لوله آتش‌نشانی (Fire Fighting Pipe)

لوله آتش‌نشانی یکی از اجزای کلیدی در سیستم اطفای حریق ساختمان‌ها، کارخانه‌ها و تأسیسات صنعتی است. وظیفه اصلی این لوله‌ها انتقال آب یا سایر سیالات اطفایی (مانند فوم) با فشار مناسب به تجهیزات اطفا نظیر اسپرینکلرها، هیدرانت‌ها و هوزریل‌هاست. انتخاب درست لوله و اجرای اصولی لوله‌کشی، نقش تعیین‌کننده‌ای در عملکرد مؤثر سیستم آتش‌نشانی دارد.

انواع لوله آتش‌نشانی ساختمان

لوله‌های مورد استفاده در سیستم‌های آتش‌نشانی با توجه به جنس، کاربرد و استاندارد تولید، به چند دسته تقسیم می‌شوند:

۱. لوله فولادی (Steel Pipe)

• متداول‌ترین نوع لوله در سیستم‌های آتش‌نشانی.

• دارای مقاومت بالا در برابر فشار.

• اغلب به صورت مشکی بدون درز (Seamless) یا گالوانیزه تولید می‌شود.

• استاندارد پرکاربرد: ASTM A53, ASTM A795, DIN 2440.

۲. لوله چدنی داکتیل (Ductile Iron Pipe)

• مناسب برای شبکه‌های زیرزمینی و خطوط اصلی انتقال آب آتش‌نشانی.

• مقاومت مکانیکی بالا و طول عمر طولانی.

۳. لوله پلی‌اتیلن (PE Pipe)

• کاربرد بیشتر در لوله‌کشی مدفون یا شبکه‌های انتقال آب خام.

• سبک، ضد خوردگی و انعطاف‌پذیر.

• معمولاً در سیستم‌های داخلی ساختمان کمتر استفاده می‌شود.

۴. لوله مسی (Copper Pipe)

• بیشتر در پروژه‌های خاص یا بخش‌های حساس (مثل بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها).

• مقاوم در برابر خوردگی و رسوب.

استانداردها و ضوابط لوله آتش‌نشانی ساختمان

لوله‌های آتش‌نشانی باید بر اساس استانداردهای معتبر بین‌المللی تولید شوند. برخی از مهم‌ترین استانداردها عبارتند از:

• NFPA (انجمن ملی آتش‌نشانی آمریکا): مرجع اصلی طراحی سیستم‌های اعلام و اطفای حریق.

• UL Listed و FM Approved: گواهینامه‌های معتبر جهانی برای تجهیزات ایمنی.

• BS و DIN: استانداردهای اروپایی پرکاربرد در ایران.

نکات مهم در انتخاب لوله آتش‌نشانی ساختمان

• فشار کاری (Working Pressure) متناسب با پمپ آتش‌نشانی.

• مقاومت در برابر خوردگی و رطوبت.

• تناسب قطر لوله با دبی مورد نیاز سیستم.

• تاییدیه سازمان آتش‌نشانی و مراجع ذی‌ربط.

لوله آتش‌نشانی بدون درز و لوله آتش نشانی درز دار

لوله‌های فولادی که پرکاربردترین نوع در سیستم‌های آتش‌نشانی هستند، به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

۱. لوله آتش نشانی بدون درز (Seamless Pipe)

• نحوه تولید: این لوله‌ها از یک شمش فولادی یکپارچه ساخته می‌شوند. شمش در دمای بالا سوراخ شده و به صورت لوله شکل می‌گیرد، بنابراین هیچ خط جوشی روی بدنه وجود ندارد.

• مزایا:

  • مقاومت مکانیکی بسیار بالا.

  • توانایی تحمل فشار زیاد بدون نگرانی از ترکیدگی در محل جوش.

  • عمر طولانی‌تر در شرایط کاری سخت.

• کاربرد: بیشتر در سیستم‌های آتش‌نشانی با فشار بالا، موتورخانه‌ها، رایزرهای اصلی ساختمان‌های مرتفع و صنایع حساس.

• معایب: قیمت بالاتر نسبت به لوله‌های درزدار.

