پنل اعلام حریق (Fire Alarm Control Panel)

برای همه ما امنیت ساختمان‌ و حفاظت از جان و سرمایه اهمیت بالایی دارد. سیستم‌های اعلام حریق به عنوان یکی از حیاتی‌ترین ابزارهای پیشگیری و مقابله با آتش‌سوزی نقش بسیار مهمی در امنیت ایفا می‌کنند. قلب هر سیستم اعلام حریق، کنترل پنل آن است که به عنوان بخش مرکزی و فرمانده، تمامی تجهیزات تشخیص و هشدار را مدیریت و هماهنگ می‌کند. شناخت دقیق عملکرد و انواع کنترل پنل‌های اعلام حریق، به مدیران پروژه، مهندسان ایمنی و کاربران کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را متناسب با نیازهای خود داشته باشند و امنیت ساختمان را به بالاترین سطح برسانند.

در این مقاله به بررسی کامل کنترل پنل‌های اعلام حریق، انواع، اجزا، و عوامل مؤثر بر قیمت آن‌ها می‌پردازیم.

پنل اعلام حریق چیست؟

کنترل پنل اعلام حریق (Fire Alarm Control Panel) به‌عنوان قلب و مرکز فرماندهی سیستم اعلام حریق شناخته می‌شود. این پنل وظیفه دارد سیگنال‌ها و اطلاعات ارسالی از تجهیزات تشخیص حریق مانند دتکتورها و شستی‌های اعلام حریق را دریافت کند.

پس از دریافت این اطلاعات، کنترل پنل آنها را پردازش و تحلیل می‌کند تا در صورت تأیید وجود حریق یا شرایط اضطراری، واکنش‌های لازم را انجام دهد. این واکنش‌ها شامل فعال‌کردن تجهیزات هشدار دهنده مثل آژیرها و فلاشرها برای اطلاع‌رسانی به افراد حاضر در ساختمان است.

علاوه بر هشداردهی، کنترل پنل می‌تواند سیستم‌های اطفای حریق مانند اسپرینکلرها ویا سیستم اطفا حریق گازی را فعال کند تا از گسترش آتش جلوگیری شود و خسارات کاهش یابد.

همچنین، در بسیاری از سیستم‌ها، کنترل پنل وظیفه قطع جریان برق یا گاز در محل حادثه را دارد تا خطرات ناشی از اتصال برق یا نشت گاز به حداقل برسد.

علاوه بر مدیریت سیگنال‌ها، کنترل پنل اعلام حریق وظیفه تأمین و توزیع انرژی الکتریکی موردنیاز تجهیزات سیستم را بر عهده دارد. این انرژی معمولاً از طریق منبع برق شهری تأمین می‌شود و برای مواقع قطع برق، باتری‌های پشتیبان داخلی یا خارجی فعال می‌شوند تا سیستم بدون وقفه کار کند.
همچنین پنل به‌طور مداوم بر عملکرد صحیح تمامی اجزای سیستم شامل دتکتورها، شستی‌ها، آژیرها و خطوط ارتباط نظارت می‌کند.

اگر هرگونه اشکال یا نقصی مانند قطع اتصال، خرابی یک سنسور یا افت ولتاژ رخ دهد، پنل بلافاصله هشدار خطا (Fault) را نمایش داده و اپراتور یا تکنسین را مطلع می‌سازد تا مشکل قبل از بروز حادثه رفع شود.

در کل، کنترل پنل اعلام حریق به عنوان مغز متفکر سیستم، نقش بسیار حیاتی در ایمنی ساختمان‌ها و حفاظت از جان و مال افراد ایفا می‌کند.

معرفی انواع پنل اعلام حریق

اگر معرفی سایر تجهیزات اعلام حریق را مطالعه کرده باشید، می‌دانید که تمامی این تجهیزات معمولاً در سه دسته آدرس‌پذیر، متعارف و بی‌سیم طبقه‌بندی می‌شوند. پنل‌های اعلام حریق نیز بر همین اساس قابل دسته‌بندی هستند. در ادامه به توضیح و بررسی هر یک از این دسته‌ها می‌پردازیم.

