تجهیزات اعلام حریق

دتکتور اعلام حریق یکی از تجهیزات اعلام حریق است که از اجزای حیاتی سیستم‌های اعلام خطر و ایمنی ساختمان‌ها است که به منظور شناسایی و اعلام وقوع حریق طراحی شده است. این دستگاه با استفاده از تکنولوژی‌های مختلف نظیر حسگرهای دمایی، دود، یا گازهای شیمیایی ناشی از آتش، به محض شناسایی علائم اولیه حریق، سیگنالی به سیستم مرکزی ارسال می‌کند. دتکتورهای اعلام حریق معمولاً در مناطق مختلف ساختمان‌ها نصب می‌شوند و در صورت وقوع آتش‌سوزی، به‌طور خودکار هشدار می‌دهند تا اقدامات لازم برای اطفای حریق و ایمنی افراد انجام شود. این سیستم‌ها می‌توانند به صورت مستقل یا به‌عنوان بخشی از یک سیستم اعلام حریق پیچیده‌تر عمل کنند که با سایر تجهیزات ایمنی مانند آلارم‌ها، اسپری‌های آب و دریچه‌های تهویه هماهنگ است.

دتکتور دودی (Smoke Detectors) همانطور که از نام آن مشخص است، یکی از تجهیزات اعلام حریق است که برای شناسایی دود در مراحل اولیه طراحی شده است. دتکتورهای دودی به دو دسته‌ی دتکتور دود یونیزاسیون و دتکتور دود فوتوالکتریک تقسیم می‌شوند که هر کدام مزایایی در کاربردهای مختلف دارند.

دتکتورهای دودی فوتوالکتریک

دتکتور دودی فوتوالکتریک از نور و نحوه‌ی انعکاس آن روی دتکتور دودی برای تشخیص حریق استفاده می‌کند. به طور معمول نور به یک محفظه‌ی حسگر دود در داخل دتکتور تابیده می‌شود. این نور به یک پس‌زمینه‌ی سیاه در محفظه برخورد می‌کند و جذب می‌شود. وقتی دود کافی وارد محفظه‌ی دتکتور شود، نور را به حسگر داخل محفظه منعکس می‌کند. این کار باعث می‌شود که سنسور زنگ هشدار را نشان دهد.

دتکتورهای دودی فوتوالکتریک برای اکثر کاربردها مناسب هستند و سریع‌ترین پاسخ را به آتش‌سوزی‌های آهسته نشان می‌دهند که معمولا در آغاز حریق هستند. برای خرید و اطلاع از لیست قیمت تجهیزات اعلام حریق با آرات به عنوان نمایندگی فروش تجهیزات اعلام حریق در تماس باشید.

استفاده از آشکارسازهای فتوالکتریک به دلیل توانایی برتر آنها برای تشخیص دود متراکم که به سادگی می‌توانند مسیرهای فرار را مسدود کنند، برای استفاده و پوشش مسیرهای فرار بسیار توصیه می‌شوند.

دتکتورهای دودی یونیزه یا یونیزاسیون

دتکتور دودی یونیزاسیون اولین نوع دتکتورها است که به طور تجاری توسعه یافت و یک انتخاب محبوب است. این دتکتور شامل دو محفظه است که یکی از آنها به عنوان مرجع برای جبران تغییرات دما، رطوبت یا فشار محیط استفاده می‌شود و دیگری حاوی یک منبع رادیواکتیو است که هوای عبوری از محفظه‌ای که در آن جریانی بین دو الکترود جریان دارد را یونیزه می‌کند.

حتی زمانی که دود نامرئی وارد محفظه می‌شود، جریان مختل شده و زنگ هشدار به صدا درمی‌آید. دتکتورهای دود یونیزه نسبت به آتش‌سوزی‌های سریع واکنش بهتری دارند و در مقابل در آتش‌سوزی‌های آهسته، پاسخ ضعیفی دارند. برای اطلاع از لیست قیمت تجهیزات اعلام حریق از جمله انواع دتکتورها با نمایندگی فروش دتکتور اعلام حریق در تماس باشید.

این دتکتورها به خاطر مواد رادیواکتیو موجود در آنها از نظر محیطی کمتر قابل‌قبول هستند. محدودیت‌های زیادی در مورد حمل‌ونقل و از بین بردن این دتکتورهای یونیزه وجود دارد. بنابراین توصیه می‌شود که در صورت امکان از انواع جایگزین استفاده شود.

دتکتور دودی موضعی (Self-contained smoke detector/alarm)

برخی از دتکتورهای دودی دارای حسگری برای تشخیص دود و یک بوق الکترونیکی بلند برای اطلاع دادن به افراد هستند. این تجهیزات اعلام حریق معمولا در سوییت‌های آپارتمانی و خانه‌هایی استفاده می‌شوند و از نظر فنی به آنها هشداردهنده‌ی دودی گفته می‌شود. هشداردهنده‌های دود علاوه بر حسگر دود، دارای یک دستگاه هشدار صوتی داخلی هستند که فقط ساکنان اتاق یا سوییت را از خطر مطلع می‌سازند.