۲. لوله آتش نشانی  درزدار (Welded Pipe)

• نحوه تولید: این لوله‌ها از ورق فولادی ساخته می‌شوند که به شکل استوانه رول شده و درز آن با جوشکاری طولی بسته می‌شود.

• مزایا:

  • قیمت پایین‌تر و اقتصادی‌تر.

  • تولید راحت‌تر و در دسترس بودن در سایزهای متنوع.

• معایب:

  • نقطه ضعف اصلی در محل جوش است که ممکن است در فشارهای خیلی بالا آسیب‌پذیر باشد.

  • برای سیستم‌های حساس یا فشار بالا کمتر توصیه می‌شود.

• کاربرد: مناسب برای پروژه‌های ساختمانی معمولی، سیستم‌های کم‌فشار یا قسمت‌های فرعی شبکه آتش‌نشانی.

جمع‌بندی مقایسه‌ای

• اگر پروژه در ساختمان‌های بلندمرتبه، صنایع نفت و گاز یا مکان‌های پرخطر است → لوله بدون درز انتخاب مطمئن‌تری خواهد بود.

• اگر پروژه در ساختمان‌های معمولی یا شبکه‌های کم‌فشار است → لوله درزدار اقتصادی‌تر بوده و به‌خوبی جواب می‌دهد.

ضخامت لوله‌های آتش‌نشانی

انتخاب ضخامت مناسب لوله در سیستم آتش‌نشانی بسیار مهم است، چون لوله باید بتواند فشار کاری پمپ و همچنین فشار لحظه‌ای ناشی از باز و بسته شدن ناگهانی شیرها (Water Hammer) را تحمل کند. ضخامت لوله‌ها معمولاً بر اساس استانداردهای بین‌المللی مثل ASTM یا DIN مشخص می‌شود.

دسته‌بندی لوله‌های آتش نشانی بر اساس ضخامت (Schedule)

در استاندارد آمریکایی ASTM، ضخامت لوله‌ها با اصطلاح Schedule (شِدول) مشخص می‌شود. هرچه شماره Schedule بالاتر باشد، ضخامت دیواره لوله بیشتر و در نتیجه تحمل فشار آن بالاتر خواهد بود.

• Schedule 10 → ضخامت کم، مناسب برای فشارهای پایین (کمتر در آتش‌نشانی استفاده می‌شود).

• Schedule 40 (STD) → پرکاربردترین ضخامت در سیستم‌های آتش‌نشانی. تعادل خوبی بین استحکام و قیمت دارد.

• Schedule 80 (XS) → ضخامت بیشتر، مناسب برای سیستم‌های فشار بالا یا بخش‌هایی که تحت تنش و خوردگی شدید هستند.

استاندارد DIN و ضخامت لوله‌ آتش نشانی ساختمان

در استاندارد اروپایی DIN، ضخامت لوله‌ها بر اساس قطر خارجی (OD) و ضخامت دیواره (Wall Thickness) مشخص می‌شود. در ایران بسیاری از لوله‌های درزدار و بدون درز آتش‌نشانی با استاندارد DIN 2440 و DIN 2448 تولید می‌شوند.

نکات مهم در انتخاب ضخامت لوله آتش‌نشانی در ساختمان

1. فشار کاری سیستم: ضخامت باید با فشار نامی پمپ و تجهیزات سازگار باشد.

2. قطر لوله: هرچه قطر لوله بیشتر باشد، ضخامت دیواره اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

3. شرایط محیطی: در فضاهای مرطوب یا خورنده، لوله‌های ضخیم‌تر و گالوانیزه یا پوشش‌دار مناسب‌تر هستند.

4. استاندارد مورد تأیید سازمان آتش‌نشانی: همیشه باید از لوله‌هایی استفاده شود که تاییدیه‌های UL/FM یا معادل آن‌ها را داشته باشند.

مثال کاربردی

• برای رایزر اصلی یک ساختمان ۱۰ طبقه، معمولاً از لوله فولادی بدون درز Schedule 40 استفاده می‌شود.

• در صنایع نفت و گاز یا نیروگاه‌ها که فشار بالا و محیط خورنده وجود دارد، استفاده از Schedule 80 یا حتی لوله داکتیل مرسوم است.

