جعبه آتش نشانی یا همان فایرباکس، وسیله ای است که در هنگام آتش سوزی بسیار به اطفا حریق کمک می کند. البته به شرط این که استفاده درست از آن را آموزش دیده باشیم. و انواع مختلفی دارد مثل جعبه آتش نشانی استیل، جعبه آتش نشانی آهنی، جعبه آتش نشانی دوقلو، جعبه آتش نشانی دو قلوی آهنی، جعبه آتش نشانی دوقلو استیل و …. در این مقاله شما با نحوه استفاده صحیح از جعبه آتش نشانی آشنا می شوید .
برای آشنایی کامل با جعبه آتش نشانی یا فایرباکس مقاله را بخوانید .فایرباکس یا جعبه آتش نشانی چیست؟
تجهیزات موجود در جعبه آتش نشانی
شاید برای شما هم سوال باشد که تجهیزات موجود در جعبه آتش نشانی شامل چیست؟ در پاسخ باید گفت این جعبه محفظهای است که درون آن تجهیزات مورد نیاز در آتش سوزی جهت اطفاء حریق قرار داده شده است. این تجهیزات به شرح زیر است.
- شیلنگ برزنتی آتش نشانی: همان طور که از نامش مشخص است، جنس آن از نوع برزنتی بوده و بیشترین کاربردشان در انتقال آب با نیروی بالا و فشار زیاد است. هنگام استفاده شلنگ را از قرقره باز کرده و روزی زمین پهن کنید؛ سپس باز بازکردن شیر آب، شیلنگ پر میشود.
- شیر فلکه آتش نشانی: شیر فلکه یکی از مهمترین تجهیزات جعبه آتش نشانی است که برای اطفاء حریق استفاده میشود. این قطعه وظیفه کنترل جریان سیالات مثل کف یا آب را هنگام خاموش کردن به عهده دارد. شیر فلکهها معمولا از نوع برنجی است؛ زیرا خاصیت ضد زنگ دارد.
- کپسول مناسب اطفاء حریق: کپسول آتش نشانی هم یکی از متعلقاتی است که باید کار با آن را آموزش دیده باشید. شایان ذکر است؛ بعد از هر بار استفاده کپسول را شارژ کرده تا بعدا هنگام استفاده به مشکل بر نخورید.
- نازل آتش نشانی: یکی از اساسیترین تجهیزات برای خاموش کردن آتش، نازل است. این قطعه میتواند آب یا فوم را به سمت حریق هدایت کند. سر نازلها در مدلهای مختلف (تفنگی، سه حالته، ساده و…) در فروشگاه نیکوکار به فروش میرسد.
- قرقره نگهدارنده شیلنگ: از قرقره هوزریل آتش نشانی، جهت نگهداری شیلنگ آتش نشانی در طولهای مختلف استفاده میشود. جنس قرقره از ورق ضخیم پرسی ساخته شده است.
- کوپلینگ و هیدرانت: این قطعه اتصال دهنده نازل آب و شیر فلکه در سر شیلنگ آتش نشانی است. جنس بدنه این محصول آلومینیومی بوده؛ به همین علت مقاومت بالایی در برابر سایش و خوردگی دارد.
جالب است بدانید، این تجهیزات نه تنها باعث خاموش شدن آتش میشود، بلکه برای آتش نشانها نیز مفید است و به روند خاموش کردن سرعت میبخشد.

آموزش و طریقه ی استفاده از فایرباکس و تجهیزات آن
۱. اطلاعرسانی و خروج ایمن
پس از شنیدن صدای آژیر سیستم اعلام حریق:
- کودکان و افراد کمتوان را به خروجیهای ایمن هدایت کنید.
- به ایستگاه آتشنشانی اطلاع دهید.
۲. مراجعه به فایرباکس
- به جعبه آتشنشانی نزدیک محل حریق مراجعه کنید.
- درب جعبه را باز کرده و وضعیت شیر تکضرب را بررسی کنید.
۳. استفاده از هوزریل
- قرقره هوزریل را باز کرده و شیلنگ را به سمت محل حریق بکشید.
- اطمینان حاصل کنید که مسیر خروجی برای بازگشت شما باز است.
۴. تخلیه آب بر روی حریق
- شیر نازل را باز کرده و آب را روی آتش بپاشید.
- ابتدا آب را به صورت جت بر روی آتش هدایت کنید و سپس برای کنترل بهتر از حالت اسپری استفاده کنید.
اهمیت آموزش استفاده از فایرباکس
تجهیزات آتشنشانی مانند فایرباکس به گونهای طراحی شدهاند که افراد عادی بدون نیاز به آموزش حرفهای بتوانند از آنها استفاده کنند. اما داشتن آگاهی اولیه در مورد نحوه عملکرد این تجهیزات میتواند سرعت و کارایی آنها را افزایش دهد.
نکات آموزشی استفاده از فایرباکس :
- موقعیت فایرباکسها را در ساختمان خود بشناسید.
- نحوه باز کردن شیر تکضرب و استفاده از هوزریل را تمرین کنید.
- با انواع مواد خاموشکننده آشنا شوید.
برای محافظت از خود و ساختمان خود مقالههای زیر را بخوانید:
طریقه و آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی
جعبه آتش نشانی انواع مختلفی دارد که نحوه استفاده از این جعبهها در هر کدام متفاوت است. در ادامه آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی را شرح میدهیم.
- آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی پایه دار
- نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی در حوادث
- آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی دیواری

1. آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی پایه دار
یکی از جعبههای آتشنشانی که قصد داریم نحوه استفاده از آن را توضیح دهیم، جعبه آتش نشانی پایه دار است. این محصول از لحاظ خاموش کردن آتش و آب رسانی به سایزهای ۱ و ۲ تقسیم میشود. معمولا بخشی از کابینت آتش نشانی به نگهداری و جمع آوری تجهیزات آتش نشانی مثل شیلنگها، کپسول آتش نشانی، کیسه شن و…. تعلق مییابد.
نکته مهمی که با در آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی توجه داشته باشید، این است که جعبههای آتش نشانی پایهدار به صورت تک درب و دو درب موجود هستند و میتوانید با توجه به نیاز و شرایط خود نوع دلخواه را انتخاب نمایید. البته این جعبه دو حالت بدون سوئیچ و با سوئیچ هم دارد.
2. نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی در حوادث
در این مورد ابتدا باید محل آتش سوزی را بررسی کرده و سپس طبق مراحل زیر عمل کنید.
- سریعا با شماره ۱۲۵ تماس گرفته و محل دقیق آتش سوزی را اطلاع دهید. اگر فردی را میشناسید که به شما نزدیک است، سریعا آن را از این موضوع مطلع کنید.
- کپسول یا جعبه آتش نشانی را بردارید و از تابلوهای راهنمایی که در ساختمان نصب شده کمک بگیرید.
- جعبه را باز کرده و در جهت زاویه ۹۰ درجه قرقره شیلنگ را خارج کنید.
- برای جلوگیری از تاب و پیچ خوردگی، شیلنگ را با چرخاندن قرقره باز کنید.
- سر نازل را گرفته و به سمت آتش به صورت دورانی حرکت دهید.
- پیش از باز کردن شیر فلکه آب، شیر نازل را باز کنید.
- سر نازل را روی آتش تکان دهید تا حریق کاملا خاموش شود.
- در نهایت، کوپلینگ و شیلنگ را باز کرده و بعد از تخلیه همانند قبل جمع آوری کنید.
3. آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی دیواری
جعبههای آتش نشانی دیواری به دو صورت روکار و توکار تهیه میشوند. در ادامه به آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی دیواری میپردازیم.
- نحوه باز کردن جعبه آتش نشانی دیواری بدون کلید بوده، به طوری که با چرخاندن قفل درب، جعبه باز میشود. اگر قفل نیاز به کلید داشته باشد باید طلق روی محفظه کلید را بشکنید و کلید را خارج کنید.
- در این مرحله با کلید درب را باز کرده و از این که سیستم هوزریلی است یا خیر مطمئن شوید. اگر دقت کنید پایین پشت قرقره شیر، شیر گازی تعبیه شده که به محض وارد کردن قرقره، شیلنگ و نازل میتوانید از آن برای اطفاء حریق استفاده کنید.
- شیر را به اندازه کافی باز کرده و به سراغ نازل بروید. سری نازل را به سمت آتش سوزی بگیرید. در این حالت با تنظیم سری نازل به صورت اسپری یا پاشش، آتش را خاموش کنید.
- چنانچه جعبه آتش نشانی از نوع فایرباکس باشد، باید تمام شیلنگ را از دور قرقره به آرامی باز کنید و به طور مستقیم و بدون تاب و پیچ خوردگی مجدد بچرخانید. بعد از انجام این کارها به سراغ اتصالات کوپلینگ بروید و از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنید
مقاله را بخوانید تجهیزات آتش نشانی: معرفی تجهیزات اطفا حریق + عکس
نحوه صحیح جمع آوری اتصالات داخلی جعبه آتش نشانی
پس از آموزش استفاده از جعبه آتش نشانی باید بتوانید آن را به نحوه صحیح جمع آوری کنید تا دفعه بعد در مواقع اضطراری بتوانید سریعا آن را باز و استفاده کنید. به نکات مهم درباره جمع کردن اتصالات داخل جعبه آتش نشانی که در ادامه ذکر شده دقت کنید.
- شیر فلکه را از مبدا کاملا ببندید.
- اتصالات دو سر شیلنگ آتش نشانی را از نازل و شیر فلکه باز کنید.
- برای آن که شیلنگ آتش نشانی دچار پوسیدگی و نشتی نشود، آب اضافی داخل شیلنگ را کاملا تخلیه کنید.
- بعد از خشک شدن شیلنگ آن را دور قرقره جمع کنید و درون جعبه آتش نشانی قرار دهید.
- نکته مهم، برای جلوگیری از سوراخ شدن شیلنگ و آسیب به آن، هنگام باز و بسته کردن شیلنگ در اطفاء حریق مراقب باشید اجسام نوک تیز به آن برخورد نکند.
پرسشهای متداول درباره فایرباکس و تجهیزات آتشنشانی
فایرباکس چیست؟
فایرباکس یک جعبه آتشنشانی مقاوم است که تجهیزات اطفای حریق مانند هوزریل و نازل در آن قرار میگیرد.
چه افرادی میتوانند از فایرباکس استفاده کنند؟
تمامی ساکنان ساختمان، حتی افراد بدون آموزش تخصصی، میتوانند از تجهیزات فایرباکس استفاده کنند.
زمان طلایی برای اطفای حریق چقدر است؟
کمتر از ۳ دقیقه برای کنترل آتش در مراحل اولیه بسیار حیاتی است.