اما دتکتورهای دودی به سیستم اعلام حریق ساختمان متصل می‌شوند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که یک سیگنال هشدار برای کل ساکنان ساختمان ایجاد می‌کنند. دتکتور موضعی دود می‌تواند با باتری 9 ولتی یا جریان 120 ولتی خانه عمل کند. برخی از مدل‌ها از جریان برق خانه تغذیه می‌شوند و در صورت قطع برق از باتری پشتیبان تغذیه می‌کنند. در مراکز فروش تجهیزات اعلام حریق می‌توانید لیست قیمت تجهیزات اعلام حریق را دریافت کنید و نسبت به خرید تجهیزات مورد نیاز خود اقدام کنید.

الزامات NFPA 72 حکم می‌کند که دستگاه‌های اعلان هشدار از جمله دتکتورهای دودی دارای آژیر داخلی، سیگنال تخلیه‌ی هشدار با الگوی زمانی 3 پالسی تولید کنند که در ANSI S3.41 توضیح داده شده است.

3. دتکتورهای حرارتی

دتکتور حرارتی نوعی از تجهیزات اعلام حریق است که به دمای محیط حساس است. دمای واکنش ایستای یک دتکتور حرارتی باید حداقل 29 درجه‌ی سانتی‌گراد بالاتر از حداکثر دمای محیطی باشد که معمولا اکثر اوقات تجربه می‌شود و 4 درجه‌ی سانتی‌گراد بالاتر از حداکثر دمایی که در دوره‌های زمانی کوتاه تجربه می‌شود.

دتکتورهای حرارتی بسیار قابل‌اعتماد هستند و نگهداری از آنها نیز آسان و ارزان است. اما نقطه ضعف این تجهیزات اعلام حریق این است که دود را تشخیص نمی‌دهند. آنها تا زمانی که دمای اتاق به یک دمای مشخص نرسد، عمل نمی‌کنند و این می‌تواند باعث افزایش آسیب حریق شود. بعلاوه این تجهیزات تشخیص حریق برای کاربردهای ایمنی زندگی مجاز نیستند.

استفاده از دتکتورهای حرارتی بعلاوه در مکان‌هایی که ترجیح داده می‌شود پیش از شعله‌ور شدن، آتش شناسایی شود (مانند مکان‌هایی با محتویات حساس)، توصیه نمی‌شود. در نمایندگی فروش تجهیزات اعلام حریق می‌توانید لیست قیمت تجهیزات اعلام حریق از جمله دتکتورهای حرارتی را دریافت کنید.

این نوع از تجهیزات اعلام حریق برای محافظت در مناطقی مانند آشپزخانه یا اتاق‌های زیرشیروانی که استفاده از دتکتورهای دودی مجاز نیست، مناسب هستند. استفاده از دتکتور حرارتی در اتاق خواب نیز توصیه نمی‌شود.

دتکتور حرارتی دما ثابت نقطه‌ای

دتکتورهای حرارتی دما ثابت زمانی فعال می‌شوند که مکانیسم حسگر به آستانه‌ی دمایی خاص خود برسد. معمولا یک عنصر فلزی قابل ذوب شدن وجود دارد که ذوب می‌شود و باعث اتصال کوتاه در مدار آغازگر می‌شود. رایج‌ترین این تجهیزات اعلام حریق، دستگاه‌هایی با دمای ثابت هستند که وقتی اتاق به یک دمای از پیش تعیین‌شده می‌رسد (معمولا 57 تا 74 درجه‌ی سانتی‌گراد)، فعال می‌شوند.

دتکتورهای دما ثابت معمولا از یک عنصر آلیاژی همجوش استفاده می‌کنند که باید پس از فعال شدن دتکتور، تعویض شود. دستگاه‌هایی با معیار دمای مختلف برای دماهای مختلف محیط وجود دارند. یک دمای تنظیم‌شده‌ی معمولی می‌تواتد 57.2 درجه‌ی سانتی‌گراد باشد. این دتکتورها از نوع غیرقابل بازیابی هستند زیرا در صورت فعال شدن از بین می‌روند و باید جایگزین شود.

هنگامی که یک دتکتور دما ثابت کار می‌کند، دمای هوای اطراف همیشه بالاتر از دمای کارکرد خود دستگاه خواهد بود. این تفاوت بین دمای عملکرد دستگاه و دمای واقعی محیط معمولا به عنوان تاخیر حرارتی شناخته می‌شود و متناسب با سرعت افزایش دما است.

