تاریخ بروزرسانی: 15 مرداد 1404
یک سیستم اعلام حریق متشکل از دستگاه‌های الکترونیکی مختلفی است که همگی با هم کار می‌کنند تا آتش‌سوزی یا سایر موارد اضطراری را شناسایی کرده و به افراد هشدار بدهند. این سیستم‌ها در طول سال‌ها بسیار پیچیده و پیشرفته شده‌اند و به همین خاطر ما تصمیم داریم در ادامه‌ی این مطلب در خصوص انواع سیستم های اعلام حریق، انواع برندهای سیستم اعلام حریق، انواع تجهیزات اعلام حریق، قیمت تجهیزات اعلام حریق، فروش تجهیزات اعلام حریق، اینترفیس اعلام حریق چیست، شرکت های فروش تجهیزات اعلام حریق و سیستم اعلام حریق چیست، صحبت کنیم.
سیستم اعلام حریق، مجموعه‌ای از تجهیزات هوشمند است که به منظور شناسایی سریع نشانه‌های اولیه آتش‌سوزی مانند دود، حرارت یا شعله طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها با ارسال هشدارهای صوتی و نوری، ساکنان و مسئولان را از وقوع حریق آگاه می‌کنند تا اقدامات لازم برای تخلیه یا اطفای حریق انجام شود.
به طور کلی، سیستم‌های اعلام حریق به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
در مقاله سیستم اعلام حریق به صورت مفصل به معرفی این سیستم‌ها، تفاوت‌ها، مزایا و کاربردهای هر یک پرداخته‌ایم. در این مقاله، تمرکز ما بر بررسی دقیق تجهیزات تشکیل‌دهنده سیستم اعلام حریق است؛ یعنی اجزایی که هرکدام نقش خاصی در تشخیص و هشدار حریق دارند.
هدف اصلی سیستم‌های اعلام حریق، تشخیص سریع وقوع آتش‌سوزی و اطلاع‌رسانی فوری به ساکنان ساختمان و نیروهای امدادی از طریق یک مرکز کنترل مرکزی است. این سیستم‌ها نه‌تنها قابلیت شناسایی محل دقیق حریق را دارند، بلکه قادرند مشکلات فنی نظیر قطعی اتصال یا ایرادات سیم‌کشی را نیز شناسایی کرده و هشدار دهند.
به‌طور کلی، عملکرد یک سیستم اعلام حریق را می‌توان در چهار عملیات اصلی خلاصه کرد:
برای اجرای این عملیات، سیستم اعلام حریق از ترکیب منسجمی از تجهیزات تخصصی مثل دتکتورها، پنل مرکزی، شستی‌ها، آژیر و کابل‌های مقاوم در برابر حریق استفاده می‌کند. در ادامه با مهم‌ترین تجهیزات اعلام حریق و نقش هر یک آشنا می‌شوید.
💡 جهت دریافت مشاوره تخصصی خرید تجهیزات اعلام حریق یا دریافت لیست قیمت تجهیزات، می‌توانید با کارشناسان مرکز اعلام حریق آرات تماس بگیرید.
پنل مرکزی مغز سیستم تشخیص و اعلام حریق است. این دستگاه مسئول نظارت بر دستگاه‌های مختلف «ورودی» مانند تجهیزات دستی یا اتوماتیک است و سپس دستگاه‌های هشدار «خروجی» مانند آژیر و آژیر فلاشر، تلفن‌کننده‌های اضطراری و کنترل‌های ساختمان را فعال می‌کند. پنل مرکزی اعلام حریق ممکن است از واحدهای ساده با یک زون ورودی و خروجی باشد تا یک سیستم پیچیده‌ی کامپیوتری که چندین ساختمان را از یک مرکز نظارت می‌کند.
برای خرید و اطلاع از لیست قیمت تجهیزات اعلام حریق با مرکز آرات در ارتباط باشید که به عنوان نمایندگی فروش تجهیزات اعلام حریق خارجی و ایرانی فعال است.
به طور کلی دو نوع اصلی از پنل مرکزی وجود دارد که شامل پنل متعارف و پنل آدرس‌پذیر می‌شود.
پنل آدرس‌پذیر بر همه‌ی تجهیزات اعلام حریق به صورت جداگانه نظارت می‌کند. هر تجهیز دارای یک آدرس مجزا و منحصربفرد است که به پنل امکان می‌دهد از وضعیت و عملکرد آنها اطلاع داشته باشد. برای مثال، سیستم‌های آدرس‌پذیر به افراد امکان می‌دهند تا از محل دقیق دتکتور یا شستی فعال شده آگاه شوند.