قطر لوله آتش‌نشانی ساختمان

قطر لوله آتش‌نشانی یکی از عوامل کلیدی در طراحی و اجرای سیستم‌های اطفای حریق است. انتخاب قطر مناسب باعث می‌شود فشار و دبی آب به‌درستی در شبکه توزیع شود و در زمان حریق، تجهیزات به‌طور کامل و مطمئن عمل کنند.

۱. قطر اسمی (Nominal Diameter – ND)

قطر لوله‌ها معمولاً با عنوان قطر اسمی یا NPS (Nominal Pipe Size) در سیستم آمریکایی و DN (Diameter Nominal) در سیستم اروپایی شناخته می‌شود. این اعداد قطر داخلی واقعی لوله نیستند بلکه یک نامگذاری استاندارد هستند.

۲. قطرهای پرکاربرد در سیستم آتش‌نشانی

• ۱ اینچ (DN25) → معمولاً برای شیلنگ‌باکس‌ها و هوزریل‌ها.

• ۱.۵ اینچ (DN40) → برای رایزر فرعی یا اتصال به تجهیزات جانبی.

• ۲ اینچ (DN50) → پرکاربرد در شبکه‌های داخلی و تغذیه شیلنگ‌باکس‌ها.

• ۲.۵ اینچ (DN65) → یکی از سایزهای استاندارد برای اتصال هیدرانت‌ها.

• ۴ اینچ (DN100) → برای رایزر اصلی ساختمان‌های بزرگ و شبکه‌های اصلی.

• ۶ اینچ (DN150) و بالاتر → بیشتر در صنایع، شبکه‌های اصلی و خطوط زیرزمینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۳. ضوابط انتخاب قطر لوله آتش نشانی

1. میزان دبی مورد نیاز: قطر باید متناسب با حجم آب طراحی‌شده بر اساس استاندارد NFPA یا مقررات محلی باشد.

2. طول مسیر لوله‌کشی: هرچه طول لوله بیشتر باشد، افت فشار بیشتری داریم و قطر باید بزرگ‌تر انتخاب شود.

3. تعداد تجهیزات متصل: هرچه تعداد هیدرانت‌ها، اسپرینکلرها و هوزریل‌ها بیشتر باشد، قطر لوله باید افزایش یابد.

4. حداقل‌های موردنیاز آیین‌نامه‌ای: مثلاً در ساختمان‌های بالای ۵ طبقه، سازمان آتش‌نشانی معمولاً رایزر اصلی با حداقل قطر ۴ اینچ (DN100) را الزام می‌کند.

۴. مثال کاربردی در ساختمان

• شبکه هوزریل داخلی: معمولاً با لوله ۲ اینچ (DN50) تغذیه می‌شود.

• شبکه اسپرینکلر: قطر لوله‌ها بر اساس محاسبات هیدرولیکی تعیین می‌شود، اما برای رایزر اصلی معمولاً ۴ اینچ (DN100) به بالا استفاده می‌شود.

• شبکه هیدرانت محوطه‌ای: لوله‌های اصلی معمولاً ۶ اینچ (DN150) یا بزرگ‌تر انتخاب می‌شوند.

خرید لوله آتش‌نشانی ساختمان

انتخاب و خرید لوله آتش‌نشانی برای ساختمان نیازمند دقت بالاست، چون کیفیت لوله‌ها مستقیماً بر عملکرد سیستم اطفای حریق و دریافت تأییدیه سازمان آتش‌نشانی تأثیر می‌گذارد. هنگام خرید، باید چند نکته مهم را در نظر گرفت:

۱. استاندارد و تأییدیه‌ها خرید لوله آتش نشانی

• لوله باید دارای استانداردهای معتبر بین‌المللی مثل ASTM، DIN یا BS باشد.

• وجود گواهینامه‌های UL Listed یا FM Approved برای پروژه‌های صنعتی و ساختمان‌های بلندمرتبه ضروری است.

• در ایران، لوله باید مورد تأیید سازمان آتش‌نشانی و نظام مهندسی قرار گیرد.

۲. نوع لوله آاتش نشانی

• بدون درز (Seamless) → مناسب برای رایزر اصلی و بخش‌های فشار بالا.