کنترل پنل اعلام حریق متعارف چیست؟

کنترل پنل اعلام حریق متعارف، یکی از ساده‌ترین و قدیمی‌ترین انواع پنل‌های اعلام حریق است که در سیستم‌های ابتدایی هشدار حریق استفاده می‌شود. در سیستم اعلام حریق متعارف ، ساختمان به چندین ناحیه یا «زون» تقسیم می‌شود و هر زون شامل چندین دتکتور و شستی است که به صورت گروهی به یک مدار متصل شده‌اند.

در کنترل پنل متعارف، هر زون یک مدار جداگانه است که به پنل مرکزی وصل می‌شود. وقتی یکی از تجهیزات در آن زون فعال شود، پنل فقط می‌تواند اعلام کند که در آن زون حادثه‌ای رخ داده، اما محل دقیق دتکتور یا شستی فعال را نمی‌تواند مشخص کند. به عبارت دیگر، پنل فقط «منطقه‌ی» وقوع آتش‌سوزی را نشان می‌دهد، نه نقطه دقیق آن را.

این پنل‌ها معمولاً دارای نمایشگرهای ساده‌ای مانند LED برای نشان دادن وضعیت زون‌ها هستند و کاربری آسانی دارند. از آنجایی که ساختار سیستم ساده است، هزینه نصب و نگهداری پنل‌های متعارف نسبت به سیستم‌های پیشرفته‌تر کمتر است و به همین دلیل در پروژه‌های کوچک و متوسط و ساختمان‌هایی با تعداد کم زون کاربرد گسترده‌ای دارند.

با این حال، محدودیت اصلی این سیستم، عدم توانایی در شناسایی دقیق محل حادثه است که می‌تواند در مواقع اضطراری، زمان واکنش را افزایش دهد. به همین دلیل، در پروژه‌های بزرگ‌تر یا حساس‌تر، سیستم‌های آدرس‌پذیر که قابلیت تشخیص دقیق‌تر دارند، ترجیح داده می‌شوند.

کنترل پنل اعلام حریق آدرس‌پذیر چیست؟

کنترل پنل اعلام حریق آدرس‌پذیر، نسل پیشرفته‌تری از سیستم‌های اعلام حریق است که قابلیت شناسایی دقیق محل حادثه را فراهم می‌کند. در این سیستم، هر دستگاه اعلام حریق مانند دتکتورها، شستی‌ها و سایر تجهیزات، یک آدرس یا شناسه‌ی منحصر به فرد دارد که توسط پنل مرکزی شناسایی می‌شود.

این آدرس‌دهی به پنل اجازه می‌دهد تا دقیقاً مشخص کند که کدام دستگاه در کدام نقطه ساختمان فعال شده است، نه فقط منطقه یا زون کلی. بنابراین، واکنش سریع‌تر و هدفمندتری در برابر حادثه فراهم می‌شود و عملیات اطفا و تخلیه بهتر مدیریت می‌گردد.

کنترل پنل‌های آدرس‌پذیر معمولاً دارای صفحه‌نمایش‌های پیشرفته و منوهای تنظیمات جامع هستند که امکان مانیتورینگ کامل و گزارش‌گیری دقیق را فراهم می‌کنند. همچنین قابلیت اتصال به سیستم‌های مدیریت ساختمان (BMS)، سیستم‌های اطفا خودکار و تجهیزات ایمنی دیگر را دارند.

این سیستم‌ها برای پروژه‌های بزرگ، ساختمان‌های حساس مانند بیمارستان‌ها، مراکز داده، فرودگاه‌ها و مجتمع‌های تجاری توصیه می‌شوند؛ جایی که تشخیص دقیق محل حریق اهمیت بالایی دارد. هرچند هزینه نصب و نگهداری این سیستم‌ها نسبت به سیستم‌های متعارف بالاتر است، اما مزایای آن‌ها در افزایش امنیت و کاهش خسارات جبران‌ناپذیر بسیار چشمگیر است.

مطالعه بیشتر: آشنایی با سسیستم اعلام حریق آدرس پذیر

کنترل پنل اعلام حریق بی‌سیم چیست؟

کنترل پنل اعلام حریق بی‌سیم، نوعی سیستم اعلام حریق است که ارتباط بین تجهیزات تشخیص حریق (دتکتورها، شستی‌ها و سایر سنسورها) و پنل مرکزی بدون استفاده از کابل‌های فیزیکی برقرار می‌شود. این سیستم با بهره‌گیری از فناوری‌های رادیویی یا امواج وایرلس، نصب آسان‌تر و سریع‌تری را مخصوصاً در مکان‌هایی که کابل‌کشی دشوار یا پرهزینه است، فراهم می‌کند.

