گیج‌های فشار یکی از تجهیزات اساسی برای اندازه‌گیری فشار در سیستم‌های مختلف هستند. این دستگاه‌ها با نمایش فشار سیالات در لوله‌ها، مخازن، پمپ‌ها و سیستم‌های دیگر، به اپراتورها کمک می‌کنند تا وضعیت فشار سیستم را کنترل کنند. در صنعت آتش‌نشانی، گیج‌های فشار نقش حیاتی در نظارت بر فشار آب، سوخت، گازها و دیگر سیالات دارند و اطمینان از عملکرد صحیح سیستم‌های اطفای حریق و پمپاژ را فراهم می‌کنند. این مقاله به معرفی گیج‌های فشار، انواع آن‌ها و کاربردهای خاص در آتش‌نشانی می‌پردازد.
گیج‌های فشار معمولاً از یک سیستم مکانیکی یا الکترومکانیکی برای اندازه‌گیری فشار استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها فشار را با استفاده از یک سنسور خاص اندازه‌گیری کرده و این مقدار را به‌صورت عددی یا عقربه‌ای بر روی صفحه گیج نمایش می‌دهند. فشار ممکن است به‌صورت فشار مطلق، گیج یا تفاضلی نمایش داده شود که بسته به نوع نیاز سیستم انتخاب می‌شود.
گیج فشار آنالوگ (Analog Pressure Gauge)
گیج‌های فشار آنالوگ از یک عقربه متصل به یک صفحه مدرج برای نمایش فشار استفاده می‌کنند. این نوع گیج‌ها برای اندازه‌گیری فشار در سیستم‌های آتش‌نشانی کوچک و یا مکان‌هایی که نیاز به دقت خیلی بالا ندارند، مناسب هستند.
کاربرد: استفاده در مخازن ذخیره‌سازی آب آتش‌نشانی، سیستم‌های پمپاژ، و خطوط لوله کوچک.
مزیت‌ها: ساده و مقرون‌به‌صرفه، نصب آسان.
گیج فشار دیجیتال (Digital Pressure Gauge)
گیج‌های فشار دیجیتال فشار را به‌صورت عددی و دیجیتال نمایش می‌دهند. این دستگاه‌ها به دقت بالاتر از گیج‌های آنالوگ مجهز بوده و معمولاً در سیستم‌های پیچیده‌تر استفاده می‌شوند. گیج‌های دیجیتال معمولاً دارای قابلیت‌های اضافی مانند اتصال به سیستم‌های کنترل و هشدار هستند.
کاربرد: استفاده در سیستم‌های پیچیده آتش‌نشانی، نظارت دقیق بر فشار در مخازن ذخیره‌سازی آب، سیستم‌های پمپاژ بزرگ و ایستگاه‌های آتش‌نشانی.
مزیت‌ها: دقت بالا، قابلیت اتصال به سیستم‌های کنترل، خواندن راحت و آسان داده‌ها.
گیج فشار تفاضلی (Differential Pressure Gauge)
این گیج‌ها برای اندازه‌گیری تفاوت فشار بین دو نقطه در یک سیستم استفاده می‌شوند. گیج‌های فشار تفاضلی معمولاً در سیستم‌هایی که نیاز به نظارت بر فشار در دو نقطه متفاوت دارند، مانند سیستم‌های پمپاژ و لوله‌کشی آتش‌نشانی استفاده می‌شوند.
کاربرد: اندازه‌گیری تفاوت فشار در سیستم‌های پمپاژ و لوله‌کشی برای بررسی عملکرد و فشار سیالات.
مزیت‌ها: امکان اندازه‌گیری دقیق تفاوت فشار، کاربرد در سیستم‌های پیچیده‌تر.
گیج فشار قابل حمل (Portable Pressure Gauge)
این گیج‌ها به‌طور معمول برای اندازه‌گیری فشار به‌صورت موقت و در مواقع خاص استفاده می‌شوند. گیج‌های قابل حمل در بسیاری از مواقع برای بررسی و نظارت بر فشار سیستم‌های آتش‌نشانی در میدان و مناطق مختلف کاربرد دارند.
