تصور کنید در یک ساختمان اداری یا مجتمع مسکونی هستید و ناگهان بوی دود یا شعلهای را میبینید. در چنین لحظهای، هر ثانیه ارزشمند است و کوچکترین تأخیر میتواند به گسترش آتش و خطر برای جان افراد منجر شود. اینجاست که شستی اعلام حریق وارد عمل میشود؛ وسیلهای ساده اما حیاتی که با یک فشار، میتواند سیستم هشدار را فعال کند و جان دهها نفر را نجات دهد.
برخلاف دتکتورهای خودکار که با حسگرها کار میکنند، شستیها به اقدام سریع انسان متکی هستند و به همین دلیل نقش مهمی در ایجاد واکنش فوری ایفا میکنند. طراحی شستیها بهگونهای است که در مواقع اضطراری حتی افراد ناآشنا نیز بتوانند بهسرعت آن را پیدا و فعال کنند.
انتخاب نوع مناسب، محل نصب استاندارد و نگهداری منظم این تجهیزات، تضمینکننده عملکرد قابل اعتماد آنها در لحظهای است که بیش از هر زمان دیگری به آن نیاز دارید.
شستی اعلام حریق چیست ؟
شستی اعلام حریق یکی از اجزای اصلی سیستم اعلام حریق است که بهصورت یک جعبه کوچک قرمز روی دیوار نصب میشود و معمولاً در مسیرهای خروج یا نقاط پرتردد قرار دارد. این شستی برای زمانی طراحی شده که فردی متوجه دود، آتش یا هرگونه خطر شود و بخواهد بهصورت دستی سیستم هشدار را فعال کند.
با فشار دادن دکمه یا شکستن شیشه آن (بسته به نوع شستی)، یک سیگنال به پنل مرکزی ارسال میشود و بلافاصله آژیرها و چراغهای هشدار فعال میشوند تا دیگران را از خطر آگاه کنند. این ابزار کمک میکند تا در صورت تأخیر در عملکرد دتکتورها، بتوان خیلی سریع به شرایط اضطراری واکنش نشان داد.
انواع شستی اعلام حریق از نظر سیستم اعلام حریق

شستی اعلام حریق متعارف
شستی اعلام حریق متعارف در سیستمهای اعلام حریق متعارف استفاده میشود و به یک مدار یا زون در پنل مرکزی متصل است. در این حالت، هنگام فعال شدن شستی، پنل تنها شماره زون را نمایش میدهد و محل دقیق شستی مشخص نمیشود. این نوع شستی به دلیل قیمت پایین و نصب آسان، بیشتر در ساختمانهای کوچک و متوسط بهکار میرود.
شستی اعلام حریق آدرس پذیر
شستی اعلام حریق آدرسپذیر در سیستمهای اعلام حریق آدرس پذیراستفاده شده و هر شستی دارای یک آدرس منحصربهفرد است. این ویژگی باعث میشود در زمان فعال شدن، محل دقیق آن روی پنل مرکزی نمایش داده شود. این نوع شستی معمولاً در ساختمانهای بزرگ، مراکز تجاری، بیمارستانها و پروژههایی که شناسایی دقیق محل حادثه اهمیت دارد استفاده میشود.

شستی اعلام حریق وایرلس
شستی اعلام حریق بیسیم نیز مانند باقی تجهیزات سیستم اعلام حریق وایرلس بدون نیاز به سیمکشی و با استفاده از امواج رادیویی با پنل مرکزی ارتباط برقرار میکند. این مدل برای مکانهایی که کابلکشی دشوار یا غیرممکن است، مانند ساختمانهای تاریخی یا فضاهای موقت، انتخابی مناسب محسوب میشود. شستیهای بیسیم معمولاً با باتری داخلی کار میکنند و نصب سریع و انعطافپذیری بالایی دارند، اما هزینه آنها بیشتر از مدلهای سیمی است.

انواع شستی اعلام حریق از نظر برگشت پذیری
شستیهای اعلام حریق از نظر مکانیزم عملکرد، به دو نوع قابل برگشت و غیر قابل برگشت تقسیم میشوند
شستی غیر قابل برگشت
شستی اعلام حریق قابل برگشت (Resettable) پس از فشرده شدن، بدون نیاز به تعویض قطعه یا باز کردن شستی، به حالت اولیه بازمیگردد. این کار معمولاً با یک کلید یا ابزار مخصوص انجام میشود که باعث میشود شستی دوباره آماده استفاده باشد. این نوع شستی برای مکانهایی که احتمال ایجاد آلارمهای آزمایشی یا خطا وجود دارد، بسیار مناسب است؛ زیرا هزینه نگهداری و تعویض آن پایین بوده و میتوان بهسرعت آن را دوباره فعال کرد. از نظر ساختار، در شستیهای قابل برگشت، صفحه فشاری یا مکانیزم داخلی به گونهای طراحی شده که با آزاد کردن یا بازنشانی، به جایگاه اصلی برمیگردد.