در پنل‌های بی‌سیم، هر دستگاه دارای یک شناسه منحصربه‌فرد است و پنل مرکزی می‌تواند دقیقاً موقعیت فعال‌شدن هر تجهیز را شناسایی کند، مشابه سیستم آدرس‌پذیر. این قابلیت باعث می‌شود علاوه بر سهولت نصب، دقت در تشخیص محل حریق نیز حفظ شود.

سیستم‌های بی‌سیم معمولاً به باتری‌های داخلی برای تأمین انرژی تجهیزات مجهز هستند و پنل کنترل نیز وضعیت باتری‌ها و کیفیت سیگنال‌های رادیویی را به طور مداوم پایش می‌کند تا از عملکرد بدون وقفه سیستم اطمینان حاصل شود.

این نوع پنل‌ها برای ساختمان‌هایی مناسب‌اند که امکان کابل‌کشی محدود است، یا به نصب موقت نیاز دارند، مانند ساختمان‌های تاریخی، مراکز نمایشگاهی یا پروژه‌های با ساختار پیچیده. هرچند سیستم‌های بی‌سیم ممکن است در مقایسه با سیستم‌های سیم‌دار نیاز به نگهداری بیشتری داشته باشند، اما مزیت‌های نصب سریع و انعطاف‌پذیری بالا، آن‌ها را در شرایط خاص بسیار کاربردی کرده است.

مطالعه بیشتر: آشنایی با سسیستم اعلام حریق وایرلس

اجزای اصلی سازنده‌ی پنل اعلام حریق

پنل اعلام حریق از بخش‌ها و قطعات مختلفی تشکیل شده است که هر کدام نقش مهمی در عملکرد صحیح سیستم ایفا می‌کنند. در ادامه به معرفی اجزای اصلی آن می‌پردازیم:

1. برد الکتریکی
برد الکتریکی، قلب پنل مرکزی اعلام حریق است که اجزایی مانند رله‌های نگه‌دارنده، فیوزها، جامپرهای تنظیم، نشانگرهای اتصال کوتاه و قطعی، کاکتورهای اتصال زون و سایر قطعات مهم روی آن نصب می‌شوند. این برد وظیفه پردازش سیگنال‌ها و کنترل عملکرد کلی پنل را بر عهده دارد.

2. منبع تغذیه
منبع تغذیه پنل اعلام حریق ممکن است به صورت داخلی یا خارجی باشد و معمولاً ولتاژ خروجی آن حدود ۲۴ ولت است. جریان خروجی منبع تغذیه بسته به تعداد زون‌ها متفاوت است؛ برای مثال، در پنل‌های متعارف دو زون، جریان معمولاً حدود ۲ آمپر است، و در پنل‌هایی با زون‌های بیشتر این مقدار می‌تواند بین ۳ تا ۶ آمپر متغیر باشد.

3. نشانگرهای LED روی پنل
چراغ‌های LED تعبیه شده روی پنل، وضعیت‌های مختلف سیستم از جمله اتصال برق، هشدار و آلارم، خطا در زون‌ها، فعال شدن آژیرها و خطاهای کلی سیستم را نمایش می‌دهند و به اپراتور امکان می‌دهند تا به سرعت وضعیت سیستم را بررسی کند.

4. شاسی کنترل پنل
شاسی‌های کنترل، ابزارهایی برای مدیریت و کنترل عملکرد پنل مرکزی اعلام حریق هستند که شامل دکمه‌هایی برای تست سیستم، ریست کردن آلارم‌ها و خاموش یا روشن کردن بخش‌های مختلف پنل می‌باشند.