پنل متعارف یا غیرآدرس‌پذیر، همه‌ی دستگاه‌های آغازگر را در یک زون مشخص قرار می‌دهد؛ به این معنی که کاربر باید وضعیت همه‌ی دستگاه‌ها در هر زون بندی اعلام حریق را بررسی کند تا بفهمد کدام یک از آنها آغازگر هشدار بوده‌اند. به عنوان مثال اگر شما از سیستم متعارف در ساختمان خود استفاده می‌کند هنگام آلارم هشدار اطلاعاتی که به شما داده می‌شود در حد «زون 3، طبقه‌ی 4» خواهد بود.
اکثر صاحبان و مالکان ساختمان‌ها ترجیح می‌دهند از سیستم‌های آدرس‌پذیر استفاده کنند زیرا امکان شناسایی سریع محل وقوع حریق وجود دارد و بررسی و ارزیابی محل بسیار سریع‌تر انجام خواهد شد. برخی از پنل‌ها نیز می‌توانند یک ایستگاه نظارت از راه دور را از هشدار مطلع سازند که سپس با خدمات اضطراری تماس بگیرند.
(با علائم راهنمای اعلام حریق آشنا شوید.)
دتکتورها (Fire Detectors) از اصلی‌ترین اجزای هر سیستم اعلام حریق محسوب می‌شوند. این تجهیزات وظیفه دارند با شناسایی علائم اولیه حریق مانند دود، حرارت، شعله یا گازهای خطرناک، وقوع آتش‌سوزی را در سریع‌ترین زمان ممکن تشخیص داده و سیگنال هشدار را به پنل مرکزی ارسال نمایند. عملکرد سریع و دقیق دتکتورها نقش حیاتی در پیشگیری از گسترش حریق و حفظ جان و مال افراد ایفا می‌کند.
در ادامه، با مهم‌ترین انواع دتکتورهای اعلام حریق و ویژگی‌های هر یک آشنا می‌شویم:
دتکتور دود وظیفه دارد وجود دود در محیط را شناسایی کند. این دتکتورها معمولاً بر اساس یکی از دو فناوری زیر عمل می‌کنند:
کاربرد: فضاهای اداری، مسکونی، هتل‌ها، سالن‌ها و انبارها
دتکتور حرارتی نسبت به افزایش دمای محیط حساس بوده و در شرایطی که دما از حد مجاز فراتر رود، هشدار فعال می‌شود. این دتکتورها در دو نوع متداول تولید می‌شوند:
کاربرد: موتورخانه‌ها، آشپزخانه‌ها، پارکینگ‌ها و فضاهای پر گردوغبار که دتکتور دود عملکرد مناسبی ندارد.
این نوع دتکتور با شناسایی اشعه‌های مادون قرمز (IR) یا فرابنفش (UV) ناشی از شعله‌های آتش، در سریع‌ترین زمان ممکن حریق را تشخیص می‌دهد. برخی مدل‌ها دارای فناوری ترکیبی UV/IR یا IR سه‌تایی (Triple IR) هستند که دقت بالاتری دارند.
کاربرد: پالایشگاه‌ها، انبار مواد اشتعال‌زا، سایت‌های صنعتی و فضاهای باز با خطر شعله مستقیم
دتکتور گاز برای شناسایی نشت گازهای خطرناک مانند گاز طبیعی (متان)، گاز مونوکسید کربن (CO) یا سایر گازهای سمی یا قابل اشتعال طراحی شده است. این تجهیزات نقش حیاتی در ایمنی فضاهای بسته دارند.
کاربرد: آشپزخانه‌های صنعتی، پارکینگ‌ها، اتاق ژنراتور، اتاق باتری، آزمایشگاه‌ها
بیم دتکتورها از یک پرتو نوری (معمولاً مادون قرمز) بین فرستنده و گیرنده استفاده می‌کنند. در صورت بروز دود و ایجاد اختلال در این پرتو، هشدار فعال می‌شود. این نوع دتکتور برای پوشش مناطق وسیع طراحی شده است.