شستی قابل برگشت
شستی اعلام حریق غیر قابل برگشت (Non-resettable یا Break Glass) پس از فعال شدن، دیگر به حالت اولیه برنمیگردد و باید قطعه شیشهای یا صفحه شکستهشده آن تعویض شود. در این نوع شستیها، یک صفحه شیشهای یا پلاستیکی نازک در جلوی دکمه قرار دارد که با فشار کاربر میشکند و آلارم فعال میشود.
مزیت اصلی این مدل، جلوگیری از فعالسازی ناخواسته است؛ زیرا برای فعال کردن آن باید یک اقدام فیزیکی مشخص (شکستن شیشه) انجام شود که معمولاً فقط در مواقع اضطراری رخ میدهد. این ویژگی باعث میشود شستیهای غیر قابل برگشت در محیطهای عمومی، کارخانجات یا فضاهایی که امنیت و جلوگیری از دستکاری عمدی اهمیت دارد، ترجیح داده شوند.
البته این مدلها هزینه نگهداری بالاتری نسبت به مدلهای قابل برگشت دارند؛ چراکه بعد از هر بار استفاده، نیاز به جایگزینی شیشه یا قطعه محافظ دارند.

نحوه عملکرد و استفاده از شستی اعلام حریق
شستی اعلام حریق یک وسیله ساده اما بسیار مهم در سیستم اعلام حریق است که به انسانها این امکان را میدهد تا در صورت مشاهدهی آتش یا دود، بهصورت دستی سیستم هشدار را فعال کنند. این شستی معمولاً روی دیوار نصب میشود و وقتی کسی آن را فشار میدهد (یا شیشه روی آن را میشکند)، یک سیگنال به مرکز کنترل سیستم اعلام حریق فرستاده میشود.
این سیگنال باعث میشود آژیرها به صدا دربیایند و چراغهای هشدار روشن شوند تا همه از وقوع خطر مطلع شوند. در واقع، اگر سیستم خودکار هنوز آتش را تشخیص نداده باشد، شستی اعلام حریق به افراد اجازه میدهد تا زودتر هشدار دهند و جان خود و دیگران را نجات دهند. بعد از رفع خطر، شستی توسط تکنسین ایمنی ریست میشود تا برای استفاده دوباره آماده باشد.
محل نصب شستی اعلام حریق به چه صورت است؟
محل نصب شستیهای اعلام حریق باید طوری انتخاب شود که در مواقع اضطراری، هر کسی بتواند بهسرعت و بدون دردسر به آن دسترسی داشته باشد. این شستیها معمولاً در مسیرهای خروج، راهروها، ورودی اتاقها، راهپلهها، و کنار درهای خروج اضطراری نصب میشوند تا هنگام فرار از محل حادثه، بتوان بهراحتی سیستم هشدار را فعال کرد.
ارتفاع نصب شستیها هم طبق استاندارد معمولاً حدود ۱.۲ تا ۱.۵ متر از سطح زمین است، یعنی در حدی که افراد بزرگسال و حتی افراد روی ویلچر هم بتوانند بهراحتی آن را فشار دهند. همچنین این شستیها باید در جایی نصب شوند که جلوی آن چیزی قرار نگرفته باشد (مثلاً قفسه، مبل یا گیاه گلدانی)، تا در مواقع اضطراری کاملاً در دید باشد و سریع قابل استفاده باشد.
بهطور خلاصه، شستی اعلام حریق باید در جای پرتردد، قابل دید و قابل دسترس نصب شود تا در کمترین زمان ممکن بتوان از آن استفاده کرد و جان افراد را نجات داد.
رنگ شستی اعلام حریق و تفاوت آنها
رنگ شستی اعلام حریق معمولاً قرمز است و این انتخاب رنگ به دلایل استاندارد و روانشناسی انجام شده است. در استانداردهای بینالمللی مانند EN 54-11 (استاندارد اروپایی شستی اعلام حریق) و NFPA (استاندارد آمریکایی)، قرمز به عنوان رنگ اصلی تجهیزات اعلام حریق تعیین شده است؛ زیرا این رنگ بهسرعت جلب توجه میکند، حتی در شرایط اضطراری، دود یا نور کم. رنگ قرمز از نظر روانشناسی نیز با خطر، هشدار و توقف مرتبط است و باعث واکنش سریع افراد میشود.
با این حال، در برخی پروژهها یا کشورها ممکن است شستیهای اعلام حریق با رنگهای متفاوت (مثل زرد یا آبی) دیده شوند که معمولاً کاربردهای خاص دارند. به عنوان مثال، شستیهای زرد یا آبی ممکن است برای سیستمهای هشدار دیگر مانند قطع اضطراری برق یا تهویه یا آلارم تخلیه گاز استفاده شوند تا از شستیهای آتشنشانی متمایز باشند. اما برای سیستم اعلام حریق طبق قوانین ایمنی، رنگ قرمز همچنان استاندارد و الزامی است.
اگر بخواهی میتوانم یک بخش کامل استاندارد رنگ و نمادهای شستی اعلام حریق برای مقالهات بنویسم که شامل توضیح علائم روی شستی هم باشد، مثل لوگوی شعله یا نوشته Fire Alarm که معمولاً روی آن درج میشود. این باعث میشود مطلبت از بقیه سایتها کاملتر باشد.
انواع شستی اعلام حریق بر اساس محل تولید
شستی اعلام حریق ایرانی

