساس دمای عملکرد، جنس عایق و نوع شیلد اهمیت بالایی دارد. کابل‌های نسوز سیلیکونی با شیلد و نوار میکا بهترین گزینه برای محیط‌های پرریسک هستند، در حالی که کابل‌های PVC برای کاربردهای معمولی و غیرحیاتی مناسبند. دسته‌بندی منظم و رعایت استانداردهای معتبر، امنیت جانی و مالی پروژه‌های ساختمانی و صنعتی را تضمین می‌کند.

سایزهای مختلف کابل نسوز اعلام حریق

سایزهای مختلف کابل نسوز اعلام حریق معمولاً بر اساس سطح مقطع رشته‌های مسی آن (بر حسب میلی‌متر مربع) و تعداد رشته‌ها (رشته‌های تک‌زوج یا چند زوج) مشخص می‌شوند. در سیستم‌ اعلام حریق، بسته به نوع تجهیزات، فاصله‌ی کابل‌کشی و میزان جریان مورد نیاز، از سایزهای مختلفی استفاده می‌شود. در ادامه متداول‌ترین سایزهای کابل نسوز اعلام حریق آورده شده است:

1. کابل 2×1.5 میلی‌متر مربع

• پرکاربردترین سایز برای ارتباط بین تجهیزات (دتکتور، شستی، آژیر و…) و پنل مرکزی.
• مناسب بیشتر پروژه‌های مسکونی، تجاری و صنعتی با طول مسیر استاندارد.

2. کابل 2×2.5 میلی‌متر مربع

• برای مسیرهای طولانی‌تر یا جایی که افت ولتاژ باید به حداقل برسد.
• معمولاً در پروژه‌های صنعتی یا ساختمان‌های بزرگ استفاده می‌شود.

3. کابل 4×1.5 یا 4×2.5 میلی‌متر مربع

• در برخی سیستم‌ها برای تغذیه و ارسال سیگنال همزمان در یک کابل.
• کاربرد در پروژه‌هایی که مسیرهای موازی یا تجهیزات خاص دارند.

عملکرد کابل اعلام حریق

کابل اعلام حریق قادر است حتی در شرایط بحرانی، جریان الکتریکی را بدون نقص منتقل کند و برای حداقل ۹۰ دقیقه در برابر حرارت مستقیم تا ۹۰۰ درجه سانتی‌گراد مقاومت دارد. در هنگام مواجهه با آتش، روکش کابل ممکن است آسیب ببیند، اما نوار میکایی روی هادی مسی همچنان جریان را منتقل می‌کند و عملکرد مدار حفظ می‌شود.

در سیستم‌های مدرن آدرس‌پذیر، هر دستگاه مانند دتکتور دود، دتکتور حرارت یا شستی اعلام حریق، دارای یک آدرس منحصر به فرد است که به پنل مرکزی ارسال می‌شود. این قابلیت اجازه می‌دهد تا محل دقیق وقوع حریق یا اختلال به سرعت شناسایی و واکنش مناسب انجام شود، و دقت عملکرد سیستم نسبت به سیستم‌های متعارف به‌طور قابل توجهی افزایش یابد.

کابل اعلام حریق در سیستم آدرس‌پذیر

در سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر، هر حسگر یا دتکتور دارای یک آدرس منحصر به فرد است که به کنترل پنل مرکزی ارسال می‌شود. این قابلیت اجازه می‌دهد محل دقیق وقوع حریق یا خطا با دقت بالا شناسایی شود. برای عملکرد صحیح این سیستم، کابل اعلام حریق آدرس‌پذیر باید دارای ویژگی‌های خاصی باشد.

اولاً، مقاومت حرارتی بالا اهمیت ویژه‌ای دارد؛ کابل باید حتی در دمای بالا و هنگام حریق جریان الکتریکی را بدون قطعی منتقل کند تا اطلاعات هر حسگر به کنترل پنل مرکزی برسد. ثانیاً، استفاده از کابل‌های شیلددار برای جلوگیری از تداخل الکترومغناطیسی ضروری است، به ویژه در محیط‌های صنعتی یا مکان‌هایی که کابل‌های برق فشار قوی وجود دارد.

روکش LSZH (Low Smoke Zero Halogen) نیز از انتشار دود و گازهای سمی جلوگیری می‌کند و ایمنی افراد را تضمین می‌کند. انعطاف‌پذیری کابل باعث می‌شود نصب آن در کانال‌ها، لوله‌ها یا داکت‌ها به آسانی انجام شود و خمیدگی یا آسیب به کابل ایجاد نشود.

به کمک این ویژگی‌ها، کابل اعلام حریق آدرس‌پذیر امکان انتقال دقیق داده‌ها از دتکتورها و شستی‌ها به کنترل پنل را فراهم می‌کند و سیستم را قادر می‌سازد تا علاوه بر اعلام حریق، اقدامات اتوماتیک مانند فعال‌سازی آژیر یا سیستم‌های اطفای CO2 را نیز انجام دهد. به همین دلیل، این نوع کابل برای مجتمع‌های مسکونی وسیع، سوله‌های صنعتی بزرگ و محیط‌های حساس از اهمیت بالایی برخوردار است.