دتکتور حرارتی دما افزایشی نقطه‌ای

نوع دیگر رایج دتکتورهای حرارتی، دتکتورهای دماافزایشی هستند که افزایش غیرعادی سریع دما را در یک مدت زمان کوتاه تشخیص می‌دهند. دتکتورهای حرارتی دما افزایشی بعلاوه دارای یک ساختار دما ثابت نیز هستند تا اطمینان حاصل شود در صورت افزایش دما در مدت طولانی، افزایش بسیار آهسته در دما نیز سیستم را فعال می‌کند.

این تجهیزات اعلام حریق معمولا برای سیستم‌های سرکوب استفاده نمی‌شوند زیرا با افزایش دمای 12 تا 15 درجه فارنهایت در دقیقه کار می‌کنند. این باعث می‌شود این تجهیزات نسبت به تغییرات ناگهانی محیطی که باعث ایجاد آلارم‌های کاذب می‌شود، بسیار حساس باشند. دتکتور دما افزایشی حساس‌ترین نوع دتکتورهای حرارتی است، به ویژه زمانی که در مناطقی استفاده شود که دمای محیط می‌تواند به سطوح پایین برسد و تفاوت زیادی بین دمای محیط و دمای فعال‌سازی ثابت دتکتور ایجاد کند.

به منظور جلوگیری از آلارم‌های کاذب، از این تجهیزات اعلام حریق در محیط‌هایی با نوسانات مکرر دما از جمله آشپزخانه‌ها، اتاق‌های دیگ بخار و انبارهایی با درهای بزرگ به سمت هوا، نباید استفاده شود. اکثر این دتکتورها وقتی که عنصر افزایش دما به تنهایی فعال شده باشد، دتکتور به خودی خود بازیابی می‌شود.

دتکتور حرارتی دما ثابت خطی

چهارمین نوع دتکتورهای حرارتی، دتکتور حرارتی دما ثابت خطی است که از دو کابل و یک روکش عایقی تشکیل شده که در معرض گرما خراب می‌شود. این دستگاه می‌تواند به شکل یک کابل حساس به گرما باشد که در دمایی از پیش تعیین‌شده به عنوان دستگاه مدار باز عمل می‌کند. ذوب شدن کابل باعث ایجاد اتصال کوتاه بین هادی‌ها می‌شود. پس از عملیات، بخش خراب شده از کابل باید جایگزین شود.

دتکتورهای خطی را می‌توان در مناطق بزرگ مانند انبارها استفاده کرد. مزیت نوع دتکتور خطی به دتکتور نقطه‌ای این است که چگالی حسگر حرارتی را می‌توان با هزینه‌ی کمتری افزایش داد.

دتکتور حرارتی نرخ جبران (Rate compensating heat detectors)

این نوع از تجهیزات اعلام حریق زمانی فعال می‌شوند که دمای هوای اطراف به یک آستانه‌ی دمایی خاص برسد. در نتیجه، تاخیر حرارتی مرتبط با دتکتورهای حرارتی دما ثابت حذف می‌شود. معمولا یک لوله‌ی پلمپ‌شده با دو عنصر حسگر، یک لوله‌ی فلزی بیرونی و یک جفت پایه‌ی دوفلزی وجود دارد که به هر دو انتهای لوله متصل می‌شوند.

در طول افزایش آهسته‌ی دما، پایه‌ها و پوسته‌ی بیرونی به طور همزمان منبسط می‌شوند تا زمانی که واحد به ارزش دمایی خاص خود برسد و فعال شود. با افزایش سریع دما، لایه‌ی بیرونی سریع‌تر از پایه‌ها منبسط می‌شودو آنها را به هم نزدیک می‌کند و به کنتاکت‌ها امکان می‌دهد زودتر بسته شوند. این کار زمان تاخیر حرارتی را جبران می‌کند

ملاحظات در انتخاب دتکتورهای حرارتی

هر کدام از انواع دتکتورهای حرارتی مزایای خاص خود را دارند و نمی‌توان گفت که می‌توان یکی را به جای دیگری استفاده کرد. اگر یک دتکتور حرارتی دما افزایشی را بالای یک اجاق بزرگ و بسته قرار دهید، هر که در باز می‌شود، ممکن است به دلیل گرمای گذرای ناگهانی، هشدار کاذب ایجاد شود. در این شرایط دتکتور حرارتی دما ثابت احتمالا بهترین گزینه است.

اگر یک اتاق حاوی مواد قابل احتراق توسط یک دتکتور حرارتی دما ثابت محافظت شود، یک حریق شعله‌ور و سریع می‌تواند به دلیل تاخیر حرارتی از آستانه‌ی هشدار فراتر رود. در این صورت دتکتور حرارتی دما افزایشی ترجیح داده می‌شود.