کاربرد: سوله‌ها، سالن‌های ورزشی، انبارها و فضاهای بزرگ با سقف بلند
شستی یا شاسی اعلام حریق به ساکنان و افراد امکان می‌دهد تا در مواقع خطر، هنگام خروج از ساختمان، سیستم اعلام حریق را فعال کنند. فلسفه‌ی طراحی کلی این دستگاه این است که شستی‌ها در امتداد مسیرهای فرار نصب شوند. به همین خاطر است که شستی‌ها معمولا در نزدیکی درهای خروجی راهروها و اتاق‌های بزرگ قرار دارند. انتخاب شستی اعلام حریق تقریبا ساده است. انواع سطحی یا فلاش بسته با توجه به محیط و وجود سیستم آتش‌نشانی در ساختمان، انتخاب می‌شوند.
شستی‌های استاندارد دارای یک عنصر شیشه‌ای شکننده هستند که برای شکستن تحت فشار سبک طراحی شده‌اند. عنصر شیشه‌ای با یک لایه‌ی پلاستیکی ضخیم پوشانده شده است تا از اپراتور در برابر شکستن شیشه محافظت شود؛ با این حال، عناصر پلاستیکی قابل تنظیم مجددو فلپ‌های محافظ را می‌توان در مواردی که احتمال وقوع عملیات‌های ناخواسته وجود دارد، استفاده کرد.
برای خرید تجهیزات اعلام حریق از جمله شستی‌ها و اطلاع از لیست قیمت تجهیزات اعلام حریق، با نمایندگی فروش تجهیزات اعلام حریق در ارتباط باشید.
شستی‌ها ممکن است دارای یک نشانگر LED در قسمت جلویی باشند تا محل قرارگیری آن مشخص‌تر باشد. شستی اعلام حریق برای استفاده در سیستم‌های مدار باز شامل کنتاکت‌هایی است که توسط فشار صفحه‌ی جلو باز می‌شوند. شکستن صفحه، کنتاکت‌ها را می‌بندد و زنگ هشدار را به صدا درمی‌آورد. شستی اعلام حریق برای سیستم‌های مداربسته به صورت معکوس عمل می‌کند؛ کنتاکت‌ها در حالت بسته نگه داشته می‌شوند و پس از شکستن صفحه‌ی جلو باز می‌شوند.
ویژگی تست هشدار معمولا برای شستی‌های مدار باز ارائه می‌شود و شستی‌های مدار بسته لزوما به این امکانات نیازی ندارند زیرا مدارها به طور مداوم تحت بررسی هستند. مزیت این تجهیزات اعلام حریق این است که دستگاه‌های ساده‌ای هستند و در مواقعی که ساختمان ساکنانی دارد، بسیار قابل‌اعتماد است.
نقطه ضعف شستی‌ها این است که در مواقع خالی بودن ساختمان، کار نمی‌کند. این دستگاه‌ها همچنین ممکن است برای فعال‌سازی هشدارهای مخرب مورد استفاده قرار گیرند و یک جزء اصلی در سیستم‌های اعلام حریق محسوب می‌شوند.
تجهیزات هشداردهنده، یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم اعلام حریق هستند که وظیفه آنها اطلاع‌رسانی سریع و مؤثر به افراد حاضر در ساختمان در صورت بروز خطر آتش‌سوزی است. این تجهیزات با استفاده از صدا، نور یا پیام‌های صوتی، افراد را برای تخلیه سریع و ایمن راهنمایی می‌کنند.
در ادامه با مهم‌ترین انواع تجهیزات هشداردهنده آشنا می‌شوید:
آژیرها از طریق تولید صدای بلند، ساکنین را نسبت به خطر آتش‌سوزی آگاه می‌سازند. صدای این دستگاه‌ها معمولاً بین ۷۰ تا ۱۲۰ دسی‌بل بوده و بسته به موقعیت نصب، شدت آن تنظیم می‌شود.
این تجهیزات با استفاده از نور چشمک‌زن، به‌ویژه در محیط‌های پر سر و صدا یا برای افراد کم‌شنوا، هشدار بصری ارائه می‌دهند. معمولاً در کنار آژیر نصب می‌شوند.
ترکیبی از آژیر و فلاشر در یک دستگاه واحد است. این مدل به دلیل یکپارچگی در طراحی، نصب آسان‌تر و مصرف انرژی بهینه‌تری دارد و در اغلب پروژه‌های ساختمانی استفاده می‌شود.
در سیستم‌های پیشرفته، به‌جای صدای آژیر ساده، از بلندگوهایی استفاده می‌شود که پیام‌های صوتی از پیش ضبط‌شده پخش می‌کنند. این سیستم‌ها دستورالعمل‌های تخلیه یا هشدار را به‌صورت واضح اعلام می‌کنند و در فضاهای عمومی، فرودگاه‌ها، برج‌های اداری و تجاری کاربرد زیادی دارند.