نکات ایمنی مهم در انتخاب کابل اعلام حریق

در انتخاب کابل اعلام حریق رعایت نکات ایمنی اهمیت بسیار بالایی دارد، زیرا عملکرد صحیح سیستم اعلام حریق می‌تواند جان انسان‌ها و اموال را نجات دهد. مهم‌ترین نکات عبارتند از:

1. استانداردهای معتبر:
   کابل باید دارای استانداردهای بین‌المللی و ملی مرتبط با اعلام حریق باشد، مانند IEC 60332 برای مقاومت در برابر آتش و UL برای تاییدیه‌های ایمنی. باید کابل اعلام حریق مورد تایید آتش‌ نشانی نیز باشد.
2. مقاومت در برابر حرارت و آتش:
   کابل‌های اعلام حریق باید در دماهای بالا بدون قطع جریان یا آسیب رساندن به هادی داخلی، عملکرد خود را حفظ کنند. این ویژگی در مواقع آتش‌سوزی حیاتی است.
3. قابلیت انتقال سیگنال بدون اختلال:
   کابل باید توانایی انتقال سیگنال‌ها و جریان‌های کوچک دتکتورها و شستی‌ها را بدون نویز یا افت ولتاژ داشته باشد تا هشدارها به موقع ارسال شوند.
4. ساختار مقاوم در برابر رطوبت و خوردگی:
   استفاده در محیط‌های صنعتی یا مرطوب مستلزم کابل با روکش ضد رطوبت و ضد خوردگی است تا کارایی طولانی‌مدت حفظ شود.
5. انعطاف‌پذیری و نصب آسان:
   کابل باید انعطاف کافی برای عبور از مسیرهای مختلف ساختمان و کانال‌ها داشته باشد و نصب آن باعث آسیب به کابل یا هادی نشود.
6. رنگ‌بندی مناسب و شناسایی آسان:
   رنگ روکش کابل‌های اعلام حریق معمولاً قرمز است تا به سرعت از سایر کابل‌ها قابل تشخیص باشد و خطر اشتباه در اتصال کاهش یابد.
7. مقاومت مکانیکی:
   کابل باید در برابر فشار، کشش و ساییدگی ناشی از نصب یا کارکرد ساختمان مقاومت داشته باشد.
8. سازگاری با تجهیزات سیستم:
   کابل باید با پنل اعلام حریق، دتکتورها و شستی‌ها مورد استفاده سازگار باشد تا عملکرد صحیح سیستم تضمین شود.
9. ضمانت و تاییدیه تولیدکننده:
   انتخاب کابل از برندهای معتبر با ضمانت و تاییدیه، ریسک خرابی و عدم کارکرد سیستم را کاهش می‌دهد.

شرکت های سازنده کابل نسوز ایرانی

کابل اعلام حریق یاقوت

کابل  اعلام حریق یاقوت یکی از معروف‌ترین و قدیمی‌ترین تولیدکنندگان کابل نسوز اعلام حریق در ایران است. در کابل یاقوت از روکش سیلیکونی استفاده می‌شود. 

در این مقاله معرفی و بررسی ویژگی های کابل ضد حریق یاقوت بیان شده است.

کابل‌های تولید شده در کارخانه شرکت یاقوت

• کابل اعلام حریق (کابل نسوز اعلام حریق)
• کابل نسوز سیلیکونی اعلام حریق (ساده، آرمردار) ترکیبی و تخصصی
• سیم سیلیکونی
• سیم دو روکش – سیم نسوز (سیلیکونی و فایبرگلاس)
• سیم نسوز سیلیکونی اعلام حریق (ترمو استب)
• کابل ابزار دقیق سیلیکونی (IS – OS – DRAIN WIRE)
• کابل نسوز سیلیکونی اعلام حریق فویل و شیلد 

کابل اعلام حریق تهران صدرا

از تولیدکنندگان مطرح ایرانی در زمینه‌ی انواع کابل‌ نسوز می‌توان به کارخانه‌ی تهران صدرا اشاره کرد.

محصولات کارخانه تهران صدرا در لیست سازمان آتش‌نشانی تهران قرار گرفته است.

(به صفحه انواع کپسول آتش نشانی مراجعه کنید.)