• درزدار (Welded) → گزینه اقتصادی‌تر برای بخش‌های فرعی یا فشار پایین.

• انتخاب نوع لوله باید متناسب با نقشه و محاسبات هیدرولیکی باشد.

۳. قطر و ضخامت لوله آتش نشانی

• برای ساختمان‌های مسکونی معمولی: رایزر اصلی معمولاً ۴ اینچ (DN100) در نظر گرفته می‌شود.

• برای برج‌ها و پروژه‌های بزرگ‌تر: از قطرهای ۶ اینچ (DN150) به بالا استفاده می‌شود.

• ضخامت باید حداقل Schedule 40 باشد، مگر اینکه طراحی فشار بالا نیازمند Schedule 80 باشد.

۴. پوشش و مقاومت در برابر خوردگی

• لوله‌های گالوانیزه یا پوشش‌دار برای فضاهای مرطوب و مدفون در خاک توصیه می‌شوند.

• در صورت استفاده از لوله سیاه (مشکی)، اجرای رنگ اپوکسی یا ضدزنگ الزامی است.

۵. برند و کیفیت تولید

• لوله‌های تولید داخل در صورت داشتن استاندارد معتبر، می‌توانند گزینه مناسبی باشند.

• برخی پروژه‌ها نیازمند لوله‌های وارداتی با تاییدیه UL/FM هستند.

۶. قیمت لوله آتش‌نشانی ساختمان

قیمت لوله به عوامل زیر بستگی دارد:

• نوع لوله (درزدار یا بدون درز).

• قطر و ضخامت.

• برند تولیدکننده و کشور سازنده.

• داشتن یا نداشتن تأییدیه‌های بین‌المللی.

جمع‌بندی برای خرید لوله آتش نشانی ساختمانی

قبل از خرید لوله آتش‌نشانی ساختمان، حتماً با یک مشاور یا مجری تأسیسات مکانیکی متخصص در حوزه حریق مشورت کنید. انتخاب نادرست می‌تواند علاوه بر هزینه‌های اضافی، باعث عدم تأیید نقشه و تجهیزات توسط سازمان آتش‌نشانی شود.

قیمت لوله آتش‌نشانی

قیمت و خربد لوله‌های آتش‌نشانی تحت تأثیر چند عامل اصلی قرار می‌گیرد. این عوامل باعث می‌شوند که حتی برای یک سایز مشخص، بازه‌های قیمتی متفاوتی در بازار وجود داشته باشد.

۱. نوع لوله (بدون درز یا درزدار)

• لوله بدون درز (Seamless):

• 
  از شمش فولادی یکپارچه ساخته می‌شود و در محل جوش هیچ ضعفی ندارد. به دلیل مقاومت بالاتر و فرآیند تولید پیچیده‌تر، قیمت آن بیشتر است.

  • نمونه: لوله مانیسمان چینی سایز ۴ اینچ Schedule 40 معمولاً در سال ۱۴۰۴ قیمتی حدود ۴۵۰ تا ۶۰۰ هزار تومان در هر متر دارد.

• لوله درزدار (Welded):

• 
  از ورق فولادی ساخته شده و درز آن با جوش بسته می‌شود. اقتصادی‌تر است ولی در فشارهای خیلی بالا ممکن است آسیب‌پذیر باشد.

  • نمونه: لوله درزدار سبک ایرانی سایز ۴ اینچ حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان در هر متر قیمت دارد.

۲. قطر لوله آتش نشانی

هرچه قطر بیشتر باشد، وزن و در نتیجه قیمت افزایش پیدا می‌کند.

• نمونه‌ها:

  • لوله درزدار ۲ اینچ Schedule 40 → حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان به ازای هر متر.

  • لوله بدون درز ۶ اینچ Schedule 40 → حدود ۹۰۰ هزار تا ۱.۲ میلیون تومان به ازای هر متر.

۳. ضخامت لوله آتش نشانی

لوله‌های ضخیم‌تر فشار بیشتری تحمل می‌کنند، ولی قیمت هم بالاتر است.

• Schedule 40 (STD): پرکاربردترین نوع در ساختمان‌ها.