کاربرد: اندازه‌گیری فشار در مواقع اضطراری و بررسی وضعیت سیستم‌های آتش‌نشانی در مکان‌های مختلف.
مزیت‌ها: قابل حمل، نصب سریع، مناسب برای اندازه‌گیری فشار در مناطق مختلف.
گیج فشار ضد انفجار (Explosion-Proof Pressure Gauge)
این گیج‌ها برای استفاده در محیط‌های خطرناک و قابل اشتعال طراحی شده‌اند. گیج‌های فشار ضد انفجار به‌طور خاص برای محیط‌هایی که خطر انفجار وجود دارد، مانند ایستگاه‌های آتش‌نشانی با سوخت و گاز، ساخته می‌شوند.
کاربرد: استفاده در محیط‌های پرخطر مانند ایستگاه‌های سوخت‌گیری آتش‌نشانی و سیستم‌های گاز.
مزیت‌ها: ایمنی بالا، طراحی ضد انفجار، مقاوم در برابر شرایط سخت.
گیج‌های فشار در سیستم‌های پمپاژ آتش‌نشانی برای نظارت بر فشار آب در خطوط لوله، پمپ‌ها و سیستم‌های دیگر به‌کار می‌روند. این تجهیزات به اپراتورها کمک می‌کنند تا از تأمین فشار مناسب برای اطفای حریق اطمینان حاصل کنند.
در مخازن ذخیره‌سازی آب آتش‌نشانی، گیج‌های فشار برای نظارت بر فشار آب در مخزن و سیستم‌های مرتبط به‌کار می‌روند. این گیج‌ها اطمینان می‌دهند که فشار مناسب برای عملکرد صحیح سیستم‌های پمپاژ و اسپرینکلر فراهم است.
در صورت تغییرات غیرعادی فشار در سیستم‌های آتش‌نشانی، گیج‌های فشار می‌توانند سیگنال‌های هشدار ارسال کنند. این هشدارها می‌توانند به سیستم‌های کنترلی و اپراتورها اطلاع دهند که فشار در محدوده امن قرار ندارد و باید اقدامات لازم انجام شود.
گیج‌های فشار در سیستم‌های گاز آتش‌نشانی برای نظارت بر فشار گازهای مورد استفاده در اطفای حریق (مانند CO2 یا نیتروژن) به‌کار می‌روند. این گیج‌ها اطمینان می‌دهند که فشار گاز در محدوده مناسب است و سیستم به‌طور مؤثر عمل می‌کند.
برای نصب گیج‌های فشار در سیستم‌های آتش‌نشانی، نکات زیر باید در نظر گرفته شود:
انتخاب محل نصب: گیج‌های فشار باید در محل‌هایی نصب شوند که به‌راحتی قابل مشاهده و دسترسی برای تعمیر و نگهداری باشند.
اتصال به سیستم‌های کنترلی: گیج‌های فشار باید به سیستم‌های کنترلی و هشدار متصل شوند تا در صورت تغییرات فشار، اقدامات لازم به‌طور خودکار انجام شود.
مقاومت در برابر شرایط محیطی: گیج‌های فشار باید قادر به مقاومت در برابر فشارهای بالا، دماهای شدید و مواد شیمیایی موجود در سیستم باشند.
برای خرید گیج‌های فشار باید موارد زیر را در نظر گرفت:
دقت: انتخاب گیج‌های فشار با دقت بالا برای اندازه‌گیری صحیح فشار.
مقاومت در برابر شرایط سخت: گیج‌های فشار باید مقاوم در برابر شرایط سخت محیطی، دماهای بالا و مواد شیمیایی باشند.
برند و گارانتی: خرید از برندهای معتبر و دارای گارانتی مناسب برای اطمینان از عملکرد بلندمدت و خدمات پس از فروش.