برندهای اعلام حریق ایرانی در ابتدا در زمینه سیستمهای اعلام حریق متعارف با برندهای خارجی وارد رقابت شدند. اما با گذر زمان سیستمهای اعلام حریق ایرانی پیشرفت چشمگیری کرده و به زمینه اعلام حریق آدرس پذیر نیز ورود کردند. از جمله برندهای ایرانی معروف که در زمینه تولید تجهیزات اعلام حریق از جمله انواع شستی متعارف و آدرس پذیر فعالیت دارند میتوان به اعلام حریق زیتکس، اعلام حریق سایان، اعلام حریق تسلا، اعلام حریق آریاک و اعلام حریق سنس اشاره کرد.
شستی اعلام حریق خارجی

مرکز اعلام حریق آرات بعنوان فروشنده انواع شستی اعلام حریق خارجی و داخلی در حال فعالیت است. شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر و اطلاع از قیمت انواع شستیهای خارجی نظیر شستی متعارف و آدرس پپذیر برند هوچیکی، شستی آنالوگ آدرس پذیر جنت، شستی های شکستنی یا قابل برگشت پرلا، هورینگ و سایر برندهای مطرح خارجی در این عرصه با کارشناسان ما تماس بگیرید.
محصولات شستی اعلام حریق درمرکز اعلام حریق آرات
شستی اعلام حریق زیتکس (Zitex)
شستی اعلام حریق زیتکس یکی از شناختهشدهترین برندهای ایرانی در حوزه سیستمهای اعلام حریق است که محصولات آن مطابق با استانداردهای بینالمللی مانند EN54 طراحی و تولید میشوند. این برند تنوع بالایی در مدلهای شستی دارد؛ از جمله شستیهای آدرسپذیر با ایزولاتور داخلی، شستیهای قابل ریست با کلید تست، و مدلهایی با روکش ضد آب. کیفیت بالا، عملکرد دقیق و قابلیت اطمینان از ویژگیهای اصلی محصولات زیتکس است، به همین دلیل در پروژههای بزرگ و حساس مانند ادارات، بیمارستانها و ساختمانهای هوشمند بسیار پرکاربرد است.
شستی اعلام حریق سایان (Sayan)
سایان از برندهای اقتصادی و خوشنام ایرانی در زمینه اعلام حریق است که محصولات آن بیشتر بر سادگی، کارایی و قیمت مناسب تمرکز دارند. شستیهای سایان معمولاً از نوع برگشتپذیر بوده و برخی مدلها دارای کاور محافظ هستند که از فشردن ناخواسته جلوگیری میکند. این برند برای پروژههایی با بودجه محدود یا ساختمانهایی با تردد زیاد، مانند فروشگاهها یا مراکز تجاری، انتخاب مناسبی به شمار میرود.
شستی اعلام حریق آریاک (Ariyak)
آریاک از تولیدکنندگان باسابقه ایرانی در زمینه سیستمهای ایمنی و اعلام حریق است. شستیهای این برند معمولاً از نوع برگشتپذیر بوده و طراحی سادهای دارند. اگرچه فاقد امکانات جانبی خاص هستند، اما قیمت بسیار مناسبی دارند و برای پروژههای کمهزینه مانند انبارها، ساختمانهای کوچک یا واحدهای صنعتی سبک انتخاب مناسبی محسوب میشوند
قیمت شستی اعلام حریق در مرکز اعلام حریق آرات
مرکز اعلام حریق آرات به عنوان نمایندگی فروش شستی اعلام حریق و سایر تجهیزات و سیستمهای ایرانی و خارجی فعالیت میکند. فروش شستی اعلامحریق به صورت عمده با مناسبترین قیمت توسط این مرکز انجام میشود. شستیهای اعلام حریق به همراه سایر ادوات یک سیستم تهیه شده و یا به صورت مجزا توسط فروشندگان سیستمهای ایمنی و امنیتی خریداری شده تا در خلال راهاندازی سیستمهای مختلف مورد استفاده قرار گیرند.