• Schedule 80 (XS): ضخیم‌تر و گران‌تر، مناسب صنایع و فشار بالا.

• نمونه:

  • لوله بدون درز ۲ اینچ Sch 40 → حدود ۲۲۰ تا ۲۸۰ هزار تومان در هر متر.

  • همان لوله در Sch 80 → حدود ۳۲۰ تا ۴۰۰ هزار تومان در هر متر.

۴. پوشش و مقاومت در برابر خوردگی

• لوله سیاه (مشکی): ساده‌ترین نوع، باید رنگ اپوکسی یا ضدزنگ شود.

• لوله گالوانیزه: در برابر رطوبت و خوردگی مقاوم است، اما هزینه بیشتری دارد.

• نمونه:

  • لوله گالوانیزه ۲ اینچ درزدار → حدود ۲۰۰ تا ۲۸۰ هزار تومان در هر متر.

  • همان لوله در نوع مشکی → حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان در هر متر.

۵. استاندارد و تأییدیه‌های طراحی  لوله و لوله کشی آتش نشانی در ساختماتن

لوله‌هایی که دارای استانداردهای UL Listed یا FM Approved باشند، معمولاً گران‌تر هستند چون کیفیت بالاتر و تأییدیه بین‌المللی دارند.

• نمونه:

  • لوله آتش‌نشانی UL/FM سایز ۴ اینچ Sch 40 ساخت چین → حدود ۶۰۰ تا ۷۵۰ هزار تومان در هر متر.

  • لوله مشابه ولی تولید داخلی بدون تأییدیه → حدود ۳۵۰ تا ۴۵۰ هزار تومان.

۶. برند و کشور سازنده لوله آتش نشانی ساختمان

• برندهای داخلی مثل سپاهان و سپنتا قیمت مناسب‌تری دارند.

• برندهای خارجی (چین، ترکیه، اروپا) معمولاً گران‌تر هستند.

• نمونه:

  • لوله سپنتا ۲ اینچ → حدود ۱۸۰ تا ۲۲۰ هزار تومان.

  • لوله وارداتی UL/FM چین سایز ۲ اینچ → حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان.

7. نوسانات بازار فولاد و ارز

قیمت روز لوله‌های آتش‌نشانی کاملاً وابسته به قیمت جهانی فولاد و نرخ ارز است. به همین دلیل لازم است قبل از خرید، استعلام قیمت روز انجام شود.

جمع‌بندی برای خرید

• اگر پروژه ساختمانی معمولی دارید: لوله درزدار Schedule 40 برند داخلی (مثل سپنتا یا سپاهان) گزینه اقتصادی و استانداردی است.

• اگر پروژه بلندمرتبه یا صنعتی دارید: لوله بدون درز یا وارداتی UL/FM انتخاب مطمئن‌تری خواهد بود، هرچند قیمت بالاتری دارد.

قیمت و خرید لوله مانیسمان :

مشخصات فنی لوله مانیسمان

• ساختار: بدون درز (Seamless)

• روش تولید: نورد گرم یا سرد

• استانداردهای رایج: ASME B36.10 (برای لوله‌های فولادی)، ASME B36.19 (برای لوله‌های استیل)

• جنس: فولاد کربنی، فولاد ضدزنگ (استیل)، آلیاژی

• رنگ: معمولاً مشکی یا گالوانیزه (پوشش ضدزنگ)

📏 رده‌بندی لوله مانیسمان

لوله‌های مانیسمان بر اساس ضخامت دیواره‌شان به رده‌های مختلف تقسیم می‌شوند که هر رده کاربرد خاص خود را دارد:

• رده 20: مناسب برای فشارهای پایین، استفاده در سیستم‌های گازرسانی خانگی و ساختمانی

• رده 40: پرکاربردترین رده، مناسب برای سیستم‌های آتش‌نشانی، صنایع دارویی و غذایی

• رده 80: مناسب برای فشارهای بالا، کاربرد در پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و صنایع سنگین

• رده 120 و 160: برای فشارهای بسیار بالا و کاربردهای خاص صنعتی

🏭 تولیدکنندگان برتر لوله مانیسمان

در ایران:

• شرکت لوله و پروفیل اهواز: یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لوله‌های مانیسمان در ایران با ظرفیت تولید بالا و استانداردهای بین‌المللی.