محل مناسب برای نصب پنل مرکزی اعلام حریق

یکی از نکات مهم در نصب و راه‌اندازی پنل‌ها، نصب آنها در مکان‌هایی است که احتمال آتش‌سوزی در آنها کمتر بوده و بعلاوه دسترسی به آن راحت باشد. دسترسی پرسنل، کارکنان و ماموران آتش‌نشانی به پنل مرکزی اعلام حریق باید ساده باشد. کارکنان و افراد باید بتوانند به محض فعال‌شدن دتکتورها یا شستی‌های اعلام حریق، محل شستی یا دتکتور را از طریق چراغ مربوطه روی پنل مرکزی مشاهده کنند و در صورت لزوم اقدامات لازم را انجام دهند. بعلاوه محل نصب کنترل پنل‌ها باید کاملا روشن باشد و برای مواقع اضطراری سیستم روشنایی اضطراری، نور لازم محوطه‌ی نصب پنل را تامین کند. بهتر است نقشه‌های مربوط به ساختمان نیز در محل نصب پنل، نگهداری شود تا ماموران آتش‌نشانی به آنها دسترسی داشته و بهتر بتوانند عملیات‌های لازم را انجام دهند.

تحلیل عوامل مؤثر بر قیمت پنل‌های اعلام حریق

1. نوع سیستم اعلام حریق

• پنل‌های متعارف: این پنل‌ها به دلیل ساختار ساده‌تر و امکانات محدودتر، هزینه کمتری دارند. برای مثال، پنل‌های متعارف برند زیتکس مدل ZX-1800-N با قیمت حدود ۹,۹۹۰,۰۰۰ تومان عرضه می‌شوند
• پنل‌های آدرس‌پذیر: این پنل‌ها با قابلیت شناسایی دقیق محل وقوع حریق و امکانات پیشرفته‌تر، قیمت بالاتری دارند. برای نمونه، پنل آدرس‌پذیر برند زیتکس مدل ZX-P ۱۰۰۰ AD 1L با قیمت حدود ۵۳,۹۰۰,۰۰۰ تومان ارائه می‌شود .

2. برند سازنده

• برندهای ایرانی: پنل‌های ایرانی معمولاً قیمت مناسب‌تری دارند. برای مثال، پنل‌های متعارف برند زیتکس مدل ZX-1800-N با قیمت حدود ۹,۹۹۰,۰۰۰ تومان در بازار موجود هستند
• برندهای خارجی: پنل‌های خارجی به دلیل برخورداری از تکنولوژی‌های نوین و استانداردهای بین‌المللی، قیمت بالاتری دارند. برای نمونه، پنل آدرس‌پذیر برند زیتکس مدل ZX-P ۱۰۰۰ AD 1L با قیمت حدود ۵۳,۹۰۰,۰۰۰ تومان ارائه می‌شود

3. تعداد زون یا لوپ

افزایش تعداد زون‌ها در پنل‌های متعارف یا تعداد لوپ‌ها در پنل‌های آدرس‌پذیر، منجر به افزایش قیمت نهایی پنل می‌شود. برای مثال، پنل‌های متعارف برند سنس مدل MC5 با تعداد زون‌های مختلف از ۲ تا ۱۶ زون در بازار موجود هستند.

4. ویژگی‌های فنی و امکانات اضافی

• پنل‌های هوشمند: پنل‌هایی که قابلیت‌های پیشرفته‌تری مانند کنترل از راه دور، اتصال به سیستم‌های مدیریت ساختمان (BMS) و گزارش‌دهی دقیق‌تر دارند، معمولاً قیمت بالاتری دارند.
• پنل‌های معمولی: پنل‌هایی با امکانات پایه‌تر و بدون قابلیت‌های هوشمند، قیمت مناسب‌تری دارند.

کنترل پنل اعلام حریق ایرانی و خارجی

در بازار سیستم‌های اعلام حریق، کنترل پنل‌ها به دو دسته کلی ایرانی و خارجی تقسیم می‌شوند. کنترل پنل‌های خارجی معمولاً از برندهای معتبر جهانی با تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر، استانداردهای بین‌المللی و ضمانت‌های طولانی‌مدت برخوردارند. این پنل‌ها برای پروژه‌های بزرگ و حساس توصیه می‌شوند.