انواع کابل اعلام حریق تهران صدرا

• سیم و کابل سیلیکونی مقاوم در برابر آتش 
• کابل‌های فایر رزیستنس ( کابل مقاوم در برابر آتش)
• کابل‌های هالوژن فری، سیم‌های دو روکشی (سیلیکون + فایبر گلاس)
• کابل‌های ابزار دقیق
• کابل نسوز سیلیکونی اعلام حریق فویل و شیلد 

لیست قیمت انواع کابل اعلام حریق تهران صدرا

• 
  كابل سيليكون شيلد 2*1/5 تهران صدرا
  550,000
  
• 
  كابل اعلام حريق800 درجه 3*1/5 تهران صدرا
  990,000
  
• 
  كابل سيليكون شيلد 3*1/5 تهران صدرا
  750,000
  

کابل اعلام حریق به‌ نیرو

یکی از برندهای فعال در زمینه تولید و توزیع انواع سیم و کابل برق در ایران است. این مجموعه با بهره‌گیری از ماشین‌آلات پیشرفته، استانداردهای ملی و بین‌المللی، و مواد اولیه مرغوب، محصولات متنوعی را در حوزه سیم و کابل به بازار عرضه می‌کند.

انواع کابل اعلام حریق به نیرو

• کابل هیت شیلددار 200 درجه
• کابل هیت بدون شیلدار 200 درجه

قیمت کابل مقاوم در برابر حریق چگونه تعیین می‌شود؟

وقتی صحبت از خرید کابل اعلام حریق یا کابل اطفای حریق می‌شود، اغلب اولین سوال این است که چرا قیمت این کابل‌ها از کابل‌های معمولی بالاتر است. دلیل این موضوع مجموعه‌ای از عوامل فنی و اقتصادی است که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. نوع و ساختار کابل

کابل‌های مقاوم در برابر آتش در انواع مختلفی تولید می‌شوند؛ از کابل سیلیکونی نسوز و XLPE نسوز گرفته تا کابل‌های شیلددار یا مدل‌های آدرس‌پذیر با روکش خاص. استفاده از موادی مانند سیلیکون خالص یا الیاف شیشه‌ای باعث افزایش قیمت می‌شود، چون این مواد اولیه گران‌تر و مقاوم‌تر هستند.

2. سطح مقطع و تعداد رشته‌ها

هرچه سطح مقطع کابل بیشتر باشد (مثلاً 1×1.5، 2×2.5، 4×10 و…)، میزان مس مصرفی افزایش می‌یابد و در نتیجه قیمت بالاتر می‌رود. همچنین تعداد رشته‌ها (تک‌رشته، دو رشته، چهار رشته و…) نیز به‌طور مستقیم بر قیمت تاثیر دارد.

3. جنس هادی و نوع روکش

• هادی: کابل‌های مفتولی ارزان‌تر اما کم‌انعطاف‌اند، درحالی‌که کابل‌های افشان انعطاف بیشتری دارند و برای مسیرهای خمیده مناسب‌ترند. مس قلع‌اندود هم مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد اما قیمت بیشتری پیدا می‌کند.
• روکش: روکش‌هایی از جنس سیلیکون، XLPE، میکا یا الیاف شیشه‌ای در برابر حرارت، UV و مواد شیمیایی مقاوم‌تر از PVC معمولی هستند و طبیعتاً قیمت را افزایش می‌دهند.

4. استاندارد، برند و کشور سازنده

کابل‌هایی که دارای گواهی‌های معتبر مانند IEC 60331، BS 6387 یا EN 50200 باشند، در آزمایش‌های سخت عملکرد خود را اثبات کرده‌اند و همین موضوع قیمتشان را بالاتر می‌برد. علاوه بر این، برندهای مطرح یا محصولات ساخت اروپا و دارای استاندارد CE معمولاً قیمت بیشتری نسبت به تولیدات داخلی دارند.

5. قیمت جهانی مس

بخش عمده کابل را هادی مسی تشکیل می‌دهد، بنابراین تغییرات قیمت مس در بازار جهانی مستقیماً بر قیمت کابل اثر می‌گذارد. حتی نوسانات کوچک نیز می‌توانند تفاوت محسوسی ایجاد کنند.

قیمت کابل مقاوم در برابر حریق تنها به یک عامل وابسته نیست؛ بلکه ترکیبی از ویژگی‌های فنی، کیفیت ساخت، برند، استانداردها و نوسانات بازار مواد اولیه تعیین‌کننده است. در انتخاب کابل، صرفاً به قیمت نگاه نکنید، در شرایط بحرانی، کیفیت و استاندارد می‌تواند تفاوت میان یک سیستم کارآمد و یک فاجعه را رقم بزند.

خرید کابل اعلام حریق همراه با مشاوره تخصصی از آرات

مرکز اعلام حریق آرات علاوه برسیم و کابل نسوز تخصصی اعلام حریق، از جمله کابل‌های نسوز، شیلددار و مقاوم در برابر حریق، با ارائه مشاوره تخصصی و فنی، به مشتریان کمک می‌کند تا مناسب‌ترین نوع کابل را بر اساس نیاز پروژه و استانداردهای ایمنی انتخاب کنند.

تیم مشاوره آرات با تجربه و دانش فنی بالا، آماده است تا در هر مرحله از خرید کابل اعلام حریق ، از انتخاب تا نصب کابل، همراه مشتری باشد و بهترین راهکار را پیشنهاد دهد