• شرکت فولاد نورد و لوله اهواز: تولیدکننده لوله‌های فولادی با کیفیت بالا و متنوع در رده‌های مختلف.

• شرکت سپاهان: تولیدکننده لوله‌های فولادی با پوشش گالوانیزه و بدون درز، مناسب برای کاربردهای مختلف صنعتی.

بین‌المللی:

• Eschbach (اشباخ): تولیدکننده شیلنگ‌های مقاوم در برابر اسید و حرارت، مناسب برای سیستم‌های آتش‌نشانی.

• Youfa Steel Pipe Group: تولیدکننده لوله‌های فولادی گالوانیزه و بدون درز با استانداردهای بین‌المللی.

• Bull Moose Tube: تولیدکننده لوله‌های فولادی برای سیستم‌های آبفشان با ویژگی‌های هیدرولیکی برتر.

 بررسی برندهای معتبر لوله آتش‌نشانی ساختمان در ایران

1. لوله آتش نشانی سپاهان

• نوع لوله: درزدار و بدون درز

• استاندارد: مطابق با استانداردهای ملی ایران

• ویژگی: تولید لوله‌های با کیفیت بالا و قیمت مناسب

2. لوله آتش نشانی سپنتا

• نوع لوله: درزدار

• استاندارد: مطابق با استانداردهای ملی ایران

• ویژگی: ارائه لوله‌های مقاوم با پوشش گالوانیزه

3. لوله آتش نشانی پارس اتیلن کیش

• نوع لوله: پلی‌اتیلن (PE)

• استاندارد: مطابق با استانداردهای DIN آلمان

• ویژگی: تولید لوله‌های مقاوم در برابر خوردگی و فشار بالا

• توضیح: این شرکت یکی از پیشروان در تولید لوله‌های پلی‌اتیلن آتش‌نشانی در ایران است و محصولات آن در پروژه‌های ملی و بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

4. لوله آتش نشانی پارس فولاد

• نوع لوله: درزدار و بدون درز

• استاندارد: مطابق با استانداردهای ملی ایران

• ویژگی: تولید لوله‌های با کیفیت بالا و قیمت مناسب

 بررسی برندهای بین‌المللی لوله آتش‌نشانی

1. لوله آتش نشانی Eschbach

• نوع لوله: شیلنگ‌های مقاوم در برابر اسید و حرارت

• استاندارد: مطابق با استانداردهای بین‌المللی

• ویژگی: تولید شیلنگ‌های با کیفیت بالا برای مصارف صنعتی و ساختمانی

2. لوله آتش نشانی Youfa Steel Pipe Group

• نوع لوله: لوله‌های فولادی گالوانیزه و بدون درز

• استاندارد: مطابق با استانداردهای ASTM و API

• ویژگی: تولید لوله‌های مقاوم در برابر فشار و دما

3. لوله آتش نشانی Bull Moose Tube

• نوع لوله: لوله‌های فولادی برای سیستم‌های آبفشان

• استاندارد: UL Listed و FM Approved

• ویژگی: تولید لوله‌های با ویژگی‌های هیدرولیکی برتر و تست‌های غیرمخرب جوش

• توضیح: این شرکت یکی از پیشگامان در تولید لوله‌های فولادی برای سیستم‌های آتش‌نشانی است و محصولات آن در پروژه‌های بزرگ ساختمانی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. Bull Moose Tube

4. لوله آتش نشانی Viking Group

• نوع لوله: لوله‌های فولادی برای سیستم‌های آبفشان

• استاندارد: مطابق با استانداردهای NFPA

• ویژگی: تمرکز بر نوآوری فناوری و سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه

• توضیح: گروه وایکینگ یکی از تولیدکنندگان پیشرو در سیستم‌های آبفشان و لوله‌های آتش‌نشانی است و محصولات آن در پروژه‌های بزرگ ساختمانی و صنعتی استفاده می‌شود