در مقابل، کنترل پنل‌های ایرانی به دلیل قیمت مناسب‌تر، خدمات پس از فروش سریع و دسترسی آسان‌تر به قطعات، انتخاب خوبی برای پروژه‌های کوچک تا متوسط و کاربردهای داخلی هستند. کیفیت این پنل‌ها طی سال‌های اخیر بهبود قابل توجهی یافته و برخی از آنها توانسته‌اند استانداردهای لازم را کسب کنند

پنل اعلام حریق ایرانی

شرکت‌های ایرانی زیادی در زمینه تولید پنل اعلام حریق فعال هستند. بعضی از مشهورترین این شرکت‌ها که به تولید پنل‌های
اعلام حریق متعارف می‌پردازند شامل موارد زیر است:

شرکت اعلام حریق تسلا

برند تسلا (شرکت آشکارسازان ایرانیان) از سال ۱۳۹۰ وارد تولید پنل‌های اعلام حریق در ایران شده و در سال ۱۳۹۳ برای اولین بار آزمایشگاه تخصصی بر اساس استاندارد‌های بین‌المللی EN54 و ISIRI تأسیس کرد. محصولاتی مانند پنل‌های متعارف، آدرس‌پذیر و بی‌سیم تولید می‌کند که دارای استاندارد ملی و گواهی‌های بین‌المللی مانند DEDAL و IOS هستند. سیستم‌های تسلا با گارانتی مادام‌العمر، کیفیت ساخت بالا، نصب آسان و قیمت رقابتی شناخته می‌شون

پنل اعلام حریق زیتکس

برند زیتکس به‌عنوان پیشرو در تولید سیستم‌های اعلام حریق ایرانی، تنها شرکتی است که موفق به دریافت تأییدیه رسمی برای پنل‌های آدرس‌پذیر خود از سازمان ملی استاندارد، سازمان آتش‌نشانی و گواهی DEDAL اروپا شده است. پنل‌های اعلام حریق زیتکس در دو نوع متعارف و آدرس‌پذیر تولید می‌شوند؛ مدل‌های متعارف مانند ZX-1800-N برای پروژه‌های کوچک تا متوسط و پنل‌های آدرس‌پذیر سری ZX-P1000 AD برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده مناسب‌اند. این پنل‌ها با فناوری SMD، نمایشگر LCD لمسی، امکان آدرس‌دهی دقیق تجهیزات، و قابلیت شبکه شدن طراحی شده‌اند و به دلیل کیفیت ساخت بالا و خدمات پشتیبانی قوی، از پرکاربردترین گزینه‌های موجود در بازار ایران به شمار می‌روند.

شرکت اعلام حریق سایان

سایان نیز یکی از برندهای ایرانی سیستم‌های اعلام حریق متعارف است که در دسته‌بندی برندهای داخلی شناخته می‌شود. اگرچه اطلاعات دقیق‌تر درباره سیستم‌های آن کمتر منتشر شده است، اما به‌عنوان یکی از گزینه‌های موجود در بازار تأیید شده است

شرکت اعلام حریق سنس

سنس (شرکت فناور سانا پژوهش گستر – تبریز) از سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را آغاز کرده و سیستم‌های متعارف و آدرس‌پذیر تولید می‌کند. تجهیزات سنس شامل پنل مرکزی، دتکتورهای دود و حرارت است و استانداردهای ملی و بین‌المللی را رعایت می‌کند. کیفیت و تنوع محصولات آن برای پروژه‌های متوسط مناسب است

شرکت اعلام حریق آریاک

آریاک (شیوه فعالیت از سال ۱۳۶۷) یکی از قدیمی‌ترین تولیدکنندگان ایرانی است که تجهیزات اعلام حریق متعارف را با استفاده از آزمایشگاه‌های پیشرفته طراحی و تولید می‌کند. محصولات آریاک با رعایت استانداردهای ملی و اروپایی عرضه می‌شوند و به‌عنوان گزینه‌ای قابل اعتماد در پروژه‌های کوچک تا متوسط شناخته می‌شوند

شرکت اعلام حریق ایمن گارد

برند ایمن گارد تولیدکننده انواع سیستم اعلام حریق در نسخه‌های متعارف و آدرس‌پذیر است. این سیستم‌ها در مکان‌های مسکونی تا صنعتی متوسط کاربرد دارند. مزایای اصلی آن شامل کیفیت بالا، قیمت مناسب، تنوع محصولات، نصب آسان و خدمات پس از فروش معتبر است

پنل اعلام حریق خارجی

در حال حاضر در ایران فعالیت برند خارجی اعلام حریق فایرگارد به گونه‌ایست که می‌توان از ادوات و تجهیزات آن در پروژه‌ها ایمن‌سازی بر ضد حریق و اعلام حریق استفاده کرد.