این تابلوها مسیرهای خروج ایمن را با استفاده از نور LED نمایش می‌دهند و نقش مهمی در هدایت افراد هنگام تخلیه ساختمان دارند. برخی مدل‌ها دارای باتری پشتیبان هستند تا در زمان قطع برق نیز روشن بمانند.
تجهیزات هشداردهنده باید بر اساس نقشه‌های اعلام حریق و با در نظر گرفتن نوع فضا، تعداد ساکنان و میزان سر و صدا انتخاب شوند. همچنین باید دارای تأییدیه‌های معتبر از سازمان‌های ایمنی و آتش‌نشانی باشند.
ماژول‌ها در سیستم‌های آدرس‌پذیر نقش واسطه‌ای بین پنل مرکزی و سایر تجهیزات ساختمان دارند. این ماژول‌ها با دریافت یا ارسال فرمان، به هماهنگی و اتوماسیون عملیات ایمنی در زمان بروز حریق کمک می‌کنند.
ماژول‌های ورودی برای دریافت سیگنال از تجهیزات خارجی طراحی شده‌اند. آنها اطلاعات دریافتی را به پنل اعلام حریق منتقل می‌کنند تا اقدامات بعدی انجام شود.
این ماژول وضعیت عملکرد پمپ آتش‌نشانی را مانیتور می‌کند. در صورتی که پمپ به‌درستی روشن نشود یا خطایی در عملکرد آن رخ دهد، سیستم اعلام حریق از طریق این ماژول مطلع شده و هشدار لازم را صادر می‌کند.
ماژول‌های خروجی وظیفه دارند دستورات صادرشده از پنل اعلام حریق را به تجهیزات خارجی ارسال کنند. این دستورات معمولاً برای فعال‌سازی تجهیزات کنترلی، تهویه و ایمنی استفاده می‌شوند.
در زمان اعلام حریق، این ماژول با صدور فرمان به فن فشار مثبت راه‌پله یا دمپرهای ضد دود، مسیر ایمن خروج را برای ساکنان فراهم می‌کند و از گسترش دود در ساختمان جلوگیری می‌نماید.
ماژول رله به‌عنوان یک کنتاکت خشک عمل می‌کند و می‌تواند تجهیزات برقی را در جریان بالا (یا پایین) کنترل کند. رله‌ها معمولاً برای ارتباط امن بین سیستم اعلام حریق و تجهیزات مکانیکی استفاده می‌شوند.
برای حفاظت از مدار لوپ در برابر اتصال کوتاه، ایزولاتورها بخش معیوب را از سایر اجزای سالم جدا می‌کنند تا اختلال در عملکرد کل سیستم ایجاد نشود.
ماژول‌های ورودی و خروجی، نقش کلیدی در یکپارچه‌سازی سیستم اعلام حریق با سایر بخش‌های تأسیسات ساختمان دارند. عملکرد صحیح آنها تضمین‌کننده واکنش سریع، ایمن و خودکار در شرایط اضطراری است.
🧯 جمع‌بندی: انتخاب هوشمندانه، ایمنی تضمین‌شده
در این مقاله با اجزای اصلی سیستم اعلام حریق آشنا شدید؛ از دتکتورها و پنل مرکزی گرفته تا تجهیزات هشداردهنده و ماژول‌های کنترلی. دانستیم که هر کدام از این تجهیزات، نقش حیاتی در شناسایی سریع حریق و نجات جان و مال افراد دارند.
اما فراتر از تجهیزات، چیزی که یک سیستم اعلام حریق را «مؤثر» و «قابل‌اعتماد» می‌سازد، انتخاب درست برند، طراحی دقیق، نصب حرفه‌ای و پشتیبانی فنی مطمئن است.
✅ اگر در حال طراحی سیستم ایمنی پروژه ساختمانی یا صنعتی هستید،
✅ اگر برای خرید تجهیزات اعلام حریق برندهای زیتکس، سنس، آریاک، سایان یا برندهای خارجی مردد هستید،
✅ اگر می‌خواهید هم تأییدیه آتش‌نشانی را بگیرید و هم هزینه اضافه پرداخت نکنید…
مرکز تخصصی اعلام حریق آرات، همراه مطمئن شماست.
از مشاوره رایگان تا انتخاب برند، از تهیه تجهیزات تا اجرا و پشتیبانی، کنارتان هستیم.