نکات مهم برای طراحی لوله آتش‌نشانی ساختمان

۱. انتخاب نوع لوله آتش نشانی مناسب

• بدون درز (مانیسمان): برای رایزر اصلی و فشار بالا، طول عمر بیشتر و مقاومت بهتر در برابر ترک و فشار

• درزدار (Welded): برای شبکه‌های فرعی و فشار متوسط، گزینه اقتصادی‌تر

• پوشش‌دهی: استفاده از گالوانیزه یا رنگ اپوکسی در محیط‌های مرطوب یا فضای باز

۲. تعیین قطر لوله آتش نشانی مناسب

• قطر لوله باید بر اساس دبی مورد نیاز و فشار طراحی محاسبه شود.

• نکات مهم:

  • رایزر اصلی برای ساختمان‌های بلندمرتبه معمولاً ۴ اینچ به بالا

  • لوله‌های شبکه فرعی (هوزریل، شیلنگ‌باکس) ۲ تا ۳ اینچ

  • قطر کمتر از حد استاندارد باعث افت فشار و عملکرد ضعیف سیستم می‌شود

۳. ضخامت لوله آتش نشانی مناسب

• Schedule 40: پرکاربرد در ساختمان‌های مسکونی و تجاری

• Schedule 80: برای فشار بالا و ساختمان‌های صنعتی

• ضخامت باید با محاسبات هیدرولیکی مطابقت داشته باشد

۴. مسیر لوله‌کشی آتش نشانی مناسب

• مسیر باید کوتاه، مستقیم و کم پیچ باشد تا افت فشار کم شود

• از خم‌های زیاد یا زانوهای تیز اجتناب کنید

• مسیر از محل‌های پرخطر و تجهیزات حساس عبور نکند

۵. فاصله و تعداد اتصالات

• هوزریل: فاصله بین هوزریل‌ها معمولاً ۳۰ تا ۴۰ متر

• هیدرانت داخلی: فاصله بین خروجی‌ها باید مطابق آیین‌نامه باشد (حدود ۳۰ متر برای ساختمان‌های معمولی)

• تعداد اتصالات و شیرآلات باید طوری طراحی شود که سیستم تعادل هیدرولیکی داشته باشد

۶. فشار و دبی سیستم

• محاسبه فشار کافی در نقطه دورترین لوله ضروری است

• استفاده از پمپ آتش‌نشانی در ساختمان‌های بیش از ۵ طبقه یا با افت فشار زیاد الزامی است

• فشار باید مطابق استاندارد NFPA یا آیین‌نامه ملی ساختمان باشد

۷. رعایت استانداردها و آیین‌نامه‌ها

• NFPA 13 و NFPA 14: برای شبکه اسپرینکلر و هوزریل

• استاندارد ملی ایران: برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری

• توجه به الزامات سازمان آتش‌نشانی و نظام مهندسی برای تأیید نقشه

۸. دسترسی و نگهداری

• لوله‌ها و اتصالات باید قابل دسترسی برای بازرسی، تعمیر و تست دوره‌ای باشند

• شیرهای قطع و وصل باید در مکان‌های مناسب نصب شوند

• دسترسی به هوزریل و هیدرانت‌ها آسان و بدون مانع باشد

۹. مواد و کیفیت ساخت

• استفاده از لوله‌های با استاندارد و تأییدیه بین‌المللی (UL, FM) برای اطمینان از عملکرد در زمان حریق

• بررسی گواهینامه تولیدکننده قبل از خرید

۱۰. نکات اجرایی

• نصب لوله‌ها با سیمان یا بست مناسب برای جلوگیری از ارتعاش و لرزش

• رعایت فاصله استاندارد از دیوار و سقف

• استفاده از اتصالات، زانو و سه‌راهی با کیفیت و تست شده

💡 جمع‌بندی:
طراحی لوله آتش‌نشانی باید بر اساس فشار، دبی، مسیر، قطر و استانداردها انجام شود. انتخاب لوله، ضخامت و قطر درست باعث می‌شود سیستم هنگام حریق عملکرد سریع و مطمئن داشته باشد و تاییدیه سازمان آتش‌نشانی به راحتی صادر شود.

جدول راهنمای  قیمت وخرید لوله آتش‌نشانی ساختمان