پنل اعلام حریق خارجی به دلیل قیمت بالاتری که دارد معمولاً در اولویت اول پیمان‌کاران پروژه‌ها قرار ندارد، اما در مواقعی که کیفیت کار بدون در نظر گرفتن قیمت تمام‌شده اولویت پیدا می‌کند، پنل‌های مرکزی خارجی نظیر پنل اعلام حریق فایرگارد در گزینه‌های در دسترس قرار می‌گیرد. قبلاً در صفحه این برند توضیحات کاملی درباره تجهیزات اعلام حریق فایرگارد ارائه شده، اما مهم‌ترین مدل پنل اعلام حریق برند خارجی موجود در ایران، پنل متعارف فایرگارد سری IQ است که در دو مدل ۴ زون و ۸ زون تولید می‌شود.

💰 بازه قیمتی پنل‌های اعلام حریق

نوع پنل	برند	تعداد زون/لوپ	قیمت تقریبی (تومان)
متعارف	زیتکس	۲ تا ۸ زون	۹,۹۹۰,۰۰۰
آدرس‌پذیر	زیتکس	۲ لوپ	۵۳,۹۰۰,۰۰۰
متعارف	سنس	۲ تا ۱۶ زون	۹,۸۰۰,۰۰۰ تا ۱۳,۰۰۰,۰۰۰
آدرس‌پذیر	برندهای خارجی	۲ لوپ	۱۶,۰۰۰,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰,۰۰۰

✅ توصیه‌های خرید

استانداردها و تاییدیه‌ها: در انتخاب پنل، به وجود تاییدیه‌های معتبر مانند تاییدیه آتش‌نشانی و استانداردهای بین‌المللی توجه کنید تا از عملکرد صحیح و ایمنی سیستم اطمینان حاصل شود.

پروژه‌های کوچک و متوسط: برای پروژه‌هایی با بودجه محدود و نیاز به پوشش‌دهی ساده، پنل‌های متعارف ایرانی مانند برند زیتکس یا سنس گزینه‌های مناسبی هستند

پروژه‌های بزرگ و حساس: برای پروژه‌هایی با نیاز به شناسایی دقیق محل وقوع حریق و امکانات پیشرفته، پنل‌های آدرس‌پذیر برندهای معتبر داخلی یا خارجی توصیه می‌شوند.

فروش انواع پنل مرکزی اعلام حریق در مرکز اعلام حریق آرات

مرکز اعلام حریق آرات عرضه‌کننده انواع تجهیزات اعلام حریق ایرانی و خارجی است. برای خرید پنل اعلام حریق و سایر تجهیزات مورد نیاز سیستم‌های اعلام حریق، می‌توانید با ما تماس بگیرید.

شایان ذکر است فروش پنل‌های اعلام حریق در سیستم‌های متعارف به‌صورت تکی انجام می‌شود، اما در سیستم‌های آدرس‌پذیر به دلیل الزامات فنی و طراحی، فروش تنها به شکل پروژه کامل صورت می‌گیرد.

نمایندگی فروش برندهای مختلف پنل اعلام حریق در تهران

مرکز اعلام حریق آرات در جایگاه نمایندگی رسمی و عاملیت فروش تجهیزات و ادوات سیستم‌های اعلام حریق ایرانی و خارجی مستقر در تهران، آماده ارائه خدمات مشاوره و فروش تجهیزات اعلام حریق بویژه پنل اعلام حریق در برندهای مختلف، به همکاران محترم و مردم عزیز است. از مهم‌ترین مزایای خرید محصولات اعلام حریق از مرکز آرات، برخورداری از قیمت‌های مناسب و تخفیف‌های خوبی است که به همکاران ارائه می‌گردد. چنانچه برای خرید محصولات نیاز به مشاوره دارید، همکاران ما در مرکز اعلام حریق آرات آماده پاسخگویی به احتیاجات شما هستند.